f307139672_REKABENTUK_ELEKTRIK

8/2/2019 f307139672_REKABENTUK_ELEKTRIK

1/132

Jun2002 ITiDi 1

REKABENTUK PEMASANGAN

ELEKTRIKOleh:

RAIS BIN MAAT

Institut Latihan dan Pembangunan

Infrastruktur Ikram (ITiDi)


2/132

Jun2002 ITiDi 2

CIRI-CIRI PEPASANGAN

Kos effective

Selamat digunakan

Mengikut peraturan Praktikal, mesra pengguna

Mudah & murah disenggara

Nilai estetik


3/132

Jun2002 ITiDi 3

PERATURAN BERKAITAN

IEE ke 16

Akta Bekalan Elektrik 1990

Peraturan-Peraturan Elektrik 1994 Factories and Machinery Act 1967

British Code of Practice

British Standard/Malaysian Standard Illumination Engineering Society (IES)


4/132

Jun2002 ITiDi 4

LANGKAH-LANGKAH

Kira Jumlah Beban Tersambung (TCL) dan

Kehendak Maksima (MD) pepasangan

Tentukan bilangan dan kedudukan bebanelektrik seperti lampu-lampu, kipas, soket

outlet 13A dan sebagainya Tentukan lokasi suis, DB, SSB, MSB,

Pencawang, dsb.

Tentukan jenis & kadaran arus (currentrating) alat perlindungan/pemutus litar yanghendak digunakan


5/132

Jun2002 ITiDi 5

LANGKAH-LANGKAH

Pilih jenis kabel, saiz dan bilangan untuk

setiap bahagian pemasangan serta jenis

pendawaian

Tentukan beban (lampu) dan suis yangmengawalnya

Sediakan lukisan-lukisan elektrik (site

plan, rajah skema & rajah susunatur)

Sediakan anggaran kos projek


6/132

Jun2002 ITiDi 6

ANGGARAN BEBAN

Lampu-lampu

Kipas-kipas (siling/dinding/pelawas)

Soket alir keluar (13A & 15A)

Alat hawa dingin

Motor elektrik

Pengasing (Isolator) Mesen-mesen


7/132

Jun2002 ITiDi 7

BEBAN-BEBAN KECIL

Loceng Abaikan

Jam elektrik Abaikan

Mata lampu (tanpa lampu tersedia) 100 W

18W flourescent 25 W

36W flourescent 50 W

60W filament 60 W

100W filament 100 W

Emergency light/KELUAR sign 20 W


8/132

Jun2002 ITiDi 8

BEBAN-BEBAN KECIL

Kipas siling/dinding 90 W

Mata kipas siling 100 W

Soket alir keluar 13A 250 W (domestik)

300 W (industri)

Soket alir keluar 15A 500 W

Mata alat hawa dingin 1.2 kW (1.5h.p), 1.5 kW (2h.p),

1.9kW (2.5h.p), 2.3kW (3h.p)

Isolator 30A 2.3 kW

Isolator 60A 3.7 kW

Lain-lain Ikut arus kadaran


9/132

Jun2002 ITiDi 9

BEBAN LAMPU DISCHARGE

Untuk anggaraan beban lampu discharge

kadaran wattnya hendaklah didharab

dengan faktur 1.8 untuk mengambil kira

faktur kuasa lampu, kehilangan didalam

cok atau ballast dan kesan harmonic


10/132

Jun2002 ITiDi 10

BEBAN-BEBAN BESAR

Untuk beban besar nilai kuasa

sebenarnya (kW/kVA), voltan bekalan,

faktur kuasa dan kecekapannya

hendaklah diketahui terlebih dahulu dantidak boleh menganggarnya begitu

sahaja


11/132

Jun2002 ITiDi 11

TCL

Total Connected Load (TCL) ialahjumlah beban anggaran (kW)

dengan andaian kesemua beban-

beban elektrik didalam sesuatupemasangan elektrik digunakan

secara maksima dan serentak


12/132

Jun2002 ITiDi 12

FAKTUR KEPELBAGAIAN (DF)

Ialah satu angka atau peratus yang

menggambarkan kuasa tertinggi dari

TCL yang digunakan serentak pada satu-

satu masa tertentu Contohnya 100 buah lampu 100W yang

dipasang hanya 80 buah sahaja di ON

kan serentak pada satu-satu masa. Olehitu DF adalah 80% atau 0.8


13/132

Jun2002 ITiDi 13

KEHENDAK MAKSIMA (MD)

MD ialah Beban Maksima (kW) yangdiperlukan oleh sesuatu pepasangantanpa mengira bila ianya akan berlaku.

MD lazimnya adalah beban penuh danmungkin jugak lebih dari itu. Ialazimnya kurang atau paling tinggi samadengan TCL.

MD = TCL x DF


14/132

Jun2002 ITiDi 14


15/132

Jun2002 ITiDi 15

MENENTUKAN MD

Dalam rekabentuk MD lazimnya tidak dapat

ditentukan dengan tepat. Nilai MD hanyalah satu

nilai anggaraan sahaja berdasarkan jadual atau

pengalaman atau data-data tertentu. Namun bagiperekabentuk yang berpengalaman mereka boleh

menentukan nilai MD yang lebih baik dan realistik

walaupun tidak seratus peratus tepat. Nilai MD

pula boleh berubah apabila pola penggunaanberubah. Nilai MD penting untuk menentukan

kadaran pemutus litar utama


16/132

Jun2002 ITiDi 16

PERTAMBAHAN BEBAN

Setelah MD dapat dianggarkan ia

hendaklah ditambah 10% hingga 15%

lagi untuk mengambil kira pertambahan

beban dimasa akan datang. Jikaanggaran MD terlalu rendah mungkin

pemutus litar tidak dapat menahan arus

beban penuh, sebaliknya jika anggaraanMD terlalu tinggi pemasangan menjadi

oversize, membazir dan tidak perlu


17/132

Jun2002 ITiDi 17

BEBAN ALAT HAWA DINGIN

Jika pehak mekanikal lambat atau belumdapat menganggarkan beban alat hawa

dingin mereka, formula berikut boleh

digunakan, tetapi hanya untukketinggian siling standard 9 kaki:

kW = 0.044615 x luas lantai (m)

Beban sebenarnya hendaklah diperolehi

dari pehak mekanikal


18/132

Jun2002 ITiDi 18

ESSENTIAL & NON-

ESSENTIAL LOADS

Essential Loads Loads that need supply atall times especially during normal supplyfailure such as corridor lights, computers,

servers, PABX, security system, life supportequipment, operation room, etc.

Non-Essential Loads Less important loadsthat do not require supply during normal supply

failure such as normal office lightings, officeair cond system, etc


19/132

Jun2002 ITiDi 19

SUPPLY FOR ESSENTIAL

LOADS

Normally essential loads get immediate

supply from UPS system

(Uninterruptable Power Supply) for ashort duration and will be taken over by

standby generator set after that.

Different busbar shall be used to supply

these loads and change over contactor

shall be used


20/132

Jun2002 ITiDi 20

MENGIRA ARUS

Gunakan formula:

P (kW) = Vph x Iph x Cos (satu fasa)

dan untuk tiga fasa:P (kW)= 3 x Vline x Iline x Cos


21/132

Jun2002 ITiDi 21

KEDUDUKAN LAMPU

Bilangan lampu ditentukan menggunakanLumen Method atau cara lain yang sesuai.

Kedudukan dan susunan lampu hendaklah

sesuai dengan pencahayaan samarata dantidak bertindih dengan peralatan lain seperti

grill air-cond, kipas siling dsb.

Kedudukan suis hendaklah ditempat senang di

akses dan tidak terlindung / terhalang.


22/132

Jun2002 ITiDi 22

KEDUDUKAN MATA KUASA

Didalam satu bilik mata kuasa hendaklahdari fasa yang sama, jika dua mata kuasa

dari fasa yang berlainan jaraknya

hendaklah tidak kurang dari 2 meter. Jarak dari pili air dan dapor hendaklah

tidak kurang dari 2 meter.

Tidak dibenarkan dipasang didalam bilikmandi kecuali untuk shaver unit.


23/132

Jun2002 ITiDi 23

KEDUDUKAN MATA KUASA

Soket outlet 13A yang TIDAK dipasangdidinding hendaklah menggunakan

underfloor ducting/conduit/casing atau

apa-apa cara yang sesuai dan diluluskan Cara ini diperlukan untuk bilik

komputer, makmal, woksyop,

supermarket dan sebagainya


24/132

Jun2002 ITiDi 24

SOKET BILIK KOMPUTER

Bilik komputer selalunya memerlukanbilangan soket 13A yang banyak, oleh itu

lebih baik dikhaskan satu DB untuknya.

Penggunaan RCCB 30mA mungkinmenimbulkan masaalah disebabkan arus

bocor yang tinggi, oleh itu RCCB 100mA

boleh digunakan.


25/132

Jun2002 ITiDi 25

LOKASI MSB, SSB, DB

MSB hendaklah dekat dengan pusatbeban (load centre) untuk mengelakkan

susut voltan yang melebehi 4%.

SSB hendaklah digunakan jikasekumpulan beban berada agak jauh

dari pusat beban untuk mejimatkan

kabel dan memudahkan kawalan dansenggaraan.


26/132

Jun2002 ITiDi 26

DISTRIBUTION BOARD (DB)

Jika bilangan lampu dan soket 13Abanyak eloklah DB yang berasingandigunakan untuk memudahkan kerja-

kerja senggaraan. Penggunaan RCCB tiga fasa tidak

digalakkan disebabkan gangguan kepadafasa-fasa lain jika berlaku tripping.Gunakan tiga RCCB satu fasa untuk DBtiga fasa.


27/132

Jun2002 ITiDi 27

PERINGKAT AGIHAN BEKALAN

Bekalan dari TNB/Alatubah/Janakuasa

Ke Papan Suis Utama (PSU/MSB)

Ke Papan Suis Kecil (PSK/SSB)

Ke DB atau beban besar

Ke beban-beban melalui alat kawalan

atau pensuisan


28/132

Jun2002 ITiDi 28

JENIS-JENIS PSU

Tiada kompartmen

Sebahagian sahaja berkompartmen

Sepenuhnya berkompartmen

Wall mounted

Pedestal (floor mounted), front access

Cubicle (front & back access) Cubicle (front access only)


29/132

Jun2002 ITiDi 29

CUBICLE SWITCHBOARD


30/132

Jun2002 ITiDi 30

PEDESTAL

SWITCHBOARD


31/132

Jun2002 ITiDi 31

WALLMOUNTED

SWITCHBOARD


32/132

Jun2002 ITiDi 32

PEMILIHAN KABEL

Jenis-Jenis Kabel:PVC, PVC/PVC, PVC/SWA/PVC

PILC (Paper Insulated Lead Covered)

PILCDSTAS ( Double Steel Tape &Amoured)

XLPE (Cross Link Polyethylene)

XLPE/SWA/PVC

MICC (Mineral Insulated Copper Cable)FRC (Fire Rated cable)


33/132

Jun2002 ITiDi 33

JENIS-JENIS PENDAWAIAN

Permukaan (surface)

Terbenam (consealed)

Pembuluh permukaan (surface conduit)

Pembuluh terbenam (consealed conduit) Sesalur (trunking)

Ducting

Dulang (tray)

Riser/duct/trench

Busduct/Ladder


34/132

Jun2002 ITiDi 34

PENDAWAIAN

PERMUKAAN


35/132

Jun2002 ITiDi 35

PENDAWAIAN

TERBENAM


36/132

Jun2002 ITiDi 36

PENDAWAIAN

KONDUIT


37/132

Jun2002 ITiDi 37

PENDAWAIAN TRUNKING DAN TRAY


38/132

Jun2002 ITiDi 38

SAIZ KABEL

Kabel hendaklah cukup saiznya supaya:Boleh menanggung arus beban penuh

dan arus pusuan (inrush current)

Keupayaan membawa arusnyamelebehi dari keupayaan membawa

arus pemutus litar yang mengawalnya

Susut voltan tidak melebihi 4%


39/132

Jun2002 ITiDi 39

KABEL LITAR AKHIR

Litar Fius/MCB Kabel (mm) Luas LantaiLampu &

kipas

5A/6A 1.5 -

Litar gelang(soket 13A)

30/32A 2.5 100m

Litar radial

soket 13A

30/32A 4.0 50m

Radial soket

13A

20A 2.5 20m


40/132

Jun2002 ITiDi 40

SAIZ KABEL PERLINDUNGAN

Saiz kabel fasa (S) Saiz kabel perlindungan

Kurang dari 16mm S

16mm - 35mm 16mm

Melebihi 35mm Separuh dari S

Lebih dari 70mm

pita tembaga 6mm x 25mm


41/132

Jun2002 ITiDi 41

KABEL PENGIKAT

Kabel Pengikat (Bonding Conductor)hendaklah sama saiz dengan kabel

perlindungan tetapi minima 4.0mm.

Ia digunakan untuk menyambunganbahagian-bahagian logam berkonduktif

dengan terminal bumi sepunya (common

earthing terminal) untuk mengujudkanvoltan samaupaya.


42/132

Jun2002 ITiDi 42

SAIZ KABEL-KABEL LAIN

Ib

In = ------------------------

Ca + Cg + CiDimana : Ib = arus beban

Ca = faktur suhu ambient

Cg = faktur kumpulanCi = faktur penebat haba


43/132

Jun2002 ITiDi 43

SUSUT VOLTAN

Vd = mV x I x L

1000Vd - jumlah susut voltan (tak melebihi 4%)

mV - susut voltan kabel (milivolt/A/m)

I - arus beban (A)

L - panjang kabel (meter)


44/132

Jun2002 ITiDi 44

CARA CEPAT

mV = 1000 x Vd

A x L

Dimana nilai Vd maksima

ditetapkan dahulu


45/132

Jun2002 ITiDi 45

CONTOH

Satu beban 18kW, 415V, p.f 0.85 berada90 meter dari MSB. Tentukan saiz kabel jenis PVC multicore tanpa perisai yangsesuai digunakan.

I = 18,000/1.732x415x0.85 = 30A

Dari jadual 4D1A, IEE 16, column 5 (3

atau 4 kabel tertutup dlm. konduit atautrunking) saiz kabel yang sesuai ialah6mm


46/132

Jun2002 ITiDi 46

CONTOH

Keupayaan membawa arus kabel 6mm

ialah 36A, oleh itu ia mampu membawa arus

tadi (30A)

Tetapi nilai susut voltannya ialah 6.4

milivolt/ampiar/meter (JADUAL 4D1B,

column 6)

Jumlah susut voltan Vd= 0.0064V x 30A x

90m = 17.28V (melebihi 4% atau 16.6V), olehitu kabel 6mm tidak boleh digunakan

CONTOH


47/132

Jun2002 ITiDi 47

CONTOH Oleh itu pilih saiz 10mm atau 16mm, tetapi cara

ini lambat dan membuang masa Oleh itu gunakan cara cepat:

mV = 1000 x (susut voltan maksima 16V) = 5.9mV

30A x 90m

Dari JADUAL 4D1B, column no 6, reference

method 3 or 4, nilai mV yang diperolehi tadi berada

diantara 6.4mV(6mm) dan 3.8mV(10mm) dan saiz

yang boleh dipilih ialah 10mm sebab susutvoltannya kurang dari 5.9mV. Lebih besar saiz

kabel maka lebih kuranglah susut voltannya

SAIZ KONDUIT


48/132

Jun2002 ITiDi 48

SAIZ KONDUIT

Saiz konduit G.I atau PVC adalah terhad

kepada maksima 32mm dan hanya boleh diisidengan kabel sebanyak 40% sahaja

Jadual 12A memberikan faktur kabel untuk

konduit tiada bengkok kurang dari 3 meter Jadual 12B memberikan faktur kabel untuk

konduit untuk digunakan dengan Jadual 12A

Jadual 12C memberikan faktur kabel untuk

konduit melebehi 3 meter


49/132

Jun2002 ITiDi 49

SAIZ KONDUIT

Gunakan appendix 12 IEE

Jadual 12A

Jadual 12B

Jadual 12C

Jadual 12E

Jadual 12F


50/132

Jun2002 ITiDi 50

SAIZ-SAIZ KONDUIT

STANDARD

16mm

20mm

25mm

32mm


51/132

Jun2002 ITiDi 51


52/132

Jun2002 ITiDi 52

CONTOH


53/132

Jun2002 ITiDi 53

CONTOH

Tentukan saiz konduit untuk memuatkan 9

bilangan kabel PVC 1.5mm stranded,anggapkan konduit terdapat satu bengkokan

(one bend)

Dari Jadual 12A, kabel 1.5mm PVCfakturnya ialah 31, jumlah fakturnya

ialah 9 x 31= 279, rujuk table 12D kita

dapati angka yang paling hampir ialah294, oleh itu saiz konduit yang paling

sesuai ialah 20mm


54/132

Jun2002 ITiDi 54

SAIZ-SAIZ TRUNKING

(mm x mm)

50 x 37.5 50 x 50

75 x 50 75 x 75

100 x 50 100 x 75 100 x 100

150 x 50 150 x 75 150 x 75

150 x 100 150 x 150


55/132

Jun2002 ITiDi 55

PAPAN AGIHAN

Kabel masuk

Pengasing/Suis Utama Berfius/MCB

RCCB

Palang bas hidup Fius/MCB

Terminal Neutral

Terminal bumi Numbering & Labelling


56/132

Jun2002 ITiDi 56

PAPAN AGIHAN SATU FASA


57/132

Jun2002 ITiDi 57


58/132

Jun2002 ITiDi 58


59/132

Jun2002 ITiDi 59

PAPAN

AGIHAN

TIGAFASA


60/132

Jun2002 ITiDi 60


61/132

Jun2002 ITiDi 61

TYPICAL

MAIN

SWITCH

BOARD


62/132

Jun2002 ITiDi 62

ONE INCOMING WITH GENSET


63/132

Jun2002 ITiDi 63

TWO INCOMING WITH GENSET


64/132

Jun2002 ITiDi 64

TYPICAL MAIN SWITCHBOARD WITH GENSET


65/132

Jun2002 ITiDi 65

BUSBAR SYSTEM

Single busbar system

Sectionalised single busbar system

Sectionilised ring busbar system

Duplicate busbar system

KADARAN ARUS BUSBAR


66/132

Jun2002 ITiDi 66

KADARAN ARUS BUSBAR

Saiz Busbar (mm x mm) Kadaran Arus (A)

6.3 x 40 4006.3 x 50 500

6.3 x 63 600

6.3 x 70 7006.3 x 80 800

6.3 x 90 900

6.3 x 100 10002 x 6.3 x 63 1200

2 x 6.3 x 80 1600

MINIMUM CLEARANCE INDOOR


67/132

Jun2002 ITiDi 67

BUSBAR OPEN OR ENCLOSED

Voltage (kV)

Between Phase

Min clearance to

earth in air

Min clearance to

earth in air

Min

ClearanceBetweenphase in air

Min

ClearanceBetweenphase in air

Open (in) Enclosed (in) Open (in) Enclosed (in)

0.44 0.75 5/8 1.0 0.75

0.66 1.0 0.75 1.25 1.02.2 1.5 1.5 1.5 1.5

3.3 2.0 2.0 2.0 2.0

6.6 2.5 2.5 3.5 3.511 3.0 3.0 5.0 5.0

22 5.5 5.5 9.5 9.5

33 8.75 8.75 14 14

MINIMUM CLEARANCE OUTDOOR


68/132

Jun2002 ITiDi 68

MINIMUM CLEARANCE OUTDOOR

BUSBAR OPEN TYPE

Voltage (kV)

Between Phase

Min clearance to

earth in air (in)

Min clearance

bet. phase in air

6.6 6 8

11 7 11

22 9 17

33 13 23

MINIMUM CLEARANCE BETWEEN BUSBAR


69/132

Jun2002 ITiDi 69

MINIMUM CLEARANCE BETWEEN BUSBAR

IMMERSED IN COMPOUND OR OIL

Voltage (kV)

Between Phase

Min clearance to

earth (in)

Min clearance

bet. phase (in)

0.66 0.5 0.75

3.3 0.5 0.75

6.6 0.75 1.0

11 1.0 1.5

22 1.75 2.5

33 2.5 3.5


70/132

Jun2002 ITiDi 70

MELTING POINT OF COPPER

Melting point of copper is at 1,084 degrees

C


71/132

Jun2002 ITiDi 71

COPPER VS ALUMINIUM

CU AL

Weight for equal conductivity 1.0 0.5

Conductivity for equal areas 1.0 0.61

Tensile strength (hard drawn) 1.0 0.4

Hardness (hard drawn) 1.0 0.44

Modulus of elasticity 1.0 0.55

Co-efficient of thermal expansion 1.0 1.39

Melting point 1.0 0.61

SISTEM PERLINDUNGAN


72/132

Jun2002 ITiDi 72

SISTEM PERLINDUNGAN

Overcurrent (O/C)/Litar pintas

Overload

Earth Leakage (arus bocor kebumi)

Earth Fault (rosak ke bumi)

Lightning

Surge


73/132

Jun2002 ITiDi 73

ALAT PERLINDUNGAN

Fius (fius suis, suis fius) MCB (miniature c.b)

MCCB (moulded case c.b)

ACB (air circuit breaker)

RCCB (residual current c.b)

Current Transformer (C.T)

Relay

SPD (surge protection device)

PEMILIHAN ALAT


74/132

Jun2002 ITiDi 74

PEMILIHAN ALAT

PERLINDUNGAN

Arus kadaran (current rating)

kA rating

Harga

Mudah disenggara

Trend terkini

Praktikaliti/Kesesuaian Technical performance


75/132

Jun2002 ITiDi 75

FAKTUR FIUS

Ialah arus minima yang akan meleburkan

elemen fius dibahagikan dengan arus

kadaran fius. Fius dawai - 2

Fius katrij - 1.5

Fius HRC - 1.25 ke 1.5


76/132

Jun2002 ITiDi 76

KADARAN FIUS SUIS

100A

160A

250A

300A

400A

600A


77/132

Jun2002 ITiDi 77

KADARAN MCB

6A

10A

15A

20A

32A

KADARAN MCCB


78/132

Jun2002 ITiDi 78

KADARAN MCCB

30A 300A

60A 400A

100A 500A

125A 600A

150A 800A

200A 1000A 250A 1200A

KADARAN ACB


79/132

Jun2002 ITiDi 79

KADARAN ACB

600A 3000A

800A 3500A

1000A 4500A

1250A 6300A

1600A

2000A 2500A


80/132

Jun2002 ITiDi 80

BUS TIE/BUS COUPLER

Jika sesuatu pemasangan itu mendapat dua

atau lebih punca bekalan TNB kedua-dua

nya boleh dihubungkan menggunakan bus

tie/bus coupler dan hendaklah dari jenisempat kutub. Sistem ini hendaklah dipasang

dengan castle key untuk mengelakkan

kedua-dua bekalan dari bertembung tanpasynchronising dibuat terlebih dahulu


81/132

Jun2002 ITiDi 81

CHANGE OVER CONTACTOR

Jika sesuatu pemasangan perlu

mempunyai janakuasa tunggusedia

bekalannya hendaklah disambungkan

kepada MSB menggunakan change overcontactor (C.O.C) untuk operasi secara

otomatik dan hendaklah dari jenis empat

kutub

DISKRIMINASI


82/132

Jun2002 ITiDi 82

DISKRIMINASI

Menentukan tahap arus atau arus &masa disetiap bahagian litar supaya jika

berlaku gangguan bekalan akan

melibatkan hanya bahagian yang kecildan tidak melibatkan bahagian-bahagian

lain yang tidak berkaitan.

DISKRIMINASI


83/132

Jun2002 ITiDi 83

DISKRIMINASI


84/132

Jun2002 ITiDi 84

DISKRIMINASI

FAULT


85/132

Jun2002 ITiDi 85

DISKRIMINASIARUS & MASA

PERLINDUNGAN LITAR


86/132

Jun2002 ITiDi 86

PERLINDUNGAN LITAR

AKHIR Untuk perlindungan arus lebih/ beban

lebih - menggunakan fius berkadaran 5A,

10A, 15A, 20A,30A, 63A atau MCBberkadaran 6A, 10A, 15A, 20A, 32A, 60A

Untuk perlindungan bocor ke bumi

menggunakan RCCB berkepekaan 30mAatau 100mA

PERLINDUNGAN LITAR AKHIR


87/132

Jun2002 ITiDi 87

PERLINDUNGAN LITAR AKHIR

Fius/MCB Kabel Had Kuasa

5/6A 1.5mm 10 mata lampu/kipas, TCL maksima 1000/1200W15A 2.5mm 1 bil s/s/o 13A

20A 2.5mm 2 bil s/s/o 13A

30A (ring) 2.5mm 10/Tiada had tetapi dalam ruang 100m persegi

30A (radial) 4.0mm 6 bil s/s/o 13A15A 2.5mm 1 bil cooker unit < 3kW

15A 4.0mm 1 bil s/o 15A

15A 4.0mm 1 bil 1.5kW water heater

15A 4.0mm 1 bil 1.5h.p penghawa dingin30A 6.0mm 1 bil 2.5h.p penghawa dingin

30A 6.0mm 1 bil 3.0h.p penghawa dingin


88/132

Jun2002 ITiDi 88

TINGKAT

BAWAH


89/132

Jun2002 ITiDi 89

TINGKAT

SATU


90/132

Jun2002 ITiDi 90

TINGKAT

DUA


91/132

Jun2002 ITiDi 91


92/132

Jun2002 ITiDi 92

KIRAAN BEBAN


93/132

Jun2002 ITiDi 93

Item Qty TCL DF MD (kW)

1x40W(F) 3 3x50W 100% 0.152x40W (F) 14 14x50W 100% 0.7

Exhaust fan 6 6x90W 100% 0.54

Soket 13A 9 9x250W 80% 1.8

Air cond 1hp 1 1x1.2kW 100% 1.2

Air cond 2hp 2 2x1.5kW 100% 3.0

Air cond 2.5hp 2 2x1.9kW 100% 3.8

JUMLAH 11.18kW

KIRAAN BEBAN


94/132

Jun2002 ITiDi 94

KIRAAN BEBAN

Jumlah MD = 11.18kW

Arus beban penuh (I):

I = 11,180W 240V = 46.58A

BILANGAN HALA PAPAN AGIHAN

No Kadaran Beban Kabel


95/132

Jun2002 ITiDi 95

Litar Fius/MCB (mm)

1 6A 7nos 2x40W(F) + 3nos 1x40W(F) 1.5

2 6A 7nos 2x40W(F) 1.5

3 6A 6 nos exhaust fan 1.5

4 6A spare

5 6A spare

6 32A(ring cct.) 5nos 13A s/s/o 2.5

7 32A(ring cct.) 4nos 13A s/s/o 2.5

8 32A spare

9 32A spare

10 20A 1no 1.0hp air cond point 4.0



13 32A 1no 2.5hp air cond point 6.014 32A 2no 2.5hp air cond point 6.0

15 32A spare

16 32A spare


96/132

Jun2002 ITiDi 96

AGIHAN

BEBAN

SEIMBANG

ANTARA

FASA


97/132

Jun2002 ITiDi 97

PERLINDUNGAN SUB MAIN


98/132

Jun2002 ITiDi 98

PERLINDUNGAN SUB MAIN

Menggunakan Fius Suis (F/S) atauMCCB dengan geganti ELR dan

alatubah arus Z

Menggunakan ACB jika beban sub mainadalah besar

Menggunakan Oil Dash Pot relay

E/F relay jenis IDMT


99/132

Jun2002 ITiDi 99

OIL

DASH

POT

RELAY


100/132

Jun2002 ITiDi 100

EARTH

LEAKAGE

RELAY


101/132

Jun2002 ITiDi 101

IDMT

RELAY


102/132

Jun2002 ITiDi 102

IDMT

RELAY


103/132

Jun2002 ITiDi 103

EARTH

FAULT

RELAY

PERLINDUNGAN SOLID


104/132

Jun2002 ITiDi 104

EARTHING

Perlindungan earth leakage/earth faulttanpa menggunakan geganti , ELCB atau

RCCB

Hanya menggunakan fius atau MCB

Sistem pembumian mestilah baik

Rintangan elektrod bumi mestilah

serendah mungkin

Untuk saiz pemasangan yang kecil

RCCB/ELCB


105/132

Jun2002 ITiDi 105

RCCB/ELCB

13A, 2 kutub, 10mA untuk alatpermainan kanak-kanak.

40A/43A, 2 kutub, 30mA untuk litarsoket alir keluar 13A secara individuatau berkumpulan.

60A/63A, 2 kutub, 100mA untuk DB satufasa lampu, kipas dan soket alir keluar.

60A/63A, 4 kutub, 300mA.


106/132

Jun2002 ITiDi 106

RCCB

PERLINDUNGAN KILAT


107/132

Jun2002 ITiDi 107

PERLINDUNGAN KILAT

Bangunan melebihi 2 tingkat atau Bangunan ditempat tinggi atau

Bangunan dikawasan lapang seperti

sawah padi Air finial, horizontal conductor, down

conductor, inspection point, earthchamber, earth electrode. Copper tape,

Aluminium tape or G.I wire.

ARUS/VOLTAN PUSUAN


108/132

Jun2002 ITiDi 108

ARUS/VOLTAN PUSUAN

Apabila berlaku arus/voltan pusuan(current/voltage surge) peralatan mudah

rosak

Surge suppressor Lightning arrester

Surge diverter

LUKISAN ELEKTRIK


109/132

Jun2002 ITiDi 109

LUKISAN ELEKTRIK

Standard symbol Schematic diagram

Workshop drawing

Wiring diagram

Layout diagram

Key plan/Site plan

KOD WARNA


110/132

Jun2002 ITiDi 110

KOD WARNA Merah untuk fasa merah atau wayer

hidup

Kuning untuk fasa kuning

Biru untuk fasa biru

Hitam untuk neutral (tiga fasa)

Coklat untuk wayer hidup (satu fasa)

Biru untuk wayer neutral (satu fasa) Hijau / hijau berjalur kuning untuk bumi

KETINGGIAN PERALATAN


111/132

Jun2002 ITiDi 111

Peralatan tergantung di siling 240cm (8ka)Peralatan terlekat di dinding 205cm (6ka 9in)

Suis lampu/kipas 145cm (4ka 9in)

Soket alir keluar 145cm (4ka 9in)

Soket alir keluar 30cm (1ka)

Papan agihan 205cm (6ka 9in)

BILL OF QUANTITIES (B.Q)


112/132

Jun2002 ITiDi 112

BILL OF QUANTITIES (B.Q)

Untuk memudahkan membuat anggarandan menyemak perubahan serta

penambahan/pengurangan kuantiti

Memudahkan pemborong membuatsebutharga kerja

Mengelakkan keraguan daripada

perkara yang kurang jelas


113/132

Jun2002 ITiDi 113

B.Q

POWER FACTOR CAPACITOR


114/132

Jun2002 ITiDi 114

POWER FACTOR CAPACITOR

BANK

Power Factor Capacitor Bank perlu

dipasang untuk mempastikan faktur

kuasa pemasangan tidak rendahdaripada 0.85 kerana jika rendah

daripada itu pehak TNB akan

mengenakan denda kepada pengguna

yang terlibat

TARIFF ELEKTRIK


115/132

Jun2002 ITiDi 115

Caj kemasukan bekalan Sumbangan perkhidmatan

Cagaran

kWh (unit) digunakan

kW permintaan maksima (tarif C1)

Caj faktur kuasa rendah dari 0.85


116/132

Jun2002 ITiDi 116

SOALAN

Berdasarkan lukisan yang diberikan

dapatkan TCL dan MD sertakan lakarkan

rajah skema SSB bangunan tersebut lengkapdengan saiz kabel, saiz busbar, kadaran arus

pemutus litar incoming dan outgoing serta,

nisbah c.t dan julat (range) alat-alat

pengukuran

SENARAI BEBAN SSB


117/132

Jun2002 ITiDi 117

Lokasi/Beban MD MCCB

1. Ground floor 19kW 63A

2. First floor 25kW 63A

3. Second floor 13kW 63A

4. Third floor 13kW 63A

5. Air cond central unit 50kW 200A

6. Water pump 5kW 63A

7. Fire fighting pump 5kW 63A

8. Compound lighting 4kW 63A

SENARAI BEBAN UNTUK MSB


118/132

Jun2002 ITiDi 118

Bangunan/Beban MD Jarak

1. Blok pentadbiran 120kW 90m

2. Bangunan akan datang 120kW 130m

3. Bengkel 100kW 210m

4. Dewan akan datang 150kW 120m

5. Kantin 8kW 180m

6. Surau 4kW 230m

7. Pam air 5kW 70m

8. Lampu kawasan 4kW 90m

MCCB & SAIZ KABEL


119/132

Jun2002 ITiDi 119

Beban Arus MCCB Kabel V.Drop1. 120kW 196A 250A 120mm o.k

2. 120kW 196A 250A 120mm o.k

3. 100kW 164A 200A 70mm 95mm4. 150kW 246A 300A 150mm o.k

5. 8kW 14A 63A 16mm o.k

6. 4kW 6.5A 30A 10mm o.k

7. 5kW 8A 30A 10mm o.k

8. 3kW 5A 30A 10mm o.k

KADARAN ACB & BUSBAR


120/132

Jun2002 ITiDi 120

KADARAN ACB & BUSBAR

Jumlah MD = 510kW

I = 835A

Kadaran ACB = 1250A Saiz busbar : 4 x 2 x 6.3mm x 63mm


121/132

Jun2002 ITiDi 121

QUESTION


122/132

Jun2002 ITiDi 122

A 4 core PVC/SWA/PVC copper cable is to be

installed from SSB A to a 3 phas 415V motorwith a full load current of 102A and a p.f of0.75lagging, along with two similar fixed to aperforated cable tray, where sheaths would be

touching. Circuit is to be protected by a BSHRC fuse. Cable is 100m, ambient temp. 30 degC, voltage drop from MSB up to SSB A is 9V.

Determine the normal rating of the fuse, size ofcable if total voltage drop from MSB to load isnot to exceed 4%


123/132

Jun2002 ITiDi 123


124/132

Jun2002 ITiDi 124


125/132

Jun2002 ITiDi 125


126/132

Jun2002 ITiDi 126


127/132

Jun2002 ITiDi 127


128/132

Jun2002 ITiDi 128


129/132

Jun2002 ITiDi 129


130/132

Jun2002 ITiDi 130


131/132

Jun2002 ITiDi 131


132/132

f307139672_REKABENTUK_ELEKTRIK

Documents

Transcript of f307139672_REKABENTUK_ELEKTRIK