CIKGU TK

BAB 7 : ISLAM DI ASIA TENGGARA

1

TEORI DAN BUKTI ISLAM DATANG DARI SEMENANJUNG TANAH ARAB

Dikemukakanoleh: ____________ Disokongoleh: _______________

BUKTI CATATAN CHINA

MenurutJOhn Crawford, Islam berkembangke Asia Tenggara melaluiaktivitiperdagangan.

1) Orang Arab danParsitelahmempunyaipusatperniagaandanpetempatan di______________ atau _____________ sejaktahun 300M. Pedagang Arab yang berdagangke China telahsinggah di pelabuhanutama di Asia Tenggara terutamanya di Selat Melaka.

2)Pelabuhan-pelabuhan di Selat Melaka menjaditempatmenungguperubahanangin monsoon untukke China. Sesetengahmerekamembinaperkampungandanperkampunganituakanberkembangmenjaditempatmengumpulbarangjualandantempatmembelibarang-barangmewah.

3) Terdapat orang Arab di kampong itu yang berkahwindengan _______________________.

4) Pedagang Arab inijugamenyebarkan Islam kepadapedagangtempatan.Kehidupansertanilai Islam yang murni yang diperlihatkanolehpendakwahdanpedagang Islam telahmenarik orang tempatanuntukmemeluk Islam.

5) Telahwujudsebuahperkampungan Islam bernama _________ di ___________ padatahun 650M.

BUKTI YANG DIKEMUKAKAN :-

1 Persamaanbahanpenulisandankesusasteraan di Asia Tenggara dangan yang terdapat di Semenanjung Tanah arab.

2 Perkataanarab yang terdapatpada __________ telahdiambildaripadabahasa ________.

3 ____________ dankebudayaan orang Melayubanyakdipengaruhibudaya Arab (contoh : _____________________________)

4 KaryatempatanmenceritakanPengislaman raja di Asia Tenggara dilakukanoleh __________________ (contoh :Syeikh Ismail dari Arab telahmengislamkan Raja PasaiiaituMerahSilu yang kemudiannyabergelar Malik al-Salih)

CIKGU TK

2

TEORI DAN BUKTI ISLAM DATANG DARI CHINA

BUKTI YANG DIKEMUKAKAN :-

1) ________________ (sekarang Guan g Zhou) telahmenjadipusatperniagaanterkenaldalamkalangan ________________ sejakabadke 9M.

2 )Inimembolehkan Islam berkembangdalamkalanganpeniaga China iniberdagangke Asia Tenggara, merekamenyebarkan Islam kepadamasyarakatAsiaTenggara.

BUKTI YANG DIKEMUKAKAN :-

1 Berlakuperpindahanberamai-ramaipedagang Islam yang tinggal di ____________ ke Asia Tenggara padasekitartahun 876M.

2 Penemuan ___________ di Kuala Sungai Tersat, Kuala Berang, Terengganu.

3 Terdapatpersamaan unsure senibina China dengan unsure senibinapada masjid-masjid di Nusantara Seperti di __________________.

4 Di Melaka, unsursenibina China terdapatpadabumbung masjid yang mempunyaipersamaan _____________________ (pagoda/tokong).

5 Pengaruhatapgenting China sertawarnamerahdankuningpadakayukepalapintudantingkap masjid danjugapadajubinlantai, dinding, tangga, dankolam air masjid.

Dikemukakanoleh

TEORI DAN BUKTI ISLAM DATANG DARI Dikemukakanoleh : __________

_______________.

BUKTI YANG DIKEMUKAKAN:

1 Islam berkembangke Asia Tenggara menerusi India iaituwilayah _____________ dan _______________

2 Hubunganperdagangan yang lama wujudantara India dengan Asia Tenggara membolehkanpedagang ______________________________________________.

3 ___________________ padabatunisan di perkuburan Malik Ibrahim di Grisik, Jawadanbatunisan Malik al-Salih di Pasai yang mempunyai cirri buatan India.

4 Masyarakat Asia Tenggara mempunyaiperkaitan yang rapatdengan India terutamadarisegi __________ kewujudan unsure kebudayaan Hindu di Asia Tenggara menunjukkanterdapathubungan yang rapatantarakedua-duanegarasejakdahulu.

PERKAHWINAN 1) Perkahwinan siasah di antara puteri-puteri raja Melaka dengan raja Pahang, Kedah, Siakdan Kampar menyebabkan negari tersebut diIslamkan kemudiannya.

2) Perkahwinan pedagang Arab dan India beragama Islam dengan wanita tempatan menyebabkan ahli keluarga dan masyarakat sekelilingnya memeluk Islam.

PERDAGANGAN

1) SIfat mahmudah atau terpuji pedagang Islam seperti lemah-lembut, jujur dan bersopan-santun menyebabkan penduduk tempatan memeluk Islam.

2) Pedagang Islam juga berdakwah di perkampungan mereka atau di Bandar pelabuhandanada di antara mereka membawa ulama untuk menyebarkan Islam.

3) Olehkeranapedagang Islam mempunyaihubunganbaikdenganpemerintahtempatan, keistimewaan yang diberikepadamerekadigunakanuntukmeyebarkan Islam.

PENGISLAMAN PEMERINTAH

1)Penduduk di Asia Tenggara sangatmantaati raja danbangsawansehinggamerekasanggupikutperbuatanpemerintah.

2) Apabila raja memeluk Islam, rakyatturutmemeluk Islam. Contohnyapengislaman Raja MegatIskandar Shah menyebabkanpembesardanrakyat Melaka turutmemeluk Islam.

PENDAKWAHAN

1) GolonganmubalighdanahlisufisepertiSyeikh Ismail dan Fakir Muhammad berdakwah di Asia Tenggara.

2) Merekamenggunakankeperibadianbaiksepertijujurdanberlemahlembutuntukmenyebarkan Islam.

3) Pendidikantidak formal dan formal seperti di masjid danpondoksertadayahdigunakanuntukmenyebarkan Islam di Acheh.

PERANAN KERAJAAN

ISLAM

1)SelepasmenaklukAru, Rokandan Kampar. Melaka menyebarkan Islam denganmenghantarulamakekawasan-kawasantersebut.

2) Johor cubamenawansemula Melaka denganusahamenyekatPortugismenggunakannyasebagaipusatpenyebaran agama Kristian.

3) Achehmenaungidenganmenaklukikerajaan-kerajaankecikuntukmenyekatperkembanganagama Kristian.

PUSAT KEBUDAYAAN

1)Di Samudera-Pasaiterdapatinstitusipendidikandangolongancerdikpandai Islam yang menterjemahkanKitab Arab kedalamBahasaMelayudanmenjadipakarrujukankepadaparaulamadariluarseperti Melaka.

2) Karyasastera Islam olehgolonganintelek di AchehdsepertiSyeikhNuruddin al-Raniri, Abdul RaufSingkeldanSyeikhSyamsuddin al-Sumaterani bantu menyebarkan Islam danmemperkayakanpemikiransertakebudayaan orang Islam di Asia Tenggara.

KEISTIMEWAAN ISLAM SENDIRI

1)Kemurniaan agama Islam sepertiKonsepTuhan Yang MahaEsa, keadilan, akhlahmuliadankebahagiaan di duniadanakhiratmenjaditarikanterhadap agama Islam.

2) Agama Islam jugamenuntutmanusiaberfikirsecararasional Berjaya diterimaolehpelbagailapisanmasyarakat di Asia Tenggara.

CIKGU TK

3

CIKGU TK

4

PENTADBIRAN

1) Gelaran Sultan daninstitusikesultanandiamalkanseperti di kerajaanTurkiUthmaniyah..

2) Sultan diletakkansebagaiketua Negara dalampentadbiran Islam.

3) Mufti dilantiksebagaipenasihat raja dalamhalehwal agama Islam.

5) Agama Islam menjadi agama rasmi Melaka, Achehdan Brunei.

6) Konsepdewa raja Hindu digantikandenganpentadbiranbersifat Islam oleh Sultan Malik al-ZahirdariSamuderaPasai.

7) Undang-undangSyariahdiamalkantetapitidaksepenuhnya.

CARA HIDUP

1) Memujasemangatataurohsemakinberansurhilang.

2) Dari segipakaian,carahiduptempatandiasimilasikandengan unsure Islam sepertibertudungdanbersongkok.

3) Konseppersaudaraandanpersamaantaraf sesame manusiamenggantikan system kasta Hindudarisegisosial.

BAHASA DAN SASTERA

1)TulisanJawiialahtulisan yang diubahsuaidaripadahuruf Arab dalam Al-Quran bagimenulisperkataanMelayu.

2).IstilahBahasa Arab digunakandalamBahasaMelayucontohnya sultan, alamdan masjid.

4) Tulisan Jawi menyebabkan masyarakat Melayu boleh baca dan menulis sehingga melahirkan sastera tempatan seperti Tun Seri Lanang.

6) Bahasa Melayu menjadi bahasa ilmu pengetahuan, istana, berdakwah, pengajaran, perhubungan dan surat menyurat.

7) Bahasa Melayu juga digunakan dalam bidang perdagangan iaitu sebagai bahasa perantaraan dalam kalangan pedagangdari Timur dan Barat.

8) Sastera Melayu lama sepertidengan gaya dan tatabahasa Arab sertafungsinya berubah daripada hiburan kepada mengkritik.

PENTADBIRAN

1) Kepentinganilmupengetahuandiberikepadasemuagolonganmasyarakatselepaskedatangan Islam.

2) Pusatpendidikan formal Islam berkembang di pondok @ dayahdi Perlak.

3) Pusatpenterjemahankarya agama muncul di kerajaanSamudera-Pasaidaniamenjadisumberrujukan agama kepadaKerajaan Melaka.

5) Di Melaka belumadapondoktetapipendidikan agama diberi di rumahulama, masjid, suraudanistanaadalahuntukanak-anakbangsawan.

6) Di Acheh, pendidikanIslamnyasistematikkeranaadapendidikanrendahuniversity(Bait al-Rahman)dankaumwanitadibenarkanbelajar di dayahdanbolehmemegangjawatandalampentadbiran.

EKONOMI1) Islam menggalakkanumatnyamencarirezekisecara halal danmelarangamalanmengemis.

2) Semasaberniagadanberdagang, Islam melarangamalanmenipu, ribadanpenindasan.

3) Menggalakkannilai-nilaimurnisepertiberjimat- cermatdanberusahadenganbersungguh-sungguh,

KESENIAN

1)SeniKhat yang mengandungitulisanJawidanayat-ayat Al-Quran terdapatpadabatunisandanukirankayu.

2).SeniKhatjugadiukirdanganemas, perakdanbatupermatadanpadabilahkeris.

4) SeniKaligrafiadapadabangunan masjid, suraudanrumah. Contohnya di rumahkediamanterdapat

KESAN-KESAN PENYEBARAN ISLAM DI ASIA TENGGARA

CIKGU TK

5

CIKGU TK

Soalan Tahun Lepas 2005 – 2012 (FORM 4:BAB 7)

2005

13 Apakah persamaan tokoh di atas?

A)Memulakan pentadbiran Barat

B)Memperkenalkan ilmu algebra

C)Menterjemahkan karya falsafah Arab

D)Mengemukakan teori kedatangan Islam

2006

13 Bagaimanakah cara pembentukan kerajaan Islam di atas ?

A)Pengislaman rakyat

B)Pengislaman pemerintah

C)Penguasaan perdagangan

D)Penguasaan pengaruh Hindu

14 Mengapakah undang-undang Islam sukar dilaksanakan sepenuhnya oleh pemerintah Islam di Asia Tenggara ?

A)Pembesar kurang memberi galakan

B)Mendapat tentangan daripada penduduk

C)Masih terikat dengan undang-undang adat

D)Perang saudara di kalangan pemimpin tempatan

2007

13 Mengapakah Sultan Mansur Shah menghantar kitab al-Dur al-Manzum ke Samudera-Pasai ?

A)Untuk dibahaskan

B)Sebagai mas khawin

C)Untuk diterjemahkan

D)Sebagai tanda persahabatan

6

John Crawford Snouck Hurgronje Emanuel Gadinho Eredia

Pasai Pattani

CIKGU TK

2008

13 Apakah kriteria penganugerahan jawatan syahbandar kepada seorang pedagang Islam di sesebuah pelabuhan di Asia Tenggara ?

A)Mentaati pemerintah

B)Mahir berniaga

C)Bersifat jujur

D)Cekap mentadbir

14 Perkara yang manakah menunjukkan kedatangan Islam ke Asia Tenggara mempengaruhi cara hidup masyarakat tempatan ?

A)Amalan bersemah

B)Adat persandingan

C)Persaudaraan ummah

D)Cara bercucuk tanam

2009

13 Tokoh berikut memainkan peranan penting membantu Melaka menyebarkan Islam di Asia Tenggara.

Tokoh NegeriBendahara Tun Perak Melaka

Bagaimanakah beliau melaksanakannya?

A)Menyertai para ulama

B)Menjalankan peluasan kuasa

C)Menghasilkan kitab ilmu tasawuf

D)Mengislamkan golongan pemerintah

14 Senarai berikut adalah teori kedatangan Islam ke Asia Tenggara.

Apakah persamaan cara penyebaran Islam berdasarkan ketiga-tiga teori tersebut ?

A)Menerusi kegiatan peluasan kuasa

B)Melalui pertukaran kebudayaan

C)Melalui kegiatan perdagangan

D)Menerusi kegiatan kesusasteraan

7

Islam dari Arab Islam dari India Islam dari China

CIKGU TK

2010

13 Menurut catatan China,perkampungan Ta Shih telah wujud di Sumatera Utara pada tahun 650 Masihi.

Kewujudan perkampungan tersebut membuktikan

A)kewujudan pusat pendidikan Islam

B)peranan pedagang menyebarkan Islam

C)kemunculan sebuah kerajaan Islam

D)perkembangan kesusasteraan Islam

14 Apakah persaman pendapat tokoh berikut tentang cara kedatangan Islam ke Asia Tenggara?

A)Melalui kegiatan perdagangan

B)Menerusi aktiviti penaklukan

C)Mengislamkan pemerintah

D)Menjalankan perkhawinan siasah

2011

13 Wilayah berikut termasuk dalam jajahan takluk Kesultanan Melayu Melaka.

Apakah usaha sultan Melaka untuk memperkukuh kedudukan Islam di wilayah tersebut ?

A)Membina institusi pendidikan

B)Melatih pendakwah tempatan

C)Mendirikan pusat penterjemahan

D)Menghantar ulama mengajar agama

14 Ajaran Islam disebarkan dalam kalangan masyarakat Asia Tenggara secara aman dan tertib.

Keadaan tersebut berlaku kerana masyarakat Asia Tenggara

A)sedia menerima perubahan

B)tabah menghadapi cabaran

C)bersepakat dalam perjuangan

D)bekerjasama untuk kesejahteraan

8

John Crawford Emmanuel Gadinho

Eredia Snouck Hurgronje

Aru Siak Rokan

CIKGU TK

2012

10 Jadual 4 berkaitan dengan peperangan yang berlaku antara orang Quraisy Makkah dengan orang Islam.

Peristiwa Tahun Pihak Yang Menang

Perang Khandak 627 Masihi Tentera Islam

Apakah faktor kemenangan tentera Islam dalam peperangan tersebut ?

A. Peralatan perang lengkapB. Bilangan tentera ramaiC. Bantuan luar diperolehD. Strategi perang mantap

11 Sistem wazarah telah diperkenalkan oleh kerajaan Bani Umaiyah.

Bagaimanakah sistem tersebut dilaksanakan?

A. Urus setia menguruskan rekod kewanganB. Wazir dilantik mengetuai pentadbiranC. Pelbagai jabatan kerajaan ditubuhkanD. Ulama dilantik menjadi pentadbir

12 Bagaimanakah khalifah dilantik pada zaman pemerintahan kerajaan Bani Abbasiyah?

A. Pemilihan dilakukan oleh ulamaB. Mengamalkan sistem perwarisan

C. Melalui perundingan Majlis SyuraD. Berdasarkan wasiat khalifah terdahulu

BAB 7 : ISLAM DI ASIA TENGGARA

1.Menurut Syed Muhammad Naquib al-Attas, Islam berkembang ke Asia Tenggara menerusi

A perdagangan

B perkahwinan

C karya penulisan dan persuratan

D pengislaman raja dan golongan bangsawan

2.

Menurut catatan China telah wujud perkampungan Islam yang dikenali Ta Shih.

Berdasarkan pernyataan di atas, di manakah letaknya Ta Shih?

A Melaka

B Pulau Jawa

C Terengganu

D Sumatera Utara

9

CIKGU TK

3.Apakah bukti yang menunjukkan bahawa kedatangan Islam ke Asia Tenggara dibawa oleh pedagang dari China?

I Batu Bersurat Terengganu

II Batu Nisan Malik al-Salih di Pasai

III Batu Nisan Malik Ibrahim di Gerisik,Jawa

IV Batu Nisan di Kampung Permatang Pasir, Pekan, Pahang

A I dan II

B II dan III

C III dan IV

D I dan IV

4.Apakah faktor utama yang menyebabkan para pedagang menjadikan pelabuhan di Asia Tenggara sebagai tempat perhentian?

A Untuk berniaga

B Untuk menyebarkan Islam

C Menjadi tempat persinggahan

D Menunggu perubahan angin monsun

5.Bagaimanakah cara Acheh menyekat perkembangan agama Kristian di Asia Tenggara?

I Melancarkan perang terhadap kuasa Barat

II Menaungi negeri-negeri di Tanah Melayu

III Menaungi negeri-negeri kecil di Sumatera Utara

IV Tidak membenarkan kuasa Barat menggunakan pelabuhan naungan Acheh

A I dan II

B II dan III

C III dan IV

D I dan IV

6.Apakah bukti yang menunjukkan Islam datang ke Champa?

I Prasasti

II Batu nisan

III Seni bina

IV Kebudayaan

A I dan II

B II dan III

C III dan IV

10

CIKGU TK

D I dan IV

Hikayat Muhammad Ali Hanafiah

Hikayat Amir Hamzah

7.Karya di atas adalah berkaitan dengan Zaman Kesultanan Melayu Melaka dan digunakan untuk

A bahan bacaan golongan istana

B perbincangan soal jawab tentang agama

C menaikkan semangat menentang musuh

D menyadur bahan-bahan

Bagaimanakah Kerajaan Melayu Melaka meluaskan pengaruhnya ke kawasan-kawasan di atas?

I Perdagangan

II Penaklukan

III Peranan pendakwah

IV Perkahwinan siasah

A I dan II

B II dan III

C III dan IV

D I dan IV

9.Pengaruh kerajaan Abbasiyah terhadap institusi pemerintahan Asia Tenggara boleh dilihat melalui

A adat istiadat

B institusi kesultanan

C sistem perundangan

D sistem pemerintahan

10.Perkara yang manakah menunjukkan kedatangan Islam ke Asia Tenggara mempengaruhi cara hidup

masyarakat tempatan?

AAmalan

bersama

B Adat persandingan

C Persaudaraan ummah

D Pertanian sara diri

11.Antara berikut, yang manakah dikaitkan dengan perkembangan pendidikan pondok terawal di Asia Tenggara?

A Pasai

B Perlak

C Brunei

11

Siak Inderagiri Rokan Kampar Aru

CIKGU TK

D Tanah Melayu

12.Mengapakah Sultan Mansur Shah menghantar kitab al-Dur al-Manzum ke Samudera-Pasai?

A Untuk dibahaskan

B Sebagai mas kahwin

C Untuk diterjemahkan

D Sebagai tanda persahabatan

Soalan Struktur Bab 6

1. (a) Berikan dua tanggungjawab khalifah.

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah]

(b) Berikan maksud khalifah.

______________________________________________________________

[1 markah]

(c) Berikan dua sifat yang perlu dimiliki oleh seseorang tokoh yang layak dilantik menjadi khalifah.

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah)

(d) Abu Bakar As-Siddiq ialah khalifah al-Rasyidin yang pertama. Nyatakan tiga sumbangan beliau.

i. ______________________________________________________________

12

CIKGU TK

ii. ______________________________________________________________

iii. ______________________________________________________________ [3 markah]

(e) Sekiranya anda seseorang pemimpin Malaysia, apakah yang anda akan lakukan untuk membawa kemajuan

kepada negara?

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah]

2. (a) Apakah faktor yang mengakibatkan kemorosotan kuasa kerajaan Turki Uthmaniyah?

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

iii. ______________________________________________________________

[3 markah]

(b) Beberapa jawatan telah dijadikan sebahagian daripada organisasi pentadbiran agama Islam. Apakah jawatan yang

diperkenalkan?

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah)

(c) Jalinan perdagangan kerajaan Uthmaniyah meliputi pelabuhan di sepanjang...

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah]

13

CIKGU TK

(d) Apakah sistem pendidikan Uthmaniyah yang paling berpengaruh terhadap perkembangan pendidikan?

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah]

3. (a) Bagaimanakah cara pertembungan tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia?

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

iii. ______________________________________________________________

[3 markah]

(b) Perluasan kawasan penyebaran Islam juga telah membawa kepada bentuk pertembungan yang lain, iaitu...

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

iii. ______________________________________________________________

[3 markah]

(c) Kesan pertembungan antara tamadun Islam dengan tamadun lain di dunia dapat dilihat melaluisumbangan tamadun

Islam kepada peradaban manusia. Senaraikan cendiakawan yang terlibat dalam bidang ilmu mantik dan falsafah.

i. ______________________________________________________________

ii. ______________________________________________________________

[2 markah]

14

CIKGU TK

(d) Ramai cendiakawan Islam telah mengembara untuk menambah ilmu pengetahuan. Antara pengembara yang

dikenal ramai termasuklah...

i. _____________________________________________________________

ii. _____________________________________________________________

[2 markah]

15

CIKGU TK

E sei bab 7

SOALAN 1 : JELASKAN PENGARUH ISLAM DALAM SISTEM PENTADBIRAN DI ASIA TENGGARA.

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ (8 MARKAH)

16

CIKGU TK

KBKK BAB 7

1) Pada pendapat anda, mengapakah orang Melayu mudah menerima dakwah Islam yang disebarkan oleh orang-orang Arab?

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________(5 Markah)

2) Bincangkan kesan kedatangan Islam kepada bidang bahasa dan kesusasteraan.

_________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________(6 Markah)

3) Jelaskan bagaimana ekonomi masyarakat asia tenggara dipengaruhi oleh kedatangan Islam.

___________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________(5 Markah)

17

CIKGU TK

Sudut Maklumat

TeoriPrinsip yang merupakan asas pembentukan sesuatu ilmu pengetauan, pendapat atau pernyataan yang dikemukakan oleh seseorang untuk menerangkan sesuatu perkara.(m/s 174)

Batu Bersurat Terengganu*Dijumpai pada tahu 1899M.. Batu bersurat ini bertulisan jawi dan bertarikh hari Jumaat, 4 haribulan Rejab,702 H. Bersamaaan 22 Februari,tahun 1303M..*Tulisan ini telah ditafsirkan oleh ahli intelaktual tempatan,Professor Syed Muhammad Naquib al-Attas. Mengikutnya, catatan pada batu bersuratitu mengatakan tentang kewajipan menjalankan hukum syarak, peraturan dan undang-undang kekeluargaan,hukuman terhadap penzina,dan hukuman terhdap mereka yang tidak membayar hutang.(m/s 177)

Kitab al-Dur Al-Manzum*Dikarang oleh Abu Ishaq(al-Syirazi)*dadapati sesuai untuk disebarkan kepada masyarakat. Oleh itu, kitab ini dihantar ke Pasai untuk diterjemahkan.*Makhdum Pakatan bertanggangjawab menterjemahkannya.(m/s183)

Catatan karya tempatan tentang pengislaman raja di Asia Tenggara*Hikayat Merong Mahawangsa :Raja Kedah telah diislamkan oleh Syeikh Abdullah al-Yamani.*Hikayat Acheh : Syed Abdullah Arif telah berusaha mengembangkan Islam di Sumatera.*Sejarah Kepulauan Sulu : Mubaligh Islam berketurunan Arab seperti Sharif Hassan dan Awlia telah menyebarkan Islam ke Kepulauan Sulu.(m/s 176)

Bukti tambahan tentang kedatangan Islam dari Semenanjung Tanah Arab*kebanyakan kitab agama yang dikarang dalam bahasa Melayu pada peringkat awal menggunakan bahasa serta gaya penulisan yang dipengaruhi oleh bahasa Arab. Contoh,Hikayat Nabi bercukur.*Tiada unsur India atau China dalam kitab yang dikarang oleh ulama tempatan pada peringkat awal.

18

CIKGU TK

*kitab tempatan seperti al-Quran dan hadis didapati menggunakan bahasa Arab dan sumber rujukan dan Semenanjung Tanah Arab.(m./s 175)

MahmudahSifat terpuji seperti bersopan santun,ikhlas,dan lemah lembut. (m/s179)

Hamzah al-Fansuri*beliau telah mengarang beberapa buku dalam bentuk prosa dan puisi.*Antara buku karangannya termasuklah Syarabul Asyikin dan Asrarul Arifin.*karya puisi beliau termasuklah Syair Burung Pingai,Syair Perahu, Syair Dagang,Syair Burung Pugguk dan Syair Sidang Fakir.(m/s 183)

Wali SongoWali Songo merujuk kepada Sembilan orang ulama. Pada umumnya, mereka hidup pada zaman yang sama iaitu pada sekitar awal abad ke-15M. hingga awal abad ke-16M..(m/s 184)

Cara Wali Songo berdakwah*menimbulkan kesedaran dan menanamkan semangat kepada masyarakat tentang maksud bekerja dan beramal dalam erti kata sebenar.*berusaha menghapuskan penggaguran dengan mengikis sifat malas.*mengelakkan hidup secara mewah dan membazir. (m/s 184)

Undang-undang syariah*undang-undang berdasarkan al-Quran dan sunnah Nabi Muhammad (m/s 186)

Zaman Baru Asia Tenggara*Professor Syed Muhammad Naquib al-Attas memberikan istilah zaman baru kepada Asia Tenggara setelah menerima Islam.*Cara hidup,kepercayaan, dan amalan masyarakat Asia Tenggara berubah selepas Islam tersebar.Islam berjaya mempengaruhi keseluruhan aktiviti kehidupan masyarakat Asia Tenggara.Sumber : Syed Muhammad Naquib ai-Attas,1963

Syahbandar*Syahbandar ialah pentadbir pelabuhan yang bertanggungjawab berurusan dengan setiap pedagangan.*Syahbandar amat penting kerana beliaulah yang menentukan kemajuan perdagangan.*kejujuran syahbandar dan kebijaksanaannya mengurus para pedagang dari pelbagai tempat inilah yang menentukan kejayaan pelabuhan tersebut.(m/s 180)

19

CIKGU TK

(m/s 185) Kerajaan Periak*Kesultanan Periak ialah kesultanan islam yang pertama di Asia Tenggara. Kerajaan ini telah ditubuhkan pada tahu 840 dan sultan yang pertama ialah Sultan Sayyid Maulana Abdul Aziz Syah.*Pada tahun 1292, keraajaan ini telah menjadi sebahagian kerajaan Samudera-Pasai di bawah pemerintahan Sultan Muhammad Malik al-Zahir.(m/s 181)

Bukti tambahan tentang kedatangan Islam dari China*Pada tahun 1953 sepasang batu nisan yang mempunyai ayat-ayat al-Quran dan kalimah Arab bertarikh 1028M. telah ditemui di Kampung Permatang Pasir,Pualau Tambun,Pekan,Pahang.*Penemuan ini menunjukkan bahawa Islam telah sampai ke kawasan Pantai Timur Tanah Melayu sebelum abad ke-13.*Pandangan ini mendakwa bahawa Islam telah dibawa oleh mubaligh China Islam menerusi Laut China Selatan, ke Phang Rang di Indo China, dan ke Pekan,Pahang.(m/s177)

Dewa-Raja*konsep dewa-raja menegaskan bahawa raja merupakan keturunan atau penjelmaan daripada tuhan-tuhan Hindu.*istilah raja diketepikan selepass kedatangan Islam, sebaliknya, digunakan istilah sultan.Perkataan sultan berasal daripada bahasa Arab yang bermakna kuasa, kewibawaan, atau pemerintah.(m/s 186)

Kanun Mahkota Alam*menerangkan tentang tanggungjawab raja sebagai pemerintah.*mencatatkan adat istiadat dan peraturan tradisi Acheh,misalnya,Balairung Seri dipimpin oleh Sulta n manakala Balai masjid diketuai oleh Kadi alik al-Adi(m/s 186)

Kedudukan wanita pada zaman pemerintahan Sultanah Safiatudin*seramai 22 orang wanita mengaggotai Majlis Rakyat Acheh yang mempunyai 73 orang ahli.*Sembilan orang wanita menjadi ahli jawatankuasa kerja mahkamah Rakyat.*terdapat undang-undang yang melindungi hak wanita sebagai anak , isteri dan anak tunggal(m/s

20

CIKGU TK

188)

Peranan istitusi pendidikan

Istana merupakan tempat bagi ulama membicarakan hokum Islam dengan sultan dan pembesar negeri. Di sini jugalah ulama menyampaikan ilmu pengetahuan Islam dan menasihati sultan.

Surau ialah tempat pengajaran al-Quran secara tidak formal dan gurunya mengajar secara tidak tetap.

Madrasah ialah tempat melaksanakan sistem pendidikan formal.

Sistem pendidikan pondok*Pondok merupakan pusat pengajian Islam. Di Pattani dan Tanah Melayu, pusat pengajaran ini dinamakan pondok, di Jawa, dinamakan pasentren dan di Acheh dinamakan dayah.*mata pelajaran yang diajar di pondok ialah Fikah, Usuluddin, Tasauf, Hadis, dan tafsir. Bahasa pengantarnya ialah bahasa Melayu dan Bahasa Arab.*keperluan asas di pondok seperti makan,minum disediakan oleh pelajar sendiri. (m/s 187)

Tokoh ulama pattani-Syeikh Daud Pattani*nama penuh beliau ialah Syeikh Daud bin Abdullah bin Idris al-Pattani.*menerusi kitab karangan beliau,masyarakat melayu dapat mempelajari agama Islam dan juga bahasa Melayu,khususnya tulisan jawi.(m/s 187)

Bahasa dan tulisan*pada abad ke-17, bahasa Melayu telah digunakan secara meluas sebgai bahasa istana, bahasa surat menyurat , bahasa perhubungan antara wilayah, bahasa ilmu pengetahuan,bahasa untuk berdakwah,dan bahasa untuk pengajaran dan pembelajaran.

*sebelum Islam, terdapat pelbagai tulisan yang digunakan di Asia Tenggara seperti Kawi, Jawa Kuno, Batak dan Rencong. Di Melaka, perkembangan tulisan jawi telah memajukan penulisan dan penterjemahan hasil kesusteraan dan agama. Antara hasil kesusteraan Arab dan Parsi yang telah diterjemahkan termasuklah Hikayat Perang Badar,Hikayat Nur Muhammad,Hikayat Bulan Berbelah,Hikayat Nabi Wafat dan sebagainya.(m/s 189)

Sumber baitulmal*harta yang diperoleh daripada zakat seperti zakat fitrah dan zakat harta.*harta milik negara,iaitu sumber kekayaan alam seperti minyak.*pelaburan dan saham yang dijual kepada umat Islam melalui institusi yang ditubuhkan oleh baitulmal.(m/s 191)

21

CIKGU TK

22