orientasi moral di kalangan pelajar tingkatan empat sakhilah binti hj ...

ORIENTASI MORAL DI KALANGAN PELAJAR TINGKATAN

EMPAT

SAKHILAH BINTI HJ SHAHKAT ALI

UNIVERSITI MALAYA

2009

ORIENTASI MORAL DI KALANGAN PELAJAR TINGKATAN EMPAT

SAKHILAH BINTI HJ SHAHKAT ALI

TESIS YANG DIKEMUKAKAN KEPADA FAKULTI PENDIDIKAN UNIVERSITI MALAYA

UNTUK MEMPEROLEH IJAZAH DOKTOR FALSAFAH

2009

PENGAKUAN

Saya akui bahawa hasil kerja yang terkandung di dalam tesis ini adalah hasil

kerja asli saya, kecuali nukilan dan ringkasan yang tiap satunya telah saya

jelaskan sumbernya.

1 Jun 2009 SAKHILAH BINTI HJ SHAHKAT ALI

i

SINOPSIS

Kajian ini bertujuan untuk mengenal pasti orientasi moral dalam kalangan pelajar yang terdiri daripada kumpulan pelajar salah laku dan pelajar tidak salah laku dengan menggunakan Instrumen Vignet Dilema Sebenar. Persoalan yang dikemukakan adalah berkaitan dengan aspek pemahaman peserta tentang maksud masalah moral serta menentukan jenis orientasi moral yang digunakan. Persamaan dan perbezaan orientasi moral antara peserta juga dikenal pasti. Bagi menjawab persoalan kajian, pendekatan kualitatif dengan teknik temu bual telah digunakan. Sejajar dengan pendekatan ini, seramai 12 orang peserta kajian lelaki dan perempuan tingkatan empat yang terdiri daripada kaum Melayu, Cina dan India telah dipilih berdasarkan purposive sampling. Bagi mengenal pasti orientasi moral peserta, Teori Penaakulan Moral Kohlberg telah diguna pakai sebagai kerangka teori kajian kerana penekanan teori terhadap penaakulan moral yang menjadi salah satu objektif Pendidikan Moral di negara ini. Pengumpulan data telah dilakukan melalui dua peringkat temu bual dengan fokus utama untuk mendapatkan maklumat latar belakang peserta serta masalah atau dilema yang dihadapi mereka. Maklumat yang diperoleh daripada temu bual peringkat pertama membawa kepada pembinaan empat vignet dilema sebenar dengan isu yang berlainan iaitu vignet dilema sebenar kendiri, vignet dilema sebenar keluarga, vignet dilema sebenar rakan sebaya dan vignet dilema sebenar orang sekeliling. Teknik counter check dan member check digunakan untuk mengesahkan data yang dikutip. Data kemudiannya dianalisis dengan mengintepritasinya melalui proses membaca dan menyemak secara berulang kali dengan menggunakan pendekatan induktif yang mampu memperincikan maklumat yang diperoleh. Dapatan kajian dalam tiga persoalan pokok menunjukkan tiada perbezaan besar dalam pandangan peserta terhadap maksud masalah moral, jenis orientasi yang digunakan serta perbezaan orientasi antara peserta.

Secara keseluruhannya, maksud masalah moral yang diberi ialah pelanggaran peraturan sekolah dan keruntuhan akhlak. Dapatan kajian menunjukkan penggunaan empat jenis orientasi moral iaitu orientasi keadilan, orientasi pertimbangan kendiri, orientasi keprihatinan dan orientasi gabungan dengan majoriti peserta menggunakan orientasi keadilan sebagai pilihan utama. Dapatan ini mengukuhkan Teori Penaakulan Moral Kohlberg yang menegaskan prinsip keadilan adalah asas kepada penaakulan moral individu tanpa mengira jantina. Satu dapatan penting dalam kajian ini ialah peserta menyalahkan ibu bapa selain diri sendiri sekiranya pelajar terjebak dengan masalah moral. Keunikan dapatan juga dilihat kepada pemilihan kategori yang hampir sama antara peserta bagi orientasi keadilan yang mana lebih menjurus kepada kategori A4 iaitu ‘menurut perintah atau mendapatkan persetujuan’ dan A5

‘menyalahkan atau tidak menyalahkan’. Ini membawa makna bahawa berlainan gender, latar belakang, kaum, serta kumpulan tidak semestinya memberi alasan yang berlainan. Ini memberi implikasi kepada sistem pendidikan kerana melahirkan pelajar dengan corak pemikiran yang hampir sama dalam menangani dilema sebenar.

ii

MORAL ORIENTATION AMONG FORM FOUR STUDENTS

SYNOPSIS

The aim of this research is to identify moral orientations among delinquent and non-delinquent students using the Vignette Real-Life Dilemma Instrument. The research questions are related to the participants’ understanding of the meaning of moral problems, the type of moral orientation used by participants, and the similarities and differences in moral orientation among participants. The qualitative approach using the interview technique was applied to obtain responses from the students. A total of twelve Form Four secondary students, from the Malay, Chinese and Indian ethnic groups were chosen based on purposive sampling. Since moral reasoning is emphasized as one of the objectives of Moral Education in the Malaysian schools curriculum, the Kohlberg Moral Reasoning Theory was used in the theoretical framework to identify participants’ moral orientation.

In the data collection process, the interview was conducted at two levels, focusing on obtaining participants’ background and the problems and dilemma that students encounter in their lives. The four vignettes of real-life dilemma were constructed from information gathered from the interview and they were related to self dilemma, family dilemma, peer dilemma and dilemma with surrounding people. The ‘counter-check’ and ‘member-check’ techniques were used to verify the data collected. The data collected were then analyzed by interpreting them through the process of reading and repeated checking, utilizing the inductive approach which could provide details of the information obtained. The research findings showed no significance difference in participants’ views of the meaning of moral problems, types of orientation used and the differences in orientation among participants. In conclusion, the meaning of moral problems given by most of the participants were problems related to breaking school rules and moral decadence. Results showed that four types of moral orientations were adopted by students, which are justice orientation, self-consideration orientation, care orientation and combined orientation. A majority of the students indicated justice orientation as their main choice. This finding reinforced The Kohlberg Moral Reasoning Theory which emphasizes the principle of justice as the foundation of individual moral reasoning irregardless of gender. An important finding from this research shows that apart from themselves, participants blame their parents when they are involved with moral problems. One unique finding is that most participants use justice orientation in similar categories, which are the A4 category, ‘follow orders

or getting approval’, and the A5 category, ‘blaming or not blaming’. This shows that even though participants come from different background, gender and ethnicity and from different research groups, they do not provide different reasons. This has implications on the education system which produces students with uniformed thinking patterns in facing real-life dilemmas.

iii

PENGHARGAAN

Dengan Nama Allah Yang Maha Pemurah, lagi Maha Penyayang

Syukur ke hadrat Ilahi, dengan rahmat kurnianya memberi ketabahan, kekuatan

dan kesabaran kepada hambanya menyempurnakan penulisan ini.

Segala usaha ke arah penyiapan tesis ini tidak akan berakhir tanpa

sokongan padu dan dorongan tanpa henti daripada pelbagai pihak. Ucapan dan

penghargaan terima kasih yang tidak terhingga kepada Prof. Madya Dr. Wan

Hasmah binti Wan Mamat, selaku penyelia di atas segala motivasi, teguran,

tunjuk ajar, nasihat dan pandangan yang diberi sepanjang proses kajian ini

dijalankan.

Ucapan terima kasih yang tidak terhingga juga ditujukan kepada Prof.

Abd. Rahman bin Md. Aroff, Prof. Dr Chang Lee Hoon dan Prof. Madya Dr Tajul

Ariffin bin Noordin kerana memberi pandangan, teguran, nasihat sehingga

terhasilnya penulisan ini.

Kesempatan ini juga diambil untuk mengucapkan jutaan terima kasih

kepada seluruh warga pendidik dan pelajar ditiga buah sekolah yang menjadi

tempat kajian, khasnya 12 peserta kajian yang telah memberikan kerjasama

sepanjang pengutipan data dilakukan.

Istimewa buat kedua ibu bapa tercinta yang telah memberi sokongan

padu dan semangat untuk saya meneruskan perjuangan ini. Bapa, Haji Shahkat

Ali bin Nerab Khan dan ibu, Hajah Fatimah binti Kullah, doa serta pengorbanan

kalian tidak mungkin dapat saya lupakan. Buat suami tersayang, Zulkifli bin Mat

Som dan anak-anak, Muhd Danieal, Muhd Sharukh, Zetty Allysha dan Muhd

Danish Mirza, terima kasih kerana memahami dan menjadi inspirasi ketika

menyiapkan tesis ini.

Akhir sekali tidak lupa ucapan terima kasih yang tidak terhingga kepada

pensyarah-pensyarah Universiti Malaya dan rakan seperjuangan yang turut

sama memberikan pendapat dan pandangan dalam usaha menyiapkan tesis ini.

Semoga Allah memberkati hidup mereka yang telah menyumbangkan

idea dan ilmu demi memartabatkan dunia pendidikan di negara tercinta.

iv KANDUNGAN

Halaman Sinopsis i

Synopsis ii

Penghargaan iii

Kandungan iv

Senarai Jadual v

Senarai Rajah ix

BAB 1 PENDAHULUAN

1.0 Pengenalan 1

1.1 Latar Belakang Pendidikan Moral di Malaysia 3

1.2 Penyataan Masalah 14

1.3 Tujuan Kajian 18

1.4 Persoalan Kajian 19

1.5 Kerangka Teori Kajian 20

1.6 Kepentingan Kajian 25

1.7 Batasan Kajian 27

1.8 Pentakrifan Istilah 29

BAB 2 SOROTAN KAJIAN LEPAS

2.0

2.1

Pengenalan

Isu-isu Berkaitan dengan Perkembangan Moral

2.1.1 Penaakulan Moral

2.1.2 Emosi Moral

33

33

37

39

2.2

2.1.3 Tingkah laku moral

Teori Perkembangan Moral

40

41

2.2.1 Teori Psiko Seksual Freud 44

2.2.2 Teori Pembelajaran Sosial 49

2.2.3 Teori Perkembangan Kognitif 52

2.2.3.1 Pandangan Piaget Terhadap

Perkembangan Moral

53

2.2.3.2 Pandangan Kohlberg Terhadap

Perkembangan Moral

55

2.2.3.3 Kritikan Gilligan Terhadap

Teori Perkembangan Moral

62

2.3 Penggunaan Dilema Moral dalam Kajian Penaakulan

Moral

67

2.3.1 Dilema Sebenar 68

2.3.2 Dilema Hipotetikal 71

2.4 Perbezaan Jantina dan Dilema Sebenar 74

2.5 Orientasi Moral dalam Penaakulan Moral 76

2.6 Perbezaan Jantina dalam Orientasi Moral 86

2.7 Orientasi Moral Pelajar Salah laku dan Tidak Salah laku 91

BAB 3 METODOLOGI KAJIAN

3.0 Pengenalan 96

3.1 Reka bentuk Kajian 96

3.2 Proses Pemilihan Peserta kajian 99

3.3 Instrumen Kajian 114

3.3.1 Reza 115

3.3.2 Chan 121

3.3.3 Raj 127

3.3.4 Shah 129

3.3.5 Yap 134

3.3.6 Siva 140

3.3.7 Nor 145

3.3.8 Fang 148

3.3.9 Gina 156

3.3.10 Dila 161

3.3.11 Kristina 166

3.3.12 Devi 171

3.4 Vignet Dilema Sebenar 177

3.5 Pengumpulan Data 185

3.5.1 Temu bual 185

3.6 Analisis Data 189

3.6.1 Analisis Data Mengenai Peserta Kajian 190

3.6.2 Analisis Data bagi Menentukan Kategori

Orientasi Moral

190

3.6.3 Analisis Data untuk Menentukan

Orientasi Moral Peserta Kajian bagi Setiap

Vignet Dilema Sebenar

194

3.7 Kesahan dan Kebolehpercayaan 195

BAB 4 PANDANGAN TERHADAP MASALAH MORAL DAN ORIENTASI MORAL PESERTA KAJIAN

4.0 Pengenalan 197

4.1 Pemahaman Mengenai Maksud Masalah Moral 197

4.2 Punca Penglibatan dalam Masalah Moral 199

4.3 Kategori Orientasi Moral 211

4.3.1 Orientasi Pertimbangan Kendiri 213

4.3.2 Orientasi Keprihatinan 116

4.3.3 Orientasi Keadilan 119

4.3.4 Orientasi Gabungan 222

4.4 Orientasi Moral Berdasarkan Vignet Dilema Sebenar 224

4.4.1 Orientasi Moral Berdasarkan Vignet Dilema

Sebenar Kendiri Moi Moi

196

4.4.1.1 Orientasi Pertimbangan Kendiri

Berdasarkan Vignet Dilema Sebenar

Kendiri Moi Moi

4.4.1.2 Orientasi Keprihatinan Berdasarkan

Vignet Dilema Sebenar Kendiri Moi Moi

4.4.1.3 Orientasi Keadilan Berdasarkan Vignet

Dilema Sebenar Kendiri Moi Moi

4.4.1.4 Orientasi Gabungan Berdasarkan

Vignet Dilema Sebenar Kendiri Moi

Moi

227

229

231

234


Sebenar Keluarga Lim

235



Keluarga Lim

237


Vignet Dilema Sebenar Keluarga Lim

239


Dilema Sebenar Keluarga Lim

241


Vignet Dilema Sebenar Keluarga Lim

245


Sebenar Rakan Sebaya Raju

246



Rakan Sebaya Raju

249


Vignet Dilema Sebenar Rakan Sebaya

Raju

252


Dilema Sebenar Rakan Sebaya Raju

253


Vignet Dilema Sebenar

257


Sebenar Orang Sekeliling Kabir

258


Berdasarkan Vignet Dilema


261

4.4.4.2 Orientasi Keprihatinan



263

4.4.4.3 Orientasi Keadilan



265

4.4.4.4 Orientasi Gabungan



268

4.5 Orientasi Moral Peserta Kajian 272

4.6 Persamaan dan Perbezaan Orientasi Moral antara

Peserta Berdasarkan Empat Jenis Vignet Dilema

Sebenar

273

4.6.1 Perbandingan antara Peserta Lelaki Tidak Salah

Laku Dengan Perempuan Tidak Salah Laku

274

4.6.2 Perbandingan Orientasi Moral antara Peserta

Kajian Lelaki Salah Laku Dengan Peserta

Kajian Perempuan Salah Laku

280

4.6.3 Orientasi Moral Antara Peserta Kajian Lelaki

Tidak Salah Laku Dengan Peserta Kajian Lelaki

Salah Laku

282

4.6.4 Orientasi Moral Antara Peserta Kajian

Perempuan Tidak Salah Laku dan Peserta

Kajian Perempuan Salah Laku

284

BAB 5 RUMUSAN DAN PERBINCANGAN

5.0 Pengenalan 288

5.1 Rumusan dan Perbincangan Dapatan Kajian 290

5.1.1 Masalah Moral daripada Perspektif Pelajar 290

5.1.2 Pola Orientasi Moral Pelajar 300

5.1.3 Jantina dan Orientasi Moral Pelajar 309

5.3 Implikasi Kajian Terhadap Amalan dan Teori

Pendidikan Moral Dalam Usaha Meningkatkan

Penaakulan Moral Pelajar

314

5.4 Cadangan Kajian Lanjutan 325

5.5 Penutup 327

RUJUKAN

329

LAMPIRAN

A

B

C

Surat Kebenaran Menjalankan Kajian JPWPKL

Surat Kebenaran Menjalankan Kajian JPS

Surat Kebenaran Menjalankan Kajian EPRD

347

348

349

D Surat Akuan 350

E Surat Kebenaran Peserta Kajian 351

F Soal selidik salah laku 352

G Surat kepada Pemeriksa 355

H Panduan soalan temu bual peringkat pertama 357

I Panduan soalan temu bual peringkat ke dua 358

J Contoh transkrip temu bual peringkat pertama 359

K Contoh transkrip temu bual peringkat ke dua 364

L Vignet Dilema Sebenar Kendiri Moi Moi 367

M Vignet Dilema Sebenar Keluarga Lim 368

N Vignet Dilema Sebenar Rakan Sebaya Raju 369

O Vignet Dilema Sebenar Orang Sekeliling Kabir 370

P Matriks 371

Q Contoh Jadual pengkodan alasan peserta lelaki 380

R Contoh Jadual pengkodan alasan peserta perempuan 381

S Contoh Jadual kekerapan alasan bagi vignet dilema 382

v

SENARAI JADUAL

HALAMAN Jadual 2.0 Enam peringkat Teori Perkembangan Moral Kohlberg 60

Jadual 3.0 Bilangan pelajar tidak salah laku serta pelajar salah

laku di sekolah

104

Jadual 3.1 Bilangan kesalahan yang dicatatkan dalam borang soal

selidik salah laku

107

Jadual 3.2 Bilangan peserta dan sekolah peserta kajian 111

Jadual 3.3 Latar belakang peserta kajian lelaki tidak salah laku dan

lelaki salah laku

112

Jadual 3.4 Latar belakang peserta kajian perempuan tidak salah

laku dan perempuan salah laku

113

Jadual 3.5 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Reza 115

Jadual 3.6 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh

Chan

122

Jadual 3.7 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Raj 127

Jadual 3.8 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Shah 130

Jadual 3.9 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Yap 134

Jadual 3.10 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Siva 141

Jadual 3.11 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Nor 146

Jadual 3.12 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Fang 149

Jadual 3.13 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Gina 156

Jadual 3.14 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Dila 161

Jadual 3.15 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh

Kristina

167

Jadual 3.16 Bilangan dan jenis kesalahan yang dilakukan oleh Devi 172

Jadual 3.17 Jenis-jenis dilema dan ciri-ciri personaliti 180

Jadual 3.18 Jenis dilema, vignet yang dibina dan peserta kajian yang

mengalami dilema tersebut

181

Jadual 3.19 Jenis Orientasi dan kategori 192

Jadual 3.20 Jenis-jenis orientasi 194

Jadual 4.0 Punca penglibatan pelajar dalam masalah moral dan

pihak yang dipersalahkan

201

Jadual 4.1 Faktor-faktor yang mempengaruhi masalah moral dan

pihak yang dipersalahkan

206

Jadual 4.2 Jenis orientasi dan alasan 212

Jadual 4.3 Orientasi moral peserta kajian lelaki berdasarkan vignet

dilema kendiri Moi Moi

225

Jadual 4.4 Orientasi moral peserta kajian perempuan berdasarkan

vignet dilema kendiri Moi Moi

226

Jadual 4.5 Kekerapan alasan bagi kategori orientasi pertimbangan

kendiri berdasarkan vignet dilema sebenar kendiri Moi

Moi

228

Jadual 4.6 Kekerapan alasan bagi kategori-kategori orientasi 228

keprihatinan berdasarkan vignet dilema sebenar kendiri

Moi Moi

Jadual 4.7 Kekerapan alasan bagi kategori-kategori orientasi

keadilan berdasarkan vignet dilema sebenar kendiri Moi

Moi

232


gabungan berdasarkan vignet dilema sebenar kendiri

Moi Moi

234


dilema sebenar keluarga Lim

235


vignet dilema sebenar keluarga Lim

234


pertimbangan kendiri berdasarkan vignet dilema sebenar

keluarga Lim

237


keprihatinan berdasarkan vignet dilema sebenar

keluarga Lim

240


keadilan berdasarkan vignet dilema sebenar keluarga

Lim

242


gabungan berdasarkan vignet dilema sebenar keluarga

245

Lim


dilema sebenar rakan sebaya Siva

248


vignet dilema sebenar rakan sebaya Siva

248



rakan sebaya Siva

247


keprihatinan berdasarkan vignet dilema sebenar rakan

sebaya Siva

248


keadilan berdasarkan vignet dilema sebenar rakan

sebaya Siva

250


gabungan berdasarkan vignet dilema sebenar rakan

sebaya Siva

257


dilema sebenar orang sekeliling Kabir

254


vignet dilema sebenar orang sekeliling Kabir

260



262

orang sekeliling Kabir


keprihatinan berdasarkan vignet dilema sebenar orang

sekeliling Kabir

264


keadilan berdasarkan vignet dilema sebenar orang

sekeliling Kabir

266


gabungan berdasarkan vignet dilema sebenar orang

sekeliling Kabir

268

Jadual 4.27 Kekerapan alasan bagi setiap kategori bagi empat vignet

dilema sebenar

270

Jadual 4.28 Kekerapan alasan peserta berdasarkan empat vignet

dilema sebenar

271

Jadual 4.29 Kekerapan alasan peserta kajian lelaki tidak salah laku

dan perempuan tidak salah laku berdasarkan empat

vignet dilema sebenar

274


kendiri berdasarkan empat vignet dilema sebenar

276


keprihatinan berdasarkan empat vignet dilema sebenar

277


keadilan berdasarkan empat vignet dilema sebenar

278


gabungan berdasarkan empat vignet dilema sebenar

279

Jadual 4.34 Kekerapan alasan peserta kajian lelaki dan perempuan

salah laku berdasarkan empat vignet dilema sebenar

280


kendiri

281

Jadual 4.36 Kekerapan alasan peserta kajian lelaki berdasarkan

empat vignet dilema sebenar

283

Jadual 4.37 Kekerapan alasan peserta kajian perempuan

berdasarkan empat vignet dilema sebenar

285

ix SENARAI RAJAH

Rajah 1 Kerangka Teori Kajian 22

Rajah 2 Kerangka Konsep Kajian 24

Rajah 3 Proses Pengumpulan Data 97

Rajah 4 Proses Pemilihan Peserta Kajian 100

orientasi moral di kalangan pelajar tingkatan empat sakhilah binti hj ...

Documents

Transcript of orientasi moral di kalangan pelajar tingkatan empat sakhilah binti hj ...