Struktur sbub

STRUKTUR PENTADBIRAN DI

BAWAH SBUB DAN

KESANNYA TERHADAP POLITIK DI

SABAH

http://ppismpsejarahgstt.blogspot.com/

Syarikat Borneo Utara British (SBUB) menguasai

Sabah pada tahun 1881. Pentadbiran mereka di

Sabah dilakukan dengan menggabungkan

pentadbiran British dengan institusi-institusi

tempatan dalam pentadbiran awam Sabah.

Pemerintahan Syarikat tamat pada 1946 dan ia

menjadi tanah

jajahan Borneo Utara sehingga penyertaanya dalam

Persekutuan Malaysia beserta Sarawak, dan

Singapura pada 16 September 1963. Ibu negeri

Sabah ialah Kota Kinabalu, yang terletak di

Residensi Pantai Barat Sabah. Semasa zaman

penjajahan British, Kota Kinabalu dikenali sebagai

Jesselton.


PENGAMBILAN SABAH OLEH BORNEO UTARA

BRITISH (SBUB)

Sebelum abad ke -18, Sabah adalah

dalam pengaruh Kesultanan Brunei

Sultan Brunei menyerahkan pantai

timur dan utara Sabah kepada

Sultan Sulu kerana membantunya

mematahkan pemberontakan di

Sabah


• Sabah menarik tumpuan pedagang

Barat kerana kedudukannya yang

strategik dan kekayaan hasil

buminya.

• Pedagang Amerika Syarikat

merupakan pedagang yang terawal

menjalankan perdagangan di

Sabah.


Kerajaan Brunei dan Amerika

Syarikat menandatangani

perjanjian pada 1850

Amerika Syarikat menghantar C.

Lee Moses sebagai wakil di Brunei.

Pada 1865, Sultan Brunei memberi

konsesi tanah di Pantai Barat

Sabah kepada C.L Moses dengan

tempoh sewa 10 tahun.http://ppismpsejarahgstt.blogspot.com/

Moses kemudian menjual konsesikepada The American TradingCompany- diketuai oleh J.W Torrey &rakan-rakannya T.B Harris.

J.W Torrey Pedagang Amerika Syarikatdi Hong Kong.

J.W Torrey gagal memajukan tanamankopi dan tebu di Kimanis.


Kegagalan menyebabkan J.W Torreymenjual haknya kepada Baron VonOverbeck (Konsul Jeneral Austria diHong Kong & Alfred Dent dari Britain).(Pada 1875)

Baron Von Overbeck menghadapimasalah modal. Lalu meminjam wangdaripada Syarikat Alfred Dent &Edward Dent (Pedagang British diHong Kong).


Overbeck & Dent ingin menubuhkansebuah Syarikat di Borneo Utara.

Gabenor Labuan (W.H. Treacher)bersetuju membantu Overbeckmemperbaharui tempoh pajakandaripada Sultan Brunei yang telahtamat.

Bersyarat- Syarikat yang ditubuhkan diletakkan di bawah kekuasaan British.


Satu perjanjian telah berjayaditandatangani dengan Sultan AbdulMu’min (Sultan Brunei) yang telahbersetuju menyerahkan haknya keatas Barat Sabah kepada SyarikatOverbeck dan Dent

1877 – Overbeck & Dent menghadapSultan Brunei untuk memperbaharuitempoh pajakan tersebut.


Melalui perjanjian ini, Sultan Bruneimenyerahkan tanah antara Teluk Kimanis& Sungai Sibuku termasuk hak kedaulatanke atas Sabah.

1878 – Perjanjian antara Overbeck & Dentdengan Sultan Sulu (Jamalul Alam).Bersetuju menyerahkan Sg.Padas hinggaSg. Sibuku kepada Overbeck & Dent.


Pada tahun 1880,Overbeck telah menjualkan semua hak

nya kepada Alferd dan Edward Dent. Kemudian, Dent

telah menubuhkan Persatuan Sementara Borneo Utara

Berhad.Saham syarikat itu telah dijual kepada rakyat

British bagi menambahkan modal perniagaan.Bagi

memperkukuh kedudukan dan memajukan perniagaan,

persatuan tersebut berusaha mendapatkan Piagam

Diraja daripada kerajaan British.

Oleh sebab sebahagian daripada wilayah Sabah adalah di

bawah pemerintahan Kesultanan Sulu, Overbeck dan Dent

telah menandatangani satu lagi perjanjian dengan Sultan

Jamalul Alam pada tahun 1878.Baginda menyerahkan ka-

wasan dari Sungai Pandasan hingga ke Sungai Sibuku.


Pada bulan November 1881, kerajaan

British telah menganugerahkan piagam

kepada Persatuan Sementara Borneo

Utara British Berhad. Pada tahun

1882, syarikat itu dinamakan Syarikat

Borneo Utara British.

Melalui piagam tersebut, SBUB

mempunyai kuasa mentadbir Sabah. Sir

Rutherford Alcock menjadi Presiden

pertama dan Alferd Dent dilantik sebagai

Pengarah Urusan.


STRUKTUR

PENTADBIRAN DI BAWAH

SYARIKAT BORNEO

UTARA BRITISH


STRUKTUR PENTADBIRAN DI BAWAH SBUB

Jawatan-jawatan utama dikuasai

oleh orang British.

Penglibatan penduduk tempatan

hanya sebagai Ketua Anak Negeri

& Ketua Kampung.

1915 – wujud jawatan Penolong

Pegawai Daerah yang disandang

oleh penduduk tempatan.


Pentadbiran SBUB diketuai oleh

seorang Gabenor – dilantik oleh

pihak Syarikat – persetujuan

Kerajaan British

Gabenor SBUB pertama – W.H

Treacher.

Dibantu oleh - Majlis Penasihat &

bertindak menasihati Gabenor

dalam Pentadbiran.


G

A

B

E

N

O

Rhttp://ppismpsejarahgstt.blogspot.com/

Menubuhkan Jabatan Pos, Jabatan

Buruh, Jabatan Polis, Jabatan

Kewangan & Jabatan Tanah dan Ukur.

(Utk.melicinkan pentadbiran)

Menubuhkan Jabatan Pos, Jabatan

Buruh, Jabatan Polis, Jabatan

Kewangan & Jabatan Tanah dan Ukur.

(Utk.melicinkan pentadbiran)


Bagi memudahkan pentadbiran

di Sabah – SBUB membuat

pembahagian mengikut

Residensi.

Setiap Residensi diketuai oleh

seorang Residen.


Antara Residensi tersebut ialah: Residensi

Pantai Barat, Pedalaman, Sandakan &

Residensi Tawau.

Residensi dibahagi kepada 10 daerah yang

diketuai oleh Pegawai Daerah.

Melaksanakan undang-undang Barat serta

menggunapakai undang-undang tempatan-

jamin keamanan dlm negeri.


i. Mahkamah Majistret

Hakim: Pegawai Daerah

Bidang Kuasa: Mengendali kes-kes berat:-

pembunuhan, penculikan, rompakan.

ii.Mahkamah Anak Negeri

Hakim: Ketua Anak Negeri (Penduduk Tempatan)

Bidang Kuasa: Mengendali kes-kes pribumi yang berkaitan dengan; undang-undang Islam, hukum adat.

SBUB Mewujudkan:


• MAJLIS PENASIHAT ditubuhkan

pada tahun 1883. Ahli majlis ini

terdiri daripada Setiausaha

Kerajaan,Bendahari dan Ketua

Pasukan Keselamatan.

INFO ARKIB


http://www.scri8e.com/h/xmas/CICED/SnoAni/sno_ani05.gif

KESAN PENTADBIRAN DAN POLITIK DI SABAH


• Sebelum kehadiran SBUB, Sabah

mempunyai sistem politiknya yang

tersendiri iaitu:

SISTEM POLITIK

KESULTANAN

SISTEM POLITIK KUASA BEBAS

SISTEM POLITIK

KESUKUAN

• SBUB telah memperkenalkan pentadbiran Barat

yang mengamalkan sistem pemusatan kuasa.

SBUB diketuai oleh Gabenor dan pegawai di

bawahnya ialah Residen yang mengetuai

Residensi, Pegawai Daerah mengetuai

daerah, Ketua Anak Negeri dan Ketua

Kampung.

• Bagi memudahkan pentadbiran, SBUB telah

membina jalan raya, jalan keretapi, telegraf dan

pos. Kemudahan asas ini adalah untuk

kepentingan dan keuntungan SBUB.

KESAN PENTADBIRAN DAN POLITIK DI SABAH


JALAN RAYA

KERETA API

KAPAL





KERETA API

SBUB membina landasan keretapi yang

pertama pada tahun 1896.

Landasan sepanjang 32 km itu dibina bagi

menghubungkan Weston ke Beaufort.

Pada tahun 1905 , landasan keretapi di

sambung dari Beaufort ke Jesselton dan

dari Tenom ke Malalap.

Landasan ini dibina bagi memudahkan

SBUB mengangkut hasil keluaran di

bahagian pedalaman ke pelabuahan.


JALAN

RAYA

TUJUAN-MENGHUBUNGKAN KAWASAN

KEGIATAN EKONOMI DENGAN

BANDAR DAN PELABUHAN.

- MEMUDAHKAN SBUB

MENGANGKUT HASIL KELUARAN

DI PADALAMAN KE PELABUHAN











KAPAL

1890, SYARIKAT

PERKAPALAN STRAITS

STEAMSHIP

MEMULAKAN KHIDMAT

MENGANGKUT

PENUMPANG DAN

BARANGAN.












http://www.google.com.my/imgres?imgurl=http://www.deviantart.com/download/107233893/Flower_Animation_by_wcaclimbing.gif&imgrefurl=http://www.deviantart.com/deviation/107233893/&h=500&w=500&sz=12776&tbnid=QP7TTAHzrdU-lM:&tbnh=130&tbnw=130&prev=/search?q=flower+animation&tbm=isch&tbo=u&zoom=1&q=flower+animation&hl=en&usg=__gHbkdfd4qMScAxyxJ0gwTFZoxt0=&sa=X&ei=BlnoTYyLI46zrAfA24GDAQ&ved=0CB4Q9QEwAA

http://www.google.com.my/imgres?imgurl=http://www.deviantart.com/download/107233893/Flower_Animation_by_wcaclimbing.gif&imgrefurl=http://www.deviantart.com/deviation/107233893/&h=500&w=500&sz=12776&tbnid=QP7TTAHzrdU-lM:&tbnh=130&tbnw=130&prev=/search?q=flower+animation&tbm=isch&tbo=u&zoom=1&q=flower+animation&hl=en&usg=__gHbkdfd4qMScAxyxJ0gwTFZoxt0=&sa=X&ei=BlnoTYyLI46zrAfA24GDAQ&ved=0CB4Q9QEwAA

Kurang diberi perhatian oleh SBUB.

Hanya menyediakan pendidikanrendah untuk sekolah Melayu.

Sekolah Inggeris dikelolakan olehmubaligh kristian dan menyebarkanagama kristian.

PENDIDIKAN












1909 JABATAN PELAJARAN DITUBUHKAN.

1 JULAI

1915

SEKOLAH LATIHAN DIBINA BAGI ANAK-ANAK

KETUA ANAK NEGERI.

MELATIH MENJADI PEGAWAI PENTADBIRAN

PERINGKAT DAERAH

1921 SEKOLAH MELAYU PERTAMA DIBINA

DI KOTA BELUD

1883SEKOLAH MUBALIGH PERTAMA- INSTITUT

BYRON-DIBINA OLEH GOLONGAN ROMAN

KATHOLIK DI SANDAKAN


1930•HANYA 10 BUAH SEKOLAH MELAYU

MENAMPUNG 400 ORANG PELAJAR.

1939•TERDAPAT 49 BUAH SEKOLAH

MUBALIGH

1940•KIRA-KIRA 11 00 ORANG MURID

MENDAFTAR DI SEKOLAH MELAYU ,

MUBALIGH DAN CINA.


•DIBINA DI BANDAR-BANDAR BESAR

•1940, TERDAPAT 9 BUAH HOSPITAL DAN 40

BUAH KLINIK.

•DILUAR BANDAR , PUSAT KESIHATAN

DISEDIAKAN.

•BILANGAN DOKTOR TIDAK MENCUKUPI.

•PERKHIDMATAN PERUBATAN TIDAK DAPAT

DINIKMATI SELURUH RAKYAT SABAH.

HOSPITAL





• Kehadiran SBUB di Sabah telah

menganggu sistem pentadbiran yang

telah diamalkan sejak lama dulu.

• Kuasa para pembesar – kuasa mengutip

cukai serta mentadbir kawasan telah

tergugat.

• Atas faktor ini, Mat Salleh bangun

menentang SBUB yang menghalangnya

membuat kutipan cukai di Sungai Sugut.


KEMUNCULAN

BANDAR-

BANDAR BARU







KUDATPUSAT PENTADBIRAN

PERTAMA SBUB

PADA 1881.

GAGAL MEMBANGUN-

KAN KERANA:

A) TIDAK STRATEGIK.

B) KEADAAN GEOGRA-

FINYA TIDAK

SESUAI UNTUK

PERTANIAN.

1884,BERPINDAH KE

SANDAKAN.http://ppismpsejarahgstt.blogspot.com/







SANDAKAN

•DIASASKAN WILIAM

PRYER (1879)

•KETIKA ITU

DINAMAKAN ELOPURA.

•DIBANGUNKAN

SEBAGAI PUSAT

PENTADBIRAN

, PELABUHAN

ANTARABANGSA DAN

PUSAT PEMBALAKAN.






DIASASKAN CHARLES

JESSEL(1900)

NAMA ASAL-JESSEL TOWN

SEBELUM DISINGKATKAN

JESSELTON.

TURUT DIKENALI-API-

API, SINGA MATA ATAU

DIASUKA.

MEMBANGUN KERANA:

-PEMBINAAN LANDASAN

KERETA API

-PERKEMBANGAN TANAMAN

GETAH

1967, NAMA JESELTON DITUKAR

KEPADA KOTA KINABALU.http://ppismpsejarahgstt.blogspot.com/



TAWAU

PELABUHAN TERKENAL

DI PANTAI TIMUR SABAH.

EKSPORT UTAMA:

GETAH, ABAKA, MUTIARA

DAN KAYU BALAK.





RUJUKAN

• http://ms.wikipedia.org/wiki/Sabah

• http://ms.wikipedia.org/wiki/Syarikat_Borneo_Utara_British

• Lisa Yip Shukye & Jais bin Abdul Hamid. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad ke-20. Januari 2012. Penerbitan Multimedia

• Buku teks tingkatan 2 bab 5


http://ms.wikipedia.org/wiki/Sabah

http://ms.wikipedia.org/wiki/Sabah

http://ms.wikipedia.org/wiki/Syarikat_Borneo_Utara_British



Struktur sbub

Documents

Transcript of Struktur sbub