NOTA RINGKASTOPIK 8 – ASID KARBOSILI K, ESTER DAN AMIDA

Asid karboksilik, ester dan amida • Penyediaan• Sifat-sifat • Penggunaan

Asid karbosilik

1. Asid karboksilik (asid organik) merupakan satu siri homolog yang

mempunyai formula am : CnH2n+1COOH, n = 0, 1, 2, 3,……

2. Tiap-tiap ahli mengandungi satu kumpulan berfungsi dinamakan

kumpulan karboksil, -COOH.

3. Nama bagi setiap ahli bermula dengan ‘asid’ dan berakhir dengan ‘-oik’.

Sebagai contohnya :

Asid Metanoik (HCOOH)

Asid Etanoik (CH3COOH)

Asid Propanoik (C2H5COOH)

Asid Butanoik (C3H7COOH)

4. Jadual dibawah menunjukkan formula molekul asid karbosilik.

Karbon Formula molekul Nama IUPAC Nama

1 HCO2H Asid metanoik Asid formik

2 CH3CO2H Asid etanoik Asid asetik

3 CH3CH2CO2H Asid propanoik Asid

propanoik

4 CH3(CH2)2CO2H Asid butanoik Asid butirik

5 CH3(CH2)3CO2H Asid pentanoik Asid valerik

6 CH3(CH2)4CO2H Asid heksanoik Asid kaproik

Penyediaan Asid Etanoik

a) Asid etanoik disediakan dengan mengoksidakan etanol dengan larutan kalium

dikromat (VI) berasid atau larutan kalium manganat(VII) berasid.

b) Persamaan kimia untuk pengoksidaan lengkap etanol lepada asid etanoik ialah

C2H5OH + 2[O]

Larutan K2Cr2O7

+ H2SO4 cair

CH3COOH + H2Oc) Semasa tindakbalas ini warna ungu ion manganat(VII) akan bertukar kepada

tidak bewarna atau warna perang ion dikromat (VI) bertukar kepada warna hijau.

Sifat-sifat fizik

Asid etanoik mempunyai sifat-sifat berikut:

Rasa masam

Asid lemah

Larut separa dalam air tetapi larut dalam organic

Bau sengit yang menusuk

Larutan tidak bewarna pada suhu bilik

Menukar kertas litmus biru kepada merah.

Penggunaan asid karbosilik

1. Asid formik atau asid metanoik digunakan untuk menggumpalkan lateks.

2. Asid esetik atau asid etanoik dalam bentuk cuka digunakan sebagai pengawet

makanan dan perisa makanan.

3. Asid etanoik digunakan dalam pewarna,cat dan plastik.

ESTER

 

Ester adalah turunan asam karboksilat, dimana gugus H pada –OH diganti

dengan gugus R.

Sifat fisika : berbentuk cair atau padat, tak berwarna, sedikit larut dalm H2O,

kebanyakan mempunyai bau yang khas dan banyak terdapat di alam.

 

Struktut ester : R – COOR

 

PEMBUATAN ESTER :

Ø    Reaksi alkohol dan asam karboksilat

Ø    Reaksi asam klorida atau anhidrida

 

PENGGUNAAN ESTER :

Sebagai pelarut, butil asetat (pelarut dalam industri cat).

Sebagai zat wangi dan sari wangi dalam industry komestik bagi

menghasilkan bedak,minyak wangi,losyen dank rim rambut.

Sebagai perisa makanan dan penambah rasa makanan.

Sebagai pelarut organic dalam losyen,glu dan pembersih varnish kuku.

AMIDA

 

1. Amida adalah turunan asam karboksilat, dimana gugus –OH digan-ti dengan –

NH2 atau amoniak, dimana 1 H diganti dengan asil.

2. Sifat fisika : zat padat kecuali formamida yang berbentuk cair, tak berwarna,

suku-suku yang rendah larut dalam air, bereaksi kira-kira netral.

 

Struktur Amida : R – CONH2

 

PEMBUATAN AMIDA :

Ø    Reaksi asam karboksilat dengan amoniak

Ø    Garam amoniumamida dipanaskan

Ø    Reaksi anhidrid asam dengan amponiak

 

PENGGUNAAN AMIDA :

Formamida berbentuk cair, sebagai pelarut.

Untuk identifikasi asam yang berbentuk cair.

Untuk sintesis nilon, dsb