Nota Kuliah 4

Perbezaan Peringkat Analisis Fonetik dan Fonologi

Fonetik Fonologi

Penghasilan bunyi bahasa Sistem bunyi bahasa

Penciptaan simbol bunyi Fitur distingtif

Inventori bunyi bahasa Pelaksanaan rumus

Pemenggalan bunyi bahasa Perbezaan makna

Deskripsi bunyi bahasa Fungsi bunyi bahasa

10-Sep-12 2 Adi Yasran, UPM

Peranan Fonologi Fonologi berperanan untuk menganalisis aspek berikut:

Pasangan minimal

Alofon

Kekangan urutan fonologi

Kesejagatan fonologi

Suprasegmental

10-Sep-12 3 Adi Yasran, UPM

Pasangan Minimal Pasangan minimal ialah pasangan dua kata yang

dibezakan maknanya oleh sepasang fitur distingtif sahaja.

Contoh: Pasangan [ba.gi] dan [pa.gi] yang dibezakan oleh ciri bersuara/tak bersuara, [b.na] dan [m.na]

yang dibezakan oleh ciri oral/nasal.

Fitur distingtif dianggap sebagai unit terkecil nahu yang membezakan makna.

Oleh itu, fonem tidak lagi dianggap sebagai unit terkecil nahu yang membezakan makna.

10-Sep-12 4 Adi Yasran, UPM

Alofon Alofon adalah unit bunyi lewah atau variasi fonetik

yang boleh diramal daripada posisinya dalam bentuk fonemik.

Misalnya, /kakak/ [ka.ka] menunjukkan bahawa [k] dan [] adalah alofon kepada fonem /k/.

10-Sep-12 5 Adi Yasran, UPM

Kekangan Urutan Fonologi Urutan segmen bunyi konsonan dalam satu suku kata

tersusun mengikut kenyaringan yang sama atau menaik.

Hierarki kenyaringan segmen bunyi bahasa adalah seperti berikut:

Vokal > Likuida, geluncuran ([l r j w])> Nasal > Obstruen ([p b t d k d t s h])

Oleh itu, susunan skr seperti dlm [skru] dibenarkan tetapi rks, rk, rs tidak dibenarkan.

10-Sep-12 6 Adi Yasran, UPM

Kesejagatan Fonologi Kesejagatan fonologi bermaksud sesuatu sistem bunyi

yang terdapat dalam semua atau kebanyakan bahasa di dunia.

Oleh itu, ia juga dikatakan bersifat alamiah.

Contoh: Fonem vokal /i/ wujud dalam semua bahasa. Oleh itu, /i/ [e] spt /pilih/ [pileh] dikatakan bersifat sejagat/alamiah, manakala /e/ [i] tidak bersifat sejagat/alamiah.

10-Sep-12 7 Adi Yasran, UPM

Suprasegmental Bunyi suprasegmental ialah bunyi yang

melampaui batas segmen dan tidak boleh dipenggalkan.

Berikut ialah aspek bunyi suprasegmental:

tekanan

nada

intonasi

kepanjangan

nasal

10-Sep-12 Adi Yasran, UPM 8

Kesimpulan Kajian fonetik adalah asas kepada kajian fonologi.

Kajian fonetik boleh berdiri sendiri, manakala kajian fonologi memerlukan asas fonetik.

10-Sep-12 9 Adi Yasran, UPM