PEMBANGUNAN E-PEMBELAJARAN BERASAKAN MOODLE BAGI TAJUK MATHEMATICAL REASONING DAN ANGLES OF ELEVATION AND

DEPRESSION MATEMATIK TINGKATAN EMPAT

NURULNADIAH BINTI MUHAMED

Laporan projek ini dikemukakan sebagai memenuhi

sebahagian daripada syarat penganugerahan Ijazah Sarjana Muda Sains serta

Pendidikan (Matematik)

FAKULTI PENDIDIKAN UNIVERSITI TEKNOLOGI MALAYSIA

APRIL 2008

ii

iii

iv

DEDIKASI

Dengan Nama Tuhan Yang Maha Pengasih Lagi Penyayang

Kesyukuran Kupanjatkan

Atas Segala Kurniaan-Nya Sepanjang Usiaku

TERISTIMEWA BUAT

Ibu Yang Paling Disayangi

Kakak dan Adik-adik Yang dikasihi

Segala Doamu, Pengorbananmu, Dorongan, Kesabaran dan Kasih Sayang

Daripada Kalian Amatlah Ku Sanjungi dan Hargai

KHAS BUAT

Penyelia Yang Dihormati

Segala Bimbingan, Tunjuk Ajar dan Jasamu Tidak Akan Kulupai

Teman-teman Seperjuangan Yang Dihargai

Terima Kasih Atas Sokongan dan Bantuan Daripada Kalian Sepanjang Pengajianku

Dan untuk rakan-rakanku ,

Setinggi-tinggi penghargaan dan terima kasih atas semua tunjuk ajar, dorongan dan

nasihat sepanjang persahabatan kita.

Akan ku kenang kenangan kita bersama…

v

PENGHARGAAN

Syukur kehadrat Ilahi kerana dengan izin dan limpah kurniaNYA, maka

dapatlah saya menyiapkan Projek Sarjana Muda seperti yang disyaratkan untuk

penganugerahan Ijazah Sarjana Muda serta Pendidikan (Matematik). Setinggi-tinggi

penghargaan ditujukan kepada Penyelia Projek, Prof Madya Dr Zaleha Bt. Ismail

atas bimbingan dan dorongannya dalam menyempurnakan kajian ini. Kesanggupan

beliau meluangkan masa untuk berbincang dan membimbing serta memberi kritikan

membina memberikan inspirasi kepada saya untuk menyempurnakan projek ini.

Akhir sekali, penghargaan ini juga ditujukan kepada Fakulti Pendidikan,

Universiti Teknologi Malaysia yang banyak menyediakan kemudahan bagi

memudahkan pencarian maklumat dan juga sumber-sumber dalam menyempurnakan

kajian saya ini. Juga terima kasih kepada semua pihak yang terlibat dalam

menjayakan penyelidikan ini secara langsung atau tidak langsung.

vi

ABSTRAK

Teknologi e-pembelajaran telah berkembang pesat sehingga mempengaruhi

pendidikan di peringkat rendah hingga institusi pengajian tinggi. Untuk

melaksanakan e-pembelajaran secara efektif, projek ini telah memilih satu sistem

pengurusan kursus yang merupakan perisian sumber terbuka dinamakan MOODLE.

Sistem MOODLE dianggap sesuai memandangkan reka bentuknya menyokong

prinsip sosial konstruktivisme yang menekankan pembelajaran secara sosial semula

jadi, aktif dan juga penemuan. Di samping itu, reka bentuk pengajaran ADDIE

digunakan untuk tujuan pelancaran proses pembangunan. Projek e-pembelajaran

yang dibangunkan ini menghasilkan bahan pembelajaran dan pengajaran Matematik

Tingkatan Empat dalam tajuk Mathematical Reasoning dan Angles of Elevation and

Depression berdasarkan KBSM. Bahan yang disediakan untuk setiap tajuk

merangkumi sumber dan aktiviti. Sumber seperti nota guru membolehkan guru

untuk membuat rujukan dengan memuat turun nota tersebut dalam format HTML

dan PowerPoint. Aktiviti seperti nota pelajar, menyediakan nota dan latihan kepada

pelajar setelah pembelajaran berlaku. Aktiviti-aktiviti seperti quiz merupakan

aktiviti yang menguji kefahaman pelajar. Aktiviti chat membenarkan pelajar

berinteraksi melalui dua mod iaitu pelajar dengan guru dan pelajar dengan pelajar.

Aktiviti assignment adalah slot yang disediakan untuk pelajar memuat naik tugasan

pada masa yang ditetapkan. Dalam aktiviti journal, pelajar membuat refleksi kendiri

tentang apa yang telah mereka pelajari. Aktiviti Hot Potatoes pula menyediakan

pelajaran yang interaktif kepada pelajar. Sistem MOODLE ini menyediakan

pangkalan data yang membenarkan guru dan pelajar mengikuti prestasi mereka

apabila markah, tempoh masa, kekerapan penggunaan diperolehi hasil daripada

aktiviti yang disediakan. Diharapkan projek seperti ini digunakan di sekolah supaya

dapat menangani masalah beban guru dan dapat membantu pelajar secara individu.

vii

ABSTRACT

E-learning technology are highly influence in education, from primary level

to the high education institution level. To accomplish e-learning effectively, this

project has used a course management system which is a opened source software

known as MOODLE and also used ADDIE instructional design in built up the web

portal. MOODLE is suitable since its design is supporting learning social

constructivism which emphasize through human active interacting learning. This e-

learning project, produce teaching and learning material in Mathematics for Form

Four topic Mathematical Reasoning and Angles of Elevation and Depression based

on KBSM. Each topic includes the resources and the activities. Resources like

teacher’s notes can help teachers to make some reference by downloading the notes

in PowerPoint format and HTML format. Student’s lesson provided the notes and

exercises to students after learning process had done. Activities like quiz are testing

the student understanding. Activity like chat will let students to have communication

with teacher in order to discuss their problems in learning. Assignment activities are

a slot that had been provided for the students to download the assignment at the time.

In journal activity, it let students to make self reflection about what they had

learning. Hot potatoes activity provided the interactive learning for the students. This

MOODLE system, provide the data base which can let the teacher and students

monitoring their marks, timing and mode of usage from the provided activities.

Hopefully this project will be used at the school in order to handle the problem face

by the teachers and also to help student individually.

viii

KANDUNGAN

BAB TAJUK MUKASURAT

PENGESAHAN STATUS TESIS

JUDUL i

PENGAKUAN ii

DEDIKASI iv

PENGHARGAAN v

ABSTRAK vi

ABSTRACT vii

KANDUNGAN viii

SENARAI JADUAL xiii

SENARAI GAMBARAJAH xiv

SENARAI SINGKATAN xvi

SENARAI LAMPIRAN xvii

1 PENDAHULUAN

1.1 Pengenalan 1

1.2 Latar Belakang Masalah 2

1.3 Pernyataan Masalah 4

1.4 Objektif Kajian 5

1.5 Kepentingan Projek 6

1.5.1 Pelajar 6

1.5.2 Guru 7

1.5.3 Sekolah 7

ix

1.5.4 Ibu Bapa Dan Masyarakat 7

1.6 Skop Dan Batasan Projek 8

1.7 Kerangka Teori Projek 9

1.8 Definisi Istilah 11

1.8.1 Teknologi Maklumat Dan Telekomunikasi

(ICT) 11

1.8.2 Pelajar 11

1.8.3 Web Portal Pendidikan 11

1.8.4 Pengajaran 12

1.9 Penutup 12

2 SOROTAN KAJIAN

2.1 Pengenalan 13

2.2 E-pembelajaran 14

2.2.1 Kebaikan E-pembelajaran 15

2.3 Modular Object-Oriented Dynamic Learning

Environment (MOODLE) 17

2.3.1 Modul Sumber (Resource Module) 18

2.3.2 Modul Tugasan (Assignment Module) 18

2.3.3 Modul Kuiz (Quiz Module) 18

2.3.4 Modul Forum (Forum Module) 19

2.3.5 Modul ‘Chat’ (Chat Module) 19

2.3.6 Modul ‘Journal’ (Journal Module) 19

2.3.7 Modul ‘Lesson’ (Lesson Module) 20

2.3.8 Modul ‘Hot Potatoes ‘ 20

2.4 E-pembelajaran Dalam Negara 20

2.5 Sorotan Kajian Di Luar Negara Tentang

E-pembelajaran 22

2.6 Kesilapan Lazim Yang Sering Dilakukan

Dalam Pembelajaran “Mathematical Reasoning”

dan “Angles of Elevation and Depression” 24

2.6.1 Mathematical Reasoning 24

2.6.2 Angles of Elevation and Depression 27

2.7 Penutup 29

x

3 PROSEDUR PEMBANGUNAN

3.1 Pengenalan 30

3.2 Kaedah Pelaksanaan 30

3.2.1 Analisis (Analysis) 31

3.2.1.1 Pengguna 31

3.2.1.2 Persekitaran Pembelajaran 32

3.2.1.3 Matlamat Pelajaran 32

3.2.2 Rekabentuk (Design) 33

3.2.2.1 Pembentukan Objektif 33

3.2.2.2 Pembentukan Item Teori 37

3.2.2.3 Pemilihan Strategi 37

3.2.3 Pembangunan (Development) 38

3.2.3.1 Nota Pengajaran Guru (Teacher’s Note) 38

3.2.3.2 Bahan Pembelajaran Pelajar

(Students’ Lesson) 41

3.2.3.3 Quiz 43

3.2.3.4 Hot Potatoes 45

3.2.3.5 Tugasan (Assignment) 48

3.2.3.6 Forum 49

3.2.3.7 Chat 49

3.2.3.8 Jurnal 50

3.2.4 Pelaksanaan (Implementation) 50

3.2.5 Penilaian (Evaluation) 51

3.2.6 Penutup 51

4 PEMBANGUNAN BAHAN E-PEMBELAJARAN

4.1 Pengenalan 52

4.2 Penghasilan Bahan-bahan Pembelajaran 53

4.2.1 Objektif Pembelajaran 53

4.2.2 Bahan Pembelajaran 53

4.2.3 Latihan Pengukuhan 54

4.3 Penghasilan Bahan-bahan E-pembelajaran 55

4.3.1 Skrin Login 55

4.3.2 Skrin Main Menu 58

xi

4.3.3 Skrin “Mathematical Reasoning” 59

4.3.3.1 Skrin Teacher’s Note 60

4.3.3.2 Skrin Students’ Lesson 62

4.3.3.3 Skrin Quiz 63

4.3.3.4 Skrin Hot Potatoes 64

4.3.3.5 Skrin Assignment 65

4.3.3.6 Skrin Forum 66

4.3.3.7 Skrin Chat 67

4.3.3.8..Skrin Journal 69

4.3.4 Skrin “Angles of Elevation and Depression” 69

4.3.4.1 Skrin Teacher’s Note 70

4.3.4.2 Skrin Students’ Lesson 72

4.3.4.3 Skrin Quiz 73

4.3.4.4 Skrin Hot Potatoes 74

4.3.4.5 Skrin Assignment 74

4.3.4.6 Skrin Forum 75

4.3.4.7 Skrin Chat 76

4.3.4.8 Skrin Journal 78

4.4 Penutup 78

5 PERBINCANGAN, CADANGAN DAN KESIMPULAN

5.1 Pengenalan 79

5.2 Perbincangan 80

5.2.1 Pembangunan Web Portal “Mathematical 80

Reasoning” dan “Angles of Elevation and

Depression”

5.2.1.1 Keistemewaan Web Portal

“Mathematical Reasoning” dan

“Angles of Elevation and Depression” 80

5.2.1.2 Kebaikan Web Portal Kepada Pelajar 81

5.3 Masalah-masalah Yang Dihadapi Semasa

Penghasilan Web Portal 82

5.3.1 Kepakaran Yang Terhad 82

5.3.2 Capaian Internet 82

xii

5.3.3 Bahan-bahan Pembelajaran Dan Pengajaran 83

5.3.4 Kekangan Masa 83

5.4 Cadangan Projek Lanjutan 83

5.5 Penutup 84

RUJUKAN 86

LAMPIRAN 89

xiii

SENARAI JADUAL

NO JADUAL PERKARA MUKASURAT

1.1 Kerangka Teori Projek 8

2.1 Kesilapan Lazim Pelajar Berkaitan Topik

“Mathematical Reasoning” 25

2.2 Kesilapan Lazim Pelajar Berkaitan Topik

“Angles of Elevation and Depression ” 27

3.1 Objektif dan Hasil Pembelajaran

“Mathematical Reasoning” 34

3.2 Objektif dan Hasil Pembelajaran “Angles of Elevation

and Depression” 37

xiv

SENARAI GAMBARAJAH

NO RAJAH PERKARA MUKASURAT

3.1 Files Di Dalam MOODLE 39

3.2 Slot ‘Link to a file or web page’ 40

3.3 Slot ‘Link to a file web page’ (Setelah Dipilih) 40

3.4 Slot ‘Lesson’ 41

3.5 Slot ‘Lesson’ (Setelah Dipilih) 42

3.6 Slot ‘Lesson’ (Setelah Save Changes) 42

3.7 Slot Quiz 43

3.8 Slot Quiz (Setelah Dipilih) 44

3.9 Slot Quiz (Setelah Save Changes) 45

3.10 Antaramuka Hot Potatoes 46

3.11 Pembinaan JCross 47

3.12 Pembinaa JCross (add clue) 47

3.13 Pembinaan JCloze 48

4.1 Skrin ‘Upload’ 54

4.2 Skrin Mathed Dynamic Teaching/Learning 56

4.3 Skrin Log in 57

4.4 Skrin ‘Create New Account’ 57

4.5 Skrin “Mathematics Form Four” 58

4.6 Skrin ‘Main Menu’ (bahagian atas web portal) 59

4.7 Skrin “Mathematical Reasoning” (bahagian bawah

web portal) 60

4.8 Skrin Teacher’s Note “Mathematical Reasoning”

(format HTML) 61

4.9 Skrin Teacher’s Note “Mathematical Reasoning”

xv

(format PowerPoint) 61

4.10 Skrin Students’ Note “Mathematical Reasoning”

(Nota) 62

4.11 Skrin Students’ Lesson “Mathematical Reasoning”

(Latihan) 63

4.12 Skrin Quiz 64

4.13 Skrin Hot Potatoes 65

4.14 Skrin Assignment “Mathematical Reasoning” 66

4.15 Skrin Forum “Mathematical Reasoning” 67

4.16 Skrin ‘Chat’ “Mathematical Reasoning” 68

4.17 Skrin Semasa ‘Chat’ “Mathematical Reasoning” 68

4.18 Skrin Jurnal“Mathematical Reasoning” 69

4.19 Skrin “Angles of Elevation and Depression”

(bahagian bawah web portal) 70

4.20 Skrin Teacher’s Note “Angles of Elevation and

Depression” (format HTML) 71

4.21 Skrin Teacher’s Note “Angles of Elevation and

Depression”(Format PowerPoint) 71

4.22 Skrin Students’ Lesson “Angles Of Elevation and

Depression”(Nota) 72

4.23 Skrin Students’ Lesson “Angles Of Elevation and

Depression” (Latihan) 73

4.24 Skrin Quiz “Angles of Elevation and Depression” 74

4.25 Skrin Assignment “Angles of Elevation and

Depression” 75

4.26 Skrin Forum “Angles of Elevation and Depression” 76

4.27 Skrin Chat “Angles of Elevation and Depression” 77

4.28 Skrin Jurnal “Angles of Elevation and Depression” 78

xvi

SENARAI SINGKATAN

CMS - Course Management System HTML - Hypertext Markup Language ICT - Teknologi Maklumat dan Komunikasi KBSM - Kurikulum Bersepadu sekolah Menengah KPM - Kementerian Pelajaran Malaysia LMS - Learning Management System MOODLE - Modular Object-Oriented Dynamic Learning Environment SPM - Sijil Pelajaran Malaysia VLE - Virtual Learning Environment

xvii

SENARAI LAMPIRAN

LAMPIRAN PERKARA MUKASURAT

A Contoh Analisis Kesilapan Lazim Pelajar Dalam

Topik “Mathematical Reasoning” dan

“Angles of Elevation and Depression”

BAB 1

PENDAHULUAN 1.1 Pengenalan

Penggunaan teknologi komputer pada hari ini telah berkembang pesat dalam

semua bidang. Menyedari tentang keperluan komputer dalam pelbagai bidang ini,

Kementerian Pelajaran Malaysia telah menggerakkan institusi dibawahnya bersedia dan

melahirkan generasi celik teknologi maklumat (IT) melalui proses pendidikan di

sekolah. Beberapa program komputer seperti Projek Pengenalan Kepada Komputer

pada tahun 1986, Projek Literasi Komputer pada 1992, Projek Pengajaran Berbantukan

Komputer pada tahun 1994 dan Projek Jaringan Pendidikan pada tahun 1995 dan pada

tahun 1999 penggunaan komputer dalam proses pengajaran pembelajaran di sekolah

bestari telah diperkenalkan . Ini menunjukkan penggunaan komputer adalah penting

dalam proses pengajaran dan pembelajaran di sekolah pada hari ini.

Menurut Frank Smith (1990), komputer menjadi sebahagian daripada

kelengkapan sekolah ataupun menjadi sebahagian daripada alat bilik darjah. Ramai

perancang pendidikan memastikan bahawa sekolah mesti menggunakan komputer. Ahli

teknologi dalam bidang pendidikan menyatakan bahawa komputer adalah sesuai

digunakan sebagai alat bantu dalam proses pembelajaran. Ini kerana komputer dapat

mempersembahkan maklumat yang akan disampaikan kepada pelajar dalam bentuk

grafik yang berwarna-warni yang dapat menarik minat pelajar untuk memberikan lebih

tumpuan semasa pengajaran mahupun di luar pengajaran.

Pendidikan matematik dewasa ini lebih tertumpu kepada penggunaan komputer

dalam pengajaran dan pembelajaran. Oleh itu, pendedahan penggunaan komputer

kepada pelajar adalah penting untuk meningkatkan kefahaman dan penguasaan murid

terhadap pelajaran, memberi peluang pembelajaran yang sama kepada semua murid

yang pelbagai keupayaan, meningkatkan motivasi pelajar dan membolehkan

pembelajaran sendiri (individualise learning) dilakukan.

Antara salah satu teknologi yang mendapat tempat pengguna pada hari ini adalah

laman web. Ia mempunyai maklumat yang berguna dan disediakan dalam bentuk yang

menarik minat sesiapa sahaja dengan dihiasi animasi, grafik dan kadang-kadang disertai

dengan audio. Guru boleh memperolehi isi pelajaran, artikel dan bahan-bahan

pengajaran yang akan mereka sampaikan kepada pelajar dengan begitu mudah dan

menjimatkan masa. Di samping itu juga, pelajar dapat mengaksesnya pada bila-bila

masa untuk menjalankan pembelajaran mereka. Maka web portal dibangunkan untuk

membantu pelajar dan guru dalam proses pengajaran dan pembelajaran mereka di dalam

mata pelajaran Matematik.

1.2 Latar Belakang Masalah

Pengajaran dan pelajaran Matematik yang dijalankan di Malaysia pada hari ini

adalah berorientasikan peperiksaan dan penguasaan pelajar terhadap isi kandungan

pelajaran tidak kepada penggunaan pengetahuan yang dipelajari untuk menyelesaikan

masalah sebenar. Menurut Meor Ibrahim (2001), sikap negatif sesetengah guru yang

mengajar cuma untuk melatih atau menyediakan pelajar menjawab solan peperiksaan,

bukan untuk pemahaman sebenar perlu dikikis. Pemahaman konsep secara konseptual,

sebagaimana yang difahami oleh ahli sains atau pakar adalah kayu pengukur penting

bagi kejayaan seseorang pelajar dalam pelajaran.

Pengajaran yang dilakukan juga terkongkong kepada pendekatan pengajaran

secara behaviorisme iaitu penekanan perubahan tingkah laku yang boleh diperhatikan.

Esah Sulaiman (2003) menyatakan ahli-ahli behaviorisme melihat pembelajaran sebagai

perubahan dalam yang mengubah tingkah laku pelajar secara tekal. Guru Matematik

juga dikatakan terpaksa menghabisan sukatan pelajaran tanpa menghiraukan

pemahaman pelajar terhadap isi pelajaran.

Kemajuan teknologi maklumat sedikit sebanyak dapat membantu guru dalam

proses pengajaran dan pembelajaran Matematik yang dijalankan. Kewujudan laman

web memberikan satu jalan lain bagi guru dan pelajar untuk mendapatkan bahan

pengajaran dan pembelajaran, latihtubi, dan penilaian. Salah satu aplikasi laman web

disediakan adalah web portal. Di samping memberikan maklum balas yang cepat dan

tepat apabila pelajar melakukan latih tubi dan penilaian, web portal juga dapat menarik

minat pelajar dengan grafik dan animasi yang disediakan. Guru juga dapat memantau

perjalanan pembelajaran matematik yang dilakukan oleh pelajar-pelajarnya serta dapat

mengenalpasti kelemahan pelajar dari rekod mereka.

Ibu bapa yang sentiasa sibuk dengan kerja mereka sehinggakan tidak sempat ke

sekolah untuk mengetahui pelajaran anak-anak mereka dapat mengakses maklumat

pelajaran anak-anak mereka bila-bila masa sahaja di rumah. Di peringkat sekolah,

pelajar perlu berusaha lebih dalam mata pelajaran Matematik kerana Matematik sering

dikaitkan dengan mata pelajaran yang susah untuk dipelajari. Ada juga sesetengah ibu

bapa yang terpaksa mengeluarkan wang lebih untuk anak-anak mereka ke kelas

tambahan. Maka dengan ini, web portal “Mathematical Reasoning” dan “Angles of

Elevation and Depression” adalah alternatif terhadap masalah ini.

1.3 Penyataan Masalah

Sejak dari dulu lagi, pelajar menghadapi masalah apabila mereka menyelesaikan

permasalahan pelajaran Matematik. “Mathematical Reasoning” dan “Angles of

Elevation and Depression” adalah dua tajuk Matematik Tingkatan Empat antara

pelajaran yang memerlukan lebih perhatian daripada pelajar. ”Mathematical Reasoning”

adalah matematik berperkataan, dimana pelajar sukar menyelesaikan masalah perkataan

(word problem) ke bentuk matematik (Hazimah Abd Halim Dan Wan Muhamad Saridan

Wan Hassan, 1990) manakala “Angles of Elevation and Depression” pula adalah

pelajaran yang begitu sinonim dalam kehidupan seharian pelajar di mana pelajar sering

mengaplikasikan pengetahuan mereka tentang tajuk ini.

Sejajar dengan perubahan teknologi yang semakin berkembang dengan pantas,

maka pembelajaran menggunakan teknologi maklumat dan komunikasi merupakan satu

alternatif bagi menangani dan menghadapi masalah tersebut. Satu projek web portal e-

pembelajaran dilaksanakan supaya dapat menyediakan bahan pengajaran dan

pembelajaran yang berkualiti berkaitan dengan tajuk ini.

1.4 Objektif Projek

Objektif bagi projek pembangunan e-pembelajaran berasaskan MOODLE adalah

untuk membangunkan e-pembelajaran menggunakan Sistem Pengurusan Kursus bagi

topik “Mathematical Reasoning” dan “Angles of Elevation and Depression ” Matematik

Tingkatan Empat yang merangkumi :-

a) Nota pengajaran guru (Teacher’s Note )

b) Bahan pembelajaran pelajar (Students’ Lesson)

c) Quiz

d) Hot Potatoes

d) Tugasan (Assignment)

e) Forum

f) Chat

e) Jurnal