PENDIDIKAN DAN MASYARAKAT CINA DI MALAYSIA

Pendidikan merupakan satu aspek yang amat dititikberatkan dalam masyarakat Cina. Ia selaras

dengan prinsip dalam ajaran Confucius yanag menekankan kepentingan pendidikan dalam

melahirkan insan yang bermoral. Di mana dalam ajarannya yang terkandung dalam kitab klasik

‘Analect’, Confucius berpendapat prinsip-prinsip moral yang tinggi iaitu perikemanusiaan (ren),

kesusilaan ( li ) dan hormat ibu bapa ( xio ) dapat dibentuk melalui pendidikan.

Lantaran itu, masyarakat Cina melihat pendidikan sebagai satu elemen yang penting

dalam menentukan kelangsungan kebudayaan masyarakat Cina. Di mana melalui pendidikan,

bahasa, cara hidup serta falsafah serta identiti masyarakat tersebut dapat diteruskan dan diwarisi

dari satu generasi ke generasi yang lain. Dalam membicarakan perkembangan pendidikan Cina

di negara kita, ia dapat dibahagikan kepada beberapa tahap perkembangan yang berbeza. Tahap

pertama sebelum tahun 1920an. Sekolah-sekolah Cina bebas berkembang tanpa sebarang

sekatan. Komuniti Cina telah banyak membina sekolah Cina di bandar-bandar besar dan

kewujudan sekolah Cina tersebut bersifat vernakular dan perkembangannya dilihat lebih

cenderung ke arah negara Cina. Di mana sukatan, buku teks serta gurunya dibawa dari China dan

pada masa yang sama, bahasa penghantar yang digunakan berbeza-beza mengikut dialek masing-

masing seperti kantonis, hakka dan hokien. Namun begitu, menjelang awal abad ke-20, bahasa

Mandarin menjadi bahasa penghantar yang tunggal bagi semua sekolah Cina di Tanah Melayu.

Perkembangan pendidikan Cina tahap kedua pula bermula selepas tahun 1920. Di mana

penubuhan sekolah Cina mula dikawal menerusi Enakmen Pendaftaran Sekolah yang bertujuan

untuk menyekat penularan pengaruh komunis yang menyusup masuk ke sekolah-sekolah Cina.

Semua sekolah yang beroperasi perlu didaftar dan British bertindak menyelia serta mengawal

segala aktiviti serta sukatan pelajaran di sekolah Cina dan ia telah dijadikan syarat bagi

menyalurkan bantuan kewangan ke sekolah aliran tersebut.

Tahap ketiga pula menyaksikan bermulanya krisis dalam pendidikan Cina di Tanah

Melayu. Penstrukturan semula pendidikan dalam usaha menjadikannya sebagai medium

perpaduan telah mengancam kedudukan sekolah-sekolah vernakular yang sedia ada termasuklah

sekolah aliran Cina. British yang menyedari kewujudan satu sistem pendidikan yang bercorak

1

kebangsaan perlu dalam usaha mewujudkan satu negara yang bersatu. Usaha ke arah itu bermula

dalam Rancangan Chessmen yang mencadangkan sekolah Inggeris sebagai asas penyatuan dalam

pendidikan. Ia kemudiannya disusuli dengan penubuhan satu jawatankuasa pendidikan yang

diketuai oleh L.J Barnes pada Ogos 1950 yang bertujuan untuk mengkaji masa hadapan

pendidikan di Tanah Melayu. Penyata Barnes telah dibentangkan pada tahun 1951 dan beberapa

syor dalam penyata tersebut telah mendapat reaksi negatif komuniti Cina. Laporan Barnes

mencadangkan agar semua sekolah vernakular digantikan dengan sekolah kebangsaan. Bahasa

Melayu dan Bahasa Inggeris dijadikan bahasa penghantar di semua sekolah kebangsaan. Ia jelas

menafikan peranan sekolah Cina.

Tentangan serta bantahan masyarakat Cina terhadap Laporan Barnes telah membawa

kepada penubuhan sebuah jawatankuasa khas bagi mengkaji kedudukan sekolah Cina.

Jawatankuasa yang diketuai oleh dua tokoh akademik berbangsa Cina Dr. Fenn-Wu telah

ditubuhkan. Laporan Fenn-Wu telah mengenepikan pandangan dalam Laporan Barnes dan ia

mengesyorkan sekolah berbentuk vernakular termasuklah sekolah Cina perlu dikekalkan dengan

beberapa penyesuaian dilakukan. Ia mencadangkan sekolah Cina perlu diteruskan tetapi

kurikulumnya perlulah berorentasikan Tanah Melayu. Pada masa yang sama, bahasa Melayu dan

bahasa Inggeris perlu diajar di semua sekolah.

Walaupun mendapat sokongan daripada Laporan Fenn-Wu, masyarakat Cina gagal

mempertahankan kedudukan sekolah Cina apabila Ordinan Pendidikan 1952 yang diumumkan

mengenepikan pandangan dalam Laporan Fenn-Wu sebaliknya menerima sebahagian besar syor

Barnes. Ordinan Pendidikan 1952 telah menetapkan penubuhan dua jenis sekolah yang

menggunakan bahasa Melayu dan bahasa Inggeris. Sekolah Cina dan Tamil tidak diiktiraf

sebagai sekolah kebangsaan dan akan diserapkan ke dalam sekolah kebangsaan. Selain itu,

bantuan kewangan terhadap sekolah vernakular yang gagal berbuat demikian akan dihentikan.

Ordinan Pendidikan 1952 telah mencetuskan bantahan besar-besaran persatuan Cina dan aktivis

pendidikan Cina. Surat bantahan serta petisyen telah dihantar bagi mendesak British untuk

mengkaji semula ordianan tersebut. Antara memorandum yang dihantar termasuklah dari

gabungan Persatuan Dewan Perniagaan Cina ( ACCC ) dan persatuan guru Cina yang

2

melahirkan kekecewaan serta bantahan mereka terhadap Laporan Barnes yang menjadi asas

kepada Ordinan Pendidikan 1952.

Memorandum tersebut menolak Laporan Barnes kerana berpendapat:

“ The Barnes Committee propose that Chinese and Indians should eventually abandon

their own languages and culture and accept instead those of the English and

Malays. Such action is considered to be ‘Malayanisation’, without which there is no

national unity. But true, Malayanisation…is dominant in Malaya, namely, Western,

Muslim, Indian and Chinese and to favour only two and ignore the others is basically

unjust, and will undoubtedly create a sense of fear and suspicion in the minds of those

thus neglected, which might easily cause resentment and opposition” ( Heng, 1999: 193 ).

Bantahan terhadap Ordianan Pelajaran 1952 turut dilakukan oleh United Chinese School

Teachers Association ( UCSTA ) yang ditubuhkan pada 25 Ogos 1952. Ia telah menghantar surat

bantahan kepada Presiden MCA, Tan Cheng Lock dan menegaskan “ Chinese here on becoming

of Malaya will do their their duties and demonstrate their loyalty, but will never give up their

mother tongue and culture. If Chinese education is not recognised as part of the educational

system, then the Chinese are looked upon as conquered slaves and will never submit to the rule

( Heng, 1988: 195). Dalam mengulas kontroversi yang melanda pendidikan Cina, Tan Cheng

Lock, Presiden MCA telah menubuhkan Jawatankuasa Pendidikan yang bertujuan menolak

Ordinan Pendidikan 1952. Dalam ucapannya, beliau menekankan bahawa ‘ peranan MCA bukan

sekadar dalam melindungi kepentingan politik orang Cina tetapi ia turut merangkumi

kepentingan ekonomi, kebudayaan dan pendidikan kopmuniti tersebut.Ia penting dalam

memelihara jati diri etnik Cina dan menepati prinsip perjuangan parti tersebut yang berusaha

untuk melahirkan orang Cina yang berkualiti dan menegakkan kebudayaan serta kecemerlangan

Cina di samping bekerjasama dengan kaum lain ( Heng, 1988: 197-198).

MCA telah mengemukakan satu memorandum pendidikan pada tahun 1954 bagi

mewakili bantahan masyarakat Cina terhadap Ordinan Pendidikan 1952. Ia mempertikaikan

Laporan Barnes yang menjadi asas pembentukan Ordinan Pendidikan 1952 kerana bercanggah

dengan Laporan Jawatankuasa Khas Pendidikan 1952 yang menyokong kewujudan sekolah

3

vernakukar dan sekolah Inggeris di samping sekolah kebangsaan kerana masing-masing mampu

menyumbang ke arah pendidikan negara. Ini kerana MCA yakin kewujudan sekolah Cina

mampu menyumbang ke arah proses pembentukan bangsa Malayan memandangkan

ketamadunan China yang telah berusia ribuan tahun bakal memperkayakan lagi kebudayaan

negara ( SP 3/B/75: Memorandum Of Chinese Education In The Federation Of Malaya).

Lantaran itu, MCA mengesa Ordinan Pendidikan 1952 dikaji semula kerana ia dilihat sebagai

satu usaha untuk asimilasikan kebudayaan China dan India yang telah wujud sekian lama. MCA

berharap sekolah vernakular akan diteruskan di samping sekolah bercorak kebangsaan.

Cadangan Fenn-Wu dalam penerapan unsur tempatan di samping penyelarasan dari aspek

sukatan pelajaran diterima baik oleh MCA dan ia dicadangkan oleh parti tersebut dalam

penambahbaikan Ordinan Pendidikan 1952.

Perkembangan pendidikan Cina terus bergolak walaupun Ordinan Pendidikan 1952 dikaji

semula selepas Pilihan Raya Umum 1955. Jawatankuasa Razak telah dibentuk dalam usaha

melahirkan satu aliran pendidikan bercorak kebangsaan. Ia bertujuan untuk mengkaji semula

dasar pendidikan yang sedia ada dengan melakukan penambahbaikan ke atas dasar pendidikan

negara. Di samping itu, jawatankuasa itu juga bertujuan untuk memperkasakan kedudukan

bahasa Melayu selaku bahasa kebangsaan dan pada masa yang sama memberi ruang yang

sewajarnya bagi bahasa ibunda yang lain digunakan serta dipelajari tanpa sebarang kekangan.

Jawatankuasa Razak diketuai Tun Abdul Razak dan dianggotai oleh perwakilan dari Parti

Perikatan termasuklah dari MCA yang diwakili oleh Too Joon Hing, Leung Cheung Ling, Lim

Chong Eu, Goh Chee Yan dan Lee Thean Hin ( Tan Liok Ee, 1997: 166 ). Hasil daripada laporan

pendidikan ini dilihat sebagai kayu pengukur dalam melihat keberkesanan kerjasama UMNO

dengan komuniti Cina menjelang kemerdekaan negara. Di mana menjelang Pilihan Raya 1955,

satu rundingan telah diadakan pada Januari 1955 dan melibatkan parti UMNO dengan United

Chinese School Teacher’s Association ( UCSTA ) di Melaka ( Tan Liok Ee, 1997: 165). Di mana

pada dasarnya, UMNO bersedia untuk memberi pertimbangan yang sewajarnya terhadap

cadangan serta rayuan persatuan Cina tentang masa hadapan sekolah Cina selepas kemerdekaan.

4

Laporan Razak yang dibentangkan pada tahun 1957 gagal memenuhi kehendak

masyarakat Cina kerana ia dilihat tidak banyak berbeza dengan Ordinan Pendidikan 1952.

Laporan Razak 1957 menggariskan kewujudan dua jenis sekolah rendah iaitu ‘sekolah umum’

dan ‘sekolah jenis umum’. Walaupun kedudukan sekolah rendah jenis kebangsaan Cina ( SJKC )

terjamin tetapi nasib sekolah menengah jenis kebangsaan Cina ( SMJK ) menjadi tanda tanda. Ini

kerana kedudukan sekolah menengah jenis kebangsaan tidak dinyatakan dengan jelas. Lantaran

itu, timbulnya andaian bahawa kerajaan cuba untuk menghapuskan sekolah Cina secara

beransur-ansur. Di mana Laporan Razak telah mengemukakan dua puluh syarat bagi menerima

sekolah menengah jenis kebangsaan sebagai sebahagian sekolah aliran kebangsaan. Antara

syarat utamanya ialah semua sekolah bantuan penuh kerajaan wajib menyediakan pelajarnya

untuk menduduki peperiksaan Lower Certificate of Education ( LCE ) dan Malayan Certificate

of Education ( MCE ) ( Tan Liok Ee, 1997: 246) .

Dua puluh syarat yang dikenakan ke atas sekolah menengah jenis kebangsaan ( SMJK )

telah ditolak oleh Malayan Chinese Education Central Committee ( MCACECC ) kerana ia

dapatmenjadikan faktor bantuan kewangan sebagai tekanan ke atas sekolah aliran Cina

menengah. Kesannya dapat dilihat menjelang Jun 1956 apabila Sekolah Menengah Chung Lian

bersetuju untuk menukar statusnya kepada sekolah kebangsaan bagi mendapatkan bantuan penuh

kerajaan. Ianya diikuti oleh dua buah sekolah menengah Cina yang lain iaitu Chan Wa High

School Seremban dan Chinese High School Segamat pada bulan Oktober 1957. Alasan yang

diberikan oleh ketiga-tiga buah sekolah berkenaan ialah langkah drastik tersebut adalah demi

kebaikan pelajar dan juga menstabilkan tanggungan kewangan sekolah. Pada masa yang sama, ia

dapat meringankan bebanan penjaga (Tan Liok Ee, 1997: 245) . Perkembangan tersebut jelas

satu tamparan hebat kepada masyarakat Cina dan Malayan Chinese Education Central

Committee ( MCACECC ).

Walaupun begitu, perjuangan sekolah Cina dalam mengekalkan identitinya tetap

diteruskan di seluruh negara. Ia dapat dilihat dalam tindakan Jawatankuasa Pendidikan Cina

Melaka yang mengumumkan semua sekolah Cina di Melaka menolak langkah pertukaran status

bagi mendapatkan bantuan kewangan kerajaan. Ia kemudiannya diikuti dengan keputusan

Sekolah Menengah Jenis Kebangsaan Foon Yew, Johor yang mengisytiharkan dirinya bakal

5

menolak semua jenis bantuan kerajaan menjelang tahun 1958 bagi mengekalkan status aslant dan

meneruskan perjuangan sekolah aliran Cina di negara kita. Pada masa yang sama ia turut

meneruskan dasarnya yang menerima pelajar yang menjangkaui umur belajar yang ditetapkan

serta sanggup menerima pelajar yang gagal memenuhi syarat kelayakan sekolah menengah

( MSSEE ) yang ditetapkan dalam Laporan Razak.

Ketetapan bahawa bahasa Malaysia dan bahasa Inggeris dijadikan mata pelajaran wajib

di semua aliran sekolah dalam usaha melahirkan perpaduan negara yang disyorkan dalam

Laporan Razak turut tidak disenangi oleh masyarakat Cina. Ia dilihat sebagai satu bebanan

kepada pelajar Cina serta ia bakal mengurangkan penggunaan bahasa Cina serta menghapuskan

secara beransur-ansur ( Siew, 2004: 25). Dua lagi permasalahan yang dihadapi oleh sekolah

aliran Cina hasil daripada Laporan Razak ialah penetapan had umur bagi semua pelajar di

sekolah dan juga panduan dalam membentuk ahli lembaga sekolah ( dongshi ). Mulai tahun

1957, semua pelajar di sekolah rendah perlu berusia dibawah 17 tahun manakala pelajar sekolah

menengah pula berusia dibawah 23 tahun. Ini jelas menjelaskan peluang pendidikan ramai

pelajar Cina di mana menurut United Chinese School Teacher’s Association ( UCSTA ) seramai

6121 pelajar Cina terpaksa berhenti sekolah menjelang tahun 1958-1960 ( Tan Liok Ee, 1997:

244) . Lantaran itu, dasar itu dianggap kurang bermunasabah kerana menafikan peluang

pendidikan ramai pelajar. Dalam melihat cadangan penubuhan jawatankuasa lembaga sekolah,

kementerian pelajaran mencadangkan ahli lembaga perlu terdiri daripada wakil kerajaan, bekas

pelajar dan mana-mana organisasi yang mempunyai kepentingan di sekolah tersebut. Cadangan

ini menimbulkan kerisauan UCSTA dan juga Malayan Chinese Education Central Committee

( MCACECC ) kerana sekiranya cadangan tersebut dilaksanakan maka peranan serta kuasa

pertubuhan Cina dan terjejas. Ini kerana ia melibatkan campur tangan daripada kerajaan secara

langsung dalam pengurusan serta pentadbiran sekolah aliran Cina.

Dalam melihat kontroversi yang melanda pendidikan Cina, ia dilihat sebagai satu

pertembungan aliran kemajmukan budaya dan asimilasi budaya yang masing-masing diwakili

oleh multilingualisme dan monolingualisme ( Thock, 2005 : 101-102). Ia jelas menjelang

kemerdekaan negara apabila para pemimpin Melayu mendesak supaya dasar satu bahasa dan satu

kebudayaan diterima oleh kerajaan Persekutuan Tanah Melayu ( Haris 1990:67 ). Usaha tersebut

6

dijelmakan dalam Laporan Razak yang memperakukan ‘matlamat terakhir’ sistem pendidikan

Malaysia bertujuan melahirkan dasar pelajaran kebangsaan melalui penggunaan bahasa Melayu

sebagai bahasa penghantar tunggal di semua sekolah.

Kewujudan sekolah aliran Cina mahupun sekolah aliran vernakular sering dilihat sebagai

satu perkembangan yang melawan arus perdana. Kehadirannya dalam sistem pendidikan negara

dianggap sebagai kekangan dalam mewujudkan perpaduan negara di samping menghalang usaha

ke arah memartabatkan bahasa Malaysia sebagai bahasa kebangsaan. Oleh yang demikian, ada

yang berpendapat sekolah sekolah aliran vernakular Cina dan Tamil perlu ditutup dan diserapkan

dalam satu sistem persekolahan yang sama kerana ia merupakan jalan terbaik dalam

mewujudkan perpaduan nasional dan bertepatan dengan konsep Satu Malaysia ( Berita Harian,

23.10.2009 ).

Menurut Prof Dr Teo Kok Seong, Felo Penyelidik Utama, Institut Alam dan Tamadun

Melayu, Universiti Kebangsaan Malaysia sejak awal 1990an, lebih 90% anak orang Cina

belajar di SJKC dan dasar tidak serius di sekolah Cina terhadap bahasa Melayu yang hanya

melihatnya sebagai satu syarat lulus peperiksaan menyebabkan begitu ramai pelajar Cina yang

tidak mahir berbahasa Melayu. Ini menyebabkan minda mereka sukar menerima perpaduan yang

dilaungkan ( Berita Harian. 20.10.2009 ). Walaupun demikian, beliau mengakui agak sukar

untuk merealisasikan konsep satu sistem persekolahan yang sama di negara kita. Lantaran itu,

penggunaan bahasa Melayu di SJKC perlu diperluaskan dan melibatkan mata pelajaran bukan

teras seperti Pendidikan Seni, Sivik dan Jasmani. Ia dilihat sebagai langkah terbaik memantapkan

penguasaan bahasa Malaysia di SJKC dan ia tidak seharusnya dipolitikkan kerana tidak ada

negara di dunia yang amalkan sistem seperti negara kita yang mempunyai beberapa sistem

persekolahan.

Pandangan Prof Teo Kok Seong turut dikongsi oleh Prof Emeritus Dr Khoo Kay Kim

yang berpendapat bahawa masyarakat Cina perlu lebih banyak berkorban demi perpaduan negara

dengan menerima satu sistem persekolahan yang sama memandangkan dasar-dasar yang tidak

serius di SJKC dalam memartabatkan bahasa Malaysia. Beliau sedar wujudnya keinginan yang

kuat oleh masyarakat Cina dan India dalam pertahankan budaya mereka tetapi pada masa yang

7

sama mereka telah menghadkan kebolehan berbahasa dan menyebabkan kesan yang negatif

untuk masa hadapan anak mereka terutamanya menghadapi alam pekerjaan dan mewujudkan

jurang besar dalam perpaduan. ( Berita Harian, 23.10.2009 ).

Dalam mengulas pendapat Prof Teo dan Prof Khoo Kay Kim, Ong Chiaw Chuan selaku

Pengerusi Jiao Zong enggan beranjak dengan sistem yang sedia ada. Beliau bertegas SJKC

mahupun SJKT berhak terus menggunakan bahasa ibunda sebagai bahasa penghantar dan ia

penting bagi kedua-dua masyarakat tersebut. Malahan baliau turut menolak pandangan Dr Teo

dan Dr Khoo kerana beranggapan pandangan mereka tidak mengambil kira pandangan majoriti

orang Cina kerana mereka tidak memahami budaya masyarakat tersebut secara total. Pengekalan

identiti SJKC dan SJKT dilihat amat penting serta diberi tumpuan oleh masyarakat berkenaan

kerana ia dilihat sebagai ejen yang akan memastikan kelangsungan serta kesuburan identiti,

bahasa dan kebudayaan bangsa. Lantaran itu, sebarang usaha untuk menyerapkan SJKC

mahupun SJKT ke dalam satu sistem persekolahan yang sama atas dasar perpaduan mahupun

memartabatkan bahasa Kebangsaan bukanlah sesuatu yang mudah.

8