Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

5
www.matematika-sma.com - 1 13. SOAL-SOAL FUNGSI KOMPOSISI DAN FUNGSI INVERS EBTANAS1999 1. Diketahui f(x) = x – 4 Nilai dari f(x 2 ) – (f(x)) 2 + 3 f(x) untuk x = -2 adalah A. -54 B. -36 C. -18 D. 6 E. 18 jawab: Cari masing-masing nilai: diketahui : f(x) = x – 4 maka: 1. f(x 2 ) = x 2 - 4 2. (f(x)) 2 = ( x - 4) 2 = x 2 - 8x + 16 3. 3 f(x) = 3(x-4) = 3x – 12 masukkan ke dalam persamaan soal: f(x 2 ) – (f(x)) 2 + 3 f(x) = x 2 - 4 - ( x 2 - 8x + 16 ) + (3x-12) = - 4 + 8x – 16 + 3x – 12 = 11x – 32 untuk x = -2 11. (-2) – 32 = -22 – 32 = - 54 Jawabannya adalah A EBTANAS1999 2. Fungsi f : R R dan g: R R ditentukan oleh f(x) = 3x – 2 dan g(x) = 1 x x , untuk x 1, maka (fog)(x) = …. A. 1 2 5 x x D. 1 2 x x B. 1 2 5 + x x E. 1 2 + x x C. 1 1 + x x jawab: (fog)(x) = f (g(x)) = f ( 1 x x ) = 3 ( 1 x x ) – 2 = 1 3 x x - 2 = 1 ) 1 ( 2 3 x x x = 1 2 2 3 + x x x = 1 2 + x x jawabannya adalah E EBTANAS1998 3. Diketahui fungsi f dan g pada R yang ditentukan oleh f(x) = 2x + 3 dan g(x) = x 2 - 3x + 2, maka (gof)(x) =… A. 4x 2 + 6x + 2 D. 4x 2 - 6x + 20 B. 4x 2 + 6x – 2 E. 4x 2 - 6x + 7 C. 4x 2 - 6x + 2 Jawab: (gof)(x) = g (f(x)) = g (2x + 3) = (2x+3) 2 -3(2x+3) + 2 = 4x 2 + 12x + 9 – 6x – 9 + 2 = 4x 2 + 6x + 2 jawabannya adalah A

Transcript of Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

Page 1: Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

www.matematika-sma.com - 1

13. SOAL-SOAL FUNGSI KOMPOSISI DAN FUNGSI INVERS

EBTANAS1999 1. Diketahui f(x) = x – 4 Nilai dari f(x 2 ) – (f(x)) 2 + 3 f(x) untuk x = -2 adalah A. -54 B. -36 C. -18 D. 6 E. 18 jawab: Cari masing-masing nilai: diketahui : f(x) = x – 4 maka: 1. f(x 2 ) = x 2 - 4 2. (f(x)) 2 = ( x - 4) 2 = x 2 - 8x + 16 3. 3 f(x) = 3(x-4) = 3x – 12 masukkan ke dalam persamaan soal: f(x 2 ) – (f(x)) 2 + 3 f(x) = x 2 - 4 - ( x 2 - 8x + 16 ) + (3x-12) = - 4 + 8x – 16 + 3x – 12 = 11x – 32 untuk x = -2 11. (-2) – 32 = -22 – 32 = - 54 Jawabannya adalah A

EBTANAS1999 2. Fungsi f : R R dan g: R R ditentukan oleh f(x) = 3x – 2

dan g(x) = 1−x

x , untuk x ≠ 1, maka (fog)(x) = ….

A. 125

−−

xx D.

12

−−

xx

B. 125

−+

xx E.

12

−+

xx

C. 11

−+

xx

jawab: (fog)(x) = f (g(x))

= f (1−x

x )

= 3 (1−x

x ) – 2

= 1

3−xx - 2

= 1

)1(23−

−−x

xx

= 1

223−

+−x

xx

= 12

−+

xx

jawabannya adalah E EBTANAS1998 3. Diketahui fungsi f dan g pada R yang ditentukan oleh f(x) = 2x + 3 dan g(x) = x 2 - 3x + 2, maka (gof)(x) =… A. 4x 2 + 6x + 2 D. 4x 2 - 6x + 20 B. 4x 2 + 6x – 2 E. 4x 2 - 6x + 7 C. 4x 2 - 6x + 2 Jawab: (gof)(x) = g (f(x)) = g (2x + 3) = (2x+3) 2 -3(2x+3) + 2 = 4x 2 + 12x + 9 – 6x – 9 + 2 = 4x 2 + 6x + 2 jawabannya adalah A

Page 2: Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

www.matematika-sma.com - 2

EBTANAS2000 4. Diketahui fungsi f(x) = 2x 2 -3x + 1, g(x) = x – 1 dan (fog)(x) = 0. Nilai x yang memenuhi adalah …

A. -2 dan - 23 D. 2 dan

23

B. -2 dan 23 E. 2 dan 3

C. -2 dan 3 jawab: (fog)(x) = f (g(x)) = 0 = f (x – 1) = 2(x-1) 2 - 3(x-1) + 1 = 2 (x 2 -2x + 1) – 3x + 3 + 1 = 2x 2 - 4x + 2 – 3x + 3 + 1 = 2x 2 - 7x + 6 = 0 = ( 2x - 3 ) ( x - 2 ) = 0 Nilai yang memenuhi : 2x – 3 = 0 2x = 3

x = 23 …. (1)

x – 2 =0 x = 2 …..(2)

hasil yang memenuhi adalah x =23 dan x = 2

jawabannya adalah D UAN2005 5. Diketahui f : R R, g: R , g(x) = 2x+3 dan (f og)(x) = 12x 2 + 32x + 26, Rumus f(x) =… A. 3x 2 - 2x + 5 D. 3x 2 + 2x - 5 B. 3x 2 - 2x + 37 E. 3x 2 + 2x - 50 C. 3x 2 - 2x + 50

jawab: (fog)(x) = f (2x+3) = 12x 2 + 32x + 26 Misalkan 2x + 3 = p 2x = p – 3

x = 2

3−p

f(2x+3) = 12x 2 + 32x + 26

f(p) = 12(2

3−p ) 2 + 32 (2

3−p ) + 26

= 12 . (4

962 +− pp ) + 16p – 48 + 26

= 3 p 2 - 18p + 27 + 16p – 48 + 26 = 3 p 2 - 2p + 5

f (x ) = 3x 2 - 2x + 5 jawabannya adalah A UMPTN2001 6. Jika f(x) = 2x – 3 dan (gof)(x) = 2x + 1, maka g(x) =… A. x +4 C. 2x + 5 E. 3x + 2 B. 2x + 3 D. x + 7 jawab: (gof)(x) = g (2x-3) = 2x + 1 misal 2x – 3 = p 2x = p + 3

x = 2

3+p

g (2x-3) = 2x+1

g(p) = 2 (2

3+p ) + 1

= p + 4 maka g(x) = x + 4 Jawabannya adalah A

Page 3: Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

www.matematika-sma.com - 3

UMPTN1999

7. Jika f(x) = 12 +x dan (fog)(x) = 2

1−x

542 +− xx

maka g(x-3) = ….

A. 5

1−x

C. 3

1−x

E. 3

1+x

B. 1

1+x

D. 3

1−− x

Jawab: (fog)(x) = f (g(x))

= 2

1−x

542 +− xx

= 2

1−x

542 +− xx

1))(( 2 +xg = 2

1−x

542 +− xx

(g(x)) 2 + 1 = 2

2

)2(54

−+−

xxx .

(g(x)) 2 = 2

2

)2(54

−+−

xxx - 1

= 2

22

)2()2(54

−−−+−

xxxx

= 2

22

)2()44(54

−+−−+−

xxxxx

= 2)2(1−x

g(x) = 2)2(1−x

= 2

1−x

maka g(x-3) = 2)3(

1−−x

= 5

1−x

Jawabannya adalah A

EBTANAS1999 8. Diketahui fungsi f dengan rumus f(x) = 2x – 3 dan f 1− adalah fungsi invers dari f. Nilai dari f 1− (-1)=… A. -2 B. -1 C. 1 D. 2 E. 3 jawab: f(x) = 2x – 3 misal y = 2x-3, maka f(x) = y ⇔ x = f 1− (y) y = 2x – 3 2x = y + 3

x = 2

3+y

f 1− (y) = 2

3+y , maka

f 1− (x) = 2

3+x

sehingga f 1− (-1) = 2

31+− = 22 = 1

jawabannya adalah C EBTANAS2000

9. Diketahui f(x) = 312

−+

xx ; x ≠ 3. Jika f 1− adalah

invers fungsi f, maka f 1− (x-2) = ….

A. 21

−+

xx ; x ≠ 2 D.

453

−−

xx ; x ≠ 4

B. 532

−−

xx ; x ≠ 5 E.

312

−+

xx ; x ≠ 3

C. 122

+−

xx ; x ≠ -1

Page 4: Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

www.matematika-sma.com - 4

jawab:

f(x) = 312

−+

xx

misal y = 312

−+

xx

y(x-3) = 2x + 1 xy – 3y = 2x + 1 xy – 2x = 3y + 1 x (y-2) = 3y + 1

x = 213

−+

yy

f 1− (y) = 213

−+

yy , maka

f 1− (x) = 213

−+

xx

dapat dilakukan dengan menggunakan rumus:

f(x) = dcxbax

++ 1−f (x) =

acxbdx

−+− ;

f(x) = 312

−+

xx a= 2;b=1;c=1;d=-3

1−f (x) = 2

1)3(−

+−−x

x = 213

−+

xx

sehingga f 1− (x-2) = 2)2(1)2(3

−−+−

xx

= 4

163−+−

xx

= 453

−−

xx

x – 4 tidak boleh 0 maka x ≠ 4 sehingga penyelesaiannya adalah :

f 1− (x-2) = 453

−−

xx ; x ≠ 4

Jawabannya adalah D

UN2002 10. Diketahui f:R R ; g:R R dengan

f(x) = 64

−+

xx dan g(x) = 2x – 1, maka

(fog) 1− (x) adalah….

A. 7232

−+

xx C.

2237

−+

xx E.

xx

2273

−−

B. x

x22

37−+ D.

2273−

−x

x

Jawab: Dapat dilakukan dengan 2 cara: Cara 1: cara biasa

1)( −fog (x) = ( 1−g o 1−f )(x) = 1−g ( 1−f (x))

f(x) = 64

−+

xx 1−f (x) =

acxbdx

−+−

1−f (x) = 1

4)6(−

+−−x

x = 146

−+

xx

g(x) = 2x – 1 = 1

12 −x

g(x) = dcxbax

++ a=2; b=-1; c= 0 ; d = 1

1−g (x) = acxbdx

−+− 1−g (x) =

21

−−− x

= 21 x +

21

1)( −fog (x) = 1−g ( 1−f (x))

= 1−g (146

−+

xx )

= 21 (

146

−+

xx ) +

21

= )1(2

)1(46−

−++x

xx

= 2237

−+

xx

Page 5: Soal-soal fungsi komposisi dan fungsi invers

www.matematika-sma.com - 5

Cara 2 : (fog) (x) = f (g(x)) = f (2x-1)

= 612412

−−+−

xx

= 7232

−+

xx

dcxbax

++ ; a =2;b=3 ; c =2 ; d= -7

(fog) 1− (x) = acxbdx

−+−

= 22

3)7(−+−−

xx =

2237

−+

xx

Jawabannya adalah C