Contoh Kerja Kursus PBS STPM Pengajian Am 4

PERSEPSI MASYARAKAT TERHADAP PENGAMALAN ADAT RESAM

PERKAHWINAN DI KAMPUNG BARU SUNGAI CHUA, KAJANG.

ABSTRAK

Tujuan kajian dijalankan untuk mengenal pasti persepsi masyarakat terhadap

pengamalan adat resam perkahwinan. Kajian ini mengemukakan dua objektif iaitu

mengenal pasti adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh masyarakat Cina

dan mengenal pasti langkah-langkah upacara perkahwinan yang dijalankan. Kajian ini

dilakukan di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang. Metodologi kajian yang digunakan

dalam kajian ini ialah soal selidik, temu bual, dan pemerhatian. Soal selidik seramai 30

responden, iaitu tetamumajlis perkahwinan. Dapatan kajian menunjukkan bahawa

tujuan mengamalkan adat resam perkahwinan bukan hanya untuk kebaikan pasangan

pengantin diri sendiri, namun juga demi kebaikan orang lain, iaitu kedua-dua pihak

keluarga. Berdasarkan soal selidik yang dilakukan menunjukkan pengantin perempuan

perlu disikat rambut sebanyak tiga kali oleh pengiringnya untuk mewujudkan dan

mengekalkan kebahagiaan hidup. Dapatan kajian juga menunjukkan perjalanan

upacara minum teh sebanyak dua kali dalam majlis perkahwinan sebagai pemberian

penghormatan kepada ahli keluarga dan saudara-mara. Kesimpulan, tujuan

mengamalkan adat resam perkahwinan adalah untuk kebaikan semua orang.

1

ISI KANDUNGAN

Butiran Muka surat

Abstrak 1

Isi Kandungan 2

Penghargaan 3

1.0 Pengenalan 4-6

2.0 Objektif Kajian 7

3.0 Lokasi Kajian 8-11

4.0 Metodologi Kajian

4.1 Soal selidik

4.2 Temu bual

4.3 Pemerhatian

12

12-13

13-15

5.0 Dapatan Kajian

5.1 Demografi responden

5.2 Mengenal pasti adat resam perkahwinan yang masih diamalkan

oleh masyarakat cina di kampung baru sungai chua, kajang, selangor.

5.3 Analisis langkah-langkah upacara perkahwinan yang dijalankan

dalam masyarakat cina pada zaman kini

16-19

20-31

32-45

6.0 Rumusan dan kesimpulan 46-47

7.0 Rujukan 48

8.0 Lampiran 49-50

Borang soal selidik 51-53

2

PENGHARGAAN

Pada kesempatan ini, pengkaji ingin merakamkan penghargaan kepada

pengetua sekolah, Encik Nik Mat Bin Nik Mau dan penolong kanan tingkatan enam,

Encik Rizal Bin Uzir yang telah memberi kebenaran untuk menjalankan kajian luar

dan banyak sokongan moral kepada pengkaji semasa menyiapkan tugasan ini.

Di samping itu, pengkaji juga ingin mengucapkan terima kasih kepada guru

penyelia, iaitu Encik Nik Suhaimi Bin Nik Jaafar. Beliau banyak memberi bantuan dan

tunjuk ajar kepada pengkaji atas segala perkara yang berkaitan dengan kajian ini.

Selain itu, pengkaji juga ingin merakamkan terima kasih kepada ibu bapa, iaitu

Encik Lok Mook Fatt dan Puan Tan Sew Hiok yang telah memberi sokongan kepada

pengkaji sepanjang proses penyediaan tugasan ini.

Terima kasih juga diucapkan kepada rakan-rakan kerana sudi memberi bantuan

kepada pengkaji seperti sentiasa memberi sokongan dan memberi idea sewaktu

pengkaji ketandusan idea.

Akhir sekali, pengkaji ingin menghukurkan ucapan terima kasih yang tidak

terhingga kepada semua pihak yang terbabit sama ada secara langsung atau tidak

langsung.

3

1.0 PENGENALAN

Adat resam bermaksud peraturan yang diamalkan secara turun-temurun oleh

sesuatu masyarakat sebagai kebiasaan. (Kamus Masyarakat, 1999) Perkahwinan

bermakna perikatan sah antara lelaki dengan perempuan untuk menjadi suami isteri.

(Kamus Masyarakat, 1999) Dengan itu, adat resam perkahwinan ialah peraturan-

peraturan perkahwinan yang diamalkan secara turun-temurun oleh bakal suami isteri

dalam upacara perkahwinan. Mereka sebagai menyempurnakan amalan nenek moyang

sebagai satu peraturan. Peraturan ini menjadi kebiasaan yang mana lama-kelamaan

ianya menjadi satu kemestian. (A.Rahman A.Hanafiah (2015) Adat resam. Menurut

pendapat Mac Iver. (1970) “… adat resam sebagai tatacara yang diterima mengenai

cara makan, bertutur, berjumpa sahabat handai dan sebagainya atau adat itu ialah cara

bertindak yang umum dipercayai secara sosial.”

Dalam Kamus Dewan Bahasa dan Pusaka (Teuku Iskandar, 1984)

mentafsirkan istilah adat resam sebagai adat kebiasaan, aturan-aturan yang menjadi

adat resam seperti makan bertertib, bersopan-santun ketika bertutur dimana ia menjadi

sifat , tabiat manusia semula jadi yang diikuti turun-temurun. Secara tradisi dalam

kebudayaan Cina, inses ditakrifkan sebagai perkahwinan antara dua orang dengan

nama keluarga yang sama. Dalam pemikiran Konfusianisme, perkahwinan merupakan

suatu peristiwa yang amat penting kepada kedua-dua unit keluarga serta masyarakat

kerana perkahwinan merapatkan keluarga-keluarga dengan nama keluarga yang

berlainan dan meneruskan jurai keturunan bapanya. Secara amnya, ini merupakan

sebab utama mengapa anak lelaki diutamakan berbanding dengan anak perempuan

ketika melahirkan anak. Oleh itu, manfaat dan kelemahan sesuatu perkahwinan adalah

penting kepada seluruh keluarga, bukannya sahaja kepada pasangan yang berkenaan.

Secara sosial, sepasang suami isteri dianggap sebagai unit asas masyarakat Cina.

Pada zaman moden ini, upacara perkahwinan Cina sudah berubah dan

menjalankan upacara perkahwinan berbentuk implisit, iaitu lelaki dan perempuan

diberi kebebasan untuk memilih pasangan masing-masing. Walaupun pemilihan

pasangan diberi kebebasan pada masa kini, tetapi beberapa adat perkahwinan masih

wajib diamalkan. Pada setiap peringkat perkahwinan masyarakat Cina wujud adat

4

resam yang berbeza. Peringkat perkahwinan masyarakat Cina mempunyai peringkat

merisik, meminang, bertunang dan majlis perkahwinan. Pada peringkat merisik ialah

peringkat pertama dalam perkahwinan masyarakat Cina, iaitu bertujuan untuk

mengetahui latar belakang gadis yang dihajati. Masyarakat Cina amat mementingkan

nama, keturunan, peribadi, watak dan tingkah laku si gadis. Oleh itu, merisik perlu

diamalkan sehingga kini. Dengan itu, masyarakat Cina akan mengadakan

perbincangan dengan mengadakan tradisi makan bersama untuk mengeratkan

hubungan antara kedua-dua belah keluarga.

Setelah kedua-dua pihak berpuas hati, mereka akan meneruskan ke peringkat

meminang. Pada peringkat ini, pihak keluarga pengantin lelaki akan mula

membincangkan perkara-perkara tentang perkahwinan, terutamanya jumlah mas

kahwin, peruntukan meja dalam jamuan makan, dan memilih hari yang paling sesuai

untuk bertunang. Pihak keluarga pengantin lelaki tidak akan tawar-menawar tentang

syarat-syarat yang dicadangkan oleh pihak keluarga pengantin perempuan kerana

bimbang akan menjatuhkan maruah. Apabila segala ketetapan yang telah dipersetujui

oleh kedua-dua pihak keluarga, maka sampailah ke peringkat bertunang. Hari

Pertunangan dilakukan berdasarkan kalendar Cina dan tarikh mestilah bersesuaian

dengan bintang kelahiran pasangan tersebut. Dengan itu, masyarakat Cina akan

merujuk kepada buku Toong-Su untuk menetapkan tarikh perkahwinan. Jika

masyarakat Cina tidak mengikut amalan tersebut dalam pemilihan tarikh, dipercayai

akan menimpa bencana atau kegagalan perkahwinan. Seterusnya, upacara bertukar

cincin dilakukan mengikut masa yang ditetapkan. Cincin mesti disarung pada jari

manis kiri oleh kedua-dua bakal pengantin sehingga perkahwinan.

Selepas itu, hantaran dan mas lazimnya diberi semasa upacara bertukar cincin

perkahwinan atau pada hari lain seperti hari istiadat perkahwinan yang diadakan di

pejabat pendaftaran perkahwinan. Antara hartanya ialah sejumlah wang yang telah

ditentukan oleh pihak keluarga pengantin perempuan. Selepas penghantaran mas

kahwin, rundingan diadakan oleh kedua-dua pihak keluarga untuk menetapkan tarikh

majlis perkahwinan. Hari perkahwinan akan dilangsungkan selepas bertunang setahun

atau mengikut tempoh yang dipersetujui oleh kedua-dua pihak keluarga. Sebelum tiba

5

hari perkahwinan, sekiranya terdapat kematian ahli keluarga bakal pengantin,

perkahwinan itu mesti ditangguhkan kepada tahun hadapan atau dalam seratus hari.

Adat tersebut mesti dipatuhi sehingga kini kerana tragedi tersebut adalah tidak sesuai

untuk mengadakan perkahwinan sewaktu orang lain sedang berkabung kesedihan.

Pada hari perkahwinan, pakaian pengantin sebaik-baiknya berwarna putih,

kuning atau merah dan dilarang memakai warna hitam, biru dan kelabu kerana warna-

warna tersebut melambangkan kematian dan kesedihan. Seterusnya, pengantin lelaki

akan bertandang ke rumah pengantin perempuan pada masa itu, pengantin lelaki kena

menjayakan segala ujian yang diberikan oleh rakan-rakan pengantin perempuan.

Rakan-rakan pengantin perempuan dikenali sebagai ‘Ji Mui’ yang bermaksud adik-

beradik pengantin perempuan. Selepas itu, upacara minum teh dijalankan. Upacara

tersebut adalah tradisi masyarakat Cina yang melambangkan penerimaan pasangan

pengantin mengeratkan hubungan kekeluargaan. Dalam upacara ini, pasangan

pengantin akan memberi teh yang disediakan kepada Tuhan, ibu bapa dan saudara-

mara pihak lelaki. Kemuncak upacara perkahwinan mayarakat Cina ialah jamuan

makan malam. Jamuan ini diadakan secara besar-besaran sama ada di rumah, dewan

atau restoran. Dengan itu, tetamu-tetamu akan membawa Ang-pau sebagai hadiah

kepada pasangan pengantin.

Rasional kajian ini dijalankan adalah untuk mengenal pasti adat resam yang

masih diamalkan oleh masyarakat Cina di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang,

walaupun cara perkahwinan dijalankan secara moden pada zaman kini. Selain itu,

kajian ini juga bertujuan untuk mengenal pasti langkah-langkah upacara perkahwinan

dijalankan dalam masyarakat Cina pada masa sekarang.

Kesimpulannya, kajian ini dijalankan dengan penuh keprihatinan terhadap

upacara perkahwinan di Kampung Baru Sungai Chua. Ketika soal jawab dijalankan,

informen dapat memberi pendapat yang rasional dan maklumat yang diterima oleh

pengkaji amat memberangsangkan. Borang soal selidik dibuat bagi memudahkan

pengkaji mengetahui tentang adat resam yang masih diamalkan dalam upacara

perkahwinan masyarakat Cina dan cara-cara upacara perkahwinan masyarakat Cina

pada zaman kini dan mengutip data bagi menyiapkan proses kajian ini.

6

2.0 OBJEKTIF KAJIAN

1. Mengenal pasti adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh

masyarakat Cina di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang, Selangor.

2. Mengenal pasti langkah-langkah upacara perkahwinan yang dijalankan dalam

masyarakat Cina pada zaman kini.

7

3.0 LOKASI KAJIAN

PETA 1: PETA NEGERI SELANGOR

Asal nama Selangor tidak jelas, walaupun beberapa sumber mendakwa bahawa

namanya telah diambil daripada perkataan "selangau", iaitu sejenis lalat besar,

disebabkan oleh bilangan lalat yang ada berhampiran dengan Sungai Selangor, di

bahagian barat laut negeri ini. Nama negeri ini juga diambil daripada frasa "Selang Ur"

bermaksud tanah selat ("ur" membawa maksud tanah dalam bahasa Tamil).Negeri

Selangor juga dikenali sebagai Selangor Darul Ehsan. Ia terletak di pantai barat

Semenanjung Malaysia dan mengelilingi Wilayah Persekutuan Kuala

Lumpur dan Putrajaya serta bersempadan dengan Negeri Perak di utara, Pahang di

timur, Negeri Sembilan di selatan dan Selat Melaka di sebelah barat. Selangor

mempunyai bandar yang terbanyak di Malaysia dan juga merupakan sebuah negeri

yang terkayaberdasarkan Keluaran Dalam Negeri Kasar (KDNK) per kapita. Negeri

ini juga merupakan negeri yang termaju dengan mempunyai infrastruktur yang terbaik.

Bilangan penduduk juga terbanyak dengan kualiti hidup yang tinggi dan kadar

kemiskinan negeri yang terendah di Malaysia.

SUMBER: WWW.GOPIXPIC.COM

8

http://ms.wikipedia.org/wiki/Keluaran_Dalam_Negeri_Kasar

http://ms.wikipedia.org/wiki/Selat_Melaka

http://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri_Sembilan

http://ms.wikipedia.org/wiki/Pahang

http://ms.wikipedia.org/wiki/Negeri_Perak

http://ms.wikipedia.org/wiki/Wilayah_Persekutuan_Putrajaya

http://ms.wikipedia.org/wiki/Kuala_Lumpur

http://ms.wikipedia.org/wiki/Kuala_Lumpur

http://ms.wikipedia.org/wiki/Sungai_Selangor

http://ms.wikipedia.org/wiki/Selangau

PETA 2: PETA DAERAH HULU LANGAT

Daerah Hulu Langat merupakan salah satu daripada sembilan daerah yang terdapat di

negeri Selangor. Ia merupakan daerah kelima terbesar di Negeri Selangor. Daerah ini

terletak di dalam kawasan Lembah Klang dan bersempadan dengan Wilayah

Persekutuan Kuala Lumpur dan Daerah Gombak di sebelah barat laut,

Daerah Petaling di sebelah barat, Daerah Sepang di sebelah barat daya,

Negeri Pahang di sebelah timur laut dan Negeri Sembilan di sebelah selatan dan timur.

Hulu Langat mengambil sempena nama 'langat' yang kemudiannya ditambahkan

perkataan "hulu" atau "ulu" kerana terletak di bahagian pedalaman negeri Selangor,

lalu menjadi Hulu langat. Daerah ini terletak dalam jajahan Negeri

Sembilan sehinggalah berlaku persepakatan yang membawa kepada penyerahan

daerah Lukut kepada Negeri Sembilan, dan kemudiannya membawa daerah ini masuk

ke dalam wilayah Selangor.

SUMBER: WAVERUNNERSFASTPITCH.NET

9

http://ms.wikipedia.org/wiki/Selangor

http://ms.wikipedia.org/wiki/Lukut





http://ms.wikipedia.org/wiki/Pahang

http://ms.wikipedia.org/wiki/Sepang

http://ms.wikipedia.org/wiki/Petaling

http://ms.wikipedia.org/wiki/Gombak

http://ms.wikipedia.org/wiki/Lembah_Klang


PETA 3: BANDAR KAJANG

PETA 4: KAMPUNG BARU SUNGAI CHUA

Sungai Chua terletak di tepi Sungai Langat, berhampiran dengan bandar Kajang,

Selangor, Malaysia. Tempat yang berhampiran ialah Sungai Ramal Luar, Sungai

Ramal Dalam, BandarKajang, Bandar Baru Bangi, Serdang dan Putrajaya.Sungai

Chua mengalir di kawasan-kawasan ini. Kampung Baru Sungai Chua adalah salah

satu kampung yang terletak di Daerah Hulu Langat. Jarak antara bandar Kajang ke

Kampung Baru Sungai Chua kira-kira 4 kilometer. Masa yang diambil oleh pengkaji

untuk ke lokasi kajian ini adalah lebih kurang 10 minit dengan menggunakan

kenderaan. Penduduk yang mendiami di kampung ini ialah lebih didominasi oleh

penduduk yang berbangsa Cina.

Peta di atas menunjukkan Peta 3.

10

http://ms.wikipedia.org/wiki/Putrajaya

http://ms.wikipedia.org/wiki/Serdang

http://ms.wikipedia.org/wiki/Bandar_Baru_Bangi

http://ms.wikipedia.org/wiki/Kajang

http://ms.wikipedia.org/w/index.php?title=Sungai_Ramal_Luar&action=edit&redlink=1

http://ms.wikipedia.org/wiki/Malaysia

http://ms.wikipedia.org/wiki/Sungai_Langat

Peta di atas menunjukkan Peta 4.

SUMBER: GOOGLE MAP

11

4.0 METODOLOGI KAJIAN

Bahagian ini membincangkan metodologi yang digunakan oleh pengkaji

4.1 SOAL SELIDIK

Pengkaji telah menghantarkan borang soal selidik kepada 30 orang responden,

iaitu 12 orang dalam kategori umur 15 hingga 20, 7 orang dalam kategori umur 21

hingga 30, 3 orang dalam dalam kategori umur 31 hingga 40, 4 orang dalam kategori

umur 41 hingga 50, manakala terdapat 2 orang dalam kategori umur 51 hingga 60 dan

juga 2 orang dalam kategori umur 61 hingga 70. Tujuan adalah untuk melihat dan

memudahkan pengkaji untuk mengkaji data yang diberikan sama ada positif atau

sebaliknya. Kesemua responden ini telah dipilih secara random dari segi umur, jantina

dan agama. Tiada masalah yang dialami sepanjang sesi soal selidik. Kesemua

responden memberi kerjasama yang baik kepada pengkaji. Borang soal selidik terdiri

daripada tiga bahagian, iaitu bahagian A untuk demografi responden, bahagian B

untuk soalan yang berkaitan adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh

mayarakat Cina di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang dan bahagian C adalah untuk

langkah-langkah upacara perkahwinan yang dijalankan dalam masyarakat Cina pada

zaman kini. Terdapat 5 soalan dalam bahagian B dan 4 soalan dalam bahagian C.

Soalan dalam borang soal selidik menggunakan skala likert 5 poin. Dengan kaedah ini

juga, pengkaji secara tidak langsung dapat meneliti kajian yang dibuat dengan lebih

berkesan.

4.2 TEMU BUAL

Pengkaji menyediakan 9 soalan yang berkaitan tentang persepsi masyarakat

Cina terhadap adat resam perkahwinan dan langkah upacara perkahwinan di Kampung

Baru Sungai Chua, Kajang. Pengkaji responden secara random seramai 3 orang

daripada tetamu majlis perkahwinan. Analisis bagi kaedah temu bual yang dilakukan

oleh pengkaji yang dipaparkan dalam jadual.

Bil Tarikh Informen

01 30 Januari 2015 Informen A

12

02 31 Januari 2015 Informen B

03 31 Januari 2015 Informen C

4.3 PEMERHATIAN

Pengkaji menyediakan borang pemerhatian untuk memerhati dan menganalisa

adat resam perkahwinan dan langkah-langkah upacara perkahwinan dijalankan di

Kampung Baru Sungai Chua, Kajang. Melalui kaedah pemerhatian, pengkaji telah

menggunakan kamera untuk mengambil gambar sebagai bukti menunjukkan

perjalanan perkahwinan. Oleh sebab itu, kaedah ini telah digunakan bagi mendapatkan

reaksi daripada tetamu majlis perkahwinan Kampung Baru Sungai Chua, Kajang.

Selain itu, kaedah ini juga lebih berkesan untuk melihat perjalanan upacara

perkahwinan di Kampung Baru Sungai Chua. Melalui kaedah pemerhatian selama

beberapa hari, pengkaji mendapati bahawa salah satu adat resam perkahwinan yang

masih diamalkan sehingga kini ialah upacara minum teh wajib diadakan pada majlis

perkahwinan. Hal ini ditambah lagi oleh sikap pengantin yang hormat kepada kedua-

dua pihak keluarganya dan juga melambangkan penerimaan pasangan pengantin

daripada kedua-dua pihak keluarganya. Oleh sebab itu, adat resam tersebut masih

diamalkan sehingga kini.

Pada sebelum hari perkahwinan, pengkaji mendapatipasangan pengantin

diarahkan mandi dengan daun-daun delima di rumah masing-masing. Selepas itu,

istiadat “Shang Tou” diadakan, iaitu rambut pengantin perempuan hendak disikat

sebanyak tiga kali oleh “Dai Kam Jie”. Dai Kam Jie ialah pengiring pengantin

perempuan yang akan memberi bimbingan kepada pengantin sepanjang masa majlis

perkahwinan. Pada masa itu, Dai Kam Jie akan sambil menyikat rambut pengantin

perempuandengan sambil berkata-kata yang baik. Kata-kata bertujuan untukkehidupan

masa hadapan pengantin perempuan. Selain itu, pengkaji memerhati bahawa pengantin

perempuan kena makan pencuci mulut ‘Tang Yuan’ yang dipercayai bermanis dengan

suami selama-lamanya. Kemudian, pengadaan kenduri di rumah pengantin perempuan

dengan menjemput saudara-mara dan rakan-rakannya. Kenduri diadakan untuk saling

mengenali pasangan pengantin dengan tetamu-tetamu.

13

Pada ketibaan Hari Perkahwinan, upacara menghias rambut akan dijalankan ke

atas pengantin perempuan untuk bersiap sedia menunggu jemputan daripada pengantin

lelaki. Pengantin lelaki akan memilih kereta mewah bersama dengan sekumpulan

saudara-mara dan rakannya untuk menjemput pengantin perempuannya.Pada masa

ketibaan pengantin lelaki, permainan pintu perkahwinan diadakan. Permainan pintu

menggambarkan bahawa rakan-rakan pengantin perempuan tak sanggup berpisah

dengan pengantin perempuan, jadi mereka akan menghalang pengantin lelaki daripada

memasuki rumahdengan pertanyaan beberapa soalan dan pengujianyang berkenaan

pengantin perempuan. Tujuannya adalah untuk menduga sejauh mana pengantin lelaki

menyayangi pengantin perempuan. Selepas selesaikan permainan pintu, barulah

pengantin lelaki dan rakan-rakannya dapat menjemput pengantin perempuan.

Kemudian, upacara minum teh diadakan kepada pihak keluarga dan saudara-mara

pengantin perempuan. Selepas upacara minum teh, pasangan pengantin akan

menjemput semua tetamu ke rumah pengantin lelaki.

Pada waktu petang, iaitu ketibaan rumah pengantin lelaki, upacara minum teh

diadakan lagi. Pada kali kedua upacara ini adalah untuk memberi teh sebagai

penghormatan kepada pihak keluarga dan saudara-mara pengantin lelaki. Di samping

itu, pengadaan kenduri di rumahnya bagi mengeratkan lagi hubungan dengan kedua-

dua pihak keluarga. Tetamu-tetamu juga dapat saling mengenali antara satu sama lain.

Pada waktu malam, jamuan makan malam diadakan di restoran Kajang Fei Chui.

Jamuan tersebut adalah langkah terakhir dan diadakan untuk mengucapkan terima

kasih kepada semua tetamu. Dalam jamuan tersebut, ‘Yam Seng’ diadakan antara

pasangan pengantin dengan para tetamu yang bermaksud minum dengan sepuas-

puasnya sebagai tanda kesyukuran dan kegembiraan. Jadual berikut menunjukkan

pemerhatian yang dibuat oleh pengkaji.

Tarikh Perkara

30 Januari 2015 Melihat penyediaan yang perlu dibuat oleh pengantin sebelum hari

perkahwinan.

31 Januari 2015 Mengenal pasti adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh

masyarakat Cina.

14

31 Januari 2015 Memerhati cara-cara upacara perkahwinan Cina yang dijalankan.

3 Februari 2015 Membuat catatan terakhir terhadap pemerhatian yang dilakukan.

15

5.0 DAPATAN KAJIAN

Bahagian ini menerangkan keputusan analisis data berdasarkan tindak balas responden

bagi memenuhi kedua-dua objektif kajian.

5.1 DEMOGRAFI RESPONDEN

Jadual 1 menunjukkan pecahan responden daripada kalangan tetamu upacara

perkahwinan.

JADUAL 1: LATAR BELAKANG RESPONDEN

Bil Demografi Kategori Bilangan (orang) Peratusan (%)

1 Umur 15-20 12 40

21-30 7 23.33

31-40 3 10

41-50 4 13.33

51-60 2 6.67

61-70 2 6.67

2 Jantina Lelaki 14 46.67

Perempuan 16 53.33

3 Agama Buddha 24 80

Kristian 6 20

SUMBER: MAJLIS PERKAHWINAN SEPUPU DI KAMPUNG BARU SUNGAI

CHUA, KAJANG, SELANGOR.

16

RAJAH 1: DEMOGRAFI RESPONDEN BERDASARKAN UMUR

40%

23%

10%

13%

7%7%

DEMOGRAFI RESPONDEN BERDASARKAN UMUR

15-2021-3031-4041-5051-6061-70



Rajah 1 menunjukkan demografi responden berdasarkan umur tetamu di Kampung

Baru Sungai Chua, Kajang. Daripada 30 orang tetamu yang telah disoal selidik,

seramai 12 orang responden berumur 15 hingga 20 tahun bersamaan dengan 40%,

umur antara 21 hingga 30 tahun sebanyak 7 orang responden bersamaan 23.33%.

Seterusnya, seramai 3 orang responden bersamaan 10% yang berumur 31 hingga 40

tahun dan 4 orang responden berumur 41 hingga 50 tahun bersamaan 13.33%.

Manakala, responden yang berumur antara 51 hingga 60 tahun seramai 2 orang

responden bersamaan dengan 6.67%. Akhirnya, responden yang berumur antara 61

hingga 70 tahun adalah seramai 2 orang dan bersamaan dengan 6.67%.

17

RAJAH 2: DEMOGRAFI RESPONDEN BERDASARKAN JANTINA

46.6753.33

DEMOGRAFI RESPONDEN BERDASARKAN JANTINA

LelakiPerempuan



Rajah 2 menunjukkan demografi responden berdasarkan jantina tetamu di Kampung

Baru Sungai Chua, Kajang. Daripada 30 orang responden yang telah disoal selidik,

seramai 14 orang responden adalah lelaki bersamaan dengan 46.67% dan seramai 16

orang responden bersamaan dengan 53.33% adalah jantina perempuan.

18

RAJAH 3: DEMOGRAFI RESPONDEN BERDASARKAN AGAMA

80%

20%

DEMOGRAFI RESPONDEN BERDASARKAN AGAMA

BuddhaKristian



Rajah 3 menunjukkan demografi responden berdasarkan agama tetamu di Kampung

Baru Sungai Chua, Kajang. Daripada 30 orang responden, seramai 24 orang responden

beragama Buddha bersamaan 80% dan 6 orang bersamaan dengan 20% beragama

Kristian.

19

5.2 MENGENAL PASTI ADAT RESAM PERKAHWINAN YANG MASIH

DIAMALKAN OLEH MASYARAKAT CINA DI KAMPUNG BARU SUNGAI

CHUA, KAJANG, SELANGOR. (OBJEKTIF 1)

Berdasarkan soal selidik yang diperoleh, data telah dianalisis secara deskriptif

menggunakan peratusan. Analisis dapatan berkaitan pengantin perempuan perlu

disikat rambut oleh pengiringnya sebanyak tiga kali dalam upacara Shang Tou

ditunjukkan dalam Jadual 2.

JADUAL 2: ANALISIS PERATUSAN ITEM PENGANTIN PEREMPUAN PERLU

DISIKAT RAMBUT OLEH PENGIRINGNYA SEBANYAK TIGA KALI DALAM

UPACARA SHANG TOU.

Skala Bilangan Peratus (%)

Sangat setuju 6 20

Setuju 14 46.67

Tidak Pasti 5 16.67

Tidak Setuju 3 10

Sangat Tidak Setuju 2 6.67



Seramai 6 orang responden bersamaan dengan 20% sangat setuju bahawa pengantin

perempuan perlu disikat rambut oleh pengiringnya sebanyak tiga kali dalam upacara

Shang Tou. Manakala 14 orang responden setuju bersamaan dengan 46.67%, 5 orang

iaitu 16.67% tidak pasti dan 3 orang iaitu 10% tidak setuju, manakala 2 orang sangat

tidak setuju bersamaan dengan 6.67%. Majoriti responden setuju bahawa pengantin


Shang Tou, iaitu seramai 20 orang (6 orang sangat setuju dan 14 orang setuju) atau

sejumlah 66.67%.

(Perbincangan Dapatan secara Kuantitatif)

Hal ini disokong lagi dengan temu bual yang dilakukan oleh pengkaji dengan

20

responden.

A (bukan nama sebenar) yang setuju bahawa pengantin perempuan perlu disikat

rambut oleh pengiringnya sebanyak tiga kali dalam upacara Shang Tou.

“Saya bersetuju dengan pengantin perempuan perlu disikat rambut oleh pengiringnya

sebanyak tiga kali dalam upacara Shang Tou kerana tindakan tersebut dipercayai akan

membawa kebahagiaan hidup kepada pengantin perempuan selepas berkahwin.”

(A, temu bual pada 30 Januari 2015)

(Perbincangan Dapatan Kualitatif secara temu bual)

Demikian juga aspek pemerhatian yang saya lakukan menunjukkan bahawa pengantin


Shang Tou. Pengkaji mendapati bahawa pasangan perlu mengamalkan adat resam

tersebut kerana dari zaman dahulu sehingga kini, ia depercayai akan memberi

keselamatan, keamanan dan kegembiraan kepada kehidupan pasangan pengantin

selepas berkahwin. Catatan pemerhatian saya pada waktu malam pukul 8.08 malam,

30 Januari 2015.

Pemerhatian saya kali kedua turut menyimpulkan perkara yang sama. Tegasnya, hal

ini membuktikan bahawa pengantin perempuan perlu disikat rambut oleh pengiringnya

sebanyak tiga kali dalam upacara Shang Tou kerana ia dipercayai akan membawa

faedah-faedah tertentu kepada kehidupan pasangan pengantin selepas berkahwin.

21

Analisis dapatan berkaitan tentang upacara minum teh wajib dijalankan dalam majlis

perkahwinan ditunjukkan dalam Jadual 3.

JADUAL 3: ANALISIS PERATUSAN ITEM UPACARA MINUM TEH WAJIB

DIJALANKAN DALAM MAJLIS PERKAHWINAN


Sangat Setuju 7 23.33

Setuju 19 63.33

Tidak Pasti 4 13.33

Tidak Setuju 0 0

Sangat Tidak Setuju 0 0



Seramai 7 orang responden bersamaan dengan 23.33% sangat setuju bahawa upacara

minum teh wajib dijalankan dalam majlis perkahwinan. Manakala 19 orang responden

setuju bersamaan dengan 63.33%, 4 orang iaitu 13.33% tidak pasti dan tiada

responden tidak setuju dan sangat tidak setuju bersamaan dengan 0% pada kedua-

duanya. Majoriti responden setuju bahawaupacara minum teh wajib dijalankan dalam

majlis perkahwinan, iaitu seramai 26 orang (7 orang sangat setuju dan 19 orang setuju)

atau sejumlah 86.67%.


Hal ini disokong lagi dengan temu bual yang dilakukan oleh pengkaji bersama dengan

responden B (bukan nama sebenar). Sewaktu pengkaji mengadakan temu bual

bersama dengan beliau, beliau menyatakan bahawa upacara minum teh mesti dipatuhi.

“Saya bersetuju dengan upacara minum teh wajib dijalankan dalam majlis

perkahwinan kerana upacara ini melambangkan kedua-dua pihak keluarga menerima

pasangan pengantin dan juga sebagai pelambang pasangan pengantin hormat pada

kedua-dua pihak keluarganya.”

(B, Temu bual pada 31 Januari 2015)

22


Demikian juga aspek pemerhatian yang pengkaji lakukan menunjukkan bahawa

upacara minum teh wajib dijalankan dalam majlis perkahwinan. Pengkaji mendapati

bahawa sebab pengadaan upacara ini ialah menunjukkan penerimaan pasangan

pengantin dan juga pemberian penghormatan daripada pengantin kepada ahli

keluarganya. Selain itu, upacara tersebut juga dapat mengeratkan hubungan antara

pasangan pengantin dengan kedua-dua pihak keluarganya. Jadi, upacara adalah cara

yang terbaik bagi mengukuhkan hubungan baik antara kedua-dua pihak keluarga. Oleh

sebab itu, upacara minum teh wajib diadakan dalam majlis perkahwinan. Catatan

pemerhatian pengkaji dibuat pada pukul 11.38 pagi, 31 Januari 2015.

Pemerhatian saya kali kedua turut menyimpulkan perkara yang sama. Demikian juga

pemerhatian saya kali ketiga yang telah saya lakukan tidak menunjukkan sebarang

perubahan. Tegasnya, hal ini membuktikan bahawa upacara minum teh wajib

dijalankan dalam majlis perkahwinan.

23

Analisis dapatan berkaitan tentang pakaian pengantin dilarang berwarna hitam, biru

dan kelabu ditunjukkan dalam Jadual 4.

JADUAL 4: ANALISIS PERATUSAN ITEM PAKAIAN PENGANTIN

PEREMPUAN DILARANG BERWARNA HITAM, BIRU DAN KELABU



Setuju 11 36.67

Tidak Pasti 7 23.33

Tidak Setuju 7 23.33




Hanya 1 orang responden bersamaan dengan 3.33% sangat setuju bahawa pakaian

pengantin perempuan dilarang berwarna hitam, biru dan kelabu. Manakala 11 orang

responden setuju bersamaan dengan 36.67%, 7 orang iaitu 23.33% tidak pasti dan 7

orang iaitu 23.33% tidak setuju, manakala 4 orang sangat tidak setuju bersamaan

dengan 13.33%. Majoriti responden setuju bahawapakaian pengantin perempuan

dilarang berwarna hitam, biru dan kelabu, iaitu seramai 12 orang (1 orang sangat

setuju dan 11 orang setuju) atau sejumlah 40%.



responden B (bukan nama sebenar) dan menyatakan bahawa:

“Berdasarkan pandangan saya, pakaian pengantin lelaki boleh berwarna hitam, biru

dan kelabu kerana ia tidak melambangkan kemalangan atau kesedihan. Manakala,

pakaian pengantin perempuan pula dilarang menggunakan warna-warna tersebut

kerana pengantin perempuan biasanya lebih ditumpu oleh orang ramai dan warna yang

gelap akan dianggap sebagai kemalangan atau kesedihan dan akan menyebabkan

ketidaksukaan oleh orang lain.”

24




pakaian pengantin perempuan dilarang berwarna hitam, biru dan kelabu. Pakaian

pengantin perempuan jarang dan tidak pernah ada yang menggunakan warna-warna

tersebut. Biasanya, pengantin perempuan memakai pakaian yang berwarna putih, iaitu

pakaian pengantin Barat atau memakai pakaian yang berwarna merah, iaitu pakaian

pengantin Timur. Tidak pernah ada pengantin perempuan yang memakai pakaian

berwarna gelap tersebut adalah sebabnya adat resam perkahwinan dari zaman dahulu

dilarang penggunaan warna-warna tersebut kerana warna-warna tersebut hanya boleh

digunakan dalam upacara kematian, jika upacara yang mendatangkan kegembiraan

seperti perkahwinan haruslah menggunakan warna yang terang seperti merah, jingga

atau kuning untuk melambangkan kebahagiaan atau kegembiraan. Catatan

pemerhatian dibuat pada pukul 1.56 petang, 31 Januari 2015.

Pemerhatian pengkaji kali kedua turut menyimpulkan perkara yang sama. Demikian

juga, pemerhatian kali ketiga yang telah pengkaji lakukan tidak menunjukkan

sebarang perubahan. Tegasnya, pakaian pengantin perempuan dilarang berwarna

hitam, biru dan kelabu.

25

Analisis dapatan berkaitan tentang penetapan tarikh perkahwinan mesti merujuk

kepada buku Toong-Su ditunjukkan dalam Jadual 5.

JADUAL 5: ANALISIS PERATUSAN ITEM PENETAPAN TARIKH

PERKAHWINAN MESTI MERUJUK KEPADA BUKU TOONG-SU.


Sangat Setuju 6 20

Setuju 7 23.33

Tidak Pasti 14 46.67

Tidak Setuju 2 6.67




Seramai 6 orang responden bersamaan dengan 20% sangat setuju bahawa penetapan

tarikh perkahwinan mesti merujuk kepada buku Toong-Su. Manakala 7 orang

responden setuju bersamaan dengan 23.33%, 14 orang iaitu 46.67% tidak pasti dan 2

orang iaitu 6.67% tidak setuju, manakala 1 orang sangat tidak setuju bersamaan

dengan 3.33%. Majoriti responden tidak pasti bahawa penetapan tarikh perkahwinan

mesti merujuk kepada buku Toong-Su, iaitu seramai 14 orang responden atau

sejumlah 46.67%.

Walau bagaimanapun, terdapat responden yang setuju bahawa penetapan tarikh

perkahwinan mesti merujuk kepada buku Toong-Su seperti yang dinyatakan oleh

responden C (bukan nama sebenar) sewaktu saya mengadakan temu bual dengan

beliau.

“Saya bersetuju dengan penetapan tarikh perkahwinan mesti merujuk kepada buku

Toong-Su kerana buku Toong-Su dapat memberi maklumat tentang hari yang paling

sesuai untuk mengadakan perkahwinan dan juga dapat mengenal pasti adakah tarikh

tersebut sesuai dengan bintang kelahiran pasangan pengantin tersebut.”

(C, Temu bual pada 31 Januari 2015)

26


Sebaliknya, aspek pemerhatian yang saya lakukan menunjukkan bahawa

penetapantarikh perkahwinan tidak semestinya merujuk kepada buku Toong-Su kerana

kebanyakan orang menetapkan tarikh perkahwinan yang dipersetujui oleh kedua-dua

pihak keluarga dan bukan bergantung kepada buku Toong-Su seperti memilih hari

yang tidak akan menganggu kehidupan seharian mereka yang hendak bekerja atau

lain-lain. Catatan pemerhatian saya dibuat pada pukul 2.48 petang, 31 Januari 2015.

Pemerhatian saya kali kedua menyimpulkan perkara yang tidak sama. Sesetengah

penghadiri mengatakan bahawa penetapan tarikh perkahwinan mesti merujuk kepada

buku Toong-Su kerana Hari Perkahwinan berkaitan dengan kehidupan sepanjang umur

pasangan pengantin, jadi buku Toong-Su adalah kewajipan dirujuk semasa

menentukan tarikh. Selain itu, buku Toong-Su dapat mengenal pasti adakah bintang

kelahiran pasangan pengantin sesuai dengan tarikh perkahwinan yang dipilih. Jika

tidak sesuai, dipercayai akan menimpa bencana atau kegagalan perkahwinan seperti

keceraian, penyakit atau kematian. Demikian juga pemerhatian kali ketiga yang telah

saya lakukan sama dengan pemerhatian kedua. Tegasnya, hal ini membuktikan

bahawa adat resam tersebut hendak dipatuhi oleh pasangan pengantin sehingga kini.

27

Analisis dapatan berkaitan tentang perkahwinan mesti ditangguhkan kepada tahun

depan atau berkahwin dalam tempoh seratus hari jika terdapat kematian ahli keluarga

bakal pengantin ditunjukkan dalam Jadual 6.

JADUAL 6: ANALISIS PERATUSAN ITEM PERKAHWINAN MESTI

DITANGGUHKAN KEPADA TAHUN DEPAN ATAU BERKAHWIN DALAM

TEMPOH SERATUS HARI JIKA TERDAPAT KEMATIAN AHLI KELUARGA

BAKAL PENGANTIN


Sangat Setuju 3 10

Setuju 16 53.33

Tidak Pasti 9 30

Tidak Setuju 2 6.67




Seramai 3 orang responden bersamaan dengan 10% sangat setuju bahawa perkahwinan

mesti ditangguhkan kepada tahun depan atau dalam tempoh seratus hari jika terdapat

kematian ahli keluarga bakal pengantin. Manakala 16 orang responden setuju

bersamaan dengan 53.33%, 9 orang iaitu 30% tidak pasti dan 2 orang iaitu 6.67%

tidak setuju, manakala tiada responden yang sangat tidak setuju bersamaan dengan

0%. Majoriti responden setuju bahawaperkahwinan mesti ditangguhkan kepada tahun

depan atau dalam tempoh seratus hari jika terdapat kematian ahli keluarga bakal

pengantin, iaitu seramai 19 orang (3 orang sangat setuju dan 16 orang setuju) atau

sejumlah 63.33%.



responden C (bukan nama sebenar) da beliau menyatakan bahawa:

“Saya bersetuju dengan perkahwinan mesti ditangguhkan kepada tahun depan atau

28

berkahwin dalam tempoh seratus hari jika terdapat kematian ahli keluarga bakal

perkahwinan bakal pengantin hendak ditangguhkan kepada tahun depan. Manakala,

jika kematian tersebut belum sampai seratus hari, maka perkahwinan bakal pengantin

boleh dijalankan dalam tarikh perkahwinan yang telah ditetapkan.”



Demikian juga aspek pemerhatian yang telah pengkaji lakukan menunjukkan bahawa

jika kematian ahli keluarga bakal pengantin, perkahwinan mesti ditangguhkan kepada

tahun depan jika selepas tempoh seratus hari kerana ia melambangkan sikap

kehormatan terhadap ahli keluarga bakal pengantin dan juga hormat kepada orang

yang telah meninggal tersebut. Selain itu. Jika kematian tersebut belum sampai seratus

hari, bakal pengantin boleh meneruskan rancangan perkahwinan kerana ahli keluarga

yang mengalami kematian ahli keluarga tersebut tidak ingin menganggu perkahwinan

orang lain. Catatan pemerhatian pengkaji dibuat pada pukul 4.27 petang, 31 Januari

2015.

Tetapi pemerhatian pengkaji kali kedua adalah sebalik dengan pemerhatian kali

pertama., iaitu menunjukkan bahawa perkahwinan tidak harus diadakan dalam tempoh

seratus hari. Pada pemerhatian kali adalah sama dengan pemerhatian pertama.

Tegasnya, hal ini membuktikan bahawa perkahwinan mesti ditangguhkan kepada

tahun depan atau berkahwin dalam tempoh seratus hari jika terdapat kematian ahli

keluarga bakal pengantin.

29

JADUAL 7: ADAT RESAM PERKAHWINAN YANG MASIH DIAMALKAN

OLEH MASYARAKAT CINA DI KAMPUNG BARU SUNGAI CHUA, KAJANG,

SELANGOR.

Berdasarkan Jadual 7 menunjukkan adat resam perkahwinan yang masih diamalkan

oleh masyarakat Cina di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang, Selangor.

Bil Soalan Sangat

Setuju/

(%)

Setuju/

(%)

Tidak

Pasti/

(%)

Tidak

Setuju/

(%)

Sangat

Tidak

Setuju/

(%)

1 Pengantin perempuan perlu

disikat rambut sebanyak tiga

kali dalam upacara Shang

Tou.

6 (20) 14

(46.67)

5

(16.67)

3 (10) 2

(6.67)

2 Upacara minum teh wajib

dijalankan dalam majlis

perkahwinan

7

(23.33)

19

(63.33)

4

(13.33)

0 (0) 0 (0)

3 Pakaian pengantin

perempuan dilarang

berwarna hitam, biru dan

kelabu

1 (3.33) 11

(36.67)

7

(23.33)

7

(23.33)

4

(13.33)

4 Penetapan tarikh Hari

Perkahwinan mesti merujuk

kepada buku Toong-Su

6 (20) 7

(23.33)

14

(46.67)

2

(6.67)

1

(3.33)

5 Perkahwinan mesti

ditangguhkan kepada tahun

depan atau berkahwin dalam

tempoh seratus hari jika

terdapat kematian ahli

keluarga bakal pengantin

3 (10) 16

(53.33)

9 (30) 2

(6.67)

0 (0)

SUMBER: MAJLIS PERKAHWINAN SEPUPU

30

GRAF 1: ANALISIS ADAT RESAM PERKAHWINAN YANG MASIH

DIAMALKAN OLEH MASYARAKAT CINA DI KAMPUNG BARU SUNGAI


Berdasarkan Graf 1 menunjukkan adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh

masyarakat Cina di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang, Selangor.

Penyikatan ra

mbut pengantin perempuan

Upacara m

inum the

Pantang larang w

arna pakaian pengantin perempuan

Penetapan tarik

h perkahwinan ru

juk buku

Toong-Su

Penangguhan perkahwinan atau berka

hwin dalam tempoh se

ratus hari

0

5

10

15

20

25

30

35

GRAF 1: ANALISIS adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh masyarakat Cina di Kampung Baru Sungai

Chua, Kajang, Selangor.

Sangat Setuju Setuju Tidak PastiTidak Setuju Sangat Tidak Setuju



31

5.3 MENGENAL PASTI LANGKAH-LANGKAH UPACARA PERKAHWINAN

YANG DIJALANKAN DALAM MASYARAKAT CINA PADA ZAMAN KINI.

(OBJEKTIF 2)

Analisis dapatan berkaitan tentang rambut pengantin perempuan hendak disikat

rambut sebanyak tiga kali sebelum Hari Perkahwinan ditunjukkan dalam Jadual 8.

JADUAL 8: ANALISIS PERATUSAN ITEM RAMBUT PENGANTIN

PEREMPUAN HENDAK DISIKAT RAMBUT SEBANYAK TIGA KALI

SEBELUM HARI PERKAHWINAN


Sangat Setuju 6 20

Setuju 14 46.67

Tidak Pasti 5 16.67

Tidak Setuju 3 10




Seramai 6 orang responden bersamaan dengan 20% sangat setuju bahawa pengantin

perempuan perlu disikat rambut sebanyak tiga kali sebelum Hari Perkahwinan.

Manakala 14 orang responden setuju bersamaan dengan 46.67%, 5 orang iaitu 16.67%

tidak pasti dan 3 orang iaitu 10% tidak setuju, manakala 2 orang sangat tidak setuju

bersamaan dengan 6.67%. Majoriti responden setuju bahawa pengantin perempuan

perlu disikat rambut sebanyak tiga kali sebelum Hari Perkahwinan, iaitu seramai 20

orang (6 orang sangat setuju dan 14 orang setuju) atau sejumlah 66.67%.


Hal ini disokong lagi dengan temu bual yang dilakukan oleh pengkaji dengan

responden A (bukan nama sebenar) dan menyatakan

“ Pengiring pengantin perempuan akan memberi ucapan dan tahniah dengan berkata-

kata yang baik kepada pengantin perempuan sambil menyikat rambut pengantin

32

perempuan pada sebelum Hari Perkahwinan.”

(A, temu bual pada 30 Januari 2015)


Demikian juga aspek pemerhatian yang saya lakukan menunjukkan bahawa pengantin

perempuan perlu disikat rambut sebanyak tiga sebelum Hari Perkahwinan. Pengkaji

mendapati bahawa semasa pengiring pengantin perempuan menyikat rambut pengantin

perempuan, beliau sambil berkata-kata yang baik kepada pengantin perempuan

sebagai tahniah dan ucapkan kehidupan yang lebih baik selepas berkahwin. Catatan

pemerhatian saya pada waktu malam pukul 8.50 malam, 30 Januari 2015.

33

Analisis dapatan berkaitan tentang rakan-rakan pengantin perempuan mengadakan

permainan pintu pada masa ketibaan pengantin lelaki dengan rakan-

rakannya.ditunjukkan dalam Jadual 9.

JADUAL 9: ANALISIS PERATUSAN ITEM RAKAN-RAKAN PENGANTIN

PEREMPUAN MENGADAKAN PERMAINAN PINTU PADA MASA KETIBAAN

PENGANTIN LELAKI DENGAN RAKAN-RAKANNYA


Sangat Setuju 3 10

Setuju 16 53.33

Tidak Pasti 11 36.67

Tidak Setuju 0 0




Seramai 3 orang responden bersamaan dengan 10% sangat setuju tentang rakan-rakan

pengantin perempuan mengadakan permainan pintu pada masa ketibaan pengantin

lelaki dengan rakan-rakannya. Manakala 16 orang responden setuju bersamaan dengan

53.33%, 11 orang iaitu 36.67% tidak pasti dan tiada responden tidak setuju dan sangat

tidak setuju bersamaan dengan 0% pada kedua-duanya. Majoriti responden setuju

bahawatentang rakan-rakan pengantin perempuan mengadakan permainan pintu pada

masa ketibaan pengantin lelaki dengan rakan-rakannya, iaitu seramai 19 orang (3

orang sangat setuju dan 16 orang setuju) atau sejumlah 63.33%.




bersama dengan beliau, beliau menyatakan bahawa.

“Saya bersetuju dengan rakan-rakan pengantin perempuan mengadakan permainan

pintu pada masa ketibaan pengantin lelaki dengan rakan-rakannya adalah sebab tak

34

sanggup berpisah dengan pengantin perempuan. Jadi, mereka akan menguji sejauh

mana pengantin lelaki menyayangi pengantin perempuan agar melegakan hati bagi

pengantinperempuan bersama dengan pengantin lelaki sepanjang umur.”

(B, temu bual pada 31 Januari 2015)


Demikian juga aspek pemerhatian yang pengkaji lakukan menunjukkan bahawa rakan-

rakan pengantin perempuan mengadakan permainan pintu pada masa ketibaan

pengantin lelaki dengan rakan-rakannya. Mereka bertanya soalan-soalan yang

berkenaan dengan pengantin perempuan kepada pengantin lelaki seperti adakah awak

dapat memberi kebahagiaan hidup kepada pengantin perempuan?, apakah yang akan

awak buat untuk pengantin perempuan apabila dia mengalami kesakitan atau

penyakit?, adakah awak betul-betul tidak akan berpisah dengan pengantin perempuan

walaupun apa-apa yang terjadi? dan sebagainya. Selain itu, mereka juga akan

memberikan pengujian kepada pengantin lelaki untuk membuktikan keikhlasan

pengantin lelaki seperti pengantin lelaki tidak suka makan buah durian kerana rasa bau

busuk, tetapi demi pengantin perempuan, dia hendak makan biji durian tersebut

sampai habis. Hal ini dapat menunjukkan keikhlasan dan kesayangannya terhadap

isterinya. Catatan pemerhatian pengkaji dibuat pada pukul 10.17 pagi, 31 Januari

2015.

35

Analisis dapatan berkaitan tentang upacara minum teh diadakan sebanyak dua kali

dalam majlis perkahwinan.ditunjukkan dalam Jadual 10.

JADUAL 10: ANALISIS PERATUSAN ITEM UPACARA MINUM TEH

DIADAKAN SEBANYAK DUA KALI DALAM MAJLIS PERKAHWINAN



Setuju 19 63.33

Tidak Pasti 4 13.33

Tidak Setuju 0 0




Seramai 7 orang responden bersamaan dengan 23.33% sangat setuju bahawa upacara

minum teh diadakan sebanyak dua kali dalam majlis perkahwinan. Manakala 19 orang

responden setuju bersamaan dengan 63.33%, 4 orang iaitu 13.33% tidak pasti dan

tiada responden tidak setuju dan sangat tidak setuju bersamaan dengan 0% pada

kedua-duanya. Majoriti responden setuju bahawaupacara minum teh diadakan

sebanyak dua kali dalam majlis perkahwinan, iaitu seramai 26 orang (7 orang sangat

setuju dan 19 orang setuju) atau sejumlah 86.67%.




bersama dengan beliau, beliau menyatakan bahawa.

“Upacara minum teh diadakan sebanyak dua kali dalam majlis perkahwinan kerana

upacara teh kali pertama diadakan di rumah pengantin perempuan manakala pada kali

kedua berada di rumah pengantin lelaki.”



36


upacaraminum teh diadakan sebanyak dua kali dalam majlis perkahwinan. Pengkaji

mendapati bahawa sebab pengadaan upacara ini sebanyak dua kali ialah menunjukkan

pasangan pengantin diterima oleh pihak keluarga dan saudara-mara pengantin

perempuan pada upacara teh kali pertama dan juga pemberian penghormatan daripada

pasangan pengantin kepada pihak keluarga pengantin perempuan. Manakala, pada

upacara ini kali kedua ialah pihak keluarga dan saudara-mara pengantinlelaki

menerima pasangan pengantin dan penghormatan diberi oleh pasangan pengantin

kepadanya. Catatan pemerhatian pengkaji dibuat pada pukul 12.29 petang, 31 Januari

2015.

37

Analisis dapatan berkaitan tentangjamuan makan malam diadakan secara besar-

besaran sama ada di rumah, dewan atau restoran pada peringkat akhir majlis

perkahwinan ditunjukkan dalam Jadual 11.

JADUAL 11: ANALISIS PERATUSAN ITEM JAMUAN MAKAN MALAM

DIADAKAN SECARA BESAR-BESARAN SAMA ADA DI RUMAH, DEWAN

ATAU RESTORAN PADA PERINGKAT AKHIR MAJLIS PERKAHWINAN.



Setuju 21 70

Tidak Pasti 1 3.33

Tidak Setuju 0 0




Seramai 8 orang responden bersamaan dengan 26.67% sangat setuju

bahawatentangjamuan makan malam diadakan secara besar-besaran sama ada di

rumah, dewan atau restoran pada peringkat akhir majlis perkahwinan. Manakala 21

orang responden setuju bersamaan dengan 70%, 1 orang iaitu 3.33% tidak pasti dan

tiada responden tidak setuju dan sangat tidak setuju bersamaan dengan 0% pada

kedua-duanya. Majoriti responden setuju bahawaupacara minum teh diadakan

sebanyak dua kali dalam majlis perkahwinan, iaitu seramai 29 orang (8 orang sangat

setuju dan 21 orang setuju) atau sejumlah 96.67%.



responden C (bukan nama sebenar) dan menyatakan bahawa

“Jamuan tersebut dianggap sebagai jamuan terakhir bagi Hari Perkahwinan dan

bertujuan untuk mengucapkan terima kasih kepada semua tetamu. Dengan itu,

pasangan pengantin juga mengadakan upacara “Yam Seng” dengan para tetamunya.”

38




jamuan makan malam diadakan adalah lebih mudah bagi pasangan pengantin

mengucapkan kesyukuran kepada semua penghadiri. Dengan itu, pasangan pengantin

juga mengadakan upacara Yam Seng dalam jamuan ini, iaitu membelanjakan para

tetamu minum dengan sepuas-puasnya bagi menunjukkan kesyukuran dan

kegembiraan. Catatan pemerhatian pengkaji dibuat pada pukul 11.39 malam, 31

Januari 2015.

39

JADUAL 12: LANGKAH-LANGKAH UPACARA PERKAHWINAN YANG

DIJALANKAN DALAM MASYARAKAT CINA PADA ZAMAN KINI (OBJEKTIF

2)

Berdasarkan Jadual 12 menunjukkan langkah-langkah upacara perkahwinan yang

dijalankan dalam masyarakat Cina pada zaman kini.

Bil Soalan Sangat

Setuju/

(%)

Setuju/

(%)

Tidak

Pasti/

(%)

Tidak

Setuju/

(%)

Sangat

Tidak

Setuju/

(%)

1 Rambut pengantin

perempuan hendak disikat

sebanyak tiga kali sebelum

Hari Perkahwinan.

6 (20) 14

(46.67)

5

(16.67)

3 (10) 2

(6.67)

2 Rakan-rakan pengantin

perempuan mengadakan

permainan pintu pada masa

ketibaan pengantin lelaki

dengan rakan-rakannya.

3 (10) 16

(53.33)

11

(36.67)

0 (0) 0 (0)

3 Upacara minum teh

diadakan sebanyak dua kali

dalam majlis perkahwinan

7

(23.33)

19

(63.33)

4

(13.33)

0 (0) 0 (0)

4 Jamuan makan malam

diadakan secara besar-

besaran sama ada di rumah,

dewan atau restoran pada

peringkat akhir majlis

perkahwinan.

8

(26.67)

21 (70) 1 (3.33) 0 (0) 0 (0)



40

GRAF 2: ANALISIS LANGKAH-LANGKAH UPACARA PERKAHWINAN YANG

DIJALANKAN DALAM MASYARAKAT CINA PADA ZAMAN KINI

Berdasarkan Graf 2 menunjukkan langkah-langkah upacara perkahwinan yang


Rambut pengantin perempuan disikat tiga

kali

Permainan pintu perkahwinan

Upacara minum diadakan dua kali

Jamuan makan malam0

5

10

15

20

25

30

35

GRAF 2: ANALISIS langkah-langkah upacara perkahwinan yang dijalankan dalam masyarakat Cina

pada zaman kini

Sangat Setuju Setuju Tidak PastiTidak Setuju Sangat Tidak Setuju



41

JADUAL 13: DAPATAN HASIL TEMU BUAL YANG DIJALANKAN

Tarikh Informen Ulasan informen

30 Januari 2015 Informen A

Soalan 1: Ulasan:

Adakah anda bersetuju

dengan pengantin

perempuan perlu disikat

rambut oleh

pengiringnya sebanyak

tiga kali dalam upacara

Shang Tou?

“Saya bersetuju dengan pengantin

perempuan perlu disikat rambut oleh

pengiringnya sebanyak tiga kali dalam

upacara Shang Tou kerana tindakan

tersebut dipercayai akan membawa

kebahagiaan hidup kepada pengantin

perempuan selepas berkahwin.”

Soalan 2:


dengan rambut

pengantin perempuan

hendak disikat

sebanyak tiga kali

sebelum Hari

Perkahwinan?

Ulasan:

“ Pengiring pengantin perempuan akan

memberi ucapan dan tahniah dengan

berkata-kata yang baik kepada

pengantin perempuan sambil menyikat

rambut pengantin perempuan pada

sebelum Hari Perkahwinan.”

31 Januari 2015 Informen B

Soalan 1:


dengan upacara minum

teh wajib dijalankan

dalam majlis

perkahwinan?

Ulasan:

“Saya bersetuju dengan upacara

minum teh wajib dijalankan dalam

majlis perkahwinan kerana upacara ini

melambangkan kedua-dua pihak

keluarga menerima pasangan

pengantin dan juga sebagai pelambang

pasangan pengantin hormat pada

kedua-dua pihak keluarganya.”

42

Soalan 2:


dengan pakaian

pengantin dilarang

berwarna hitam, biru

dan kelabu?

Ulasan:

“ Pada pandangan saya, pakaian

pengantin lelaki boleh berwarna

hitam, biru dan kelabu kerana ia tidak

melambangkan kemalangan atau

kesedihan. Manakala, pakaian

pengantin perempuan pula dilarang

menggunakan warna-warna tersebut

kerana pengantin perempuan biasanya

lebih ditumpu oleh orang ramai dan

warna yang gelap akan dianggap

sebagai kemalangan atau kesedihan

dan akan menyebabkan ketidaksukaan

oleh orang lain.”

Soalan 3:


dengan rakan-rakan

pengantin perempuan

mengadakan permainan

pintu pada masa

ketibaan pengantin

lelaki dengan rakan-

rakannya?

Ulasan:

“Saya bersetuju dengan rakan-rakan

pengantin perempuan mengadakan

permainan pintu pada masa ketibaan

pengantin lelaki dengan rakan-

rakannya adalah sebab tak sanggup

berpisah dengan pengantin

perempuan. Jadi, mereka akan

menguji sejauh mana pengantin lelaki

menyayangi pengantin perempuan

agar melegakan hati bagi pengantin

perempuan bersama dengan pengantin

lelaki sepanjang umur.”

43

Soalan 4:


dengan upacara minum

teh diadakan sebanyak

dua kali dalam majlis

perkahwinan?

Ulasan:

“Upacara minum teh diadakan

sebanyak dua kali dalam majlis

perkahwinan kerana upacara teh kali

pertama diadakan di rumah pengantin

perempuan manakala pada kali kedua

berada di rumah pengantin lelaki.”

31 Januari 2015 Informen C

Soalan 1:


dengan penetapan

tarikh perkahwinan

mesti merujuk kepada

buku Toong-Su?

Ulasan:

“Saya bersetuju dengan penetapan

tarikh perkahwinan mesti merujuk

kepada buku Toong-Su kerana buku

Toong-Su dapat memberi maklumat

tentang hari yang paling sesuai untuk

mengadakan perkahwinan dan juga

dapat mengenal pasti adakah tarikh

tersebut sesuai dengan bintang

kelahiran pasangan pengantin

tersebut.”

Soalan 2:


dengan perkahwinan

mesti ditangguhkan

kepada tahun depan

atau berkahwin dalam



keluarga bakal

pengantin?

Ulasan:

“Saya bersetuju dengan perkahwinan

mesti ditangguhkan kepada tahun

depan atau berkahwin dalam tempoh

seratus hari jika terdapat kematian ahli

keluarga bakal pengantin. Hal ini

bermakna jika kematian tersebut sudah

lepas seratus hari, maka perkahwinan

bakal pengantin hendak ditangguhkan

kematian tersebut belum sampai

44

seratus hari, maka perkahwinan bakal

pengantin boleh dijalankan dalam

tarikh perkahwinan yang telah

ditetapkan.”

Soalan 3:


dengan jamuan makan

malam diadakan secara

besar-besaran sama ada

di rumah, dewan atau

restoran pada peringkat

akhir majlis

perkahwinan?

Ulasan:

“Jamuan tersebut dianggap sebagai

jamuan terakhir bagi Hari

Perkahwinan dan bertujuan untuk

mengucapkan terima kasih kepada

semua tetamu. Dengan itu, pasangan

pengantin juga mengadakan upacara

“Yam Seng” dengan para tetamunya.”

45

6.0 RUMUSAN DAN KESIMPULAN

Kajian bertujuan mengenal pasti persepsi masyarakat Cina terhadap adat resam

perkahwinan Cina di Kampung Baru Sungai Chua. Adat ini semakin dilupai oleh

generasi sekarang. Justeru itu, semua pihak hendaklah memainkan peranan penting

dalam pengekalan adat ini. Kajian ini telah mengemukakan data bagi memenuhi

objektif kajian.

Bahagian ini akan merumuskan hasil dapatan kajian. Objektif pertama ialah

mengenal pasti adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh masyarakat Cina

di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang, Selangor. Objektif kedua ialah mengenal

pasti langkah-langkah upacara perkahwinan yang dijalankan dalam masyarakat Cina

pada zaman kini.

Dapatan kajian menunjukkan bahawa adat resam perkahwinan yang masih

diamalkan di Kampung Baru Sungai Chua ialah pengantin perempuan disikat rambut

sebanyak tiga kali oleh pengiringnya, menjalankan upacara minum teh, pantang larang

warna pengantin perempuan dan merujuk kepada buku Toong-Su dalam penetapan

tarikh perkahwinan.

Dapatan kajian juga menunjukkan bahawa langkah-langkah upacara

perkahwinan yang dijalankan di Kampung Baru Sungai Chua ialah pengantin

perempuan disikat rambut tiga kali pada sebelum Hari Perkahwinan, rakan-rakan

pengantin perempuan mengadakan permainan pintu pada masa ketibaan pengantin

lelaki dengan rakan-rakannya, upacara minum teh diadakan sebanyak dua kali dalam

majlis perkahwinan dan jamuan makan malam diadakan secara besar-besaran pada

peringkat akhir majlis perkahwinan.

Terdapat beberapa persepsi penghadiri terhadap tujuan pengamalan adat resam

perkahwinan adalah tujuan bagi melancarkan perjalanan majlis perkahwinan dan

mewujudkan kehidupan yang lebih baik bagi pasangan pengantin selepas berkahwin.

Selain itu, tetamu juga menyatakan bahawa adat resam diamalkan adalah untuk

mengeratkan hubungan antara pasangan pengantin dengan kedua-dua pihak keluarga.

Oleh itu, pasangan pengantin telah mengamalkan adat resam dalam majlis

46

perkahwinan mereka.

Kesimpulannya, tujuan untuk mengamalkan adat resam perkahwinan bukan

hanya untuk kebaikan pasangan pengantin diri-sendiri, namun tujuan untuk semua

orang iaitu kedua-dua pihak keluarga pasangan pengantin. Dengan itu, pasangan

pengantin hendaklah mengekalkan pengamalan adat resam dalam perkahwinan. Oleh

itu, kerjasama daripada semua pihak seperti keluarga dan rakan-rakan amat diperlukan

dalam perjalanan upacara perkahwinan.

47

7.0 RUJUKAN

Kamus Masyarakat, 1999. Shah Alam Selangor: Federal Publications Sdn. Bhd

A, Rahman A.Hanafiah (2015) Adat resam. Dicapai pada 22 Januari, 2015,

darihttp://www.academia.edu/2137404/PENGERTIAN_ADAT_RESAM

Mac Iver, 1970 “Adat resam sebagai tatacara yang diterima mengenai cara makan,

bertutur, berjumpa sahabat handai dan sebagainya atau adat itu ialah cara bertindak

umum dipercayai secara sosial”.

Kamus Dewan Bahasa dan Pusaka, Teuku Iskandar, 1984. The University of

California

Wikipedia (2015) Perkahwinan Cina. Dicapai pada Januari 22, 2015 dari

http://ms.wikipedia.org/wiki/Perkahwinan _Cina

Eu How Chii, “Some Observation on Chinese Marriage, Family and Changes” dlm

Sarawak Gazette, hlm 22-24, 18 Jul 1870.

48

http://www.academia.edu/2137404/PENGERTIAN_ADAT_RESAM

8.0 LAMPIRAN

FOTO 1: UPACARA MINUM TEH

Majlis perkahwinan diadakan di Kampung Baru Sungai Chua. Dengan itu, tradisi

upacara minum teh kepada pihak keluarga dan saudara-mara dijalankan dalam majlis

ini. Upacara ini dianggap satu kewajipan adat resam yang hendak diamalkan oleh

pasangan pengantin kerana ia menandakan pemberian penghormatan kepada orang

tua. Manakala, orang yang minum teh tersebut melambangkan penerimaan

penghormatan. Di sinilah tercetusnya idea pengkaji untuk menjalankan satu kajian

yang berkenaan dengan adat resam perkahwinan yang masih diamalkan oleh

masyarakat Cina.

SUMBER: MAJLIS PERKAHWINAN SEPUPU

49

FOTO 2: JAMUAN MAKAN MALAM

Pengadaan jamuan makan malam perkahwinan di restoran Sungai Chua. Jamuan

tersebut diadakan selepas majlis perkahwinan dan jamuan ini dianggap sebagai

penamat upacara perkahwinan (langkah yang terakhir) dan juga kesyukuran pasangan

pengantin kepada kehadiran tetamu-tetamu sepanjang upacara perkahwinan mereka.

Di sinilah tercetusnya idea pengkaji untuk menjalankan satu kajian tentang langkah-

langkah upacara perkahwinan yang dijalankan dalam masyarakat Cina.

SUMBER: KAJANG FEI CHUI RESTAURANT

50

SEKOLAH MENENGAH KEBANGSAAN

BORANG SOAL SELIDIK

KERJA KURSUS PENGAJIAN AM

PENGGAL 2 TAHUN 2014

MAKLUMAN KEPADA RESPONDEN

Soal selidik ini adalah bagi memenuhi keperluan Penilaian Berasaskan Sekolah

(PBS) untuk mata pelajaran Pengajian Am. Soal selidik ini bertujuan untuk

mengenal pasti tetamu majlis perkahwinan tentang adat resam perkahwinan yang

masih diamalkan oleh masyarakat Cina dan langkah-langkah upacara perkahwinan

yang dijalankan di Kampung Baru Sungai Chua. Segala maklumat yang diberikan

akan dirahsiakan dan ia akan hanya digunakan bagi kepentingan kajian sahaja.

Bahagian A: Demografi Responden

Arahan: Sila tandakan (/) pada ruangan yang disediakan

1. Umur: ( ) 15-20

( ) 21-30

( ) 31-40

( ) 41-50

( ) 51-60

( ) 61-70

2. Jantina: ( ) Lelaki

( ) Perempuan

3. Agama: ( ) Buddha

( ) Kristian

51

Bahagian B: Mengenal pasti adat resam perkahwinan yang masih diamalkan

oleh masyarakat Cina di Kampung Baru Sungai Chua, Kajang, Selangor.

Arahan: Sila tandakan ( / ) pada ruang yang disediakan

Soalan-soalan Sangat

Setuju

Setuju Tidak

Pasti

Tidak

Setuju

Sangat

Tidak

Setuju

i. Pengantin perempuan perlu

disikat rambut sebanyak tiga

kali dalam upacara Shang

Tou.

ii. Upacara minum teh wajib

dijalankan dalam majlis

perkahwinan

iii. Pakaian pengantin

perempuan dilarang

berwarna hitam, biru dan

kelabu

iv. Penetapan tarikh Hari

Perkahwinan mesti merujuk

kepada buku Toong-Su

v. Perkahwinan mesti

ditangguhkan kepada tahun

depan atau berkahwin dalam



keluarga bakal pengantin

52

BAHAGIAN C: Mengenal pasti langkah-langkah upacara perkahwinan yang


Arahan: Tandakan ( / ) pada ruangan yang disediakan

Soalan-soalan Sangat

Setuju

Setuju Tidak

Pasti

Tidak

Setuju

Sangat

Tidak

Setuju

i. Rambut pengantin

perempuan hendak disikat

sebanyak tiga kali

sebelum Hari

Perkahwinan.

ii. Rakan-rakan pengantin

perempuan mengadakan

permainan pintu pada

masa ketibaan pengantin

lelaki dengan rakan-

rakannya.

iii. Upacara minum teh

diadakan sebanyak dua

kali dalam majlis

perkahwinan

iv. Jamuan makan malam

diadakan secara besar-

besaran sama ada di

rumah, dewan atau

restoran pada peringkat

akhir majlis perkahwinan.

TERIMA KASIH ATAS KERJASAMA ANDA!

53

Contoh Kerja Kursus PBS STPM Pengajian Am 4

Education

Transcript of Contoh Kerja Kursus PBS STPM Pengajian Am 4