8/18/2019 imbuhn aptn

1/2

PENGIMBUHANPERKARA KETERANGAN

PENGIMBUHAN Pengimbuhan merupakan salah satu cars proses pembentukan perkataan

 yang paling penting dalam bahasa Melayu. Melalui pengimbuhan akan

 wujud pelbagai perkataan baharu yang mendokong makna yang baharu.

Proses pengimbuhan ini meliputi empat bentuk, iaitu awalan, akhiran,

apitan, dan sisipan.

 IMBUHAN APITAN

PERKARA KETERANGAN

IMBUHAN

APITAN

Imbuhan apitan bermaksud imbuhan awalan dan akhiran yang mengapit sesuatu kata

dasar.

 APITAN memper-...............-i dan memper-..........-kan

PERKARA KETERANGAN

 Apitan

memper-..........-i,

memper-..........-kan

 Apitan ini akan berubah menjadi mempel- atau mempe- diikuti

akhiran -i atau akhiran -kan berdasarkan kata dasar yang

digunakan dan biasanya mempunyai perkaitan dengan awalan peR-.

Kedua-dua apitan ini berfungsi sebagai kata kerja aktif transitif.

Contoh mempersenjatai, mempertuani, memperbaiki, memperingati,memperhambai, memperdengarkan, mempertontonkan,

memperdagangkan, memperhatikan, memperlakukan, memperlarikan,

memperkenalkan, mempersembahkan, mempergayakan

memperjuangkan,

Peringatan:Kata dasar bagi apitan ini boleh terdiri daripada pelbagai kata, namun tidak boleh hadir bersama-

sama dengan kata adjektif dan kata tugas khususnya kata sendi.

Kata dasar   Betul Salah

 besar

cantik

lurus

maju

 oleh

memperbesar

mempercantik

memperlurus

mempermaju

memperoleh

membesarkan

mencantikkan

meluruskan

memajukanmendapat

memperbesarkan

mempercantikkan

memperluruskan

mempermajukan

memperoleh

Perlu juga dibezakan perkataan yang menerima apitanmemper-...-kan yang seolah-

olah kata adjektif tetapi sebenarnya hanya menerima apitanmeN-... -kan.

Contoh:-

  memperlahankan = meN- + perlahan + kan

 Terdapat juga perkataan yang menerima memper-...-i tetapi akhiran -i

digugurkan walaupun kata dasar bukan kata adjektif atau kata tugas.

  mempersuamikan = memper + suami + i ( huruf i digugurkan)  memperisterikan = memper + isteri + i ( huruf i digugurkan)

8/18/2019 imbuhn aptn

2/2

 Awalan di-..., Apitan di-.......-i, di-.......-kan, dipeR-.......-i, dan

diperR-........-kan

 Awalan dan apitan ini hadir bersama dengan kata dasar yang berfungsi sebagai kata kerja

pasif. Secara umumnya awalan di- merupakan pasif daripada perkataan kata kerja

aktif berawalanmeN-, di-...-i daripadameN-...-i, di-...-kandaripadameN-...-kan,

dipeR-...-idaripadamempeR-...-idandipeR-...-kandaripadamempeR-...-kan.

Contoh:-

 Aktif Pasif

membaca, menarik menaikkan,

menunaikan memenuhi, mencintai

memperdengarkan,mempersilakan mempercayai,

memperoleh

dibaca, ditarik , dinaikkan,

ditunaikan dipenuhi, dicintai diperdengarkan,

dipersilakan dipercayai, diperoleh

Peringatan:-

Perkataan yang berimbuhandi-perlulah dibezakan dengan kata sendidi yang biasanya hadir

 bersama-sama dengan kata arah atau kata nama bagi tempat dan ditulis terpisah.

  (Rujuk kata sendi nama)

 Contoh:-

di sekolah bukannya disekolah (disekolahkan - betul)

di pejabat bukannya dipejabat (dipejabatkan - betul)

 di pinggir bukannya dipinggir (dipinggirkan - betul)