Tekanan Artikel

7/25/2019 Tekanan Artikel

1/21

STRESS PELAJAR

Siti Nurhidayatul Akmar Binti Esbah

2.1 PENGENALAN

Stress atau tekanan seringkali berlaku dalam kalangan individu. Ianya berpunca

daripada beberapa factor antaranya masalah kehidupan, tempat kerja, tempat belajar

dan sebagainya. Tekanan ini hakikatnya boleh dibendung atau diatasi bagi mereka

yang mengalaminya, akan tetapi jika ianya tidak dapat dikawal maka berlakulah

perkara yang diluar jangkaan individu seperti kemurungan, keganasan dan sebagainya.

Oleh itu, disini penulis akan membincangkan lebih lanjut untuk mengetahui apakah

yang dimaksudkan dengan tekanan, faktor-faktor tekanan, cara mengatasi tekanan dan

sebagainya.

2.2 KONSEP TEKANAN

Kamus dewan !""#$ mendefinisikan konsep sebagai pendapat yang terbentuk dalam

fikiran mengenai sesuatu, tanggapan, gagasan dan idea. %engikut &arrison !"""$,

konsep ialah blok binaan bagi teori dan ia berkembang daripada idea-idea yang

dijanakan dengan berasaskan pengalaman langsung. Konsep tekanan menurut 'efton

())*$ sebagai tindak balas emosi di mana tekanan yang dialami oleh seseorang tidak

akan menjadi tekanan kepada orang lain.

+eccio ())"$ menegaskan bahawa tekanan merupakan satu keadaan dinamikyang wujud dalam diri seseorang individu di sebabkan oleh permintaanterhadap

perubahan atau penyesuaian.Tekanan boleh mewujudkan respons yang positif dalam

erti kata mempertingkatkan kesedaran dan memperbaiki fungsi dan ia juga boleh

menyebabkan hasil keadaan yang negatif seperti ketakutan dan keletihan.

Tekanan atau stress bermaksud tindak balas dan bukan rangsangan yang

membawa kepada kesan negatif mahupun positif. etunjuk tekanan termasuklah

petunjuk fiikal, petunjuk psikologi dan petunjuk sosial. ikap negatif akan timbul di


2/21

2

dalam diri penghidap stress di mana kesannya ialah bunuh diri /non !"""$. Tekanan

juga merupakan tindak balas fiikal, fisiogikal dan psikologikal yang berlaku dalam

diri seseorang yang berpunca atau diakibatkan oleh suasana yang dihadapi yang

dianggapkan sekarang mengancam atau mencabar. Tekanan merupakan normal dalam

kehidupan yang sentiasa dipenuhi dengan kesibukan. etiap orang akan mengalami

tekanan dalam kehidupan seharian mereka. Tekanan yang berterusan dan keterlaluan

boleh mengganggu kesihatan mental mahupun kesihatan fiikal 0oo !""1$.

%anakala menurut 2obiah ())3$, stress ialah rasa tertekan yang berpunca

daripada masalah yang dihadapi dalam kehidupan. Stress boleh menyebabkan

mangsanya menderita daripada sakit jiwa dan sakit badan, bahkan jika terlalu serius

boleh membawa maut. 4al ini merupakan bentuk tekanan yang negatif. Terdapat juga

tekanan yang positif iaitu mangsa berasa nikmat daripada tekanan yang timbul,

misalnya membantu bekerja lebih tekun dan lebih cepat. 4atta dan %ohamed 4atta

!""!$, menjelaskan terdapat pelbagai punca tekanan samada secara langsung atau

tidak langsung, yang mungkin timbul daripada individu itu sendiri atau melibatkan

sekelompok manusia, persekitaran, keluarga dan sebagainya. 5eliau juga menegaskan

tekanan mungkin berpunca daripada kebosanan. Kebosanan pula terjadi kerana kita

melalui rutin hidup yang sama setiap hari, disamping kehidupan yang streotaip tanpa

riadah, hiburan atau teman untuk berbicara.

2.2.1 Teori dan Model Tekanan

erkataan tekanan sebenarnya berasal daripada perkataan eustress yang membawa

maksud dapat menyesuaikan diri atau tekanan yang membina. Ia juga berasal daripadaperkataan distress yang bermaksud tidak dapat menyesuaikan diri ataupun dapat

merosakkan diri. Oleh itu tekanan adalah situasi yang mengganggu ataupun membina

kehidupan seharian.

%enurut igmund 6reud, mengkategorikan tekanan kepada tiga kelompok

iaitu Tekanan 2ealiti yang mana berlaku apabila seseorang diancam oleh sesuatu

dipersekitarannya secara fiikal dan psikologi. Kelompok kedua iaitu Tekanan %oral,

ketakutan pada suara hati, yakni seseorang akan rasa bersalah apabila melakukan atau


3/21

3

berfikir tentang sesuatu yang berlawanan dengan nilai-nilai moral. Kelompok ketiga

pula Tekanan 7eurotik di mana tekanan ini ialah kebimbangan terhadap naluri yang

tidak boleh dikawal dan mengakibatkan seseorang dihukumhaharian !"")$.

%enurut /har !""*$ tekanan diertikan sebagai desakan yang memberi kesan

kepada kehidupan seharian seseorang. Kesan daripada desakan ini sama ada ianya

baik atau buruk bergantung pada tindak balas kepada faktor-faktor yang menyebabkan

tekanan. 4atta idi dan %ohamed 4atta !""!$, menyatakan tekanan adalah fenomena

pelbagai dimensi yang mempunyai pengaruh yang kuat terhadap kehidupan manusia.

4al ini dapat dibuktikan dengan pertambahan kadar penyakit psikiatri dan gejala

sosial di kawasan yang terlalu pesat membangun, tanpa mengisi jiwa masyarakatnya

dengan keperluan psikologi, sosial, emosi dan spiritual.

Terdapat pelbagai model dan teori telah dirangkakan untuk menjelaskan

maksud stres, antaranya ialah model respon Tee !""8$. %odel ini telah menjelaskan

respon individu terhadap ciri-ciri yang negatif dan yang kurang disenangi dengan

alam persekitaran. %enurut elye ()38$, respon fisiologi itu dikenali sebagai respon

lawan atau lari dan terdiri daripada tiga tahap iaitu9

i. 2espon lawan atau lari, iaitu reaksi berjaga-jaga terhadap perubahan

awal yang berkaitan dengan stressor penyebab tegangan$.

ii. ertentangan dan penyesuaian maksimum terhadap rangsangan yang

berpanjangan dan berterusan.

iii. Kepupusan atau kehilangan penyesuaian diri akibat rangsangan yang

berpanjangan dan berterusan. ada tahap ini, respon akan beralihsemula ke tahap pertama, tahap kedua dan seterusnya hingga suatu

reaksi yang dapat mengurangkan stressor atau penyebab tegangan

dihasilkan.

%enurut beliau, ketiga-tiga tahap ini dapat membantu seseorang individu

untuk menyesuaikan diri dan seterusnya bertindak balas ke atasstressor.2espon akan

berulangan dari tahap pertama ke tahap ketiga jika sesuatu reaksi yang sesuai tidak

dapat dihasilkan. :koran daripada itu, individu tersebut akan berasa letih, penat,


4/21

4

lemah dan seterusnya tahap ketahanannya akan menurun. Keadaan ini amat

membahayakan kerana individu tersebut akan mudah dan berkecenderungan untuk

menjangkit penyakit-penyakit yang berkaitan dengan ketegangan atau stres seperti

barah perut, penyakit jantung, tekanan darah tinggi, sakit mental dan sebagainya.

2.2.2 Faktor-Faktor Tekanan

Terdapat pelbagai faktor yang menyebabkan tekanan emosi yang dialami individu.

/dnan al-harif ()13$ menyatakan bahawa tekanan bukan sahaja wujud kerana

dipengaruhi oleh gangguan mental dan emosi tetapi tekanan juga wujud apabila

manusia merasa ketidaktenteraman jiwa atau jiwa yang berada dalam keadaan gelisah,

keluh kesah, ketakutan, kecemasan dan was-was. &angguan dan ketidaktenteraman

jiwa ini berpunca samada dari persekitaran luar mahupun dalam diri manusia itu

sendiri.

%anakala %uhammad ;thman 7ajati ())!$ pula menjelaskan bahawa

manusia menghadapi gangguan jiwa atau emosi apabila berlakunya konflik psikis atau

pertembungan antara dua jiwa manusia iaitu jiwa yang beriman kepada /llah .0.T

dan jiwa yang menurut hawa nafsu. Keadaan jiwa manusia seperti ini dapat

digambarkan dalam kisah anak 7abi /dam iaitu


5/21

5

5erdasarkan kajian-kajian terdahulu mengenai faktor-faktor tekanan emosi,

didapati terdapat pelbagai faktor yang boleh menyebabkan seseorang itu merasa

tertekan seperti faktor perubahan biologi, personaliti, keluarga, persekitaran, konflik

dan akademik 0indle > %ason !""*? 0alker !""!? 7eedlman !""*$. 5all, harifah

%ulia dan %osselle ()))$ dalam satu kajian ke atas =)! orang pelajar Kolej %elayu

yang berumur antara (3 hingga !" tahun menunjukkan sumber stres yang paling

berpengaruh ke atas stres pelajar ialah konfrontasi harian sebagai pelajar universiti

termasuk tugasan akademik, perasaan tidak yakin sama ada bidang yang diambil dapat

menjamin masa depan yang baik dan konflik keluarga yang tidak diselesaikan.

Kajian Ooi !""!$ bertujuan mengetahui punca stres di kalangan pelajar Ijaah

arjana %uda Kejuruteraan Kimia$, 6akulti Kejuruteraan Kimia dan Kejuruteraan

umber /sli dan Ijaah arjana %uda ains endidikan Kimia$, 6akulti endidikan

di ;niversiti Teknologi %alaysia. @apatan kajian menunjukkan bahawa faktor

persekitaran merupakan penyumbang stress pelajar berbanding faktor akademik,

kewangan, keluarga, sosial dan intrapersonal. 5ojuwoye !""!$ dan uriani dan

uraini !""#$ dalam kajian mereka mendapati persekitaran pembelajaran merupakan

punca kedua yang utama stres pelajar universiti selepas sumber stres akademik.

Keadaan bilik kuliah yang tidak selesa dan peraturan universiti yang terlalu ketat

antara punca berlakunya stres dalam kalangan pelajar.

%enurut uriani dan uraini !""#$ dalam kajiannya terhadap )* orang pelajar

;niversiti endidikan ultan Idris mendapati sumber stres akademik, peribadi dan

universiti dialami oleh 3" peratus hingga )( peratus manakala sumber stres berkaitan

aktiviti ko-kurikulum, rakan, keluarga dan ibu bapa dialami lebih kurang 8" peratus

hingga 3" peratus pelajar. Kajian ini mendapati akademik merupakan punca utama

stres yang utama terutamanya disebabkan terlalu banyak tugasan, tidak cukup masa

untuk mengulangkaji, mendapat markah yang lemah dalam ujian, sukar memahami


6/21

6

subjek yang diajar, tidak dapat menjawab soalan yang dikemukakan pensyarah,

menunggu keputusan peperiksaan dan tidak dapat memberi tumpuan dan perhatian

kepada pelajaran. Kajian /nderson dan +ole ()11$ ke atas =8" orang pelajar

universiti terdiri daripada pelajar lelaki dan perempuan bertujuan mengkaji

pembolehubah-pembolehubah tertentu serta hubungannya terhadap prestasi

pembelajaran dan burnout. ebahagian pembolehubah yang diperolehi memberi kesan

yang ketara terhadap prestasi pembelajaran dan juga burnout. 6aktor yang paling

memberi tekanan kepada pelajar ialah peperiksaan akhir.

2oss, 7iebling dan 4eckett ()))$ telah menjalankan kajian terhadap (""

orang pelajar kolej yang berbea dari segi umur, jantina dan pengkhususan subjek

utama di ;niversiti %idwestern. Kajian ini telah menggunakan alat ukur Student

Stress Survey(SSS)bagi mengenalpasti punca utama stres berdasarkan *" situasi yang

berpotensi menyebabkan stres dalam kalangan pelajar. @apatan kajian menunjukkan

bahawa faktor intrapersonal adalah penyebab utama stres yang sering berlaku dalam

kalangan pelajar. /ntara faktor tertinggi yang menyebabkan stres dalam kalangan

pelajar ialah perubahan tabiat tidur dan pemakanan, cuti semester, peningkatan

bebanan kerja dan penerimaan tanggungjawab baru. Kajian @iane, ergio, 'ori, 'isa,

Aan, Aeanee, Aulie dan 2obert !"""$ yang mengkaji tentang tekanan, punca tekanan

dan cara pengurusan tekanan di kalangan pelajar sekolah tinggi. 4asil kajian

mengenai punca tekanan pelajar mendapati terdapat beberapa elemen yang

menyebabkan tekanan pelajar iaitu jangkaan sendiri terhadap kerjaya, rangsangan

masa depan, ujian, keputsan, kerja sekolah, jangkaan sendiri terhadap sekolah dan

tekanan daripada ibu bapa terhadap kehidupan sosial.

Tekanan emosi boleh juga disebabkan oleh faktor luaran seperti faktor

persekitaran. 4ubungan antara persekitaran dengan tekanan ialah bagaimana

persekitaran yang melingkungi remaja boleh menyebabkan mereka tertekan seperti

persekitaran yang terlalu padat dengan penduduk, pembangunan yang terlalu pesat,

suasana masyarakat yang kurang baik dan suasana yang bising. erbandaran yang

terlalu pesat berlaku merupakan penyebab kepada tekanan /me 4usna > 7adhirah

!"("$. %enurut beliau lagi faktor keluarga turut menyumbang kepada tekanan emosi

remaja. ekiranya keluarga bahagia, maka emosi remaja stabil, tetapi jika keadaan


7/21

7

keluarga tidak bahagia dan berada dalam keadaan kucar-kacir, maka mengganggu

emosi remaja. 5erhubung dengan faktor keluarga pula banyak aspek yang boleh

mempengaruhi tekanan emosi remaja seperti kestabilan rumah tangga, persekitaran

keluarga, corak tingkah laku ibu bapa, sosio-ekonomi ibu bapa, latar belakang

pendidikan keluarga, kualiti hubungan ibu bapa dan anak serta kualiti hubungan adik

beradik.

@alam satu kajian yang dilakukan oleh 7ajib, +he u, Barina dan uhanim

!""#$ dalam kalangan seramai ()!= pelajar ;niversiti ;tara %alaysia ;;%$

mendapati terdapat hubungan yang signifikan antara beban tugas dan stres akademik

yang dialami pelajar. Ini bermakna semakin banyak tugasan yang dipikul oleh pelajar,

semakin tinggi stres akademik pelajar. %enurut mereka lagi, pelajar biasanya

mempunyai tugasan yang banyak yang perlu diselesaikan dalam satu-satu semester

bagi setiap kursus. %aka secara tidak langsung bebanan tugas menyumbang kepada

tekanan pelajar. 2ussel dan 4attie ())($ juga mendapati dalam kajian mereka

bahawa tekanan rakan sebaya, tekanan ibu bapa, kepentingan sekolah dan ketakutan

pada kegagalan merupakan * faktor yang signifikan untuk menyumbang kepada

tekanan akademik. @i samping itu pelajar juga menghadapi tekanan terhadap gred

akademik, masa yang tidak mencukupi untuk menyempurnakan keperluan kendiri dan

kebimbangan berkaitan dengan kehidupan masa hadapan.

%ahadir, hali :at, 7ormah dan onnusamy !""*$ dalam kajian mereka

untuk melihat pengaruh stres hidup dan kesan daya tindak kepada distresspsikologi

dalam kalangan pelajar universiti. Kajian ini mendapati stres hidup secara

keseluruhannya menyumbang sebanyak *( peratus kepada varian distresspsikologi.unca stres dan reaksi masing-masing menyumbang sebanyak =".3 peratus dan =1.)

peratus kepada varian distress psikologi. @aya tindak yang tidak produktif pula

menyumbang sebanyak #".1 peratus kepada reaksi stres dan sebanyak !).8 peratus

kepada varian distresspsikologi.

Kajian %astura, 6adilah dan 7or /kmar !""3$ mengkaji tentang faktor-faktor

yang menyebabkan pelajar universiti tahun dua menghadapi tekanan. 4asil dapatan

kajian mendapati tahap tekanan pelajar universiti adalah sederhana iaitu != pelajar


8/21

8

universiti daripada =" keseluruhannya. unca berlaku tekanan dalam kalangan pelajar

ialah faktor kerjaya )3.= peratus$, cara menulis resume 18.3 peratus$, penggunaan

bahasa Inggeris, cabaran kerjaya, faktor akademik iaitu bebanan kerja yang terlalu

banyak untuk disiapkan dalam masa jangka pendek, faktor pemikiran yang tidak

rasional, hubungan dengan rakan sebaya, hubungan dengan pensyarah dan lain-lain.

@alam kajian ayiner !""8$ mendapati dua punca utama penyebab tekanan

pelajar universiti ialah faktor persekitaran dan faktor individu termasuk sokongan

sosial, persepsi individu, kepercayaan dan personaliti. 6aktor persekitaran salah

satunya ialah kesan budaya yang datang daripada permintaan universiti dan peranan

pelajar universiti yang perlu dipegang oleh mereka adalah berat.

2.2.3 Tanda-Tanda Tekanan

Tanda-tanda atau simptom tekanan boleh dikenal pasti berdasarkan tiga kategori

tindak balas, iaitu fisiologi, psikologi dan tingkah laku. @alam konteks dakwah

Islamiah pula, pengkajian tentang tanda-tanda tekanan emosi boleh dikaji dalam al-


9/21

9

dan tangan kerap berpeluh, cepat berasa letih dan tidak bermaya, tidak nyenyak tidur,

berat badan yang menyusut atau berat badan naik mendadak, berasa sesak nafas dan

tangan sering menggeletar.

4asil kajian di atas menyamai tanda-tanda yang dikemukakan oleh Kasmini

())!$ dalam bukunyaPsikiatri Kanak-Kanak, iaitu, rasa loya, sakit perut, cirit-birit,

muntah, pening kepala, mulut rasa kering, degupan jantung semakin cepat, tapak

tangan seram sejuk, berpeluh, kerap kencing dan rasa hendak pitam. Tindak balas

psikologi pula terhadap tekanan ialah perubahan-perubahan emosi yang berlaku

seperti perasaan tidak puas hati, mudah marah, merasa kecewa dan berputus asa dan

murung. %enurut 4amdan !""!$ pula, tanda-tanda psikologi terhadap tekanan ialah

kemurungan dan tidak boleh bertenang.

%ohd 2aali !"("$ membahagikan kepada tiga kumpulan tanda tekanan iaitu

secara fiikal, perubahan emosi dan tingkah laku. Tanda secara fiikal seperti sakit

kepala, kembung perut, berdebar-debar, sukar menelan, mual, keletihan dan

menggeletar. erubahan emosi pula seperti mudah meradang, pelupa, rasa takut, risau

dan susah hati. %anakala dari sudut perubahan tingkah laku seperti gelisah, tidak

dapat tidur, mudah lupa, menjadi pemarah dan sebagainya. Tanda-tanda ini juga

merupakan sebahagian daripada gejala kebimbangan dan kemurungan bergantung

kepada keterukannya.

%enurut akar sikiatrik 4ospital ;niversiti Kebangsaan %alaysia 4;K%$,

/insah !""($, antara tanda-tanda tekanan dari aspek tingkah laku ialah

penyalahgunaan dadah, meminum minuman keras, menghisap rokok dan bermasalahdalam perhubungan sosial. %anakala AacDues dan @iana ())"$ ke atas 8!! remaja

yang tinggal di 'adang %idwestern telah mendapati bahawa tanda-tanda remaja

mengalami tekanan ialah kemurungan, personaliti delinkuen dan penyalahgunaan

dadah. @alam kajian 'im !""1$ tekanan emosi dan remaja dalam kalangan 8" orang

remaja di 5andar %uar, Aohor mendapati peratusan yang tinggi terhadap simptom

tekanan remaja ialah dari segi kategori psikologi iaitu cepat marah, tidak dapat

menumpukan perhatian, tidak selesa di depan khalayak, tidak puas dengan kehidupan

kini, daya ingatan yang lemah dan mementingkan kesempurnaan.


10/21

10

2.2.4 Strategi Menangani Tekanan

Terdapat pelbagai langkah perlu diambil bagi menangani masalah tekanan yang

dialami oleh seseorang. @alam hal ini sokongan yang diterima individu boleh

memainkan peranan menjadi pemampan kepada tekanan. okongan tersebut boleh

dikategorikan kepada dua iaitu sokongan sosial dan sokongan peribadi. okongan

sosial disini meliputi sokongan rakan sebaya, ibu bapa dan sebagainya. %anakala

sokongan peribadi seperti kekuatan diri untuk melawan tekanan emosi, berfikir secara

positif, menjaga pemakanan yang seimbang dan sebagainya.

%ohd 2aali !"("$ menyatakan antara strategi menangani tekanan ialah

dengan melakukan gaya hidup secara sihat, sentiasa aktif seperti bersenam,

mengambil pemakanan yang seimbang, mengurus masa dengan baik dan tidur yang

cukup. 5eliau juga menyatakan mereka yang mengalami tekanan perlu meningkatkan

sokongan sosial seperti berkongsi masalah, mendapatkan sokongan emosi dan

sebagainya. Tekanan juga dapat dihindari jika kita mempunyai kemahiran

berkomunikasi dan penyelesaian konflik peribadi. elain itu berikir dan beriktikafjuga merupakan cara terbaik untuk menghindari tekanan bagi yang beragama Islam

kerana dengan berikir dan beriktikaf dapat menenangkan fikiran, jiwa, merehatkan

seluruh anggota badan daripada kepenatan dan juga akan meningkatkan iman dan

takwa seseorang.

%enurut arason, 'evine, 5ashom dan arason ()1=$ sokongan sosial boleh

dijadikan sumber utama untuk menghadapi krisis hidup, mengatasi masalah dan

tempat pergantungan untuk mendapatkan kasih sayang. okongan sosial ini boleh

diberikan pelbagai pihak seperti ahli keluarga, rakan sekerja, penyelia dan individu

lain yang signifikan kepada individu. 5entuk sokongan yang berbea memberikan

pengaruh yang berbea ke atas penerimaan sokongan sosial 4amdan !""!$. elain

daripada sokongan sosial, sokongan dari dalam diri individu itu turut berperanan

membantu menyelesaikan masalah. okongan ini dikenali sebagai sokongan peribadi

yang merupakan rangsangan yang lahir daripada dalam diri individu.


11/21

11

%ohan dan haughnessy ()))$ mengkaji !"( pelajar kolej komuniti di 0est

TeEas untuk melihat tahap tekanan dan usaha respon menangani tekanan mereka.

@apatan kajian menunjukkan pelaja-pelajar lebih menggunakan respon menangani

tekanan kognitif iaitu dengan menganalisa situasi, mendengar muik, berdoa,

membuat keputusan dan mengharapkan satu penyelesaian yang ajaib. %ereka kurang

menggunakan strategi tingkah laku untuk mengawal emosi malah mereka lebih

cenderung menangani tekanan secara pasif.

@alam kajian %urray-4arvey, lee, 'awson, ilin, 5anfield dan 2ussell

!"""$, dua kumpulan guru pelatih dari ;niversiti 6linders merupakan sampel

kajiannya. 4asil kajian mendapati mereka mengalami tekanan yang tinggi apabila

terdapat harapan yang tinggi terhadap prestasi latihan mengajar, beban pengajaran dan

cuba mengimbangi antara praktikum dan peribadi. Terdapat empat kategori strategi

utama responden menangani tekanan yang dikenalpasti iaitu peribadi, professional,

sosial dan institusi. trategi yang paling penting ialah guru penyelia pelajar yang

memberikan sokongan kepada pelajar-pelajar.

Kajian truthers, erry dan %enec !"""$ pula melihat sejauhmana responmenangani tekanan akademik pelajar-pelajar universiti menjadi pengantaraan antara

akademik dan pencapaian. eramai !"= pelajar yang mengambil bahagian dalam

kajian ini. 4asil kajian mendapati respon menangani tekanan akademik yang

berfokuskan masalah memainkan peranan yang lebih terhadap motivasi dan

pencapaian pelajar berbanding dengan respon menangani tekanan berfokuskan emosi.

@iane et al. !"""$, dalam kajiannya mendapati pelajar lebih cenderung menggunakan

adative !oin" termasuklah rela#ation$ distra!tion$ !o"nitive !ontrol$ hel seekin"

dan e%%e!tive release. Kajian ini mendapati pelajar perempuan lebih tinggi

menguruskan tekanan dengan cara adative !oin"berbanding lelaki. elajar biasanya

mengurangkan tekanan dengan membaca buku, menonton televisyen ataupun

mendengar muik.

Kajian 0alton !""!$ bertujuan menentukan samada terdapat perbeaan

pengamatan terhadap stress dan cara pengendalian stress di kalangan pelajar junior

dan senior dalam program khidmat sosial dan kejururawatan yang sedang membuat


12/21

12

persediaan kursus klinikal di sebuah universiti yang terpilih. 4asil kajian terhadap

cara pengendalian stress mendapati pelajar khidmat sosial lebih bergantung kepada

strategi pnyelesaian pengelakan manakala pelajar kejururawatan menggunakan

strategi penyelesaian masalah. +han !""!$ dalam kajiannya ke atas 1= pelatih guru

+ina di 4ong Kong mendapati guru-guru pelatih memperolehi tahap yang tinggi

dalam simptom masalah somatik dan diikuti oleh kebimbangan. Kajian ini juga

mendapati sokongan sosial mengurangkan pengaruh tekanan ke atas kebimbangan.

@unkley, Buroff dan 5lankstien !""=$ telah melaksanakan kajian terhadap 8*

orang pelajar lelaki dan )) orang pelajar perempuan di sebuah universiti bagi

mengenalpasti pengaruh tingkah laku dan situasi terhadap kesempurnaan mengkritik

diri apabila menghadapi stres serta kaedah pengendaliannya. endekatan stru!tural

e&uation modelin"menunjukkan bahawa hubungan antara kesempurnaan mengkritik

diri dan kesan seharian boleh diterangkan melalui kebanyakan kecenderungan tingkah

laku maladatif seperti pergaduhan, pengelakan penyelesaian serta rendah dalam

penerimaan sokongan sosial. trategi pengurusan stres berbentuk penyelesaian

masalah adalah kurang efektif bagi pelajar yang mempunyai kritik diri tinggi

berbanding pelajar yang rendah kritik dirinya. Kajian %astura et al. !""3$ mendapati

antara strategi yang dilakukan pelajar dalam menangani tekanan ialah dengan

menggunakan strategi tingkah laku iaitu tidur, membaiki hubungan dengan keluarga,

pensyarah dan rakan sebaya diikuti aspek kerohanian, strategi pemikiran positif,

kaedah pemakanan seimbang dan berkhasiat.

2.2.5 Kean Tekanan

eseorang individu yang mengalami tekanan yang berlebihan (distress) akan

mengganggu sistem-sistem dalam tubuh badan. %aka adalah wajar mereka yang

mengalami tekanan mengetahui kesan-kesan tekanan tersebut agar dapat mengambil

langkah yang sesuai untuk menanganinya 6iona !""=$. /ntara kesan tekanan tersebut

ialah9

i. istem Kardiovaskular


13/21

13

Individu yang mengalami tekanan berlebihan dalam jangka masa yang lama akan

menyebabkan individu berpotensi mengalami penyakit dalam sistem

kardiovaskular. enyakit dalam sistem kardiovaskular termasuk masalah yang

berkaitan dengan jantung, sistem pengaliran darah dan tekanan darah. etiap aspek

ini saling mempengaruhi dan tidak dapat dipisahkan berasingan. ekiranya

seseorang individu sering mengalami tekanan dalam kehidupannya, pengepaman

darah terpaksa bekerja keras, maka ia akan meletihkan jantung individu dan

seterusnya menyebabkan sistem kardiovaskular terpengaruh.

ii. istem Imun

tres boleh melemahkan sistem immune badan manusia. Ianya juga dapat

mendorong individu mengamalkan tabiat yang tidak sihat yang boleh

memusnahkan sistem immune, misalnya kurang tidur, kurang bersenam, banyak

merokok, minum alkohol serta tidak menjaga cara pemakanan yang sihat.

ekiranya stres berlanjutan, sebarang biokimia, organ dan sistem yang terlibat

akan terganggu sehingga kelesuan berlaku. Ini akan menyebabkan jangkitan dan

selesema berlaku.

iii. 2espon Kulit

Kulit mempunyai dua respon asas yang dapat menunjukkan apa yang dialami oleh

badan dan minda seseorang. alah satu daripadanya adalah ele!tri!al lan"ua"e

yang akan berinteraksi dengan individu itu sendiri sekiranya individu itu sendiri

mengambil perhatian ke atasnya. 2espon sistem kulit asas kedua adalah suhu.Terdapat pembuluh darah kecil di bawah kulit yang akan berubah mengikut respon

emosi seseorang individu. Ketika seseorang individu mengalamistress, kecemasan

akan menghalang pengaliran darah, menyebabkan kulit menjadi pucat dan suhu

badan menjadi kurang. Stressyang berlanjutan akan menyebabkan sistem kulit

mengalami mal%un!tion dan seterusnya mewujudkan penyakit seperti e!'ema$

urti!aria (hives)$ soriasisdan a!ne.

iv. 2espon Otak


14/21

14

tres dapat mempengaruhi pembuatan keputusan dan pertimbangan seseorang

individu. /pabila mengalami stres, individu akan berada dalam keadaan cemas

dan pemikirannya terganggu. elain itu, mereka yang mengalami stres juga boleh

menyebabkan emosinya terganggu dan akan mewujudkan kekeliruan, kegelisahan,

ketakutan, tahap sensitiviti emosi yang tinggi dan berperasaan ego. %ereka yang

tidak mampu untuk menangani stres yang berlebihan boleh menyebabkan sakit

kepala yang amat teruk kepada diri individu tersebut.

v. 2espon Otot

/pabila seseorang individu mengalami stres, otot-ototnya akan menjadi tegang

dan menyediakan individu untuk bertindak terhadap stres yang diterima. Oleh itu,

stres yang dialami akan mengakibatkan individu tersebut mengalami masalah

psikosomatik. Ini termasuklah ketegangan dalam kerongkong dan dada, sakit

kepala, kekejangan tenggorok dan ketegangan otot mata.

vi. istem &astrointestinal

tres boleh menyebabkan perubahan berlaku dalam peredaraneristalti!yang ada

dalam usus besar dan usus kecil. Ianya boleh menyebabkan penyakit sembelit dan

cirit-birit.

Kesan-kesan tekanan ini biasa dialami mereka yang pernah mengalami tekanan

dalam kehidupan seharian samada secara positif atau negatif dan samada kesantempoh yang panjang atau sementara.

2.3 KA!"AN-KA!"AN LEPAS MENGENA" TEKANAN

@alam bahagian ini pengkaji akan menyatakan kajian-kajian lepas berkaitan tekanan

mengikut kategori seperti tekanan dan jantina, tekanan dan sosio ekonomi, tekanan

dan pencapaian akademik dan sebagainya.


15/21

15

2.3.1 Tekanan #an !antina

Terdapat banyak dapatan kajian tekanan untuk mencari perbeaan antara jantina.

elbagai hasil dapatan yang diperolehi namun kebanyakannya mendapati tidak

terdapat perbeaan tekanan berlainan jantina.

Kajian 6orrest ())3$ dalam kajiannya terhadap *!" pelajar universiti dari

;niversiti &rand Falley tate telah menjadi responden kajian ini. Tujuan kajian ini

ialah untuk melihat kekerapan dan kekerasan punca-punca tekanan di kalangan

pelajar-pelajar universiti mengikut jantina, kaum, agama dan pengajian. @apatan

kajian menunjukkan pelajar-pelajar tahun pertama mengalami tekanan dan kekerapan

yang lebih berbanding dengan pelajar tahun pengajian yang lain. elain itu dapatan

kajian ini juga menyatakan bahawa pelajar lelaki lebih kerap mengalami tekanan

berbanding dengan pelajar perempuan. elajar perempuan pula mengalami kekerasan

tekanan yang lebih. elajar-pelajar /frika-/merika dan pelajar-pelajar yang tinggal

diluar kampus mengalami kekerapan dan kekerasan tekanan yang lebih tinggi.

araswathy !"""$ telah menjalankan kajian kes terhadap guru pelatih untuk

mengetahui tekanan yang di alami oleh mereka. @apatan kajian menunjukkan seramai

(*.! peratus mengalami tekanan tinggi, 3*.* peratus mengalami tekanan sederhana

dan ((.* peratus mengalami tekanan rendah. @apatan ini juga menunjukkna tidak

terdapat hubungan yang signifikan tahap tekanan mengikut jantina dan opsyen yang

diperoleh.

4udd, uanne, @umlau, Aennifer, :rdmern-ager, @iane, %urray, @aniel,

han, :mily, oukas, 7icholas, Cokouka dan 7ori !"""$ dalam kajiannya

mendapati 8=.1 peratus pelajar perempuan selalu meluahkan perasaan stres

berbanding lelaki hanya sebanyak =8.= peratus yang melaporkan stres. @apatan kajian

ini menunjukkan tidak terdapat hubungan yang signifikan mengikut jantina. Kajian

@iane et al. !"""$ mendapati tiada perbeaan skor tekanan antara lelaki dan

perempuan tetapi terdapat perbeaan mengikut etnik di mana pelajar kulit putih

menghadapi tekanan lebih tinggi berbanding pelajar kulit hitam.


16/21

16

Kajian 7wadiani !""($ dan %isra !""!$ mendapati tidak terdapat perbeaan

yang signifikan antara jantina untuk punca tahap tekanan akademik dalam kalangan

pelajar-pelajar. Kajian Ooi !""!$ terhadap pelajar Ijaah arjana %uda Kejuruteraan

Kimia$, 6akulti Kejuruteraan Kimia dan Kejuruteraan umber /sli dan Ijaah

arjana %uda ains endidikan Kimia$, 6akulti endidikan di ;niversiti Teknologi

%alaysia juga menjelaskan tiada perbeaan yang signifikan dari segi tahap tekanan

dalam kalangan pelajar mengikut jantina.

Kajian 7or almi !""!$ mendapati tidak terdapat perbeaan yang signifikan

antara pembolehubah jantina dengan faktor stres pekerjaan di kalangan guru seperti

faktor pelajar, faktor peribadi dan tekanan luaran. 4asil kajian mendapati hanya #3

peratus guru perempuan menunjukkan kekerapan berbanding *= peratus guru lelaki.

Kajian 0alton !""!$ bertujuan menentukan samada terdapat perbeaan pengamatan

terhadap tahap stres dan cara pengendalian stres di kalangan pelajar junior dan senior

dalam program khidmat sosial dan kejururawatan yang sedang membuat persediaan

kursus klinikal di sebuah universiti terpilih. 4asil kajian mendapati bahawa

pengamatan pelajar bidang khidmat sosial terhadap stres adalah lebih tinggi

berbanding pelajar kejururawatan. 5agi menguruskan stres, pelajar khidmat sosial

dikenalpasti lebih bergantung kepada strategi penyelesaian pengelakan dan pelajar

kejururawatan menggunakan strategi penyelesaian masalah. 7amun hasil kajian ini

juga mendapati tidak terdapat perbeaan yang signifikan antara dua kumpulan pelajar

berdasarkan jantina dan umur.

/di Buraini !""=$, kajian ini melihat hubungan di antara faktor-faktor latarbelakang, persekitaran pembelajaran, pekerjaan dan pencapaian akademik pelajar-

pelajar yang mengikuti program pendidikan jarak jauh AA$ ;niversiti Teknologi

%/2/ ;iT%$ cawangan erlis dengan tekanan. 4asil kajian mendapati tidak

terdapat perbeaan tekanan antara faktor jantina. 4elvinder !""=$, kajian ini

bertujuan mengenalpasti perbeaan di antara punca stres di kalangan guru. 4asil

kajian menunjukkan terdapat perbeaan yang signifikan punca stres kerja di kalangan

guru mengikut jantina. @ari segi min kategori lelaki dan perempuan masing-masing

ialah sebanyak (*).#" dan (*8.**.


17/21

17

Kajian +hai, %ohammad 6adil dan 'ily %astura !""*$ bertujuan

mengenalpasti tahap stres pelajar di sebuah kolej di %alaysia semasa pengajian

semester !""=G"*. ubjek kajian terdiri daripada #= orang lelaki dan =* orang

perempuan. /lat ukur Sel% eort nventory@$ telah digunakan. Keputusan kajian

menunjukkan bahawa tahap stres responden adalah tinggi terutama masalah yang

berkaitan penyesuaian diri, kewangan serta jangkaan keputusan akademik. Tidak

terdapat perbeaan signifikan dari segi jantina, tahun pengajian dan kursus yang

diikuti.

Kajian ilar !""*$, mengkaji tentang perbeaan dalam beberapa proses

tekanan ke atas responden di panyol. Kajian ini dijalankan ke atas !1(8 responden di

mana (=88 ialah responden perempuan dan (!#" ialah responden lelaki dari peringkat

umur (1 tahun hingga 8# tahun. 4asil kajian mendapati perempuan lebih banyak

menghadapi tekanan harian berbanding lelaki. Tajularipin, /minuddin, Fiata dan

aifuddin !"")$, bertujuan mengenalpasti hubungan antara tahap tekanan dengan

pencapaian akademik pelajar di sekolah menengah bandar dan luar bandar di

%alaysia. 4asil kajian menunjukkan terdapat perbeaan yang signifikan antara tahap

tekanan pelajar lelaki dan perempuan sekolah menengah bandar dan luar bandar.

@alam kajian haron !"")$ mendapati tiada perbeaan antara lelaki dan perempuan

dalam tahap tekanan yang dialami pelajar. Tidak kira lelaki ataupun perempuan

masalah ataupun punca berlakunya tekanan adalah sama terutamanya apabila

peperiksaan hampir tiba, tarikh menghantar tugasan sudah dekat ataupunn adanya

tugasan pembentangan.

2.3.2 Tekanan #an Soio-Ekono$i

Tan ())*$ dalam kajian tinjauannya terhadap !!* orang guru pelatih semester *

mendapati 8=.* peratus guru pelatih mengalami tekanan sederhana dan =8.8 peratus

mengalami tekanan tinggi. 4asil kajian mendapati elaun kewangan guru pelatih yang


18/21

18

tidak mencukupi dan harapan ibu bapa menyebabkan tekanan yang tinggi. %anakala

kajian oleh 7wadiani !""($, dapatan kajian menunjukkan bahawa latar belakang

sosio ekonomi tidak mempengaruhi secara signifikan tahap tekanan akademik dalam

kalangan pelajar tahun pertama di universiti-universiti di 7igeria.

+hai, %ohammad 6adil dan 'ily %astura !""*$, telah menjalankan kajian

dalam kalangan pelajar di sebuah kolej di %alaysia semester !""=G"* yang bertujuan

untuk mengenalpasti tahap tekanan pelajar tersebut. 4asil dapatan menunjukkan tahap

tekanan pelajar tinggi terutama masalah yang berkaitan dengan kewangan.

Kajian :velyn !""($ mendapati antara punca tekanan pelajar universiti adalah

disebabkan terdapat banyak tugasan pada satu masa, masalah kesihatan dan masalah

kewangan. Kajian haron !"")$ juga mendapati antara faktor tekanan yang dihadapi

oleh pelajar IT/ dan IT dalam kajiannya ialah faktor kewangan.

2.3.3 Tekanan #an Akade$ik

%isra, %cKean, 0est dan 2usso !"""$ telah menjalankan kajian mengenai persepsi

tekanan akademik di kalangan pelajar-pelajar universiti. 2esponden kajian ini terdiri

daripada !*) pelajar-pelajar universiti dan 83 ahli fakulti dari sebuah universiti di

%idwestern. 4asil kajian menunjukkan terdapat perbeaan antara persepsi pelajar

dengan ahli fakulti dalam tekanan akademik. /hli-ahli akademik berpendapat pelajar-

pelajar mengalami tahap tekanan yang lebih dan menunjukkan reaksi yang lebih

kepada punca-punca tekanan berbanding dengan persepsi pelajar-pelajar sendiri.

elain itu, dapatan dalam kajian ini juga mendapati pelajar-pelajar tahun pertamamengalami tahap tekanan yang lebih tinggi berbanding dengan pelajar-pelajar lain.

%anakala pelajar perempuan dilaporkan mengalami tahap tekanan yang tinggi dan

menunjukkan reaksi yang lebih kepada punca-punca tekanan berbanding dengan

pelajar-pelajar lelaki.

haia dan &haala !"""$ menjalankan kajian mereka di 5andar 2awalpindi

dengan ("" pelajar kolej sebagai responden. 4asil kajian ini menunjukkan pelajar

yang optimistik kurang mengalami tekanan dan merupakan pelajar yang mempunyai


19/21

19

pencapaian akademik yang tinggi. ebaliknya pelajar yang pesimistik lebih cenderung

kepada kebimbangan dan ketegangan. @alam kajian 7wadiani !""($ pula dijalankan

untuk melihat tahap tekanan akademik di kalangan pelajar-pelajar tahun pertama di

universiti-universiti di 7igeria. @apatan kajian ini menunjukkan terdapat tahap

tekanan akademik yang tinggi dalam kalangan pelajar-pelajar tahun pertama. elajar-

pelajar ini mengahadapi masalah tempat tinggal dan sukar untuk membuat proses

kemasukan.

@alam kajian Indra @evi !""($ telah menjalankan kajian mengenalpasti

faktor-faktor yang menyumbang kepada tekanan dan faktor-faktor peramal kepada

tekanan di kalangan guru pelatih %IK. 2esponden kajian ini terdiri daripada 1)

orang guru pelatih semester dua. @apatan kajian menunjukkan bahawa faktor

psikologi sosial, kewangan, gerak kerja ko-kurikulum, pengajaran-pembelajaran dan

pencerapan mempunyai korelasi signifikan dengan tekanan. Fariable penentu yang

dapat meramalkan tekanan ialah faktor psikologi sosial yang melibatkan kemahiran

interpersonal, kemahiran berkomunikasi dan masalah pergaulan. Kajian ini

menunjukkan tidak terdapat hubungan yang signifikan antara tekanan dan pencapaian

akademik.

Kajian %isra !""!$ bertujuan untuk melihat tekanan akademik pelajar-pelajar

antarabangsa. eramai (*= pelajar antarabangsa dari dua buah universiti dari kawasan

%idwestern, ;/ mengambil bahagian dalam kajian ini. @alam kajian ini punca

tekanan yang utama ialah tekanan hidup iaitu masalah bahasa, penyesuaian budaya,

kebimbangan kewangan dan lain-lain. 4ipotesis yang diperolehi dalam kajian ini ialah

tekanan hidup boleh mempengaruhi tekanan akademik. 4asil kajian menunjukkanpelajar perempuan menunjukkan reaksi yang lebih tinggi kepada punca-punca tekanan

berbanding pelajar-pelajar lelaki.

Kajian 2osni !""=$ mendapati kajian penggunaan teknik pengurusan tekanan

terhadap pencapaian akademik dijalankan di ;niversiti Teknologi %alaysia mendapati

tiada hubungan yang signifikan antara teknik pengurusan tekanan seperti pengurusan

masa, sokongan sosial, senaman dan releksasi dengan pencapaian akademik yang

diperolehi.


20/21

20

@alam satu kajian yang dilakukan oleh 7ajib, +he u, Barina dan uhanim

!""#$ dalam kalangan (,)!= pelajar ;niversiti ;tara %alaysia ;;%$ mendapati

terdapat hubungan yang signifikan antara beban tugas dan stress akademik yang

dialami pelajar. Ini bermakna semakin banyak tugasan yang dipikul oleh pelajar,

semakin tinggi stres akademik pelajar. 4asil Kajian daripada 6aria !""#$, bagi

kategori faktor akademik pula, item Hgagal menunjukkan prestasi akademik yang

baik merupakan perkara yang menyebabkan remaja merasa sangat tertekan,

kemudian diikuti dengan perkara atau item Hharapan yang terlalu tinggi ibu bapa

dalam pelajaran.

2.3.4 Tekanan #an Perekitaran

4asil kajian daripada 6aria !""#$, memperlihatkan bahawa setiap faktor ada

menyumbang kepada tekanan emosi remaja. @aripada =" item yang disenaraikan

didapati item Hsekiranya ibu bapa meninggal dunia dan item Hsekiranya ibu bapa

bercerai paling utama menyebabkan remaja sangat tertekan. 4asil dapatan kajiannya

pula berkenaan faktor sosial mendapati sekiranya remaja terlibat dengan masalah

sosial seperti alkohol, rokok dan pelacuran boleh menyebabkan remaja merasa sangat

tertekan. %anakala perkara yang berkaitan dengan Hdisisih rakan sebaya juga boleh

menyebabkan remaja merasa sangat tertekan.

Kajian %ahmood 7aar, %ohamad Taib dan 4abshah ())!$ mengenai kesan

perubahan persekitaran terhadap an#ietydan tekanan pelajar Institusi engajian Tinggi

di ;niversiti ;tara %alaysia mendapati tahap tekanan pelajar ketika keadaan kampus

yang selesa adalah tinggi berbanding suasana yang kurang selesa.

arameshvara ()3)$, peningkatan kos hidup dalam bandar menyebabkan

individu berlumba-lumba meningkatkan pendapatan keluarga. @i samping itu,

perbandaran juga menyebabkan individu banyak menghabiskan masa di jalan raya

kerana kesesakan lalu lintas. ituasi ini memberi kesan kepada hubungan dalam

keluarga terutama antara ibu bapa dan anak-anak kerana ibu bapa tidak mempunyai

masa yang banyak untuk berinteraksi dengan anak-anak, menyediakan masakan,

bermain, mendidik dan berbual-bual dengan anak-anak. Keadaan begini menyebabkan


21/21

21

anak-anak rasa terpinggir, kecewa dan tidak dipedulikan. ekiranya ia berlarutan

dalam tempoh yang lama boleh menyebabkan tekanan emosi kepada anak-anak

remaja 6aria !""#$.

Kajian Ooi !""!$ bertujuan mengetahui punca stres di kalangan pelajar Ijaah

arjana %uda Kejuruteraan Kimia$, 6akulti Kejuruteraan Kimia dan Kejuruteraan

umber /sli dan Ijaah arjana %uda ains endidikan Kimia$, 6akulti endidikan

di ;niversiti Teknologi %alaysia. @apatan kajian menunjukkan bahawa faktor

persekitaran merupakan penyumbang utama stres pelajar berbanding faktor akademik,

kewangan, keluarga, sosial dan intrapersonal.

2.4 KES"MP%LAN

Kesimpulannya, terdapat beberapa faktor tekanan pelajar iaitu faktor akademik, faktor

persekitaran, faktor rakan sebaya dan sebagainya. 6aktor-faktor tersebut memberi

kesan kepada pelajar secara fiikal dan psikologikal. 6aktor-faktor dan kesan tekanan

ini di dapati daripada hasil dapatan kajian-kajian lepas dalam negara dan luar negara.

0alaupun kajian-kajian lepas mengenai tekanan telah banyak dijalankan tetapi kajian

tersebut telah dijalankan berlainan sasaran, tempat dan kaedah mengutip data yang

digunakan. Ianya bertujuan untuk memberi nilai tambah dan sumbangan bagi

membantu mencari satu kaedah mengurangkan tahap tekanan pelajar supaya tidak

mengganggu proses pembelajaran dan kerjaya mereka di masa akan datang.

Tekanan Artikel

Documents

Transcript of Tekanan Artikel