Nana : ___________________________________________________________

Tingkatan : ______________________________________________________

BAB 2: STRUKTUR ATOM

2.1 JIRIM

1

2.1.Teori Zarah Jirim

1. Jirim merujuk kepada sebarang bahan yang mempunyai _____________ dan memenuhi

____________.

2. Jirim terdiri daripada zarah yang seni dan diskrit.

3. Zarah itu mungkin atom, molekul. atau ion.

4. Atom ialah zarah neutral yang paling kecil dalam unsur dan dapat wujud secara sendiri

atau mengambil bahagian dalam tindak balas kimia.

5. Molekul ialah zarah yang neutral, terdiri daripada sekumpulan atom unsur yang sama atau

unsur yang berlainan yang diikat secara kimia.

6. Ion ialah zarah yang bercas positif atau negatif.

7. Ion yang bercas positif disebut kation. Ion yang bercas negatif disebut anion.

8. Jirim dapat wujud sebagai unsur atau sebatian.

a) Unsur ialah bahan tulen yang tidak dapat diurai kepada bahan yang ringkas secara kimia.

Unsur ini terdiri daripada satu jenis atom sahaja.

b) Sebatian terdiri daripada atom yang lebih daripada satu jenis yang diikat secara kimia.

RAJAH 2.1 : PENGELASAN JIRIM

2.1.2 : TEORI KINETIK JIRIM

1. Teori kinetik jirim dapat digunakan untuk menerangkan

Resapan

Perubahan keadaan jirim

2. Teori kinetik jirim ialah perkembangan daripada teori zarah jirim. Teori ini menerangkan

keadaan jirim yang berbeza dari segi aspek pergerakan zarah.

3. Berdasarkan teori kinetik:

Zarah mempunyai tenaga kinetik. Zarah selalu bergerak secara rawak dan

berlanggaran antara satu sama lain.

Kelajuan zarah dalam tiga keadaan fizik jirim adalah berbeza.

2

Semakin tinggi suhu. semakin tinggi tenaga kinelik. Zarah bergerak dengan lebih

laju.

4. Pada suhu yang diberikan. zarah yang lebih ringan bergerak dengan lebih laju berbanding

dengan zarah yang berat.Terdapat tiga keadaan fizik jirim: ________________,

_____________ dan _____________.

Jadual 2.1 Perbandingan antara pepejal. Cecair dan gas

Keadaan

jirim

Sifat

Pepejal Cecair Gas

Susunan zarah

Zarah-zarah tersusun

sangat rapat dan teratur

Tidak rapat dan disusun

longgar

Tidak disusun dengan

teratur sangat jauh

antara satu sama lain.

Pergerakan

zarah

_________ dan

_____________ pada

kedudukan yang tetap

____________,

____________ , dan

bergerak secara bebas

Bergetar, berputar dan

bergerak secara

________________.

Daya tarikan

antara zarah

Sangat __________ Lemah Sangat ___________

Tenaga kinetic Rendah Sederhana Sangat tinggi

Kadar resapan Sangat rendah __________________ __________________

5. Resapan

3

a. Resapan ialah satu proses apabila bahan yang berlainan dicampur akibat daripada

pergerakan rawak zarah daripada kawasan yang berkepekatan tinggi ke kawasan

berkepekatan rendah.

b. Resapan melibatkan dua konsep:

Zarah bergerak melalui ruang udara yang terdapat di medium tertentu.

Pergerakan zarah berlaku secara rawak di semua arah.

c. Resapan zarah berlaku pada gas, cecair dan pepejal. Kadar resapan berkadar langsung

dengan kelajuan zarah dan juga ruang udara di antara zarah- zarah. Kadarnya paling linggi

pada ___________. lebih rendah pada _____________dan paling rendah pada ________.

d. Terdapat ruang udara yang lebih banyak besar di antara zarah- zarah gas. Ruang di antara

zarah-zarah cecair adalah lebih kecil. Zarah-zarah dalam pepejal adalah sangat rapat antara

satu sama lain dengan ruang yang sangat kecil.

e. Sebagai contohnya, suatu balang gas yang mengandungi udara diletakkan di atas satu

balang gas yang lain yang mengandungi wap bromin. Selepas penutup diagihkan, wap

bromin perang meresap di seluruh balang.

2.1.3 PERUBAHAN KEADAAN JIRIM

Jirim dapat berubah daripada satu keadaan kepada satu keadaan yang lain jika haba

diserap atau dibebaskan.

Rajah 2.3 Perubahan keadaan jirim

1. Namakan proses (a), (b), (c), (d),(e), (f)

a: ___________________________ d:__________________________________

b: ___________________________ e: __________________________________

c: ___________________________ f:___________________________________

Graf Pemanasan Naftalena

4

GAS(a)

(d)

(f)

(c)

(b)

(e)

1. Keadaan perubahan jirim dapat dijelaskan melalui graf pada rajah di bawah.

Rajah: graf pemanasan naftalena

AB: Naftalena dalam keadaan _____________. Apabila dipanaskan, tenaga haba

____________ . Molekul _____________ dengan cepat. Suhu naflalena

_____________kerana molekul menerima tenaga haba.

BC. Naftalena mula ________________ di B. Molekul naftalena menerima tenaga yang

cukup untuk _______________________________________. Suhu adalah tetap walaupun

pemanasan naftalena di teruskan. Suhu tetap ini di sebut _________________________. .

Sekarang, naflalena terdiri daripada satu campuran _____________ dan _______________.

Haba diserap sehingga naftalena bertukar menjadi cecair dengan selengkapnya. Semua

naflalena telah melebur dengan lengkap di C.

CD. Naflalena dalam keadaan cecair. Apabila naflalena dipanaskan. molekul menerima

tenaga haba yang banyak. Suhu terus meningkat.

2. Dalam pemanasan naflalena kukus air digunakan dan bukan dipanaskan secara terus.

Hal ini kerana :

_______________________________________________________________

_______________________________________________________________

3. Pembekuan adalah proses apabila cecair bertukar menjadi pepejal. Sebagai contohnya.

penyejukan naflalena.

Graf penyejukan naftalena

5

PQ. Naftalena dalam keadaan _______________. Suhu menurun kerana molekul naftalena

________________________________. Pergerakannya menjadi perlahan dan molekul

menjadi semakin _____________.

QR : Cecair mula membeku di Q. cecair itu berada dalam keadaan campuran

_______________dan ________________. Suhu adalah tetap kerana haba yang hilang ke

persekitaran diseimbangkan dengan tenaga yang dibebaskan untuk menarik zarah bersama.

Suhu apabila cecair menjadi pepejal disebut _____________________________.

RS. Naftalena dalam keadaan pepejal. Suhu terus menurun lagi sehingga mencapai suhu

bilik.

4. Semasa proses penyejukan. tabung didih diletakkan di dalam kelalang kon kerana :

• untuk memastikan proses penyejukan adalah seragam.

• untuk mengelakkan kehilangan haba dengan cepat.

6. Bagi bahan yang tulen. takat beku dan takat leburnya adalah sama.

7. Kehadiran bendasing akan merendahkan takat lebur tetapi meningkatkan takat didih suatu

bahan.

8. Keadaan fizik suatu bahan pada suhu dan tekanan tertentu bergantung pada takat lebur dan

takat didihnya.

• Suatu bahan berada dalam keadaan pepejal jika wujud pada suhu yang lebih

rendah dari pada takat leburnya.

• Suatu bahan berada dalam keadaan cecair jika wujud pada suhu yang lebih

tinggi daripada takat leburnya tetapi lebih rendah daripada takat didihnya.

6

• Suatu bahan berada dalam keadaan gas jika wujud pada suhu yang lebih tinggi

daripada takat didihnya.

STRUKTUR ATOM

Sejarah perkembangan model atom

1. Lengkapakan jadual di bawah.

Saintis Struktur Ciri-ciri

Atom dianggap sebagai zarah yang sangat kecil

dan tidak boleh dibahagikan lagi.

Atom ialah satu sfera bercas positif yang

mengandungi beberapa zarah bercas negatif yang

dikenali sebagai elektron

Cas positif (proton) dan hampir kesemua jisim

atom bertumpu dalam satu kawasan kecil yang

dikenali sebagai ___________. Elektron

bergerak dalam ruang sfera di luar nukleus.

Elektron di dalam atom bergerak dalam

__________ elektron mengelilingi nukleus.

Neutron (zarah-zarah neutral di dalam

nukleus) menyumbang hampir separuh

daripada jisim suatu atom.

7

Zarah subatom

1. Bilangan proton dalam suatu atom neutral sama dengan bilangan elektronnya. Maka,

bagi atom neutral, nombor proton juga mewakili ______________________.

NOMBOR PROTON DAN NOMBOR NUKLEON

Perwakilan Atom Unsur:

1. Saintis menggunakan symbol sebagai singkatan bagi nama unsur.

2. Nombor proton adalah bilangan ________________ dalam atom suatu unsur.

3. Nombor nukleon adalah jumlah bilangan ____________________ dan

_________________ dalam atom sesuatu unsur.

8

ProtonSimbol : Cas relative elektrik : Jisim relatif :

Nukleus NeutronSimbol : Cas relative elektrik : Jisim relatif :

Elektron Simbol : Cas relative elektrik : Jisim relatif :

Nombor nukleon = bilangan proton + bilangan neutron

ISOTOP DAN KEGUNAANNYA

1. Isotop ialah atom-atom bagi unsur yang sama mempunyai ___________________ yang

sama tetapi ________________________ yang berbeza..

2. Isotop mempunyai

o ______________ yang serupa kerana bilangan elektron valens yang sama.

o ______________ yang berbeza kerana mempunyai jisim yang berbeza.

4. Lengkapakan jadual di bawah :

Unsur Isotop Bilangan

proton

Bilangan

neutron

Nombor

proton,

Z

Nombor

nukleon,

A

Symbol atom

Oksigen Oksigen-16

Oksigen-17

Oksigen-18

Karbon Karbon-12

Karbon-13

Karbon-14

Klorin Klorin-35

Klorin-37

17

17

18

20

17

17

35

37 37Cl

KEGUNAAN ISOTOP

9

17

Kegunaan isotop

2.4 STRUKTUR ELEKTRONIK SUATU ATOM

1. Elektron mengorbit nukleus pada petala suatu atom. Setiap petala dapat menempatkan

bilangan elektron yang tertentu.

Petala Bilangan electron maksimum

Pertama 2

Kedua 8

Ketiga 18

Keempat 36

2. Sungguhpun begitu, bagi atom yang mempunyai nombor proton 1-20. bilangan

elektron yang maksimum pada petala yang ketiga ialah lapan sahaja.

Petala Bilangan eleklron maksimum

Pertama 2

Kedua 8

Ketiga 8

3. Elektron pada petala yang terkeluar disebut _______________________.

________________ menentukan sifat kimia bagi sesuatu unsur.

4. Contoh : susunan atom aluminium

10

5. Lengkapkan jadual di bawah;

No Unsur Simbol Nombor

proton

Nombor

nukleon

Bilangan Susunan

elektron

Electron

valensKumpulan

Kala

1 Hydrogen 1 1

2 Helium He 2 4 2 2 2 2 (duplet) 2 1 1

3 Lithium 3 7

4 Berilium 4 9

5 Boron 5 11

6 Karbon 6 12

7 Nitrogen 7 14

8 Oksigen 8 16

9 Flourin 9 19

10 Neon Ne 10 20 10 10 10 2.8 (octet) 8 18 2

11 Natrium 11 23

12 Magnesium 12 24

13 Aluminium 13 27

14 Silicon 14 28

15 Forforus 15 31

16 Sulphur 16 32

17 Klorin 17 35

18 Argon Ar 18 40 18 22 18 2.8.8 (octet) 8 18 3

19 Potassium 19 39

20 Kalsium 20 40

Nota:

1. Bagi menentukan kumpulan, kala, logam dan bukan logam suatu unsur dalam

jadual berkala unsur sila rujuk buku teks ms 63 (bab 4)

2. Nombor nukleon atom tidak perlu dihafal.

11