asgment sosioekonomi

7/28/2019 asgment sosioekonomi

1/23

UNIVERSITI MALAYSIA SABAH SEMESTER II

SESI 2012/2013

SEJARAH SOSIO-EKONOMI TANAH MELAYU (1900-

1957)

TAJUK TUGASAN 9:

Bincangkan Impak Pembangunan dan Kemajuan Pengangkutan Moden

Terhadap Aspek Sosio-Ekonomi Masyarakat Tanah Melayu Pada Akhir

Abad ke-19 dan Separuh Pertama Abad-20

NAMA PENSYARAH: PROF. MADYA DR. ABD. RAHMAN TANG

NAMA TUTOR: EN. EDWARD GERANJA ELLIE

NAMA NO.MATRIK

COSMAS ANAK TABOH BA11110065

1


2/23

1.0 PENGENALAN

Tanah Melayu telah menerima banyak kesan daripada pemerintahan

kolonial British semenjak abad ke 18 lagi. Dalam hal ini, banyak

pembaharuan yang dilakukan oleh pihak British di kawasan Tanah Melayu

sama ada daripada sudut politik, ekonomi dan sosial. Dalam aspek ekonomi,

kita dapat melihat dengan jelas tentang pengenalan sistem ekonomi bebas

dan eksploitasi sumber ekonomi di Tanah Melayu atas sebab kepentingan

sumber bahan mentah di Eropah akibat daripada tercetusnya revolusi

industri pada penghujung abad ke 18. Hal ini memberikan banyak kesan ke

atas sistem ekonomi di Tanah Melayu. Selain daripada itu, aspek lain yang

jelas kelihatan kesannya akibat daripada penjajahan pihak British ialah

daripada aspek sosial. Dalam aspek ini, antara pembaharuan yang

dilakukan oleh pihak British ke atas penduduk melalui pembangunan yang

dilakukan oleh Barat dan pengenalan dan kemajuan teknologi moden

terhadap aspek sosio-ekonomi masyarakat Tanah Melayu pada akhir abad

ke-19 dan separuh pertama abad ke-20. Antara pembangunan dan

kemajuan yang dapat dilihat kesan daripada penjajahan pihak British ialah

melalui pembinaan sekolah-sekolah, pejabat pos, jalanraya dan jaringan

jalan kereta api. Melalui kemajuan sistem pengangkutan di Tanah Melayu,

pihak British juga telah memperkenalkan sistem pengangkutan moden

seperti kereta api, kereta dan pengangkutan lain termasuklah

pengangkutan udara iaitu kapal terbang.

Dalam tajuk ini, saya akan membincangkan dengan lebih lanjut

tentang impak pembangunan dan kemajuan pengangkutan moden terhadap

2


3/23

aspek sosio-ekonomi masyarakat Tanah Melayu pada akhir abad ke-19 dan

separuh pertama abad ke-20.

2.0 IMPAK PEMBANGUNAN TERHADAP SOSIO-EKONOMI TANAH

MELAYU

2.1. IMPAK POSITIF PEMBANGUNAN

2.1.1 SOSIAL

2.1.1.1 KEMAJUAN SISTEM KOMUNIKASI

Dari segi sistem komunikasi yang diperkenalkan oleh pihak Britsh, antara

kemajuan yang diperkenalkan oleh pihak British di Tanah Melayu adalah

bagi tujuan menghubungkan urusan perdagangan dan melicinkan lagi

pentadbiran British di Negeri-Negeri Selat (NNS), Negeri-Negeri Melayu

Bersekutu(NNMB) dan Negeri-Negeri Melayu Tidak Bersekutu(NNMTB).

Dalam yang yang sedemikian, perkembangan jaringan komunikasi seperti

pejabat pos, telegraf dan telefon semakin berkembang apabila mencapai

awal abad ke-20 setelah Tanah Melayu mengalami banyak kemajuan dari

segi ekonomi di Tanah Melayu. Hal ini turut memudahkan kehidupan dan

taraf sosial masyarakat di Tanah Melayu melalui kemajuan sistem

komunikasi yang diperkenalkan dan dimajukan oleh British pada zaman

penjajahan British di Tanah Melayu.

Jaringan telegraf yang pertama ialah yang digunakan untuk

menghubungkan Residen British di Kuala Kangsar dan Pejabat Penolong

Residen di Taiping seterusnya ke Pejabat Majistret di Matang, Perak pada 163


4/23

April 1876. Pada 10 tahun kemudian iaitu pada 1886, perkhidmatan talian

telegraf yang menghubungkan di antara Kuala Lumpur, Melaka, dan

Singapura telah diperkenalkan oleh pihak British. Perkhidmatan telefon pula

telah diperkenalkan pada akhir tahun 1891 dan menjelang tahun 1895,

terdapat 21 buah telefon yang terdapat di Kuala Lumpur.1

2.1.1.2 PERKEMBANGAN PEMBANDARAN

Pembandaran di Tanah Melayu muncul dan berkembang selaras dengan

perkembangan sistem ekonomi yang dibangunkan oleh pihak British

terutamanya sistem ekonomi perlombongan bijih timah dan ekonomi

perladangan. Kebanyakan bandar muncul di kawasan yang mempunyai

kepadatan penduduk yang tinggi. Misalnya, bandar-bandar seperti Ipoh,

Taiping, Kuala Lumpur dan Seremban pada asalnya adalah berkembang

daripada sebuah kampung perlombongan bijih timah. Dalam lingkungan

bandar-bandar tersebut, bandar George Town, Butterworth, Port

Sweetenham dan Melaka telah menjadi bandar besar kerana tempatnya

yang sangat sesuai untuk menjadi pusat perlabuhan.

Dalam hal yang demikian, peranan bandar-bandar awal yang

dibangunkan oleh pihak British adalah untuk mengumpul, memproses bijih

timah, kelapa kering, minyak kelapa sawit dan melaksanakan tugas

pentadbiran. Kuala Lumpur misalnya, mempunyai tugas untuk memproses

1 http://www.arkib.gov.my/perkembangan-telekomunikasi-negara diakses pada 2 Mei

2013, pada jam 8.00 p.m.

4
http://www.arkib.gov.my/perkembangan-telekomunikasi-negarahttp://www.arkib.gov.my/perkembangan-telekomunikasi-negara


5/23

barangan perkilangan, memperbaiki alatan pengangkutan, pusat kesihatan,

pelajaran dan hiburan.2

2.1.2 EKONOMI

2.1.2.1 PERKEMBANGAN SISTEM EKONOMI PERLOMBONGAN DAN

PERLADANGAN

Setelah British melakukan pembangunan terhadap aspek ekonomi di Tanah

Melayu, ternyata usaha British tersebut telah memberikan kesan positif

terhadap perkembangan sistem ekonomi di Tanah melayu seperti sistem

ekonomi perlombongan, tanaman getah, pertanian dan yang lain iaitu

perikanan.

Dalam sistem ekonomi perlombongan, British telah memperkenalkan

dan membangunkan teknologi peralatan bagi meningkatkan hasil sumber

bijih timah. Hal ini jelas apabila pengenalan kaedah pam dan lombong

dedah bagi menggantikan sistem perlombongan melampan yang bercorak

tradisional pada peringkat awal. Selain itu, penggunaan kapal korek telah

memesatkan lagi perkembangan ekonomi perlombongan di Tanah Melayu

seperti di Lembah Klang di Selangor dan Lembah Kinta di Perak. Sehingga

tahun 1929, pengeluaran bijih timah di seluruh Tanah Melayu meningkat

kepada 193, 600 tan disebabkan permintaan yang tinggi dari Eropah untuk

mengetin makanan. Pada tahun 1939, Fermon menganggarkan jumlah

pengeluaran bijih timah telah meningkat lebih kurang 1, 500, 000 tan.3

2 Ooi Jin Bee,Bumi, Penduduk dan Ekonomi di Tanah Melayu, Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka, 1968, hlm. 179.

3 Ibid., hlm. 325.

5


6/23

Dalam sistem ekonomi pertanian seperti penanaman getah, ia

meliput 60 peratus jumlah pendapatan eksport Tanah Melayu dan

kebanyakan kawasan tanaman getah ialah di kawasan-kawasan pantai dan

kaki bukit kawasan barat Tanah Melayu dari Perlis sehingga ke Johor. Dalam

aktiviti penanaman getah, terdapat dua kawasan penumpuan penanaman

getah yang terbesar. Yang pertama ialah Kedah Tengah dan Kedah Selatan,

Seberang Perai dan Perak Utara. Kawasan kedua ialah Selangor Selatan,

Negeri Sembilan, Melaka dan Johor Barat. Kawasan penanaman getah di

Pantai Timur adalah lebih terpencil dan kecil. Kemunculan tanaman getah di

Tanah Melayu mengakibatkan kemerosotan perusahaan tanaman lain

seperti ubi kayu, tebu dan kopi. Sehingga tahun 1910, ladang-ladang

hanyalah menanam tanaman getah sahaja, tetapi di antara tahun 1910 dan

1925 banyak ladang-ladang dibuka selain getah iaitu, ladang kelapa sawit,

ladang kelapa, ladang nanas dan ladang teh dan jumlah keluasan tersebut

semakin meningkat sehingga tahun 1950 dan semakin meningkat

menjelang tahun 1960. Jumlah keluasan ladang-ladang tersebut boleh

dilihat dalam jadual 1.4

Jadual 1: Luas Kawasan yang Bertanam dengan Tanaman-Tanaman Ladang

di Tanah Melayu sehingga 1960

Tanaman KeluasanGetah 1, 942, 000

Kelapa sawit 135, 000Kelapa 86, 000Nanas 15, 000Teh 9, 000

JUMLAH 2, 187, 000

4Ibid., hlm. 197.

6


7/23

Berdasarkan kepada jadual 1, dapat disimpulkan bahawa tanaman getah

merupakan tanaman yang penting sekali kepada sistem ekonomi

perladangan British di Tanah Melayu sehingga separuh pertama abad ke-20

selain daripada pertanian lain seperti kelapa sawit dan nanas.

2.2 IMPAK NEGATIF PEMBANGUNAN

2.2.1 SOSIAL

2.2.1.1 PENGASINGAN PENDIDIKAN MENGIKUT KAUM

Di Tanah Melayu, British tidak menitikberatkan perpaduan dalam sistem

pelajarannya disebabkan tujuan utama mereka memberikan pelajaran

kepada segolongan rakyat di Tanah Melayu adalah bagi membolehkan

sebahagian daripada mereka memenuhi keperluan tenaga kerja dan

kepentingan ekonomi British. Namun, hanya terdapat segelintir sahaja

mereka yang berkemampuan dan mendapat peluang pelajaran Inggeris dan

memasuki perkhidmatan kerajaan dan profesion di taraf-taraf yang terhad

dan bilangannya adalah amat kecil. Di Tanah Melayu, inggeris telah

memberikan tumpuan besar kepada sistem pelajaran Inggeris berbanding

sistem pendidikan Melayu. Sistem pendidikan Melayu diadakan Cuma pada

peringkat rendah sahaja dimana skop pelajarannya adalah amat terhad. 5

Dalam hal ini juga, British juga mewujudkan lima jenis sistem persekolahan

yang sama sekali terasing di antara setiap sekolah dengan yang lain iaitu

Sekolah Inggeris, Sekolah Melayu, Sekolah Agama, Sekolah Cina dan

5 Mohd. Shahari bin Ahmad Jabar, et al, Negara Kita: Sejarah Pentadbiran dan Dasar

Pembangunan, Kuala Lumpur: Institut Tabdbiran Awam Negara, 1983, hlm. 148.

7


8/23

Sekolah Tamil. Kelima-lima jenis sekolah tersebut mempunyai ciri-ciri

pemisah yang besar yang menyebabkan sistem pendidikan di Tanah Melayu

menjadi tidak sekata.

Pertama, setiap sekolah itu adalah khusus kepada sesuatu kaum

tertentu sahaja. Kedua, tiada dasar mengenai bahasa pengantar yang

tunggal dan bahasa pengantar adalah mengikut sistem persekolahan

masing-masing. Contohnya, Sekolah Inggeris menggunakan bahasa Inggeris

sebagai bahasa pengantar, dan begitulah yang berlaku di sekolah-sekolah

yang lain seperti Sekolah Melayu, Sekolah Tamil dan Sekolah Cina. Ketiga,

terdapat garis pemisah di antara setiap sekolah. Dalam hal ini, Sekolah

Melayu adalah bertempat di kawasan desa, Sekolah Cina bertempat di

kawasan perlombongan, dan Sekolah India ialah di kawasan ladang getah.

Ciri yang seterusnya ialah, kurikulum di kelima-lima jenis sekolah ini adalah

berbeza dan tidak sehala. Hal ini demikian kerana masing-masing

mempunyai sistem persekolahan yang tersendiri. Contohnya, sukatan

pelajaran Inggeris adalah berdasarkan kepada sistem persekolahan di

England. Sekolah Melayu pula menitikberatkan kemahiran 3M (membaca,

menulis dan mengira), sistem Sekolah Cina berdasarkan kepada corak

pelajaran di Cina dan Sekolah sistem Sekolah India adalah berdasarkan

kepada corak pelajaran di India.6

Jika dibandingkan dengan sistem persekolahan Inggeris, British telah

menitikberatkan akademik bagi persediaan menghadapi peperiksaan

Cambride Overseas School Certificate. Antara matapelajaran yang

diperkenalkan oleh British ialah Sains, Ilmu Alam, Pendidikan Jasmani,

6Ibid., hlm. 149.

8


9/23

Lukisan, Sejarah Eropah dan Sastera Inggeris. Dalam hal ini, corak

pendidikan British ini lebih bercorak kepada Barat dan ini menyebabkan

golongan orang Melayu sukar untuk mendapatkan pendidikan Inggeris

sehinggalah kepada tahun 1930an dimana sekolah Special Malay Class.7

2.2.1.2 PENINGKATAN BILANGAN DAN KEPADATAN PENDUDUK

Newbold telah menganggarkan bahawa terdapat sekitar 200, 000 penduduk

di Tanah Melayu tidak termasuk di Pulau Pinang, Singapura dan Melaka

pada tahun 1830. Pertumbuhan penduduk mula kelihatan setelah

kemasukan dan pendudukan orang-orang China di Pulau Pinang dan

Seberang Perai pada awal tahun 1800. Orang China mula terlibat dalam

kegiatan perniagaan manakala orang India bekerja sebagai peniaga kecil,

saudagar dan pertanian. Sebahagian daripada mereka ialah 'sepoi', yang

bertanggungjawab untuk menjaga keamanan di Tanah Melayu dan terikat di

bawah pengawasan pegawai British. 8 Misalnya, pada tahun 1812, terdapat

7000 orang penduduk India di Pulau Pinang dan di Seberang Perai daripada

jumlah keseluruhan penduduk dan pada tahun 1820, seramai 8500 orang

India di Pulau Pinang. Pada tahun yang sama, ada terdapat 8300 penduduk

Cina yang turut mendiami kawasan Pulau Pinang, kemudian, bilangan

penduduk China dan India semakin meningkat sehingga penghujung abad

ke-19 dan terus meningkat sehingga separuh pertama abad ke-20. Dalam

7 Shahril et al., Isu Pendidikan di Malaysia, Kuala Lumpur: Utusan Publication &

Distributors Sdn Bhd, 1999, hlm. 8.

8Ooi Jin Bee, op cit., hlm. 112.

9


10/23

tahun 1971, bilangan kemasukan pendatang luar telah meningkat secara

drastik iaitu sebagaimana yang ditunjukkan dalam jadual 2.9

Jadual 2: Jumlah Orang Dagang dan Penduduk Melayu di Negeri-Negeri Selat

pada tahun 1871

Bangsa Pulau Pinang Singapura Melaka JumlahChina 36, 561 54, 572 13, 482 104, 615India 18, 661 11, 501 3, 278 33, 390Eropah 433 1, 946 50 2, 429Nasrani dan

lain-lain

2, 409 2, 951 2, 850 8, 210

Jumlah

penduduk

dagang

58, 014 70, 970 19, 660 148, 644

Jumlah

penduduk

Melayu

75, 216 26, 141 58, 096 159, 453

Jumlah besar 133, 230 97, 111 77, 756 308, 097

Berdasarkan kepada jumlah penduduk di atas, sebilangan golongan

pedagang telah mengatasi jumlah penduduk tempatan iaitu di Singapura.

Hal ini turut menyebabkan berlakunya masalah sosial di mana wujud

kekacauan oleh pendatang luar di Tanah Melayu. Umpamanya, kedatangan

beramai-ramai orang Cina dan membuka lombong di Lembah Kinta dan

beberapa lombong lain di Negeri Sembilan dan Sungai Ujong telah

menimbulkan huru-hara apabila kumpulan-kumpulan orang China berbalah

dan bergaduh sesama mereka dan bergaduh dengan penghulu tentang isu

pemilikan tanah lombong, serta bergaduh tentang monopoli candu dan

9Ibid., hlm. 114.

10


11/23

minuman keras. Hal ini semakin berlarutan sehinggalah kepada tahun 1901,

di mana bilangan penduduk China adalah menjadi semakin ramai dan

melebihi jumlah orang Melayu iaitu hampir sama dengan jumlah orang

Melayu di Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, iaitu sebanyak 301, 463 orang

China berbanding dengan 313, 205 orang Melayu. Sehingga tahun 1930,

seramai 2, 317, 941 orang China telah datang ke Tanah Melayu. Seramai 1,

937, 941 mereka kemudiannya telah balik ke negara China dan seramai

380, 000 daripada mereka terus tinggal di Tanah Melayu yang mendorong

kepada kepadatan dan wujudnya masalah sosial di Tanah Melayu.10

2.2.2 EKONOMI

2.2.2.1 EKSPLOITASI SUMBER EKONOMI SECARA BESAR-

BESARAN OLEH BRITISH

Daripada sudut perkembangan ekonomi di Tanah Melayu, pembangunan ini

berkembang selaras dengan perkembangan teknologi peralatan dan

infrastruktur di Tanah Melayu pada zaman pentdbiran British sehingga

menyebabkan perusahaan aktiviti perlombongan semakin maju seterusnya

meningkatkan hasil pengeluaran bijih timah di Tanah Melayu. Misalnya,

pengeluaran bijih timah sebanyak 40, 000 tan pada tahun 1898 telah

meningkat lebih daripada 50, 000 tan pada tahun 1913 menyebabkan orang

Eropah semakin ramai yang melabur di Tanah Melayu pada akhir abad ke-

19. Hal ini turut dirancakkan lagi oleh peranan dan monopoli pelombong-

pelombong Cina dalam perusahaan bijih timah pada masa itu. Namun,

10Ibid., hlm. 119.11


12/23

monopoli pelombong-pelombong Cina semakin merosot dan perusahan bijih

timah mula didominasi oleh orang Eropah. Misalnya, pada tahun 1910, 78

peratus jumlah pengeluaran bijih timah adalah datang daripada lombong-

lombong orang Cina. Namun, pada tahun 1930, lombong-lombong orang

Eropah telah mengatasi peratusan pengeluaran daripada lombong-lombong

orang Cina iaitu mengeluarkan sebanyak 63 peratus dan selebihnya ialah

pengeluaran daripada lombong orang Cina. Semenjak daripada hal itu,

orang-orang Eropah terus-menerus memegang teraju perusahaan

perlombongan di Tanah Melayu dan mengeluarkan kira-kira 66 peratus bijih

timah di Tanah Melayu pada akhir tahun 1950an. Hal ini berlaku kerana

memandangkan bijih timah sudah lama menjadi sumber terbesar untuk

kerajaan British mendapatkan hasil keuntungan mereka di Tanah Melayu.11

Selain daripada eksploitasi terhadap sumber perlombongan,

eksploitasi terhadap sumber pertanian padi turut berlaku semasa era

penjajahan British di Tanah Melayu. Selain daripada mendapatkan eksport

beras daripada Burma, ekspoitasi sumber makanan padi di Tanah Melayu

turut berleluasa pada zaman penjajahan British sehinggalah pada tahun

1918. Lim Teck Ghee (1971: 118-144) telah menetapkan masa di antara

tahun 1913 sehingga tahun 1941 sebagai tempoh "kekurangan beras di

Tanah Melayu". Hal yang demikian menyebabkan pihak British mula berasa

bimbang akan kadar penyusutan sumber bahan makanan di Tanah Melayu

ditambah lagi dengan kos penjualan padi menjadi semakin meningkat. Oleh

hal yang demikian, pihak British mula memperkenalkan pengawalan beras

11Ibid., hlm. 313.

12


13/23

pada pertengahan tahun 1919 sehingga pada tahun 1921. Sehingga pada

tahun 1922, kadar import beras mula menjadi murah menyebabkannya

berlakunya kemerosotan pengeluaran padi tempatan.12 Jadual 3

menunjukkan keluasan kawasan penanaman padi di Tanah Melayu pada

tahun 1930 sehingga 1945.13

Jadual 3: kawasan penanaman padi di Tanah Melayu pada tahun 1930-1945

Tahun Akhir tahun 1930an

(ekar)

1945 (ekar)

Perak 99 000 110 000

Selangor 21 500 47 000Negeri sembilan 33 000 36 000

Pahang 40 000 50 000Melaka 32 000 33 294

Pulau pinang dan

seberang perai

37 200 45 000

3.0 IMPAK KEMAJUAN PENGANGKUTAN MODEN TERHADAP SOSIO-

EKONOMI TANAH MELAYU

3.1 IMPAK POSITIF KEMAJUAN PENGANGKUTAN MODEN

3.1.1 SOSIAL

3.1.1.1 PERKEMBANGAN PETEMPATAN

12 Shamsulbahriah Ku Ahmad, Pembangunan Ekonomi dan Kelas Sosial di

Semenanjung Malaysia, Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka, 1988, hlm. 71.

13 Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia, edisi kedua, Selangor: FajarBakti, 2003, hlm. 523.13


14/23

Pembinaan kemudahan perhubungan seperti jalan raya dan juga

kemudahan pengangkutan moden seperti kereta api telah menjadikan

kawasan pedalaman mempunyai jalan perhubungan sebagai kawasan

tumpuan untuk mendirikan penempatan. Sebelumnya, masyarakat Melayu

tertumpu di pinggir-pinggir sungai untuk dijadikan penempatan kerana

masih belum mempunyai kemajuan dari segi perhubungan dan

pengangkutan. Oleh kerana pengangkutan pada zaman dahulu

menggunakan sungai sebagai laluan perhubungan, maka kawasan persisir

dan sesetengah kawasan di pinggir sungai yang besar di Tanah Melayu

menjadi pusat pengelompokan masyarakat Melayu tradisional. Kawasan

tersebut juga menjadi sumber nadi ekonomi mereka sejak berabad

lamanya. Setelah berlakunya perkembangan dalam sistem perhubungan

dan pengangkutan, kawasan yang tinggal di pesisir pantai atau sungai telah

berpindah ke kawasan pendalaman. Pembinaan jalan raya yang merentasi

daerah-daerah di pendalaman dan menghubungkan kawasan bandar baru

yang muncul menyebabkan ianaya menjadi tumpuan baru kepada

masyarakat di Tanah Melayu ketika itu. Orang Cina biasanya membina

rumah kedai di pinggir jalan terutamanya di kawasan bandar seperti Kuala

Lumpur, Taiping, Ipoh dan Seremban.14

3.1.1.2 PENINGKATAN MOBILITI PENDUDUK

14 Fisher Charles, The Railway Geography of British of British Malaya: Kuala Lumpur, 1946,

hlm. 123.

14


15/23

Kemajuan pengangkutan moden ternyata dapat meningkatkan mobiliti

peduduk. Hal ini kerana, penduduk dapat bergerak dari satu destinasi ke

destinasi yang lain dengan cepat pada bila-bila masa sahaja. Hal ini dapat

meningkatkan darjah kesampaian penduduk dari satu tempat ke tempat

yang lain berbangding sebelumnya di mana mereka bergerak dengan hanya

berjalan kaki atau menggunakan sungai sebagai laluan perjalanan mereka.

Masa perjalanan juga dapat dikurangkan apabila terbinanya jalan raya yang

menghubungkan beberapa kawasan. Contohnya, menjelang tahun 1930,

sudah terdapat satu laluan yang sempurna bagi menghubungkan Kangar di

utara sehingga ke Johor Baharu di selatan. Pada 1890, kereta api ringan

Muar yang perkhidmatannya dari Jalan Sulaiman Bandar Maharani ke Parit

Jawa dan pada 1910-1931, landasan kereta api dari Perai ke Padang Besar

dan dari Gemas ke Rantau Panjang Kelantan telah memberi kemudahan

kepada penduduk pada masa itu itu bergerak dan ini akan meningkatkan

kadar komunikasi antara masyarakat pada masa itu.15 Perkembangan

pengangkutan moden juga telah mewujudkan kemudahan infrastruktur di

tanah melayu. Contohnya, perkhidmatan bas diwujudkan di kawasan yang

terletak berhampiran bandar besar sebagai pengangkutan alternative untuk

berulang-alik antara Kuala Lumpur dengan Ampang. Kereta api Muar telah

memberi perkhidmatan percuma kepada pelajar-pelajar Melayu yang

berulang-alik belajar di Sekolah Inggeris Bandar Maharani.16

15 J. Kennedy,A History of Malaya, A.D. 1400-1959, London: MacMillan, 1962, hlm 25.16Abdul Hamid Abdul Majid,Analisa Rangkaian Jalan Raya dan Kaitannya dengan

Pembangunan Ekonomi, Selangor: Institut Teknologi Mara, 1980, hlm. 4.

15


16/23

3.1.2 EKONOMI

3.1.2.1 MEMPERCEPATKAN URUSAN PENGHANTARAN BIJIH

TIMAH

Landasan kereta api yang pertama dibina adalah pada tahun 1885 yang

telah menghubungkan Taiping dengan Port Weld pada bulan Jun 1885

sejauh 8.25 batu. Jalan kereta api ini telah dibina oleh Sir Hugh Low yang

merupakan Residen Perak pada masa itu. Pembinaan jalan kereta api ini

adalah untuk menyediakan kemudahan perkhidmatan bagi perindustrian

bijih timah di larut.17

Stesen kereta api Taiping ini terletak di padang

Sekolah King Edrward VII. Kuala Sepetang dinamakan sebagai Port Weld

oleh British dan merupakan stesen kereta api yang pertama. Pada tahun

1890 pula, sebuah jalan kereta api yang menghubungkan Seremban dengan

Port Dickson telah dibina sepanjang 16 batu. Perkhidmatan kereta api

Selangor dikendalikan oleh Selangor Government Railway (SGR).18 Ini diikuti

pada tahun 1893 apabila sebuah lagi jalan kereta api dari Ipoh ke Batu

Gajah dan Teluk Anson ke Tapah Road siap dibina. Pembinaan jalan kereta

api pada fasa pertama ini jelas membuktikan kepentingan perlombongan

bijih timah menjadi faktor utama kepada kewujudan sistem perhubungan

dan pengangkutan tersebut.

17 P. Sivarajan & S.M. Arasi, Sejarah Sosio Ekonomi Tanah Melayu Tahun 1970,

Selangor: Penerbitan Multimedia Sdn. Bhd. hlm 30.

18 Abdul Halim bin Halid & Syed Danial Haris bin Syed Husin, Perkhidmatan

Pengangkutan Awam Relbas, Selangor: Institut Teknologi Mara, 1990, hlm 82.

16


17/23

Fasa kedua pula berlaku antara tahun 1877 hingga 1909. Pada

peringkat ini, pembinaan jalan kereta api adalah untuk menghubungkan

antara bahagian utara dengan bahagian selatan Semenanjung.19 Selepas

pembentukan Negeri-Negeri Melayu Bersekutu, jalan-jalan kereta api yang

sedia wujud mula disambungkan atas inisiatif Sir Frank Swettenham dan

dikendalikan oleh Sistem Kereta api Negeri-Negeri Bersekutu. Pada tahun

1903 misalnya, Perai telah disambungkan dengan Seremban dan Gemas

dan terus dipanjangjan hingga ke Johor Bharu pada 1909 dan akhirnya

Singapura pada 1923.20 Di utara pula, Prai telah disambungkan ke Padang

Besar pada 1918 dan seterusnya ke Thailand manakala dari Gemas telah

dipanjangkan hingga ke Tumpat melalui Kuala Lipis dan terus ke Sungai

Golok.21

Fasa ketiga pula melibatkan pembinaan jalan kereta api antara tahun

1910 hingga 1931. Pembinaan ini telah juga meliputi negeri Kedah, Perlis,

Johor, Kelantan dan Terengganu. Setiap negeri di Semenanjung telah

dihubungkan dengan jalan kereta api meliputi timur dan barat, utara dan

selatan. Kerja-kerja untuk membina jalan kereta api dari Gemas dengan

Tumpat mengambil masa yang agak lama kerana sebahagian besar negeri

Pahang masih diliputi hutan yang tebal.22 Kemajuan dalam bidang

pengangkutan dalam dilihat dilihat selepas penubuhan Persekutuan Tanah

19

Ibid., hlm. 31.

20 Ruslan Zainuddin, Sejarah Malaysia, edisi kedua, Selangor: Fajar Bakti, 2003, hlm. 794.

21 Abdul Halim bin Halid & Syed Danial Syed Husin, Op cit., hlm 85.

22 Ruslan Zainuddin, Op cit., hlm 786.

17


18/23

Melayu pada tahun 1948. Nama kereta api Negeri-Negeri Melayu Bersekutu

telah ditukar kepada Kereta api Tanah Melayu (KTM). Pada peringkat awal,

perkhidmatan kereta api dilihat hanya untuk menghubungkan pelabuhan

dengan pusat bandar. Ini lebih berperanan untuk menagngkut hasil bumi

seperti bijih timah, arang batu, balak dan beras ke negeri-negeri lain serta

ke pelabuhan.23 Kereta api telah memainkan peranan penting dalam

perkembangan ekonomi di Tanah Melayu khususnya terhadap bijih timah

dan getah.24 Penerokaan kawasan-kawasan baru bijih timah dan getah

dapat ditemui dengan terbinanya landasan kereta api. Selepas pembinaan

landasan kereta api itu, terdapat banyak lading-ladang getah telah dibuka

sepanjang jalan kereta api. Bagi pihak British, pengangkutan moden ini

sangat memberi manfaat kepada mereka. Hal ini kerana, pengangkutan dan

penghantaran bijih timah ke pelabuhan-pelabuhan akan menjadi lebih cepat

dan cekap. Hal ini dapat dilihat pada tahun 1885 di mana pihak British telah

membina empat landasan kereta api yang bertujuan untuk menghubungkan

pelabuhan Weld dengan Taiping yang menjadi pusat perlombongan

kawasan Larut. Di Selangor pula, pengangkutan utama bijih timah ke

Pelabuhan Kelang melalui Sungai Kelang. Jadi, kewujudan pengangkutan

moden ini ternyata memberi manfaat kepada kedua-dua belah pihak iaitu

masyarakat di tanah melayu dan juga pihak British. Selain itu juga, dengan

adanya kemudahan ini, sistem penghantaran hasil bijih timah menjadi lebih

cekap. Hal ini kerana, hasil bijih timah dapat diangkut dengan jumlah yang

banyak dan ini akan meningkatkan lagi kadar pengeluarannya. Hasil bijih

23Ibid.,hlm. 787.

24Zainal Abidin bin Abdul Wahid et al.,Warisan Dan Perkembangan, Kuala Lumpur: Dewan

Bahasa dan Pustaka, 1992,hlm 165.

18


19/23

timah yang diangkut menggunakan kereta api juga dijamin akan

keselamatannya.

3.2 IMPAK NEGATIF KEMAJUAN PENGANGKUTAN MODEN

3.2.1 SOSIAL

3.2.1.1 MEWUJUDKAN MASALAH KEPADATAN PENDUDUK

Walaupun kemajuan dari segi pembangunan dan pengangkutan moden

dilihat memberi kesan yang positif terhadap sosial masyarakat ketika itu,

tidak dinafikan juga terdapat impak yang negatif yang wujud hasil daripada

perkembangan ini. Hal ini kerana kemajuan tersebut menyebabkan populasi

penduduk semakin bertambah dan menggalakkan kemasukan buruh asing.

Hal ini kerana, pembinaan jalan kereta api dan jalan raya memerlukan

buruh yang ramai dan mempunyai kemahiran kejuruteraan bagi

menyempurnakan perlaksanaan ini dalam tempoh yang singkat.25

Para sejarawan bersetuju bahawa kemajuan teknologi perhubungan

dan pengangkutan telah memperkembangkan lagi aktiviti perlombongan

bijih timah dan perladangan getah. Perkembangan yang begitu dalam

kedua-dua aktiviti ini telah menyebabkan munculnya bandar-bandar baru di

sekitar Tanah Melayu. Bandar-bandar baru yang muncul adalah seperti

Kuala Lumpur, Taiping, Seremban dan Lukut. Perkembangan bandar ini juga

dikatakan akibat daripada lambakan golongan migran yang datang kesan

daripada kemajuan pengangkutan moden yang dianjurkan oleh British.

25 P. Sivarajan & S.M. Arasi, op cit., hlm. 30.

19


20/23

Jumlah penduduk meningkat dengan begitu ketara iaitu kira-kira setengah

juta penduduk pada tahun 1870 kepada kira-kira 3.3 juta orang pada 1921.

Hal ini mewujudkan pola penduduk yang tidak seragam apabila majoriti

golongan imigran Cina dan India tinggal di kawasan bandar manakala orang

Melayu tinggal di kawasan luar bandar. Hal ini telah mewujudkan keadaan

dwi-ekonomi di tanah Melayu.

3.2.2 EKONOMI

3.2.2.1 KETIDAKSAMARATAAN TABURAN DAN PERKEMBANGAN

EKONOMI TANAH MELAYU

Kemajuan jalan raya dan kereta api telah memberi impak yang besar dalam

aspek ekonomi. Semasa penguasaan British di Tanah Melayu, mereka lebih

memberi tumpuan untuk memajukan ekonomi di kawasan pantai Barat

Semenanjung berbanding di Pantai Timur. Hal ini kerana, kekayaan sumber

ekonomi di kawasan tersebut seperti sumber bijih timah dan getah. Oleh itu,

kemajuan pengangkutan moden lebih tertumpu di kawasan- kawasan

sebelah pantai barat dan mengakibatkan proses pembangunan dan

pengangkutan moden di pantai timur agak lembap. Secara tidak langsung,

menyebabkan sektor ekonomi moden berkembang sangat pesat di pantai

barat semenanjung seiring dengan kemudahan jalan raya dan sistem

pengangkutan yang baik. Berbeza pula bagi masyarakat di pantai timur

yang masih mengamalkan kegiatan ekonomi tradisional sara diri seperti

pertanian dan perikanan.26

26Ruslan Zainuddin, op cit., hlm. 523.

20


21/23

Kesannya, masyarakat Melayu yang majoritinya berada di kawasan

pendalaman seperti di pantai timur tidak berkembang dari segi ekonomi.

Hal ini juga menyebabkan orang Cina dan orang Eropah tergolong dalam

kategori pertama iaitu sektor ekonomi moden manakala para petani Melayu

menduduki kategori kedua iaitu sektor ekonomi tradisional.27

4.0 ANALISIS DAN PENILAIAN

Berdasarkan kepada pembentangan, saya bersetuju bahawa pembangunan-

pembangunan yang telah berlaku pada penghujung abad ke-19 dan

separuh pertama abad ke-20 dan perkembangan teknologi pengangkutan

samaada iaitu pengangkutan telah mendatangkan banyak impak kepada

kehidupan sosial dan corak ekonomi masyarakat di Tanah Melayu samaada

daripada aspek positif mahupun aspek negatif.

Melalui aspek pembangunan oleh British di Tanah Melayu, antara

contoh impak positif daripada aspek sosial yang kita dapat lihat daripada

pengenalan sistem komunikasi dan perkembangan pembandaran. Daripada

aspek ekonomi masyarakat Tanah Melayu, impak positif yang berlaku akibat

daripada pembangunan ialah perkembangan sistem perladangan dan

perlombongan. Namun, perkembangan pembangunan ini berlaku adalah

bagi menjamin perkembangan ekonomi dan kelangsungan sistem

pentadbiran British di Tanah Melayu.

27Ibid.,hlm. 524.

21


22/23

Selain itu, aspek negatif yang berlaku akibat pembangunan yang

berlaku di Tanah Melayu terhadap sosio-ekonomi Tanah Melayu ialah

berlakunya masalah pengasingan sistem pendidikan mengikut kaum

tertentu, peningkatan kadar dan kepadatan penduduk yang mencetuskan

masalah sosial di Tanah Melayu dan kewujudan masalah dari sudut

eksploitasi sumber ekonomi secara besar-besaran oleh pihak British.

Melalui impak kemajuan pengangkutan moden terhadap sosio-

ekonomi penduduk Tanah Melayu, antara kesan positifnya ialah

perkembangan petempatan dan memudahkan urusan penghantaran hasil

bijih. Melalui impak negatif daripada kemajuan pengangkutan moden ke

atas sosio-ekonomi penduduk Tanah Melayu, dapat dilihat melalui

ketidaksamarataan taburan dan kemajuan ekonomi di Tanah Melayu.

Melalui kesan-kesan akibat pembangunan dan kemajuan pengangkutan

moden terhadap sosio-ekonomi masyarakat Tanah Melayu pada akhir abad

ke-19 dan separuh pertama abad ke-20, dapat dilihat bahawa ia adalah

usaha oleh British untuk mengukuhkan kepentingan ekonomi mereka di

Tanah Melayu. Dapat dikatakan di sini bahawa mereka lebih mengutamakan

kepentingan revolusi perindustrian di Eropah melalui usaha dan ekspoitasi

mereka terhadap seluruh sumber ekonomi di Tanah Melayu terutamanya

sumber bijih timah.

5.0 KESIMPULAN

22


23/23

Kesimpulannya, pembangunan dan kemajuan pengangkutan moden telah

memberikan banyak kesan positif dan kesan negatif terhadap sosio-

ekonomi masyarakat Tanah Melayu pada akhir abad ke-19 dan separuh

pertama abad ke-20. Kedua-dua pembangunan dan kemajuan

pengangkutan moden ini adalah berlaku secara berperingkat-peringkat.

Dalam hal yang demikian, pembangunan dan kemajuan pengangkutan

moden ini telah membawa banyak kesan positif terhadap sosio-ekonomi di

Tanah Melayu. Namun, kita juga tidak dapat menafikan juga bahawa

pembangunan dan kemajuan pengangkutan moden turut memberikan

kesan negatif terhadap sosio-ekonomi masyarakat Tanah Melayu sehingga

separuh pertama abad ke-20.

23

asgment sosioekonomi

Documents

Transcript of asgment sosioekonomi