Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

35
SEMINAR KERIS NUSANTARA SENI UKIRAN MELAYU: KERIS Oleh : Mohammad Nazzri Ahmad DEWAN KULIAH TANJUNG AKADEMI PENGAJIAN MELAYU UNIERSITI MALAYA !"# !$ NOEM%ER &''(

Transcript of Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

Page 1: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 1/35

SEMINAR KERIS NUSANTARA

SENI UKIRAN MELAYU: KERISOleh : Mohammad Nazzri Ahmad

DEWAN KULIAH TANJUNG

AKADEMI PENGAJIAN MELAYUUNIERSITI MALAYA

!"# !$ NOEM%ER &''(

Page 2: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 2/35

Se)i U*ira) Mela+, :Se)i U*ira) Mela+, :KERISKERIS

DefnisiDefnisiU*ira) -a., ha-il +a)/ .er0e).,* dari *e-a) me)/,*irde)/a) me)//,)a*a) ala.#ala. .er.e)., -e1er.i 1i-a,2

1aha. a.a, 0e)da#0e)da .a3am 1ada -e-,a., 1erm,*aa)lal, me)/ha-il*a) -a., l,*i-a) a.a, /am0ara) -ama adaia 0er0e).,* 4e)/*,)/2 4em0,)/2 .e)//elam a.a, .im0,l5

6Mohammad Nazzri %i) Ahmad2 &''&7

Page 3: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 3/35

Me),r,. Kam,- De8a)2 ,*ir dier.i*a)-e0a/ai l,*i-a) +a)/ di0,a. de)/a)4ara memaha.2 me)//ore-2 me)orehda) lai)# lai) 1ada 0aha/ia)#0aha/ia)

.er.e)., ma)a*ala ,*ira) 1,la ialah-e-,a., +a)/ .elah -ia1 di,*ir5

Se-,a., ,*ira) i., di0eza*a)

0erda-ar*a) 0aha) +a)/ di/,)a*a)-ama ada *a+,2 lo/am2 *,li.2 /adi)/20a., da) -e0a/ai)+a5

Page 4: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 4/35

U*ira) .erha-il melal,i .e*)i*1erl,a*a) 1ada 0aha) +a)/ di,*ir

ma)a*ala l,*i-a) 1,la .erha-ildari1ada 1e)am0aha) 0aha)5

Page 5: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 5/35

De9)i-i Keri-

Me),r,. Gri.h William 6!;"<72*eri- di4i1.a 1ada a0ad *e !$ dima)a ia me)3adi -e)3a.a *era3aa)Ma3a1ahi.5 Me),r,.)+a *eri-

0era-al dari ma.a lem0i)/5

Page 6: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 6/35

G5% Gard)er 6!;"=7 1,la 0r1e)da1a.0era-al dari Ma3a1ahi.5 Ia m,la)+a

di1er0,a. dari1ada -e)/a. i*a) 1arid/) di0,)/*,- 1a)/*al)+a5

G5> Wolle+ 6!;$<7 me)e).a)/ da)

me)/a.a*a) ia adalah -e)3a.a a-lida) .ida* di.ir, dari ma)a#ma)a-e)3a.a5

Page 7: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 7/35

Me),r,. Kamus Dewan : Se3e)i- -e))3a.a +a)/ 0erma.a d,a +a)/

.a3am 6 0ilah 0erle*,*#le*,* da) l,r,-7 %er1e)da1a. : Keri- adalah -e3e)i- -e)3a.a +a)/

di1er0,a. dari1ada *a+, da) lo/am +a)/di4i1.a*a) oleh ora)/ Mela+,5 Ia

mem1,)+ai h,l, da) ma.a +a)/di.ir,-*a) 1ada 0aha/ia) h,3,)/)+a5

Keri- mem1,)+ai 0aha/ia) 0eri*,. :

Page 8: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 8/35

Ma.a *eri-

Page 9: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 9/35

Se)i U*ira) Mela+, mer,1a*a) -a., 0e).,* -e)i +a)/.ida* da1a. di1i-ah*a) dalam *ehid,1a) ma-+ara*a.Mela+,5 Se)i ,*ira) adalah -e0aha/ia) dari1ada ha-il

*ra?.a)/a) +a)/ 8,3,d -eiri)/ de)/a) re*a 0e).,* -e)ir,1a +a)/ lai)5

Se)i ,*ira) m,la 0er*em0a)/ 1ada zama) Me/ali.i*a.a, @ama) Ke0,da+aa) %a., Hid,1B5 Pada ma-a i.,ma-+ara*a. .elah me)/,*ir 1ada 0a., hid,1 +a)/di3adi*a) .,/, da) mem1,)+ai )ilai -1iri.,al5

Se)i ,*ira) .er,- 0er*em0a)/ -ehi)//alah ma-+ara*a.Mela+, .radi-i me)/a)//a1 ia -e0a/ai -,a., *eme-.ia)dalam *ehid,1a)5 Kema-,*a) 1e)/ar,h Hi)d,#%,ddhada) I-lam .elah 0a)+a* mem1e)/ar,hi 1er*em0a)/a)-e)i ,*ira) Mela+,5

SEJARAH

Page 10: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 10/35

Keri- .elah me)3adi -e3e)i- -e)3a.a1e)de* 8ari-a) Mela+, -e3a.i

-eme)3a* <'' .ah,) dah,l,5 Lam0a)/ *e-em1,r)aa) da) 0ara)/

1,-a*a +a)/ mem1,)+ai ma/i-5 Keri- adalah -e)3a.a *e0a)/-aa) di

-e*i.ar Ke1,la,a) Mela+, -e1er.iI)do)e-ia2 Cili1i)a Sela.a) da)%r,)ei5

Page 11: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 11/35

Oleh *era)a *eadaa) /eo/ra9Ke1,la,a) Mela+, +a)/ .er1i-ah#

*eri- me)/alami 1er*em0a)/a)+a)/ 0er0eza2 meli1,.i 0e).,*2)ama da) ?,)/-i)+a5

Page 12: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 12/35

Page 13: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 13/35

Seora)/ 1em0,a. *eri- mahir# Pa)dai%e-i5

Se0ilah *eri- diha-il*a) de)/a) 1e),h*e.eli.ia)5 Di*a.a*a) le0ih 0er)ilai 3i*a di1er0,a.

dari1ada 0aha)#0aha) 0erhar/a -e1er.i

ema-2 .em0a/a da) 1era* da) dihia-ide)/a) 0a., 1erma.a5 Lazim)+a di0,a. dari1ada 0e-i

4am1,ra) de)/a) /alia) .adi5

TEKNIK 

Page 14: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 14/35

Ha-il 4am1,ra) /alia) i)i a*a) me)/ha-il*a)1am,r#1am,r +a)/ i)dah5

Di1er4a+ai 4ora* i., mer,1a*a) 1e4aha)

dari1ada lima 4ora* ,.ama iai., : %i3i 0era- .er.,m1ah 68o- ,.oh7 +a)/

melam0a)/*a) *eme8aha)2 0,)/a 0,ah1ala6-e*ar 1ala7 +a)/ melam0a)/*a)*ema),-iaa)2 0,)/a 0erdiri6-e*ar )/ade/7 +a)/melam0a)/*a) *eadila)2 da,) *ela1a *eri)/.er-,-,)60lara )/irid7 +a)/ melam0a)/*a)*e1im1i)a) da) 0,)/a .em,6-e*ar .em,7 +a)/melam0a)/*a) *a-ih 0er0ala-5

Me8a*ili lima 1e)de*ar

Page 15: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 15/35

Menempa

MembuatPuting

Membuat e!a!ai"a#a$

Mengi%i& Men'epu$

Pamu& Hasi!an esi

 Te*)i* mem0,a. ma.a *eri-

Page 16: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 16/35

Kei)daha) -e)i ,*ira) *eri- da1a. di)ilaimelal,i *ehal,-a) 0e).,* +a)/ .er1a)4ardalam a-1e* *e-em1,r)aa) 4ora*2 mo.i?a.a, hia-a) +a)/ di/,)a*a)5

>iri *ei)daha) i)i 0oleh di liha. dari .i/a-,d,. ,.ama iai., 1ada -,d,.*e-e-,aia)2 *ehal,-a) da) *ea-lia))+a5

Dalam -e)i ,*ira) *eri- )ilai *e-e-,aia)diliha. dari a-1e* *e1ada)a)2 *e-era-ia)da) *e-e-,aia) ,*ira) .er-e0,. de)/a)*e4a).i*a) da) ?,)/-i)+a5

ESTETIK A

Page 17: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 17/35

Page 18: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 18/35

Ma.a *eri- 0er-i?a. or/a)i* da)diha-il*a) me)/i*,. .radi-i da)

*e1er4a+aa)5 Pem0,a. *eri- me)/a*,i-e-e.e)/ah *eri- di0,a. -e.elah mere*amem1erolehi @0a+a)/a) .erle0ihdah,l,5

Me),r,. S+ed Ahmad Jamal2 FMata kerismerupakan campuran besi dari bumidengan tahi bintang dari langit’” 

Page 19: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 19/35

H,l, Keri- Ta3o)/ 1ada a-al)+a mer,1a*a),*ira) /am0ara) de8a Hi)d, Sia5 Ya)/

di-e-,ai*a) de)/a) 1er8a.a*a) dalam8a+a)/ *,li.5 Ia mem1,)+ai 0e).,* *e1ala+a)/ -ederha)a -er.a a/a* le1er de)/a)hid,)/ +a)/ 1a)3a)/2 -er.a .a)/a) da)

*a*i +a)/ 3ela- *eliha.a) 1ada 0aha/ia)0ada))+a5Ma.a)+a +a)/ .er3o3ol da)/i/i)+a +a)/ me)+eri)/ai miri1 ime3 dariI)dia5

Page 20: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 20/35

%e).,* ma.a -e0ilah *eri- 0erm,la le0ardi 1a)/*al da) me)3adi .ir,- dih,3,)/5Selai) 4a).i* -i?a. +a)/ -edemi*ia) iamem,dah*a) me)em0,-i .,0,h +a)/di.i*am5

 Terda1a. *eri- +a)/ 0erlo* da) ada 3,/a+a)/ .ida*5

Keri- +a)/ 0erlo* 0a)+a* di/elar *eri-Sempena ma)a*ala +a)/ *,ra)/ lo*)+adi1a)//il *eri- Sepu%a!(

Page 21: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 21/35

Page 22: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 22/35

Page 23: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 23/35

Di zama) 1e)/a),. Hi)d, *e0a)+a*a) h,l, *eri-0er0e).,* de8a#de8i Hi)d,5Nam,) -eme)3a**ema-,*a) I-lam 4iri#4iri re*a 0e).,*)+a m,lame)/alami -edi*i. 1er,0aha)5

Dalam 1e)/ha-ila) -e)i ,*ira) *eri- +a)/ 0erl,)a-*a)I-lam ia har,-lah 0erda-ar*a) 1ri)-i1#1ri)-i1 +a)/ .elahdi.e.a1*a)5 %a/i mo.i? ma*hl,* 0er)+a8a dihar,-*a)dalam *eadaa) a0-.ra*2 .ida* 4,*,1 -i?a. .ida*mer,).,) )a?-, da) me)e1a.i -+aria.5 Selai) i., *eri-+a)/ diha-il*a) i., .ida* 0oleh dim,lia*a) da)di-em0ah5

Kehadira) I-lam .elah mem1er*e)al*a) *ali/ra92Ara0e-2 /eome.ri2 *o-mo- da) ora dalam 1e)/ha-ila)-e)i ,*ira) Mela+,5

ETIKA

Page 24: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 24/35

Page 25: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 25/35

Dari a-1e* e.i*a 1e)//,)aa) *eri-ia di.e).,*a) oleh 0ila)/a) lo*)+a5

; lo*# *e.,a a.a, ra3a < lo* 1ermai-,ri

lo* 1,.era ra3a

" lo* # 1a)/lima5

Page 26: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 26/35

C,)/-i Keri- : Keri- 0,*a) -e*adar ,).,* -e)3a.a ia dia)//a1 1e)3a/ia

-ema)/a. 1emili*)+a2 da) melam0a)/*a) *e*,a-aa)2*e0e-ara) da) *ea/o)/a)5 Ia mer,1a*a) 1ele)/*a1

dalam 0,-a)a Mela+, .radi-i5 C,)/-i U*ira) : U*ira) 3,/a 0oleh memai)*a) 1era)a) -e0a/ai ala.

*e-elama.a)5 I)i da1a. diliha. de)/a) ?,)/-i h,l, *eri-da) -ar,)/)+a5

Dari -e/i 4ora*2 1emiliha) 4ora* a.a, re*a 0e).,* +a)/

-e-,ai di/a)di)/*a) 0er-ama de)/a) ?,)/-i)+a5Mi-al)+a 0e).,* *e1ala a+am 1ada h,l, *eri- +a)/di*e)ali -e0a/ai @a+am 1a.ah .e)/*,*)+aB a.a, *e1ala0,r,)/ +a)/ di*e)ali -e0a/ai @h,l, 1e*a*aB dia)//a1i)dah da) .e1a. *era)a *e-e-,aia) de)/a) ?,)/-i)+a5

Sar,)/ h,l, *eri- -ehar,-)+a mem1,)+ai 0e).,* +a)/

-e-,ai de)/a) 1e)aha) /e)//ama) -ema-a di/,)a*a)5

)UN"SI

Page 27: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 27/35

H,l, *eri- di0e).,* di a).ara <'hi)//a (' 1,l,h dar3ah dari1ada

1ara- ma.a)+a5 Lazim)+a di0,a. dari1ada *a+,

.e.a1ai ada dari1ada /adi)/2 /i/i

/a3ah2 -,m0, 0ada* da) .a)d,*5

Page 28: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 28/35

Se0a/ai 1ele)/*a1 0,-a)a Mela+,5

Page 29: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 29/35

Selai) i., 1emiliha) 4ora* +a)/ i)dah 3,/amema1ar*a) 1emi*ira) da) -im0oli-ma-er.a -e-,ai de)/a) )ilai )ormama-+ara*a. 1e)4i1.a)+a5

Mi-al)+a 4ora* 1e*a*a +a)/ .erda1a.1ada h,l, *eri-2 me)4ermi)*a) -i-.em

*e1er4a+aa) ora)/ Mela+, 0aha8a *eri-+a)/ di,*ir -e0e/i)i r,1a a*a) mem0a8a.,ah2 da) mo.i? .er-e0,. melam0a)/*e1er*a-aa) da) *e.a)/*a-a)5

SIM*LISME

Page 30: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 30/35

%e).,* ma.a *eri- +a)/ 0erlo*melam0a)/*a) h,0,)/a) ra1a.

ora)/ Mela+, de)/a) air 6la,. da)S,)/ai75 Ia melam0a)/*a)/elom0a)/ la,. +a)/ me)/alir5

Page 31: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 31/35

Keri- +a)/ di,*ir de)/a) a+a. Al#,ra) " ,l5Melam0a)/*a) Nilai )orma Se-,ai d/) ma-+ara*a.

Page 32: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 32/35

Page 33: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 33/35

Keri- mer,1a*a) *haza)ah 0a)/-a +a)/mem1erliha.*a) 4iri +a)/ ,)i*5

U*ira) +a)/ dile.a**a) 0,*a) -e*adarhia-a) .e.a1i memai)*a) 1era)a) +a)/.er-e)diri5

Nam,) 0er/i., @-e)/a.a)B *eri- *i)idiliha. -,dah -ema*i) hila)/ 0i-a)+a5

Se0a/ai 0a)/-a +a)/ -a+a)/*a)8ari-a))+a2 *eri- har,- .er,- di1eliharada) di?ahami a*a) -im0ol)+a5

PENUTUP

Page 34: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 34/35

%e-i 0,*a) -e0ara)/ 0e-i2

I.,lah )ama 0e-i Kher-a)i2

%e-i +a)/ a-al di.,r,) Allah2Se.aho) %,/i- 0ere)a)/2

Ria* di.i*am ma.i 3,/a2

Se.aho) m,-oh 0er3ala)2%e*a- di.i*am ma.i 3,/a5

6551e.i*a) Hi*a+a. Malim De8a7

Page 35: Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

7/23/2019 Seni Ukiran Keris-MNA.klh3(Seminar)

http://slidepdf.com/reader/full/seni-ukiran-keris-mnaklh3seminar 35/35

A0d,l Halim Na-ir5 !;(=5 Ukiran Kayu Melayu Tradisi. K,ala L,m1,r5 De8a)%aha-a da) P,-.a*a5

Ha)izah Jo)oh5!;;<5 Se)3a.a#-e)3a.a Di ama) Ke-,l.a)a) Mela+, Johor5 Ya+a-a)Wari-a) Johor5

Kar-am5 !;;;5 Seni Ukiran Jepara Indonesia: Kajian Ciri dan Motif. K,alaL,m1,r5 A*ademi Pe)/a3ia) Mela+,5

Mohammad Nazzri 0i) Ahmad2 &''&5 Pemikiran Melayu Dalam Seni UkiranMelayu: Tumpuan Kepada Tiga enerasi Pengukir. K,ala L,m1,r5 A*ademiPe)/a3ia) Mela+,5

M,-.aa Mohamad5 !;(<5 Perkem!angan Seni Ukir. K,ala L,m1,r5 De8a)%aha-a da) P,-.a*a5

O.hma) Mohd Ya.im5 !;(=5 Sim!olisma Dalam Kesenian Islam : "ujukanKepada #isan Kurun Ke$%& Di Semenanjung5 K,ala L,m1,r5 M,zi,m Ne/ara

O.hma) Mohd Ya.im2&'''5 Me)/,*ir Kegemilangan 'alu: (iogra) *an Su+t,man5 Keme).eria) Ke0,da+aa) *e-e)ia) da) Pela)4o)/a)5

S+ed Ahmad Jamal5 !;;&5  "upa dan Ji-a5 K,ala L,m1,r5 De8a) %aha-a da)P,-.a*a5

ILI*"RA)I