Bab 7

MODUL NOTA BERPANDU

PANEL PERUNDING SEJARAH JPNJ 1

BAB 7PERJUANGAN

RAKYAT TEMPATAN MENGEMBALIKAN KEDAULATAN

BANGSA

MODUL NOTA BERPANDU

TAMPAL PETA MUKA SURAT 165

Peta 7.1 Arah serangan Sultan Ahmad Tajuddin membebaskan Kedah daripada serangan Siam


PERJUANGAN MENGEMBALIKAN

KEDAULATAN KEDAH

Juga pemimpin rakyat seperti ____________ dan pemimpin agama ___________________

Perang pembebasan Kedah diketuai oleh Tunku Abdullah, _________________, Tunku Long dan ____________________________

Pada tahun 1821, Kedah telah ditawan oleh _____________1 164

MODUL NOTA BERPANDU


PERANG PEMBEBASAN

KEDAH

RUNDINGAN SIAM-

KEDAHSiam menyerahkan kembali __________ kerajaan Kedah

Kedah kehilangan Perlis, _____________ dan Kubang Pasu

Tunku ____________ dihantar ke ____________ sebagai wakil Kedah

Rundingan diadakan pada tahun _________

Pada tahun 1838, kebangkitan diketuai oleh Tunku _____________________. Berjaya menawan _____________ Kedah dan Kota _____________

Pada tahun 1836, Sultan ____________________ ingin menyerang Siam melalui _______________, Perak

Pada tahun 1831, __________________ berjaya menawan ________________. British hantar kapal perang

Pada tahun 1823, _________________menyerang Siam di Kedah melalui ____________________ tetapi gagal

2 165

3 165

MODUL NOTA BERPANDU


NANING

FAKTOR PENENTNGAN

DOL SAID TERHADAP

BRITISH

Menentang bayaran _____________

Menentang pelaksanaan _________________ British

Mempertahankan _________________ Naning

Hasil keluaran ialah padi, ___________, sirih dan _________________

Pusat pentadbiran terletak di ____________

Penghulu Naning ialah Dato Naning _________ ___________

Naning terletak di antara ___________ dengan ______________

4 166

5 166

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.2 Daerah Naning pada tahun 1830-an


MEMPERTAHANKAN KEMERDEKAAAN

NANING

British mengarahkan Naning mematuhi peraturan yang ditetapkan oleh Melaka

British mendakwa Naning sebahagian daripada ______________

Melalui Perjanjian __________________ 1824, Melaka diserah kepada British

6 166

MODUL NOTA BERPANDU


MENENTANG PELAKSANAAN

UNDANG-UNDANG BRITISH

MENENTANG BAYARAN

CUKAI

Ini kerana hasil keluaran Naning berjumlah ___________ dolar sebulan

Undang-Undang ___________ - British paksa Naning bayar cukai _________ daripada hasil keluaran pertanian

Dol Said juga diugut akan dilucutkan jawatan

Pada tahun ____________, Dol Said diberi ______________ oleh British

British perkenalkan Peraturan _____________- larang bicarakan kes ______________

PERANG NANING

PERTAMA

Pada 15 Julai 1831, British menghantar ______ orang _________ yang diketuai oleh Kapten ______________

Dol Said juga mendapat bantuan Seri Menanti, ________________, Johol, ________, Rembau

British tewas kerana Dol Said menggunakan taktik ___________________

7 166

8 166

9 167

MODUL NOTA BERPANDU


PERANG NANING KEDUA

RENTAP WIRA

SARAWAK

Dilahirkan pada tahun ____________

Beliau juga digelar _________________ atau Raja ____________

Merupakan pemimpin orang Iban di Sungai ______________ dan Sungai ______________

Nama asal beliau ialah ____________ yang bermaksud ‘______________________’

Pahlawan Iban yang menentang ___________

Dol Said menyerah diri. Beliau diberi ________ dan rumah di _______________

Dol Said berundur ke ____________________

British dibantu oleh ________________

Pada Mac 1832, British di bawah Kolonel ______________ telah menyerang Naning

10 168

11 169

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.3 Kedudukan kubu Brooke di Nanga Skrang dan kubu Rentap di Bukit Sadok


FAKTOR PENENTANGAN

RENTAP

Brooke menghapuskan penempatan orang Iban di Sungai _______________

Brooke mendirikan kubu di ________________ untuk mengawasi orang Iban

Brooke menganggap orang Iban sebagai _____________12 169

MODUL NOTA BERPANDU


PENENTANGAN RENTAP

SHARIF MASAHOR

Berpengaruh di kalangan orang _____________ di Sungai Rajang dan orang Iban di Sungai _______________

Beliau dilantik sebagai pembesar oleh Sultan _______________________, Brunei

Merupakan pembesar ___________ di kawasan Sungai _______________

Pada tahun _______, Brooke menyerang Rentap di Bukit Sadok. Rentap berundur ke __________

Brooke menggunakan meriam ‘______________ _____________’ untuk menyerang Rentap

Rentap diserang oleh Raja Muda ____________ _____________ di Bukit ______________

Pada tahun 1854, Brooke membakar kubu Brooke di ____________________

Pegawai Brooke bernama _________________ telah terbunuh dalam pertempuran tersebut

Pada tahun 1853, Rentap menyerang kubu Brooke di ______________________

13 170

14 172

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.4 Kawasan kebangkitan Sharif Masahor semasa menentang Brooke


MODUL NOTA BERPANDU


FAKTOR PENENTANGAN

SHARIF MASAHOR

PENENTANGAN SHARIF

MASAHOR

Pada tahun _________, Sharif Masahor di tahan dan dibuang negeri ke ____________

Charles Brooke menyerang Sharif Masahor di Sungai _______________

Charles Brooke dengan bantuan _________ telah menahan Datu Patinggi dan dipenjarakan di ______________

Pada tahun 1859, Beliau menyerang Kanowit dengan bantuan ______________ ___________________

Pada tahun 1856, Beliau menyerang _________ dan mengusir ______________ yang menyokong Brooke

James Brooke cuba __________________ ke wilayah Sharif Masahor

Pembinaan kubu di ____________ dan per- lantikan _________________ menggugat kuasa Sharif Masahor

Pengaruh Sharif Masahor tergugat kerana ____________ diletakkan di bawah Brooke

15 172

16 172

DATO MAHARAJA

LELA

Mencabar ketuanan ______________

Memperkenalkan cukai baru

Mengambil hak _______ ____________

Mencabuli adat ______

FAKTOR PENENTANGAN

DATO MAHARAJA LELA

Perjanjian _______________ telah menggugat kuasa beliau

Dato Maharaja Lela telah menjadi penghulu di ____________________

Beliau merupakan Orang Besar _____________ Perak

Banting ialah pemimpin orang Iban di Sungai Batang Lupar. Penghulu Asun pula pemimpin orang Iban di Sungai Kanowit. Penentangan Banting berlaku pada tahun 1894 manakala penentangan Penghulu Asun pula pada 1931

17 174

18 174

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.5 Kawasan kebangkitan Perang Perak


MODUL NOTA BERPANDU


MEMPERKENALKAN CUKAI BARU

Setiap rumah dikehenadaki membayar ______________ sebagai cukai _________

Cukai baru seperti cukai _________, perahu ___________, ____________ dan bayaran _______________ untuk membalak

MENCABAR KETUANAN

MELAYU

Residen berkuasa melantik ______________, mengurus kutipan cukai dan melantik _____________

Kuasa ___________________ diserah kepada British

Sultan Abdullah dipaksa menandatangani pengisytiharan pada _____________________

MENGAMBIL HAK

MEMUNGUT CUKAI Membakar rumah ________________________

kerana mengutip cukai timah di ____________

Pada ____________________, Birch memaksa ___________________ menandatangani pengisytiharan British dapat hak pungut cukai

Birch mengharamkan _____________________

Ianya merupakan adat resam orang Melayu

Birch menyimpan hamba-hamba _____________ di rumahnya

MENCABULI ADAT RESAM

19 174

20 174

21 174

22 174

MODUL NOTA BERPANDU


PENENTANGAN MAHARAJA

LELA

Sultan Abdullah dan ________________ dibuang negeri ke Pulau ______________. Raja Ismail dibuang negeri ke ______________

Pada tahun _________, Maharaja Lela, ______ ____________, Pandak Indut dan ___________ dihukum ____________________________

Pertempuran ini berlaku selama _____________ dan dikenali sebagai Perang _____________

British menyerang Pasir Salak. Kapten ________ ketua pihak British telah dibunuh

Birch dibunuh di _______________ pada __________________ ketika menyebarkan surat pengisytiharan mengambil hak memungut cukai

Maharaja Lela, Dato ___________, Pandak ___________ dan ______________menawarkan diri untuk membunuh Birch

Keputusan membunuh Birch telah ditetapkan dalam mesyuarat Raja Abdullah, Raja ________, dan Dato ___________________ di __________ ______________

23 175

MODUL NOTA BERPANDU


YAMTUAN ANTAH SERI

MENANTI

PENENTANGAN YAMTUAN

ANTAH

Pada ______________, Yamtuan Antah berunding dengan William ________________, Gabenor NNS. Yamtuan Antah diiktiraf sebagai __________________________________

Pertempuran berlaku antara Tunku Antah dengan British. Tunku Antah dibantu oleh Dato ________________, Tengku _______________, Rembau, _____________ dan Johol

___________________, residen British di _______ __________ telah hantar tentera dan _________ untuk buat siasatan

Dato Kelana mengisytiharkan ______________ sebagai wilayahnya.

Dato Kelana menandatangani perjanjian dengan British

Berlaku konflik antara Yamtuan Antah dengan Dato Kelana ____________________

Wilayah jajahan terdiri daripada Terachi, ______ _________, Gunung _________, ____________

Nama sebenar ialah Tunku Laksamana _______ ________________________________

Dilantik sebagai Yamtuan __________________ pada tahun ___________24 177

25 177

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.6 Wilayah jajahan Seri Menanti dan kawasan pertempuran Yamtuan Antah


MODUL NOTA BERPANDU


DATO BAHAMAN

FAKTOR PENENTANGAN

DATO BAHAMAN

HILANG HAK

MENGUTIP CUKAI

Dato Bahaman dilarang mengutip cukai di kawasannya

Menggugat _____________ Dato Bahaman

British melantik _________________ sebagai Pemungut Hasil di ___________________

Perlucutan _____________________

Pembinaan _____________________

Hilang hak ______________________________

Nama sebenar ialah ____________________ Bin ________________________

Pernah terlibat dalam perang ______________ di ________________ dan Perang ____________ di _________________

Digelar Orang Kaya Dato ____________________ ____________________________

26 179

27 179

28 179

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.7 Kawasan berlakunya kebangkitan di Pahang pada tahun 1890-an


E.A.Wise mendirikan balai polis di _________ __________ tanpa berunding

Dato Bahaman menganggap tindakan ini ____________________________ dan mengancam kedudukannya

PEMBINAAN BALAI POLIS

29 179

MODUL NOTA BERPANDU


PERISTIWA PENENTANGAN

DATO BAHAMAN

Pada 14 Jun 1894, Dato Bahaman menyerang _____________________ dan ______________ tetapi tidak berjaya. Beliau berundur ke Kelantan

Pada __________________, British menyerang Lubuk Terua. Dato Bahaman berundur ke _____________ dan ________________

Pada ________________, Dato Bahaman telah menawan semula Lubuk Terua. Beliau dapat sokongan Tok ___________ dan ____________

Pada Januari 1892, ‘Gerakan ______________’ dilancarkan. Diketuai oleh Sultan ____________ untuk hapuskan Dato Bahaman

Pada 26 Disember 1891, __________________ hantar 200 tentera tetapi tewas. British meminta bantuan dari _________________

Dato Bahaman telah menyerang Balai Polis ______________________

Pada _____________ 1891, British menangkap 3 pengikut Dato Bahaman kerana mengutip __________________ tanpa kebenaran

30 180

MODUL NOTA BERPANDU


MAT SALLEH PAHLAWAN

SABAH

FAKTOR PENENTANGAN

MAT SALLEH

PERJUANGAN JIHAD

Mat Salleh menganggap SBUB sebagai _______________ seperti Sepanyol

Semangat jihad orang _________ menentang Sepanyol di _______________ Filipina

Perkampungan dibakar

Peraturan yang membebankan

Beliau adalah berketurunan ___________ dan ______________

Dilahirkan di ________________. Beliau menjadi pemerintah di ______________________

Nama sebenar beliau ialah Datu _____________ ___________ Bin __________________

31 182

32 182

33 182

MODUL NOTA BERPANDU


PERATURAN YANG

MEMBEBANKAN

PERCUBAAN BERUNDING

GAGAL

PERKAMPUNGAN DIBAKAR

Hadiah sebanyak _______ dolar ditawar kepada sesiapa yang berjaya menangkap Mat Salleh

SBUB membakar __________________ Mat Salleh

Mat Salleh tidak dilayan walaupun telah menunggu selama _________ hari

Ingin berunding tentang ______________ dan sikap ________________ SBUB terhadap penduduk

Mat Salleh ke _____________ untuk berunding dengan Gabenor Beaufort iaitu _____________

Peraturan baru adalah seperti amalan buruh __________, cukai _________, lesen _______

SBUB perkenalkan peraturan baru yang membebankan rakyat

34 182

35 182

36 182

MODUL NOTA BERPANDU



MAT SALLEH

SBUB menyerang kubu Mat Salleh di _________________________

Pada tahun ___________, Mat Salleh telah terbunuh di dalam pertempuran

SBUB mungkir janji dengan ambil alih pentadbiran Tambunan pada tahun ________

Mat Salleh telah dibenarkan untuk mentadbir _________________

Pada April __________, SBUB telah membuat perdamaian dengan Mat Salleh

_____________________, Pengarah Urusan SBUB membuat perdamaian dengan Mat salleh

Pada November ____________, Mat Salleh menyerang ________________

Pada tahun 1897, Mat Salleh telah membakar ______________________

37 183

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.8 Kawasan Kebangkitan Mat Salleh


PERJANJIAN APRIL 1898

Syarat- Syarat

perjanjian

Mat Salleh diminta melaporkan _______________ kepada SBUB

Mat Salleh dibenarkan mentadbir __________________

Penduduk _____________ yang melari kan diri dibenarkan kembali

Mat Salleh dan pengikutnya diber _________________

38 183

MODUL NOTA BERPANDU


ANTANOM

FAKTOR PENENTANGAN

ANTANOM

Mengenakan cukai yang membebankan

Melarang membuka tanah baru

Beliau dilahirkan pada tahun ____________

Nama sebenar beliau ialah _____________ anak lelaki __________________

Ketua kaum _______________ di _____________

39 184

40 184

MODUL NOTA BERPANDU


MENJADI BURUH PAKSA

MELARANG MEMBUKA

TANAH BARU

Kalau mempunyai 2 orang anak, 1 orang akan diambil oleh SBUB untuk dijadikan ____________

MENZALIMI KELUARGA

Sekiranya ingin berjumpa , mereka dikenakan bayaran ___________________

Suami isteri dipaksa tinggal berasingan antara _________________________

Larangan ini menyebabkan berlakunya kekurangan _______________

Orang Murut dilarang membuka tanah baru

Orang __________ dipaksa memasang ________ __________ antara __________ dengan Rundum

Orang ____________ dipaksa untuk membina ____________ di pedalaman

41 184

42 184

43 184

MODUL NOTA BERPANDU


MENGENAKAN CUKAI YANG

MEMBEBANKAN

MENCEROBOH KAWASAN

HUTAN

Orang Murut percaya pencerobohan ini akan ganggu ____________________________ mereka

SBUB menceroboh kawasan hutan untuk membina ______________

Cukai tangkapan ____________________ dan memelihara ____________ sebanyak _______

Cukai 1 pokok ___________ untuk dijadikan tuak ialah sebanyak _____________

Cukai tanaman _____________ sebanyak ________ dikenakan untuk setiap ekar

Setiap orang dikenakan bayaran sebanyak ___________________

44 184

45 184

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.9 Kawasan Kebangkitan Antanom



ANTANOM

Kebangkitan Antanom juga dikenali sebagai Kebangkitan ___________________

Pertempuran berlaku selama ________________. Antanom dan 400 orang _____________ terbunuh

Pada April 1915, SBUB telah menyerang kubu Antanom di ______________________

Pada March __________, Antanom menyerang _________________

Pada _____________1915, Antanom menyerang ____________________

46 185

MODUL NOTA BERPANDU


TOK JANGGUT

FAKTOR PENENTANGAN TOK JANGGUT

Pengenalan cukai yang membebankan

Peraturan tanah

Beliau menetap di Kampung ________________

Bekerja sebagai ____________ dan __________

Beliau amat mahir dalam ilmu _______________

Mendapat pendidikan _________________ di Kelantan dan _________________

Dilahirkan pada _________ di Kampung ______, Pasir Puteh, Kelantan

Nama sebenar ialah Haji ___________________ Bin _____________________

47 187

48 187

MODUL NOTA BERPANDU


PERATURAN TANAH

PERASAAN ANTI

BRITISH

PENGENALAN CUKAI YANG

MEMBEBANKAN

Cukai juga dikenakan ke atas Kerbau dan __________ iaitu _____________ seekor

Sirih pula dikenakan cukai ____________ sejunjung

Pokok ________________ dikenakan 1 sen sepokok

Petani dikendaki membayar cukai pokok ___________________ sebanyak _________ sepokok

Tok Janggut menyahut seruan ini dengan menentang British di ____________________

Turki _________________ menyeru umat Islam supaya ___________ menentang Barat

Setiap petani diwajibkan membayar __________ ____________

Peraturan tanah telah diperkenalkan oleh British pada tahun __________

49 187

50 187

51 187

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.10 Kawasan Kebangkitan Tok Janggut Menentang British di Kelaantan


PEMBAYARAN CUKAI YANG

MEMBEBANKAN

Sikap ________________ pegawai British di pejabat bayaran cukai

Tok Janggut gagal bayar cukai walapun sudah pergi beberapa kali

Pejabat bayaran cukai terletak jauh di _________________

52 187

MODUL NOTA BERPANDU


PERISTIWA PENENTANGAN TOK JANGGUT

Pada 24 Mei 1915, British menyerang kubu Tok Janggut di ________________________. Tok Janggut terbunuh

Pada _____________________, British telah membakar rumah Tok Janggut dan pengikutnya

Pada 9 Mei 1915, British menawarkan hadiah sebanyak _______________ kepada sesiapa yang dapat menangkap Tok Janggut

Engku Besar Jeram telah mengisytiharkan dirinya sebagai ____________________ dan Tok Janggut sebagai __________________

Pada 29 April 1915, Tok Janggut, _________ ______________, Penghulu Adam, ________ _________________ telah menyerang Pasir Puteh

Pada 28 April 1915, Encik _______________, Pegawai Daerah __________________ meng hantar Sarjan ________________ untuk menangkap Tok Janggut. Tetapi sarjan ini terbunuh

53 188

MODUL NOTA BERPANDU


Peta 7.11 Kawasan Kebangkitan Tani


HAJI ABDUL RAHMAN LIMBONG

Terlibat mengetuai kebangkitan __________ di __________________

Kerap ke Limbong, ______________ untuk mengajar ________________

Nama sebenar beliau ialah Haji Abdul Rahman Bin __________________________

Mayat Tok Janggut diarak ke Pasir Puteh dan Kota Bharu. Mayatnya digantung di Padang Balai Besar Kota Bharu selama 4 jam. Beliau dikebumikan di Pasir Pekan

54 190

MODUL NOTA BERPANDU


FAKTOR KEBANGKITAN

TANI

Peraturan Tanah tahun _________ - petani yang ingin membuka tanah dan ____________ perlu mendapat pas kebenaran dengan bayaran _______________

Bayaran yang sama juga dikenakan untuk menebang pokok, mengutip hasil hutan seperti ____________, buah salak, ________, rotan dan daun ________________

PAS KEBENARAN YANG

MEMBEBANKAN

Peraturan tanah baru

Pas kebenaran yang membebankan

55 190

56 190

MODUL NOTA BERPANDU


PENGARUH PEMIMPIN

AGAMA

Haji _______________________ pula menyifat kan peraturan British bertentangan dengan _____________ Islam

Haji Abdul Rahman Limbong mengatakan tanah adalah milik ______________ dan rakyat ________ mengerjakan tanpa perlu bayar cukai

PERATURAN TANAH BARU

Bayaran pendaftaran yang dikenakan ialah ____________________ setiap seorang

Peraturan Tanah tahun 1924 mewajibkan penduduk _________________________

PENGUAT KUASAAN UNDANG- UNDANG

BINATANG BUAS

_____________________ juga akan dirampas

Sesiapa yang engkar akan dikenakan denda sebanyak __________________

Undang-undang ________________________ tahun 1923 melarang penduduk memburu ____________________

Bebankan petani yang memang sedia ______________

57 190

58 190

59 190

MODUL NOTA BERPANDU


KEBANGKITAN TANI TAHUN 1925

KEBANGKITAN TANI TAHUN

1922

Haji Abdul Rahman mendakwa pentadbiran British menindas rakyat di Kuala __________

British mendesak Sultan ______________ bertindak terhadap Haji Abdul Rahman

______________ orang petani membersihkan _______ ekar tanah milik Tengku _________ _____________ dan ______ ekar tanah _______________ di Kuala Telemong

Mahkamah _________________ semua petani

British mendakwa ________ orang petani. Haji Abdul Rahman sebagai _____________

Petani di Kuala ______________ menentang peraturan baru. Mereka bersihkan tanah tanpa pas kebenaran

60 191

61 191

MODUL NOTA BERPANDU


KEBANGKITAN TANI TAHUN

1928

Dibuang negeri ke ______________ atas tuduhan ____________ dan mencetuskan kebangkitan

Haji Abdul Rahman Limbong ditangkap. Beliau dibicarakan di __________________

British mendapat bantuan tentera dar ________________________________

Pertempuran berlaku di Padang __________

_________ orang petani mengisytiharkan perang terhadap British. Mereka menduduki _____________ dan ___________________ di Kuala Berang. Mereka mengibarkan bendera _____________

British mengancam akan mengambil tindakan terhadap petani yang enggan bayar cukai

62 191

MODUL NOTA BERPANDU


RUMUSAN

Kita mesti kekal menjadi bangsa yang bermaruah dan Negara yang berdaulat adalah menjadi tanggungjawab kita untuk membina jati diri

British menggunakan tipu helah, kekuatan tentera dan kuatkuasa undang-undang untuk melumpuhkan perjuangan rakyat

Penjajahan menyebabkan penderitaan dan penghinaan

63 192

Bab 7

Documents

Transcript of Bab 7