kjhiu

BAB 1- TEORI FONETIK & FONOLOGI

Fonetik - mengkaji bunyi bahasa dari segi cara pengeluarannya, daerah pengeluarannya dan sifat fizikalnya.

Fonologi - ialah kajian tentang sistem bunyi bahasa.

Fonemik - analisis sistem bunyi sesuatu bahasa yang dikaji pada masa tertentu khususnya untuk menghasilkan sistem tulisan

Fonetik artikulasi - mengkaji tentang cara penghasilan bunyi bahasa dan bahagian-bahagian (artikulator) yang terlibat dalam penghasilan bunyi.

Fonetik akustik - mengkaji sifat-sifat bunyi bahasa iaitu gelombang bunyi ujaran yang dihasilkan oleh pita suara

Fonetik auditori - cara bunyi bahasa ditanggapi oleh pendengar melalui pendengaran dan diterjemahkan oleh otak.

PERBEZAAN FONETIK & FONOLOGI

FONETIK FONOLOGI- bunyi atau pertuturan manusia seluruhnya

- bunyi-bunyi tertentu dalam pertuturan bagi sesuatu bahasa

- Asas kepada kajian fonologi

- asas kpd kajian morfologi dan sintaksis

-x dapat memerikan seluruh bunyi yang dihasilkan oleh manusia

- Dapat merumuskan, menghuraikan dan menjelaskan segala bentuk bunyi bahasa.

- x dapat huraikan sistem bunyi semua bahasa yang dituturkan oleh manusia dengan sempurna

-dapat huraikan segala bentuk bunyi bhs secara teliti dan terperinci

MATLAMAT SEBUTAN BAKU BM

1. Mewujudkan satu variasi sebutan baku dalam bahasa Melayu yang dapat digunakan dalam situasi formal atau situasi rasmi

2. Meningkatkan kecekapan berbahasa Melayu dalam kalangan pengguna bahasa

3. Memantapkan sistem dan struktur dalaman bahasa Melayu

4. Untuk menyeragamkan cara berbahasa dan bertutur serta mengurangkan penggunaan pelbagai variasi dan gaya sebutan

5. Menghindarkan penggunaan dialek setempat di dalam pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu di peringkat sekolah

PELAKSANAAN SEBUTAN BAKU BM

HUruf dan fonem vokal

-vokal a disebut sebagai [a]. cth: ejaan ‘saya’ disebut sebgai [sa ya]

-vokal i disebut sbg [i]. cth: ejaan ‘nasi’ disebut sbg [na si]

-vokal u disebut sbg [u]. cth: ejaan ‘lanun’ disebut sbg [la nun]

Penyebutan kata terbitan

KV , KV + KV ,

KVK , KVK + KVK.

Sebutan huruf

Sebutan kataIntonasi

Intonasi dlm BM

- Fungsi emosional: Untuk menyatakan pelbagai makna sikap, seperti kegembiraan, kebosanan, kemarahan, kekejutan dll

- Fungsi gramatis: Utk menandakan kontras dr segi tatabahasa terhadap sesuatu ujaran, sama ada sesebuah klausa atau ayat itu berupa pertanyaan atau pernyataan, positif atau negatif dll

Intonasi dlm BM

- Fungsi emosional: Untuk menyatakan pelbagai makna sikap, seperti kegembiraan, kebosanan, kemarahan, kekejutan dll

- Fungsi gramatis: Utk menandakan kontras dr segi tatabahasa terhadap sesuatu ujaran, sama ada sesebuah klausa atau ayat itu berupa pertanyaan atau pernyataan, positif atau negatif dll

Alat artikulasi terdiri drpd:

Lidah

Gigi

Bibir

Gusi

Lelangit

Rongga Hidung

Pita Suara

Lidah:

BAB 2: ARTIKULASI & ARTIKULATOR

Artikulasi: terletak di atas rongga mulut, x boleh digerak-gerakkan dan hanya dapat didekati atau disentuh dalam proses pengeluaran bunyi-bunyi bahasa. (gigi ats, gusi & lelangit)

Artikulator: alat pertuturan yang boleh digerak-gerakkan (lidah, bibir & gigi bawah)

Alat artikulasi terdiri drpd:

Lidah

Gigi

Bibir

Gusi

Lelangit

Rongga Hidung

Pita Suara

Lidah:

BAB 2: ARTIKULASI & ARTIKULATOR

Artikulasi: terletak di atas rongga mulut, x boleh digerak-gerakkan dan hanya dapat didekati atau disentuh dalam proses pengeluaran bunyi-bunyi bahasa. (gigi ats, gusi & lelangit)

Artikulator: alat pertuturan yang boleh digerak-gerakkan (lidah, bibir & gigi bawah)

Rongga hidung:

- boleh dibuka atau ditutup, bergantung kepada keadaan sama ada anak tekak dan lelangit lembut dinaikkan atau tidak.

Pita suara:

-memperluas dan mempersempit lubang yang terdapat di antara dua keping selaput nipis berkenaan.

Rongga hidung:

- boleh dibuka atau ditutup, bergantung kepada keadaan sama ada anak tekak dan lelangit lembut dinaikkan atau tidak.

Pita suara:

-memperluas dan mempersempit lubang yang terdapat di antara dua keping selaput nipis berkenaan.

Artikulasi konsonan dlm BM

- bunyi letupan, letusan, sengauan, sisian, geseran, malaran dan getaran.

Bunyi letupan:

Fon Awal Akhir

[p] [pulau] [atap]

[b] [bumi] [rəbab]

BAB 3: ARTIKULASI & ARTIKULATOR

Diftong: gabungan dua bunyi vokal yang disebut sebagai satu suku kata akibat perubahan kedudukan lidah

- tiga bunyi diftong, iaitu [ai], [au] dan [oi].

Konsonan: semua bunyi selain vokal yang dihasilkan dengan melakukan sekatan terhadap arus udara yang dilepaskan melalui paru-paru,

Artikulasi konsonan dlm BM

- bunyi letupan, letusan, sengauan, sisian, geseran, malaran dan getaran.

Bunyi letupan:

Fon Awal Akhir

[p] [pulau] [atap]

[b] [bumi] [rəbab]

BAB 3: ARTIKULASI & ARTIKULATOR

Diftong: gabungan dua bunyi vokal yang disebut sebagai satu suku kata akibat perubahan kedudukan lidah

- tiga bunyi diftong, iaitu [ai], [au] dan [oi].

Konsonan: semua bunyi selain vokal yang dihasilkan dengan melakukan sekatan terhadap arus udara yang dilepaskan melalui paru-paru,

Diftong biasa Diftong lebar Diftong menurun Diftong sempit

Konsonan pinjaman BM

Geseran bibir-gigi tak bersuara

Bunyi Sisian

[l] [lalu] [awal]

Bunyi Geseran

[f] [faseh] [alaf]

[v] [vên]

[s] [sarat] [awas]

Geseran bibir-gigi tak bersuara Geseran bibir-gusi bersuara Geseran gigi tak bersuara Geseran gigi bersuara Geseran lelangit lembut tak bersuara Geseran lelangit lembut bersuara

Konsonan pinjaman BM

Geseran bibir-gigi tak bersuara

Bunyi Sisian

[l] [lalu] [awal]

Bunyi Geseran

[f] [faseh] [alaf]

[v] [vên]

[s] [sarat] [awas]

Geseran gigi bersuara

- daun lidah berada di antara gigi atas dengan gigi bawah. - Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga tekak. - Udara dikeluarkan dari paru-paru melalui rongga mulut dan dibiarkan bergeser keluar di daerah gigi. –pita suara digetarkan. –cth: [ðalem] ‘zalim’ (dzalim),

Geseran gigi bersuara

- daun lidah berada di antara gigi atas dengan gigi bawah. - Lelangit lembut dinaikkan rapat ke rongga tekak. - Udara dikeluarkan dari paru-paru melalui rongga mulut dan dibiarkan bergeser keluar di daerah gigi. –pita suara digetarkan. –cth: [ðalem] ‘zalim’ (dzalim),

Konsonan Asal, Pinjaman, Gandingan dan Rangkap Bahasa Melayu

- Terdapat 18 fonem konsonan asal Bahasa Melayu.

- Konsonan asal BM terbahagi kpd 7 = letupan, letusan, geseran, getaran, sisian, sengauan dan separuh vocal.

KONSONAN PINJAMAN

- 10 konsonan pinjaman dalam BM yg berasal

BAB 4 & 9: HURUF-HURUF DALAM BAHASA MELAYU

terdapat 5 hruf vokal & 6 fonem vocal 25 konsonan dlm BM

Jenis-jenis huruf vokal

HURUF FONEMa

e taling[a][é]

Cara Sebutan Daerah Sebutan

Konsonan Asal, Pinjaman, Gandingan dan Rangkap Bahasa Melayu

- Terdapat 18 fonem konsonan asal Bahasa Melayu.

- Konsonan asal BM terbahagi kpd 7 = letupan, letusan, geseran, getaran, sisian, sengauan dan separuh vocal.

KONSONAN PINJAMAN

- 10 konsonan pinjaman dalam BM yg berasal

BAB 4 & 9: HURUF-HURUF DALAM BAHASA MELAYU

terdapat 5 hruf vokal & 6 fonem vocal 25 konsonan dlm BM

Jenis-jenis huruf vokal

HURUF FONEMa

e taling[a][é]

Bib

ir

Gus

i

Gus

i-L

Ker

as

Lela

ngit

K

era

s

Lela

ngit

Lem

but

Pita

Sua

ra

Letupanp t k

b d g

Letusanč

j

Sengauan m n ɲ ŋ

Geseranf s Š x

hv z

Getaran r

Sisian l

Separuh Vokal w y

Konsonan Asal Bahasa Melayu Berdasarkan Sebutan

Simbol diftong

ai [ai]au [au]oi [oi]

Konsonan rangkap/ gandingan

BAB 5: SIMBOL FONETIK DALAM BAHASA MELAYU

Simbol vokal

Huruf Simbol

bunyi

Simbol diftong

ai [ai]au [au]oi [oi]

Konsonan rangkap/ gandingan

BAB 5: SIMBOL FONETIK DALAM BAHASA MELAYU

Simbol vokal

Huruf Simbol

bunyi

FONEM KONSONAN

i./b/ awal=/bawah/,/bakul/

Tengah=/abad/,/abu/

Akhir=/jawab/,/adab/

ii./d/ awal=/dua/,/duka/

BAB 6: FONEM SEGMENTAL DALAM BAHASA MELAYU

-segmental ialah fonem yg boleh dibhgikan.

-fonem segmental jg dikenali sbg fonem penggalan.

--terdapat enam vokal iaitu /a/,/ ĕ/,/ê/,/u/,/o/

FONEM KONSONAN

i./b/ awal=/bawah/,/bakul/

Tengah=/abad/,/abu/

Akhir=/jawab/,/adab/

ii./d/ awal=/dua/,/duka/

BAB 6: FONEM SEGMENTAL DALAM BAHASA MELAYU

-segmental ialah fonem yg boleh dibhgikan.

-fonem segmental jg dikenali sbg fonem penggalan.

--terdapat enam vokal iaitu /a/,/ ĕ/,/ê/,/u/,/o/

GLOTALISASI

Apabila 2 vokal beriringan Berlaku sdkit hntian d antranya. Cth: [kerajaan], [keadaan]

PALATALISASI

Berlaku apabila sesuatu vokal diikuti vokal hdpn [i], [e] dan [a]

FONEM DIFTONG

i./ai/ awal=/aiskrim/./aising/

tengah=/ghairah/,/trailer/

akhir=/pandai/,/keldai/

ii./au/ awal=/aurat/,/autoritatif/

GLOTALISASI

Apabila 2 vokal beriringan Berlaku sdkit hntian d antranya. Cth: [kerajaan], [keadaan]

PALATALISASI

Berlaku apabila sesuatu vokal diikuti vokal hdpn [i], [e] dan [a]

FONEM DIFTONG

i./ai/ awal=/aiskrim/./aising/

tengah=/ghairah/,/trailer/

akhir=/pandai/,/keldai/

ii./au/ awal=/aurat/,/autoritatif/

Letupan Lelangit Lembut [k] dan [g]

Belakang lidah ditemukan dengan lelangit lembut.

Lelangit lembut dinaikkan . Arus udara keluar dari paru-paru

melalui rongga mulut & tersekat di pertemuan belakang lidah & lelangit lembut.

BAB 7 & 8: FONEM SEGMENTAL DLM BM

1. Letupan : p, b, t, d, k, g 2. Letusan : c, j 3. Geseran : s, h 4. Getaran : r 5. Sisian : l 6. Sengauan: m, n, ny, ng 7. Separuh vokal : w, y,

Letupan Lelangit Lembut [k] dan [g]

Belakang lidah ditemukan dengan lelangit lembut.

Lelangit lembut dinaikkan . Arus udara keluar dari paru-paru

melalui rongga mulut & tersekat di pertemuan belakang lidah & lelangit lembut.

BAB 7 & 8: FONEM SEGMENTAL DLM BM

1. Letupan : p, b, t, d, k, g 2. Letusan : c, j 3. Geseran : s, h 4. Getaran : r 5. Sisian : l 6. Sengauan: m, n, ny, ng 7. Separuh vokal : w, y,

KONSONAN LETUSAN

Letusan Gusi Lelangit Keras[c] dan [j]

Depan lidah ditemukan dengan lelangit keras.

Lelangit lembut dinaikkan rapat ke didnding rongga tekak

Arus udara yang keluar dari paru-paru keluar melalui rongga mulut dan tersekat

KONSONAN SENGAUAN

Konsonan Sengauan Dua Bibir [m]

Bibir bawah dirapatkan ke bibir atas. Lelangit lembut diturunkan. Arus udara dari paru-paru keluar melalui

rongga hidung. Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar.

Konsonan Senjgauan Gusi [n]

KONSONAN LETUSAN

Letusan Gusi Lelangit Keras[c] dan [j]

Depan lidah ditemukan dengan lelangit keras.

Lelangit lembut dinaikkan rapat ke didnding rongga tekak

Arus udara yang keluar dari paru-paru keluar melalui rongga mulut dan tersekat

KONSONAN SENGAUAN

Konsonan Sengauan Dua Bibir [m]

Bibir bawah dirapatkan ke bibir atas. Lelangit lembut diturunkan. Arus udara dari paru-paru keluar melalui

rongga hidung. Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar.

Konsonan Senjgauan Gusi [n]

Geseran Gigi [th] dan [dh/dz]

Hujung lidah berada d antara gigi atas dan gigi bawah .

Lelangit lembut dinaikkan . Udara yang keluar dari paru-paru

dibiarkan bergeser di daerah gigi glotis direnggangkan dan pita suara tidak

bergetar [th]. glotis dirapatkan dan pita suara bergetar

[dh].

Sengauan Gusi – Lelangit Keras [ny]

- Depan lidah ditemukan dengan lelangit keras.

- Lelangit lembut diturunkan.- Arus udara dari paru-paru keluar melalui

rongga hidung. - Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar.

KONSONAN SEPARUH VOKAL

Geseran Gigi [th] dan [dh/dz]

Hujung lidah berada d antara gigi atas dan gigi bawah .

Lelangit lembut dinaikkan . Udara yang keluar dari paru-paru

dibiarkan bergeser di daerah gigi glotis direnggangkan dan pita suara tidak

bergetar [th]. glotis dirapatkan dan pita suara bergetar

[dh].

Sengauan Gusi – Lelangit Keras [ny]

- Depan lidah ditemukan dengan lelangit keras.

- Lelangit lembut diturunkan.- Arus udara dari paru-paru keluar melalui

rongga hidung. - Glotis dirapatkan dan pita suara bergetar.

KONSONAN SEPARUH VOKAL

BAB 10: FONEM SUPRASEGMENTAL DALAM BAHASA MELAYU

- juga disebut sebagai fonem suprapenggalan

- m’rpakan ciri atau sifat bunyi yang menindihi atau menumpang sesuatu fonem

- terdiri daripada tekanan, kepanjangan, jeda, tona dan intonasi

TEKANAN

-menentukan lemah atau kerasnya suara penyebutan sesuatu suku kata

-berlaku pada suku kata dalam perkataan

-tekanan berlaku pd vokal kebiasaanya

- Bagi bahasa Inggeris tekanan boleh membezakan makna

-cth: Prog res bermaksud kemajuan & Pro gres bermaksud memajukan

KEPANJANGAN

-dikenali sbg panjang pendek bunyi

-boleh m’bezakan makna dlm bhs2 tertentu spt B.Arab & BI ttpi tdk dlm BM

- tanda kepanjangan ini ialah tanda titik dipanggil mora

-tanda 1 titik ‘.’ = stengah mora

-tanda 2 titik ‘:’ = 1 mora

-tanda 4 titik ‘::’ = 2 mora

-cth dlm BI: sit bermaksud duduk, dan si:t bermakna tempat duduk

JEDA

- Disebut persendian

-ciri atau unsur hentian (senyap) dlm ujaran sebagai tanda pemisah unsur linguistik, iaitu perkataan, ayat dan rangkai kata.

-ditanda dgn ‘+’

-Contoh jeda:

-Belikan + tin “ membelikan tin = tin yang dibeli”

-Beli + kantin “ membeli kantin = kantin yang dibeli”

- Jeda juga digunakan untuk membezakan makna ayat.

-Contoh:

# Saya membaca buku kakak#

# Saya membaca buku# kakak#

TONA

- Merupakan naik turun suara dalam pengucapan

- Terdapat 2 jenis tanda yang berbeza.

- yg pertama ialah:

-Pertama menggunakan tona mendatar, seperti “ibu”. -Kedua tona meninggi, contoh “guni”. -Ketiga tona turun-naik, contoh “kuda”. -akhir sekali tona menurun, contohnya “marah”.

- Yang kedua memakai tanda nombor 1 - 4 utk menunjukkan perbezaan tona.

-Tona tinggi (keras) menggunakan satu, tona sederhana tinggi (keras) menggunakan 2, tona rendah (lemah) menggunakan 3 dan tona sangat rendah (sangat lemah) menggunakan 4.

INTONASI

- Turun naik nada suara dalam pengucapan ayat atau prasa

- Contohnya ayat berita yang menurun pada akhir ayat

- ayat tanya pula meninggi apabila di akhir ayat.

BAB 13: SEBUTAN BAKU KATA TERBITAN

-Sebutan baku ialah sebutan yang digunakan dalam situasi formal atau rasmi.

-Dasar sebutan baku bahasa Melayu ialah sebutan fonemik atau sebutan berdasarkan ejaan

CIRI2 SEBUTAN BAKU

-Setiap huruf, sama ada dlm ejaan Jawi atau Rumi dilafazkan dgn jelas mengikut nilai bunyi bahasa Melayu yang dilambangkannya

-Sebutan kata hendaklah berdasarkan ejaan secara keseluruhan sama ada kata dasar atau kata terbitan.

-Nada suara yang digunakan ditentukan berdasarkan jenis dan bentuk ayat

-Terdapat kekecualian cara penyebutan bagi beberapa kata tertentu, seperti kata rai dan linguistik.

PENYEBUTAN KATA TERBITAN

-Kata terbitan pada dasarnya disebut mengikut pola pemenggalan suku kata iaitu pola ejaan, VK-, KV, dan KVK

KATA TERBITAN AWALAN

-dilafazkan dengan kaedah pemenggalan suku kata ejaan

-awalan beR, peR, teR, meN, peN, di-, ke- atau se- dengan kata dasar yang bermula dgn konsonan

-awalan di-,ke- atau se- dengan kata dasar dimulai huruf vokal atau diftong.

-contoh:

Ejaan Sebutan

bernyanyi [ ber.nya.nyi ]

menunggu [ me-nung.gu ]

penyanyi [ pe.nya.nyi ]

-kata terbitan dengan awalan meN- atau peN.

-contoh:

mengarah [ men.nga.rah ] mengikut [ me.ngi.kut ] pengedar [ pe.nge.dar ] pengundi [ pe.ngun.di ]

KATA TERBITAN AKHIRAN

- akhiran –an, i-, dan –kan atau partikel –lah, -kah, -tah

- kata ganti singkat –ku, -mu dan –nya

- dilafazkan dengan satu cara sahaja, iaitu pola pemenggalan suku kata ejaan

-contoh:

tajaan [ ta.ja.an ] menjalankan [ men.ja.lan.kan ] jemputlah [ jem.put.lah ] bilakah [ bi.la.kah ] siapatah [si.apa.tah ] milikku [ mi.lik.ku ]

IMBUHAN PINJAMAN DRPD BHS SANSKRIT

AWALAN

Maha =mahasiswa, mahasiswi

Pra = prasekolah

Tata = tatasusila

Swa =swasta

BAB 14: SEBUTAN BAKU KATA PINJAMAN

KATA PINJAMAN BHS INGGERIS

- perkataan Inggeris dipinjam ke dalam bahasa Melayu apabila tiada perkataan tempatan untuk mengambarkan situasi baru

-Cth: konotasi(connoctation), kompromi (compromise) dan siri (series).

IMBUHAN PINJAMAN DRPD BHS SANSKRIT

AWALAN

Maha =mahasiswa, mahasiswi

Pra = prasekolah

Tata = tatasusila

Swa =swasta

BAB 14: SEBUTAN BAKU KATA PINJAMAN

KATA PINJAMAN BHS INGGERIS

- perkataan Inggeris dipinjam ke dalam bahasa Melayu apabila tiada perkataan tempatan untuk mengambarkan situasi baru

-Cth: konotasi(connoctation), kompromi (compromise) dan siri (series).