1.0 PENGENALANMelaka mendapat nama dari sepohon pokok kayu Melaka di tebing muara sungai Melaka. Pada dasarnya asal-usul nama Melaka dikatakan berasal daripada istilah Arab iaitu malakat yang membawa maksud perhimpunan segala dagangan dan mulaqah yang bererti pertemuan. Melaka merupakan sebuah empayar Melayu yang teguh dan stabil pada zaman kesultanan Melayu. Sejurus selepas kerajaan Melaka ditubuhkan oleh Parameswara, Melaka telah dimajukan sebagai sebuah pusat perdagangan di Nusantara.[footnoteRef:1] Sultan Iskandar Shah atau lebih dikenali sebagai Parameswara yang berasal dari Palembang merupakan pemerintah Melaka yang berusaha mengasaskan Melaka demi kegemilangannya. Sebelum tiba di Melaka, Parameswara pernah singgah di Singapura. Akhir dekad tersebut, Melaka diperintah oleh Sultan Mahmud Syah. Dalam lingkungan masa abad ke-14 dan abad ke-15 Melaka merupakan kerajaan yang paling dikenali dan menonjol sehingga abad ke-16 Melaka telah terkenal dengan pusat perdagangan dan pusat penyebaran Islam sebelah Timur. Parameswara merupakan pengasas Melaka yang banyak meletakan asas yang tegap sehingga menyebabkan Melaka dikenali di seluruh rantau pada era tersebut. Sebelum kedatangan Parameswara, Melaka merupakan sebuah penempatan kecil yang didiami oleh para nelayan yang turut dikenali sebagai orang laut. Apabila Melaka terbentuk, maka keagungan empayar Melaka mulai tersebar dan dikenali di seluruh negara. Sejarah pembinaan negara Melayu berdaulat sememangnya telah bermula pada abad ke-15 di mana pada masa tersebut zaman Kesultanan Melayu Melaka merupakan zaman keagungan Melayu. [1: Mohd Jamil Mukmin. 1994. Melaka pusat penyebaran Islam di Nusantara. Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkatalogan. Institusi Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hlm. 42.]

2.0 PENGUKUHAN MELAKA DARI SEGI POLITIK2.1 PENTADBIRANDalam konteks ilmu kemasyarakatan, dengan lahirnya sesuatu sistem, maka anggota masyarakat akan berupaya hidup dengan teratur dan tersusun kerana dipandu oleh fakta, prinsip, dan peraturan hidup bermasyarakat. Secara tidak langsung, hal ini dapat dikaitkan dengan hal ehwal pentadbiran politik juga. Parameswara merupakan tokoh politik Melaka yang berjaya mengasaskan negeri Melaka. Pengalamannya sebagai raja dari Palembang dan Singapura menjadi landasan kepada beliau untuk memerintah dan memperkembangkan Melaka. Parameswara merupakan tokoh yang telah menjadi pelopor untuk menghubungkan tradisi persejarahan agung Melayu di persekitaran selat Melaka. Dua orang pengganti yang tidak kurang handal ialah Megat Syah dan Seri Maharaja.[footnoteRef:2] [2: Muhammad Yusof Hashim, 1990, Kesultanan Melayu Melaka Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, hlm: 139.]

Sistem pentadbiran di Melaka amat cekap, lengkap, dan teratur. Antara sistem yang dijalankan di negeri Melaka ialah hubungan dua hala. Hal ini bermaksud hubungan yang dijalinkan merupakan antara pemerintah yang bertanggungjawab memberi perintah dengan yang diperintah di mana penduduk melaksanakan dan menjalankan perintah dan pemberi dengan penerima supaya dapat berurusan dan bekerjasama secara harmoni.[footnoteRef:3]Sultan merupakan ketua negara dan dibantu oleh pembesar-pembesar di peringkat pusat, daerah dan jajahan.[footnoteRef:4] [3: Ibid. hlm:164] [4: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm: 20]

Empat orang pembesar yang penting, iaitu Bendahara, Penghulu Bendahari, Temenggung, dan Laksamana membantu sistem pentadbiran Melaka.[footnoteRef:5]Sistem ini dikenali sebagai sistem pembesar empat lipatan yang diasaskan oleh Parameswara bagi mengukuhkan lagi pengasasan Melaka dari segi politik. Dalam sistem pembesar empat lipatan tersebut, bendahara memegang jawatan tertinggi dalam kalangan pembesar Melaka bawah heirarki pentadbiran. Bendahara mempunyai tanggungjawab dalam melaksanakan pentadbiran dalam organisasi berkerajaan, tokoh penyokong yang paling tinggi, penegak kepada konsep daulat, ketua pentadbir, mengepalai anggota tentera ketika berlaku peperangan, penasihat bagi raja, dan turut menjadi ketua eksekutif dalam bidang pentadbiran. Gelaran yang diberikan kepada bendahara ialah Seri Wak Raja, Seri Paduka Raja, Seri Maharaja dan Seri Paduka Tuan.[footnoteRef:6]Bendahara yang paling menyerlah di Melaka ialah bendahara Tun Perak. Atas kebijaksanaan beliau, maka beliau telah dilantik oleh Sultan Muzaffar Syah sebagai Bendahara Paduka Raja. Tun perak berkhidmat selama 42 tahun bersama empat orang sultan.[footnoteRef:7] [5: Ibid. hlm: 20] [6: Muhammad Yusof Hashim. 1990. Kesultanan Melayu Melaka. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka. Hlm: 170] [7: Mohd Jamil Mukmin. 2004. Melaka Pusat Penyebaran Islam Di Nusantara. Melaka: Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hlm:65]

Lapisan kedua selepas bendahara ialah penghulu bendahari yang turut dikenali sebagai ketua bendahari. Beliau berperanan menjadi orang kedua selepas bendahara. Beliau bertanggungjawab menjadi ketua istiadat dan acara rasmi diraja, ketua kepada syahbandar, mengendalikan hamba-hamba raja serta menjadi hulubalang dan pintar dalam ilmu peperangan.[footnoteRef:8]Selain itu, penghulu bendahari ini juga turut menjadi ketua pemegang amanah dan harta kerajaan. Dalam hal ehwal pemungutan cukai turut dikendalikan oleh penghulu bendahari juga bagi melancarkan pergerakan pemungutan cukai di setiap jajahan takluk. Oleh itu, penghulu bendahari menjadi petunjuk kepada semua bendahari raja ,ketua kepada syahbandar yang terdapat di Melaka. [8: Muhammad Yusof Hashim.1990. Kesultanan Melayu Melaka. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka. hal :173.]

Jawatan ketiga ialah temenggung, yang berperanan dalam hal ehwal awam dan bidang ketenteraan, menjaga keamanan dan keselamatan negeri, menyelesaikan kes-kes jenayah yang kecil, menentukan undang-undang agar dijalankan dengan sempurna, menjadi pengiring apabila sultan berangkat menaiki gajah, menjadi pengiring apabila sultan berangkat menaiki gajah, dan bertanggungjawab menentukan sukatan dan timbangan yang betul di pasar. Oleh itu, jawatan ini boleh dikatakan seperti jawatan Ketua Polis Negara pada masa sekarang.Laksamana pula merupakan jawatan yang terakhir dalam sistem pembesar empat lipatan. Beliau memainkan peranan sebagai pengawal protokol dan kedutaan, berkuasa dalam bidang ketenteraan sama ada di darat mahupun di laut. Selain itu, laksamana juga turut menjadi ahli pengutus, pengawal dan pemerhati perjalanan protokol kerajaan.[footnoteRef:9]Contohnya laksamana Hang Tuah. Beliau merupakan seorang laksamana yang amat berwibawa, yang telah berkhidmat di bawah tiga orang sultan serta telah membantu Melaka dalam meluaskan empayar Melaka bersama Tun Perak.[footnoteRef:10] [9: Ibid. hlm: 178] [10: Mohd Jamil Mukmin. 2004. Melaka Pusat Penyebaran Islam Di Nusantara. Melaka: Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hlm:66]

2.2 UNDANG-UNDANGMelaka merupakan negeri terawal yang memiliki undang-undang bertulis.[footnoteRef:11]Kewujudan sistem undang-undang yang baik dan teratur seperti Hukum Kanun Melaka dan Undang-undang Laut Melaka membantu kerajaan mengekalkan keamanannya.[footnoteRef:12] Hukum Kanun Melaka merupakan undang-undang darat dan Undang-Undang Laut Melaka pula ditumpukan di pelabuhan Melaka.[footnoteRef:13] Pertamanya, Hukum Kanun Melaka telah dijadikan sebagai panduan dalam mengatur dan menjalankan pemerintahan Kesultanan Melayu Melaka, mengandungi 44 fasal yang membincangkan tentang kuasa dan bidang pemerintahan raja dan pembesar serta pantang-larang masyarakat.[footnoteRef:14] Hukum Kanun Melaka sememangnya mempunyai 19 fasal dan telah diubah kepada 44 fasal.[footnoteRef:15]Kedua-dua hukuman ini digubal berasakan adat Temenggung. Selain itu, bahagiannya turut dipengaruhi oleh hukuman-hukuman syarak. Isi kandungannya terdiri daripada adat lembaga dan tanggungjawab pembesar, hukuman awam dan pembuatan jenayah, aspek pertanian dan perhambaan serta kekeluargaan. [11: Fuziah Shaffie Ruslan Zainuddin. 2000. Sejarah Malaysia.Shah Alam . Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd, hlm. 50] [12: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm: 20] [13: Muhammad Yusoff Hashim. 1992. The Malay Sultanate of Malacca. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm. 153] [14: Fuziah Shaffie Ruslan Zainuddin. 2000. Sejarah Malaysia. Shah Alam . Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd. hlm.51] [15: Muhammad Yusoff Hashim. 1992. The Malay Sultanate of Malacca. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm. 156]

Adat lembaga memainkan peranan penting untuk memastikan sistem pentadbiran dan pemerintahan yang dijalankan adalah bersistematik dan teratur. Hukuman ini menyenaraikan adat-adat raja serta larangannya. Sistem pentadbiran yang dijalankan oleh raja-raja Melaka dibantu oleh bendahara, penghulu bendahari, temenggung dan laksamana. Dalam hukuman ini, empat perkara yang menjadi syarat bagi seorang raja atau pemerintah ialah seorang yang pengampun, murah hati, sabar dan adil dalam semua perkara.Undang-undang Laut Melaka merupakan undang-undang yang lebih tertumpu di kawasan pelabuhan dan wujud sejak abad ke-15. Undang-undang ini diperkenalkan semasa pemerintahan sultan Mahmud Syah(1488-1511). Dua pihak telah memberi inisiatif untuk penggubalan ini, iaitu Patih Harun dan Patih Elias. Fasalnya berjumlah 24 fasal.[footnoteRef:16] Undang-undang tersebut mengandungi empat bahagian iaitu peraturan semasa pelayaran, langkah-langkah keselamatan dalam kapal, orang yang boleh memohon pertolongan nakhoda dan kuasa nakhoda.[footnoteRef:17]Laksamana menjadi ketua angkatan laut bagi negeri Melaka pada masa itu. [16: Ibid. hlm. 55.] [17: Ibid. hal. 56.]

2.3 HUBUNGAN DIPLOMATIKMelaka mulai menjalinkan hubungan diplomatik dengan China sejak awal penubuhan Melaka lagi. Cina sememangnya gemar berbaik-baik dengan negara-negara asing atas dasar yang dijalankan mereka untuk menjalinkan hubungan berbaik-baik dengan negara asing, sebagai sebuah negara yang mempunyai kuasa yang besar. Selain itu, Melaka juga turut mendapat manfaatnya apabila menjalinkan hubungan dengan China, di mana Melaka akan mendapat pengiktirafan serta perlindungan daripada China dari gangguan ancaman kuasa asing. Pengiktirafan serta perlindungan yang diberikan oleh China akan berupaya untuk mengukuhkan lagi keadaan negara Melaka. Melaka mendapat perlindungan rasmi daripada China selepas maharaja Dinasti Ming, Cheng Zhu(Yung Lo) mengiktiraf Parameswara sebagai raja Melaka pada tahun 1405.[footnoteRef:18] [18: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm:18]

Pemerintah negara China akan memberikan bantuan kepada negeri-negeri lain dan raja-raja negeri yang dianggapnya sahabat untuk menentang musuh. Pemerintah China menganggap bahawa, raja yang bukan raja atau belum diiktirafnya tidak akan diakui sebagai raja, juga negara yang bukan atau belum dirasmikannya tidak disebut negara.[footnoteRef:19]Kuasa besar yang dimiliki oleh pemerintah China menyebabkannya digelar Raja Langit . Bagi mengakui perhubungan yang dijalankan antara dua negara tersebut, maka perutusan serta barangan perhiasan akan diberikan antara satu sama lain. Pemberian ufti ini sebaik-baiknya dipandang sebagai satu perwujudan dari perniagaan rasmi dua hala antara dua kerajaan tersebut.[footnoteRef:20]Dalam perniagaan menerusi persembahan ufti ini, pemerintah China selalu menjalankan politik lebih banyak memberi daripada menerima.[footnoteRef:21]Selain itu, perutusan serta barang perhiasan akan diberikan antara satu sama lain begitu juga dengan barang yang di dagangan seperti akar-akar kayu, wangi-wangian dan binatang hidup yang akan ditukar-tukar. Untuk menjalin hubungan dengan China, pemerintah Melaka telah arif dalam adat persahabatan negara tersebut bagi mengelakkan perselisihan faham serta mengukuhkan pemerintahan dan pentadbiran negeri Melaka.[footnoteRef:22] [19: Liang Liji. 1996. Hubungan Empayar Melaka-Dinasti Ming Abad ke-15.Bangi, Selangor. Universiti Kebangsaan Malaysia. Hlm: 48] [20: ibid. hlm 48] [21: ibid. hlm 48] [22: Muhd Yusof Ibrahim. 2009. Tun Perak: Pencetus Wawasan Empayar Melaka. Kuala Lumpur. Tinta Publishers, hlm. 156]

Hubungan yang dijalankan oleh Parameswara dengan China akan berupaya membantutkan keinginan Siam untuk menyerang Melaka. Pemerintah Melaka, Parameswara sememangnya menyedari akan ancaman ini daripada Siam terutama beliau pernah membunuh wakil Siam iaitu Temangi yang memerintah Temasik suatu ketika dahulu. Oleh itu, hubungan dengan China telah dijalankan. Namun apabila hubungan ini renggang, Siam mengambil kesempatan untuk menyerang Melaka. Tun Perak menyedari akan hal ini dan mengambil jalan lain bag menamatkan niat Siam untuk menyerang Melaka dengan menasihati Sultan Mansur Syah untuk menghantar utusan perdamaian. Kesannya, hubungan antara Siam dengan Melaka kembali terjalin. Parameswara menghantar ufti ke Siam sebanyak 40 tahil emas setiap tahun sebagai tanda persahabatan.[footnoteRef:23] [23: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm:19]

Selain itu, Melaka juga turut menjalinkan hubungan dengan Pasai apabila berlakunya perkahwinan antara Sultan Megat Iskandar Syah dengan Puteri Pasai. Hubungan ini dianggap setaraf dan ini menimbulkan perasaan hormat-menghormati dan tolong-menolong antara kedua-dua kerajaan. Di samping itu, Melaka dengan Pasai juga turut bertukar-tukar pandangan mengenai soal-soal berkaitan dengan hukum agama Islam. Ini menyebabkan hubungan antara dua negeri ini semakin erat. Melaka juga pernah menghantar pembesar dan tentera-tentera ke Pasai bagi membantu Pasai menenteramkan huru-hara di sana. Istilah salam digunakan apabila kedua-dua kerajaan berutus surat.[footnoteRef:24] Oleh itu, dasar luar berbaik-baik dengan negara serantau begini telah mengukuhkan negeri Melaka.[footnoteRef:25] [24: ibid. hlm: 19] [25: Mohd Jamil Mukmin. 2004. Melaka Pusat Penyebaran Islam Di Nusantara. Melaka. Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hlm:63]

2.4 PERANAN TUN PERAKTun Perak merupakan anak Bendahara Seri Wak Raja. Beliau yang seharusnya menggantikan ayahandanya, Bendahara Seri Wak Raja, tetapi diketepikan selepas berlakunya kejadian rampasan kuasa oleh Sultan Muzaffar Syah daripada Seri Parameswara Dewa Syah pada tahun 1445. Hal ini telah menyebabkan Tun Perak hanya dilantik menjadi penghulu di Kelang manakala Tun Ali dilantik menjadi Bendahara Melaka oleh Sultan Muzaffar Syah. Apabila Tun Ali dilantik menjadi Bendahara, maka ini telah perpecahan antara golongan Melayu dan India Muslim di Melaka pada masa tersebut. Tun Perak menjadi terkenal dalam kalangan rakyat Melaka apabila berjaya mematahkan serangan Siam pada tahun 1445 dan 1446.[footnoteRef:26]Hal ini, membuatkan Sultan Muzaffar Syah mulai menyedari kelebihan Tun Perak dan melantik beliau menjadi bendahara bagi menggantikan Tun Ali. Perlantikan Tun Perak sebagai bendahara telah memulihkan semula perpecahan dalam kalangan pembesar-pembesar.[footnoteRef:27] [26: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm:21] [27: ibid. hlm :21]

Tun Perak bertanggungjawab untuk memperluaskan lagi kuasa Melaka sehingga menjadi empayar dan pusat penyebaran agama Islam. Beliau telah berbakti kepada empat orang sultan semasa pemerintahan Melaka. Di semenanjung tanah Melayu , Melaka berjaya menawan Pahang , Johor, Kedah, Terengganu, Selangor, dan Kepulauan Riau- Lingga. Tentera Melaka di bawah pimpinan Tun Perak juga berjaya mematahkan serangan Siam. Tun Perak memainkan peranan amat penting dalam proses perkembangan Melaka sehingga akhir abad ke-15.[footnoteRef:28] Langkah pertama wang dilakukan oleh beliau bagi memastikan kestabilan politik Melaka ialah dengan menjalinkan hubungan Melaka dengan China dan Siam. Satu rombongan persahabatan telah dihantar ke Siam atas nasihat Tun Perak. Hubungan Melaka- China juga telah terjalin kembali dengan menghantarkan utusan ke China pada tahun 1458. [28: ibid. hlm :21]

Tun Perak berupaya menjadikan Melaka sebagai pusat perdagangan yang terkenal di rantau ini. Sistem pentadbiran yang cekap , kemudahan yang baik serta undang-undang yang adil telah menarik minat pedagang-pedagang asing berdagang ke Melaka. Melaka turut menjadi pusat perkembangan dan penyebaran agama Islam melalui usaha Tun Perak.[footnoteRef:29]Setelah beliau menjalankan tugasnya berkhidmat selama 42 tahun, Tun Perak meninggal dunia pada tahun 1498. Tun Perak telah digantikan oleh adiknya, Tun Perpatih Putih. Selepas kematian Tun Perak, Melaka mulai merosot kerana tidak ada seorang pun yang dapat setanding dengan keunggulan beliau. [29: ibid. hlm : 22]

3.0 PENGUKUHAN MELAKA DARI SEGI EKONOMI3.1 PERDAGANGANKedudukan Melaka yang menjadi pertengahan antara Laut Hindi dengan Laut China telah menyebabkan Melaka muncul menjadi pusat perdagangan yang terpenting di Nusantara pada kurun ke-15. Pelabuhan Melaka mencapai taraf perdagangan antarabangsa dan menjadi tumpuan pedagang-pedagang Islam dan bukan Islam dar Arab, Parsi, India, China, Champa dan Pulau Ryukyu di Jepun.[footnoteRef:30] Barang yang telah diperdagangkan ialah tembikar, wangi-wangian, cengkih, lada, sutera, kapur barus, gaharu, senjata, beras, gula, rempah serta bahan mentah seperti ikan, daging, hasil ternakan, madu lebah dan sagu.[footnoteRef:31] . Antara langkah-langkah yang dilaksanakan bagi mengekalkan lagi kejayaan oleh para pemerintah ialah dengan, jaminan keselamatan di pelabuhan. [30: Mohd Jamil Mukmi. 2004. Melaka Pusat Penyebaran Islam Di Nusantara. Melaka. Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hlm :79] [31: Muhammad Yusof Hashim. 1990. Kesultanan Melayu Melaka .Kuala Lumpur . Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm :250]

Selain itu, peranan Orang Laut juga turut membantu memperkembangkan pelabuhan Melaka. Orang Laut berperanan untuk menjaga keselamatan pedagang yang berlabuh dan singgah di Melaka. Secara tidak langsung, ini akan dapat membantu kerana para pedagang asing akan merasa lebih selamat untuk menjalankan perdagangan di Melaka. Kepakaran Orang Laut dalam selok-belok laut telah menyenangkan lagi perjalanan para pedagang luar kerana mereka mengetahui jalan yang sesuai dan selamat untuk di lalui semasa berada di perairan Melaka. Melaka juga turut menyediakan kemudahan di pelabuhan. Kemudahan ini diutamakan kepada para pedagang dan barang pedagang. Penyediaan stor dan gudang untuk pedagang-pedagang yang singgah di pelabuhan Melaka telah menyebabkan pedagang tertarik untuk singgah di Melaka atas layanan yang diberikan olah Melaka. HalV ini kerana pedagang dapat menyimpan barangan mereka apabila keadaan cuaca buruk berlaku dalam jangka tempoh masa yang lama. Tambahan pula, peraturan yang telah dilaksanakan di pelabuhan dapat mengawal segala apa yang terjadi di pelabuhan, di mana Undang-Undang Laut Melaka diamalkan. Setiap pedagang perlu mematuhi undang-undang tersebut. Mereka juga perlu membayar cukai di kastam pelabuhan berdasarkan barang yang dibawa dan tempat asal mereka. Setiap pedagang juga perlu memberikan hadiah kepada pemerintah, bendahara, temenggung dan syahbandar. Dengan langkah-langkah seperti ini, negeri Melaka telah lebih kukuh dalam perdagangan dari segi ekonomi.[footnoteRef:32] [32: Barbara Watson Andaya dan Leornard Y. Andaya. 2001. A History of Malaysia. Ed ke-2. Basingstoke. Palgrave. hlm:45]

3.2 GEOGRAFI / BENTUK MUKA BUMI Keistimewaan dan kekuatan negara kota atau bandar pelabuhan seperti Melaka adalah disebabkan oleh kedudukan geografi yang strategik, iaitu di sepanjang jalan perdagangan dan perniagaan dari luar.[footnoteRef:33]Pelabuhan Melaka memiliki kelebihan dari segi kedudukan di hujung angin monsun di mana berlakunya pertembungan dua angin monsun yang utama yang membantu pelayaran, iaitu Angin Monsun Timur Laut dan Angin Monsun Barat Daya.[footnoteRef:34]Selain itu, di persisiran sungai Melaka juga turut memiliki tanah yang subur dan ini akan lebih menguntungkan apabila dieksploitasi untuk pertanian, pengeluaran hasil bumi dan bahan mentah laut seperti ikan, obor-obor, dan hidupan laut. [33: Prof. Emeritus Dato Dr.Mohd Yusoff Hashim. 2005. Parameswara pengasas Empayar Melaka . Melaka. Institusi Kajian Sejarah Dan Patriotisme Malaysia (IKSEP) . hlm: 3] [34: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm 17.]

Apabila institusi kerajaan dan pemerintahan menjadi teguh dan, organisasi masyarakat akan menjadi semakin kompleks.[footnoteRef:35]Secara tidak langsung ini akan menyebabkan Melaka menjadi tumpuan kuasa asing seperti para pedagang, senteri, pendakwah, dan penghijrahan juga turut berlaku dalam masa yang sama. Berbanding dengan pelabuhan di pantai barat Borneo dan Pantai Timur Semenanjung, walaupun masing-masing bercirikan kedudukan di tengah-tengah laluan perdagangan, namun kedudukan Melaka di Selat Melaka merupakan satu kelebihan bagi Melaka kerana selat ini mesti dilalui oleh semua pedagang untuk ke mana-mana destinasi. Lagipun Melaka mempunyai pelabuhan semula jadi yang dalam memudahkan kapal-kapal besar memasuki pelabuhannya. [35: Prof. Emeritus Dato Dr.Mohd Yusoff Hashim. 2005. Parameswara pengasas Empayar Melaka . Melaka. Institusi Kajian Sejarah Dan Patriotisme Malaysia (IKSEP) . hlm:4]

Di tambah pula dengan kedudukan Melaka yang berhampiran dengan pusat pengeluaran sumber asli Asia Tenggara seperti hasil laut, hutan, galian, pertanian dan rempah telah menjadikan Melaka sebagai pusat perdagangan entreport yang bertaraf antarabangsa. Bentuk muka bumi Melaka yang berbukit bukau membantu dari segi panduan untuk kapal dagang keluar masuk ke pelabuhannya serta turut menjadi kubu pertahanan yang baik dan menjadi tempat yang strategik untuk memerhati dan mengawasi keselamatan Selat Melaka dan kawasan darat sekitarnya.[footnoteRef:36] Jadi adalah tidak keterlaluan untuk dinyatakan bahawa pemilihan lokasi Melaka yang berhampiran dengan Selat Melaka , penyusunan pemerintah yang teratur, sahsiah politik dan keagamaan oleh Parameswara merupakan suatu pendekatan yang tidak dapat dinafikan mengenai seorang yang telah dibesarkan seiring dengan kepentingan Selat Melaka. [footnoteRef:37] [36: Lisa Yip Shukye.Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhd. Hlm 18] [37: Zainal Abidin B. Abdul Wahid. 1992. Malaysia: Warisan dan Perkembangan. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka. hlm: 21-22.]

4.0 PENGUKUHAN MELAKA DARI SEGI SOSIAL4.1 PUSAT KEILMUANMula-mula, kita mestilah mempertimbangkan pentingnya pertukaran agama raja Melayu yang ketiga sama seperti yang dianggap oleh istana Melaka dalam tahun 1436.[footnoteRef:38] Pada masa tersebut raja Melaka sudah separuh umur dan tidak mungkin raja tersebut terpengaruh dengan kedewaan. [footnoteRef:39]Ini telah menjadikan Melaka pusat penyebaran Islam atas usaha dan minat pemerintah Melaka terhadap agama Islam. Hal ini telah menggalakkan kehadiran ramai ulama negeri. Contoh ulama ialah Maulana Abu Bakar. Ulama-ulama ini bertanggungjawab untuk membincangkan mengenai soal agama. Ulama diberi penghormatan serta kedudukan tinggi dalam kalangan masyarakat. Dengan ini, agama Islam telah berkembang di Melaka.[footnoteRef:40] Pemerintah juga telah menghantar ulama ke wilayah jajahan takluk. Contohnya, Sultan Mansur Syah menghantar ulama ke kawasan pengaliran Sungai Kampar (Minangkabau Timur) untuk menyebarkan agama Islam secara damai.[footnoteRef:41] Ditambah juga dengan pemelukan Islam oleh Parameswara melalui perkahwinannya dengan Puteri Pasai sekitar 1414, diperkirakan mempunyai asas yang kuat untuk perkembangan Melaka selepasnya.[footnoteRef:42] [38: O.W.Wolters. 1990. Kejatuhan Srivijaya Dalam Sejarah Melayu. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa Dan Pustaka. hlm: 187] [39: Ibid. hlm: 187] [40: Mohd Jamil Mukmin. 2004. Melaka Pusat Penyebaran Islam Di Nusantara Melaka: Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hal:81] [41: idib. hlm :82] [42: Abdul Rahman Abdullah. 2000. Sejarah dan Tamadun Asia Tenggara, Sebelum dan Sesudah Pengaruh Islam. Kuala Lumpur. Utusan Publication. hlm: 34]

4.2 PERKAHWINANAspek perkahwinan antara pemerintah dengan wanita golongan diraja negara asing serta rakyat tempatan yang berkahwin dengan pedagang asing yang menjalankan perdagangan juga telah mengukuhkan kedudukan negeri Melaka. Contohnya, Sultan Mansur Syah telah berkahwin dengan Puteri Hang Li Po. Selain itu, Sultan Megat Iskandar Syah (Parameswara) telah berkahwin dengan Puteri Pasai dan Sultan Mansur Syah berkahwin dengan Puteri Maharaja Dewa Sura bagi pengukuhan kedudukan negeri Melaka dalam kalangan wilayah jajahan takluknya. Apabila hubungan terjalin melalui pemelukan agama, maka hubungan akan bertambah erat kerana kedua-duanya akan berkongsi pendapat mengenai agama yang dianuti. Dengan itu, Melaka telah berjaya mencapai suatu kedudukan tinggi dalam peringkat tempatan dan antarabangsa.[footnoteRef:43] [43: Mohd Jamil Mukmin. 2004. Melaka Pusat Penyebaran Islam Di Nusantara .Melaka. Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). hlm:87]

5.0 KESIMPULANPengukuhan yang dilakukan oleh raja dan para pembesar Melaka telah dapat melahirkan negeri Melaka menjadi sebuah empayar yang teguh dan stabil di bawah satu sistem pemerintahan tradisional yang teratur dan kemas. Secara tidak langsung, sistem pemerintahan yang teratur dan kemas ini telah berjaya mengerakkan Melaka menjadi sebuah negeri yang memperoleh kejayaan dari segi politik, ekonomi, dan sosial. Melaka mulai dikenali di serata dunia akibat kejayaan yang dilakukan oleh raja dan para pemerintah yang menyebabkan kuasa asing pada masa tersebut mulai menaruh minat untuk mengambil Melaka, dan hal ini dapat diatasi dan dibendung oleh pemerintah pada masa tersebut. Sikap para pemerintah yang berhasil menjalankan tanggungjawab dengan penuh dedikasi ditambah dengan rakyat yang taat setia dan bersedia berganding bahu turut menjadi asas kepada kejayaan Melaka. Oleh itu, zaman kegemilangan negeri Melaka telah menjadi satu iktibar bagi zaman kesultanan pada masa dahulu kepada negeri-negeri Melayu yang lain dan ini turut di ikuti oleh Johor-Riau.

BIBLIOGRAFIAbdul Rahman Abdullah. 2000. Sejarah dan Tamadun Asia Tenggara, Sebelum dan Sesudah Pengaruh Islam. Kuala Lumpur. Utusan PublicationBarbara Watson Andaya dan Leornard Y. Andaya. 2001. A History of Malaysia. Ed ke-2. Basingstoke. Palgrave.Fuziah Shaffie Ruslan Zainuddin. 2000. Sejarah Malaysia. Shah Alam . Penerbit Fajar Bakti Sdn. Bhd,Liang Liji. 1996. Hubungan Empayar Melaka-Dinasti Ming Abad ke-15.Bangi, Selangor. Universiti Kebangsaan Malaysia.Lisa Yip Shukye, Jais bin Abdul Hamid. 2012. Sejarah Politik Malaysia Sehingga Awal Abad Ke-20. Selangor Darul Ehsan. Penerbitan Multimedia sdn.bhdMohd Jamil Mukmin. 1994. Melaka pusat penyebaran Islam di Nusantara. Perpustakaan Negara Malaysia Data Pengkatalogan. Institusi Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia (IKSEP). Muhammad Yusof Hashim, 1990, Kesultanan Melayu Melaka Kuala Lumpur:Dewan Bahasa dan Pustaka.Muhammad Yusoff Hashim. 1992. The Malay Sultanate of Malacca. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.Muhd Yusof Ibrahim. 2009. Tun Perak: Pencetus Wawasan Empayar Melaka. Kuala Lumpur. Tinta Publishers.O.W.Wolters. 1990. Kejatuhan Srivijaya Dalam Sejarah Melayu. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa Dan Pustaka. Prof. Emeritus Dato Dr.Mohd Yusoff Hashim. 2005. Parameswara pengasas Empayar Melaka . Melaka. Institusi Kajian Sejarah Dan Patriotisme Malaysia (IKSEP)Zainal Abidin B. Abdul Wahid. 1992. Malaysia: Warisan dan Perkembangan. Kuala Lumpur. Dewan Bahasa dan Pustaka.

10