Hakisan Esei Final

8/18/2019 Hakisan Esei Final

1/11

Tugasan 1 : Penulisan Esei (30%)

Hakisan ialah proses penghausan muka bumi oleh agen yang bergerak seperti air

mengalir. Ia berlaku kerana adanya tenaga kinetik dan tenaga potensi. Hakisan permukaan

dilakukan oleh air mengalir, angin, ombak, cairan glasier dan juga oleh aktiviti manusia.Hakisan difahami sebagai pemusnahan muka bumi oleh agen yang sekaligus mengangkut

bahan yang telah termusnah. Yakni hakisan oleh agen air didefinisikan sebagai erosi atau

hakisan air (Ibrahim Komoo, 1 !" # $$%. &alau bagaimanapun, dalam proses hakisan ia

melibatkan pemusnahan dan pengangkutan sama ada oleh hakisan air hujan, aliran air

sungai atau aktiviti hakisan air ba'ah tanah. enurut )ummings(1 "!%, perkataan *rosi

(*rosion % berasal daripada bahasa latin eridore+ sentiasa bertindak (to gna'% melonggar

dan mengeluarkan bahan bahan permukaan tanah.

Hakisan boleh dikategorikan kepada hakisan sungai , hakisan ombak dan hakisan

angin . -i sesuatu lembangan saliran, seperti ka'asan ropika /embab, air larian

memainkan peranan penting sebagai ejen pengukiran landskap.0roses proses geomorfologi

seperti hakisan, pengangkutan dan pemendapan bersama luluha'a dan pergerakan jisim

amat bertanggung ja'ab ke atas ke'ujudan pelbagai bentuk muka bumi.

ir larian permukaan dan air mengalir di alur dan sungai sangat berkesan terhadap

pandang darat fi2ikal. 3esuatu alur atau sungai sentiasa berada dalam keadaan dinamik.

0erkembangan dan pembentukan pandang darat fi2ikal sesuatu sungai dipengaruhi olehproses geomorfologi seperti hakisan,pengangkutan dan pemendapan. Hakisan sungai

boleh dijeniskan dalam beberapa cara hakisan. )ara cara hakisan sungai ini ialah tindakan

hidraul, lelasan, lagaan dan larutan.

indakan hidraul merupakan proses yang melibatkan penyerbuan dan hempasan air

yang mengalir ke atas struktur batuan yang lemah seperti sekitar rekahan, retakan dan

lubang pada bahagian tebing dan dasar sungai. 4leh itu, keberkesanan cara hakisan ini

amat dipengaruhi oleh halaju air yang mengalir dalam alur. ekanisme proses ini

mengakibatkan pencungkilan keluar butiran batuan daripada struktur yang semakin lemah.

liran air yang deras akan menghasilkan kuasa yang kuat untuk melakukan tindakan

hakisan secara hidraul. 0roses ini sangat giat berlaku apabila air mengalir deras dalam

bentuk turbulen dan proses eddi terutama sekali di bahagian air terjun, jeram dan lubang

periuk.

)ara hakisan sungai kedua merupakan proses lelasan ataupun proses kikisan.

0roses ini pula melibatkan kegiatan geselan antara bahan muatan sungai dengan bahagian

tebing dan dasar sungai. uatan sungai yang bertanggung ja'ab terhadap tindakan initerdiri daripada ketulan batu kelikir dan butiran pepejal yang kasar seperti pasir. /elasan


2/11

biasanya dapat melicinkan ketulan batuan yang berbucu tajam kepada yang lebih bulat dan

licin permukaannya seperti batu kerikil. 5ekalan muatan yang banyak ini mungkin

bergantung kepada proses luluha'a dan pergerakan jisim di sepanjang lurah sesuatu

sungai. indakan lelasan boleh mendalam dan melebarkan alur atau lurah sungai.

0roses lagaan , cara hakisan sungai yang merujuk kepada pergeselan dan

perlanggaran batuan atau muatan sungai itu sendiri ketika pergerakannya dalam air

mengalir. pabila terjadi perlanggaran sesama sendiri ketulan batuan yang besar boleh

mengalami penghausan sehingga menjadi semakin kecil.

0roses larutan juga merupakan salah satu cara hakisan sungai. indakan /arutan

ialah proses di mana air sungai bertindak balas secara kimia terhadap unsur unsur batuan.

0roses ini sangat berkesan ke atas lurah lurah sungai yang terdapat batuan lemah seperti

batu kapur, dolomit atau batuan yang mudah larut yang mempunyai unsur kalsium, natrium,

sulfat atau klorida.

Hakisan sungai merupakan proses pengukiran atau penghausan alur alur sungai

sama ada pada bahagian tebing atau dasar serta pengankutan bahan bahan oleh agen

agen hakisan alur sungai seperti air mengalir dan glaseir. 6enis jenis hakisan sungai boleh

dikategorikan kepada hakisan mendalam, hakisan melebar dan hakisan mengundur.

Hakisan mendalam boleh disebut sebagai hakisan menegak ataupun hakisan

dasar. Hakisan mendalam merujuk kepada hakisan bahagian dasar sungai hingga menjadi

semakin dalam. Ini berlaku dengan giat di bahagian hulu sungai di mana pada peringkat ini

aliran air sungai deras dan isipadu air yang kecil. Ini akan mengakibatkan alur sungai lama

kelamaan akan menjadi dalam, sempit dan berbentuk 7. &alaupun isi padu airnya tidak

begitu banyak tetapi di peringkat hulu sungai aliran air adalah deras kerana kecerunan muka

buminya. 5anyak beban yang kasar diba'a bersama untuk melakukan hakisan pada dasar

sungai.

Hakisan melebar pula berlaku pada bahagian sungai yang mempunyai dasar yangtidak begitu curam tetapi mempunyai isi padu air yang semakin banyak. 0ertambahan air ini

disebabkan percantuman beberapa ca'angan ca'angan sungai. &alaupun halaju air tidak

begitu deras berbanding dengan sungai peringkat hulu, tetapi jumlah airnya yang banyak

mempunyai keupayaan memba'a banyak beban dan cukup untuk menghakis bukan sahaja

dasar lurah tetapi juga pada kedua dua bahagian tebing lurah. 4leh itu tindakan melebarkan

lurah berlaku dengan berkesan untuk membentuk lurah bentuk 8 9:.

Hakisan unduran ataupun hakisan kebelakang adalah jenis hakisan yang berupaya

menjadikan lurah sungai mengundur ke arah belakang atau ke hulu. Hakisan ini dapat


3/11

diperhatikan mengikut masa geologi. Kesemua sistem saliran berpunca di ka'asan tanah

tinggi iaitu di peringkat hulu. 0ada peringkat ini dasar alur atau sungai terletak lebih tinggi

berbanding dengan dasar dasar peringkat pertengahan dan hilir. engikut masa proses

proses penggondolan akan meratakan dasar alur dan sungai ke arah belakang dan ke arah

yang lebih rendah.

Hakisan yang seterusnya merupakan hakisan ombak. 5entuk pinggir laut sentiasa

berubah disebabkan oleh tindakan ombak, pasang surut dan arus yang sentiasa berlaku di

sini. 0ada hari yang tenang apabila angin kencang tidak bertiup, maka ombak tidak banyak

merosakkan pinggir pantai. 3ebaliknya ombak itu mungkin akan membina pantai dan

bentuk bentuk pemendapan yang lain. 4mbak paling banyak membinasakan pinggir pantai

pada 'aktu ribut.

0asang surut dan arus yang melanda pantai tidak banyak melakukan kerosakan

kepada pinggir pantai. 0asang surut mempengaruhi hakisan laut manakala arus pula

membantu memindahkan puin puin yang terhakis dan menimbunkannya sebagai kelodak

pasir dan batu kelikir di sepanjang pantai.

4mbak adalah agen hakisan dan pemendapan yang penting mengubah bentuk

sesuatu pinggir laut. 4mbak terjadi akibat tiupan angin di permukaan laut. iupan angin ini

menyebabkan permukaan laut beralun. lunan alunan ini dipanggil gelombang. iupan

angin yang kuat akan menghasilkan gelombang gelombang yang lebih besar. 5ilagelombang bertembung dengan ka'asan daratan ia akan pecah dan menghasilkan ombak.

;elombang gelombang juga akan pecah bila sampai ke ka'asan yang cetek. Kekuatan

hakisan ornbak bergantung kepada kedalaman air dan sifat batuan di pinggir laut. -i

ka'asan air yang cetek, gelombang gelombang pecah sebelum sampai ke daratan

sementara ka'asan batuan keras adalah lebih kukuh menahan tindakan ombak.

Hakisan ombak boleh berlaku melalui beberapa cara termasuk tindakan hidraul,

lelasan, lagaan, perlanggaran dan larutan. 4mbak yang melakukan hakisan dikenal juga

sebagai ombak pembinasa. indakan hakisan ombak menghasilkan beberapa bentuk muka

bumi pinggir laut.

4mbak boleh bertindak sebagai agen pemendapan. 4mbak ini dipanggil ombak

pernbina. 5ila tenaga ombak berkurangan atau lemah bahan bahan terhakis akan

dimendapkan. 0emendapan ombak berlaku sama ada di dalam lautan ataupun di ka'asan

pesisir. Ka'asan pesisir adalah ka'asan di antara air surut dan air pasang penuh.

0emendapan di ka'asan pesisir menghasilkan pantai.


4/11

4mbak melakukan aktiviti hakisan di pinggir laut melalui beberapa cara, antaranya

merupakan lelasan .4mbak yang mengandungi puin puin batu batan yang berbagai sai2

dan bentuk akan menghempas dasar dasar cenuram dan menghakisnya secara lelasan.

rus dan pasang surut akan menyempurnakan kegiatan ini dengan memindahkan bahan

bahan terhakis itu ke laut. Hakisan laga berlaku apabila ombak yang sentiasa melanda

pinggir laut itu memba'a bahan bahan yang terdapat di pantai yang berbagai bentuk dan

sai2 seperti batu tongkol, batu kelikir, batu lada dan pasir halus. 5ahan bahan itu berlaga

sesama sendiri lalu pecah menjadi serpihan serpihan yang lebih kecil dan halus. 5ahan

bahan yang dilagakan oleh ombak ke tebing cenuram dan sesama sendiri itu merupakan

satu satunya faktor utama yang telah menghasilkan pasir halus yang telah membentuk

pantai pantai yang biasanya merupakan tempat peranginan pantai yang baik.

Tindakan hidraul berlaku apabila ombak memukul pantai, ombak ini mungkinmemasuki celah celah retakan dan rekahan batuan pada dinding dinding cenuram. 9dara

yang terperangkap di dalamnya akan serta merta menjadi mampat. pabila ombak

rnengundur semula, udara yang mampat ini mengembang dengan serta merta dan terjadi

suatu letupan. 0roses ini berlaku secara berterusan menjadikan retakan retakan semakin

besar dan serpihan serpihan batu batan akan menjadi pecah. Tindakan larutan berlaku di

pantai pantai batu kapur, tindakan air laut terhadap kalsium karbonat menyebabkan satu

perubahan kimia berlaku pada batu kapur tersebut. khirnya batu batan ini akan luluh.

0embebasan karbon dioksida oleh rumpair menambahkan keasidan air laut dan membantuproses larutan. 0roses ini hanya berlaku di ka'asan ka'asan pantai batu kapur sahaja.

Pelanggaran air di kaki cenuram menghasilkan suatu daya yang kuat yang boleh

menghancurkan muka cenuram tersebut. Hakisan ombak ini boleh menghasilkan bentuk

muka bumi seperti teluk dan tanjung, gua, batu tunggul dan tunggul sisa.

Kadar hakisan laut bergantung kepada sifat batu batuan, banyaknya bahagian

bahagian batuan yang terdedah kepada laut, kesan kesan tindakan pasang surut dan arus

serta struktur geologi. 0engaruh pengaruh lain juga perlu dipertimbangkan. 9mpamanya,

pengaruh kegiatan gunung berapi, pengglasieran, pergerakan bumi dan pemendapan

bahan bahan organan di pantai.

3eperti agen agen penggondolan yang lain, ombak juga melakukan proses

pemendapannya. 0emendapan ombak berlaku di ka'asan pinggir laut yang terlindung.

5iasanya di pinggir laut begini, halaju ombak berkurangan kerana angin yang bertiup adalah

lemah. Keadaan sedemikian menyebabkan terjadinya ombak membina. 4mbak membina

memba'a beban dan dimendapkan di pinggir laut kerana damparannya lebih kuat daripada


5/11

basuhan balik. -engan itu, bentuk bentuk muka bumi seperti pantai, tetanjung dan beting

pasir terbentuk di pinggir laut.

Hakisan ombak telah menyebabkan perubahan pada bentuk muka bumi di pinggir

laut dan menghasilkan pandang darat pinggir laut yang pelbagai rupa. ntara bentuk mukabumi di pinggir laut yang terbentuk ialah tanjung dan teluk, cenuram dan pelantar hakisan

ombak, gua, gerbang laut, batu tunggul dan tunggul sisa, geo dan lohong ombak.

Tanjung dan teluk terjadi secara serentak. indakan ombak terhadap batuan yang

tidak sama kerasnya di ka'asan pinggir laut yang terdedah menyebabkan hakisan ombak

yang tidak sama kadarnya. Ini jelas kelihatan bila batuan keras seperti granit dan batu kapur

berselang seli dengan batuan lembut seperti pasir dan batu tanah liat. 5atuan lembut akan

terhakis dengan cepat lalu menjadi serokan, anak teluk atau teluk. 5atuan keras pula kekal

di tempatnya menjadi tanjung, atau tanjung tinggi. )ontoh contoh yang baik terdapat di

sepanjang pantai -orest di selatan *ngland, eluk 3'anage dan anjung inggi -urlston.

Ka'asan ka'asan yang terdiri daripada sejenis batuan pun masih mempunyai bentuk

bentuk pantai yang tidak sekata disebabkan oleh perbe2aan perbe2aan dalam batuan itu

sendiri. 4leh itu, 0ulau 0inang yang terdiri daripada batu granit, mempunyai banyak teluk

teluk dan tanjung tanjung. Ka'asan teluk biasanya mempunyai air yang tenang kerana

terlindung daripada tiupan angin kencang dan sesuai untuk dijadikan pelabuhan semulajadi.

eluk teluk yang besar seperti eluk 0arsi atau eluk 5enggala, terbentuk olehsebab sebab lain seperti penenggelaman atau pergerakan bumi.

5iasanya tebing batuan yang curam di pinggir pantai menjadi cenuram . Kadar

pengundurannya bergantung kepada struktur geologi, iaitu perlapisan, rekahan serta daya

tahannya menerima pukulan ombak. 6ikalau lapisan lapisannya condong curam ke arah

laut, tebing tebing tinggi yang terbina akan mempunyai bentuk bertangga tangga yang

dikenali sebagai teres pesisir dan jikalau lapisannya condong hala ke daratan, cenuram ini

akan lebih tahan daripada dihakis oleh ombak. -i antara cenuram yang terkemuka ialah

tebing tinggi batu kapur di 3elat Inggeris. Ini termasuklah juga anjung inggi 5eachy dan

tingginya 1


6/11

pabila pelantar hakisan itu menjadi lebih luas, umpamanya >! km bagi pelantar hakisan

ombak 3trandflat di pinggir ?or'ay 5arat, maka seluruh permukaannya diliputi oleh air. Ini

menyebabkan hakisan yang selanjutnya terhadap cenuram tidak begitu berkesan.

Hakisan ombak di kaki cenuram yang terus menerus berlaku akan mengorek lubangdi bahagian bahagian yang lembut. /ubang yang besar terbentuk di cenuram dan di tebing

tanjung ini dinamakan gua . )ontoh gua yang terjadi akibat daripada tindakan hihraul ini

ialah gua gua di 0ulau /angka'i dan di *lamborough Head, *ngland. pabila terdapat dua

buah gua berdekatan dan sebelah menyebelah pada sebuah tanjung dan gua gua tersebut

bertemu dan bercantum maka terbentuklah sebuah gerbang laut. )ontohnya, ?eddle *ye

dekat &ick di 3cotland dan 5atu 5erkaki iga di 3abah. Hakisan ombak yang selanjutnya

akan meruntuhkan gerbang laut itu. 5ahagian tanjung arah ke laut menjadi tiang batu yang

dinamakan batu tunggul. 3atu contoh batu tunggul yang terbaik ialah @ he 4ld an of Hoy@di 4rkneys. 5atu ini ialah batu pasir tua yang ber'arna merah, tingginya 1$" meter. )ontoh

lain yang terkenal juga ialah batu tunggul ?eedles di Isle of 'ight. @ he ?eedles@ ini

merupakan sekumpulan batu batu tunggul yang terdiri daripada batu kapur dan sai2nya

semakin mengecil arah ke laut. /ama kelamaan batu batu tunggul ini akan terhakis juga.

5atu batu tunggul yang tegak ini akan terhakis menjadi tunggul tunggul sisa yang sedikit

sahaja kelihatan di atas aras air laut. )ontohnya, kumpulan 3t. Kilda, yang berhampiran

dengan 4uter Hebrides di 3cotland.

&alaupun gua telah terbentuk, hakisan ombak yang sekali sekala memukul

bumbung gua cenuram boleh membesarkan rekahan rekahan yang terdapat di dalamnya

disebabkan oleh mampatan udara di dalamnya. 3ebuah lohong akan terbentuk dan

akhirnya akan tembus ke permukaan bumi di bahagian darat. 4mbak memukul masuk ke

gua gua ini akan memaksa air atau recikan recikan air ataupun hanya udara sahaja keluar

dari lubang itu . /ubang lubang serupa ini dinamakan lohong ombak atau gloup (nama yang

didasarkan kepada bunyi air dalam lubang lubang tersebut%. 3atu contoh lohong ombak

terdapat di Holborn Head di )aithness, 3cotland. 5ila lohong lohong ombak itu menjadi

semakin bertambah besar dan ombak terus bertindak, maka hal ini akan melemahkan lagi

bumbung gua itu. 5ila bumbung gua itu runtuh sedikit demi sedikit maka satu serokan yang

panjang dan sempit atau corok terbina di pantai tersebut. 3erokan serokan itu dinamakan

geo dan adakalanya lebih dari $= meter dalamnya dan panjangnya begitu juga. )ontohnya

ialah @&ife ;eo@ dekat dengan -uncansby Head di 3cotland.

Hakisan yang seterusnya merupakan hakisan angin. ngin juga merupakan satu

agen hakisan. 5iasanya, hakisan angun berlaku di ka'asan gurun melalui salah satu proses

yang dikenali sebagai la angan . -alam proses ini, angin mengangkut dan meniup keluar


7/11

bahan lekang dan pasir dari bumi. 0roses lain merupakan lelasan yang merangkumi

pembagasan, pengasahan dan pencalaran yang berterusan terhadap permukaan batuan.

Hakisan angin juga berlaku melalui proses !eloncatan yang melibatkan perlambungan

partikel batuan melalui siri hop dan lompat di atas bumi. "agaan pula berlaku apabila

partikel batuan berlaga sesama sendiri di udara atau sepanjang permukaan bumi.

Hakisan angin boleh menghasilkan bentuk muka bumi tertentu. ntaranya

merupakan tunggul batuan . Ini merupakan batuan yang kelihatan seperti tunggul hodoh

yang terbentuk daripada perbe2aan hakisan batuan keras dan lembut. 3ebahagian batuan

meyerupai permukaan sarang lebah disebabkan oleh perselangan antara tindakan angin

dan air. "ekuk la angan pula terbentuk akibat tindakan pusaran layangan angin

membentuk lekukan di gurun. pabila lekukan ini menjadi lebih dalam hingga mencecah

muka air tanah, oasis atau paya terbentuk dalam lekuk layangan. #eugen juga terbentukdisebabkan luluha'a mekanikal membuka sendi batuan yang mempunyai lapisan keras dan

lembut yang mendatar, membentuk 8landskap permatang dan lelurah:. 0ermatang yang

terdiri daripada dataran longgokan batuan ini dinamakan 2eugen.

3ebagai kesimpulannya, hakisan boleh dikategorikan kepada tiga jenis iaitu hakisan

sungai, hakisan ombak dan hakisan angin. Hakisan hakisan yang berlaku membentuk

bentuk muka bumi yang sangat indah dan kita haruslah menghargai keindahan tersebut

yang merupakan kurniaan daripada uhan.


8/11

$ & '

)ummings (1 !%. 3oil *rosion 5y &ater. -iperolehi dari

http#AA'''.nre.vic.gov.auA'ebArootAinsfseriesAinfsheet.nsfA"! aa"1!>1ad $c>aB


9/11

INSTITUT PENDIDIKAN GURU

KAMPUS PULAU PINANGBORANG MAKLUM BALAS KERJA KURSUS (PROJEK)SEMESTER 2 ( JAN-JUN ) TAHUN 2016

Nama Pelajar : YOO CHEN CHEN Angka Giliran Pelajar : 2015272340071

Tajuk Tuga an : TUGASAN 1 : PENULISAN ESEI (30%)

Pen !ara" :

R! "ARI AH #T! CHE HASHIM

Kur u #Ma$a Pelajaran :

SCES 3033 #UMI AN ANG$ASA LEPAS

Tarik" %an$ar : Tarik" Di$erima :

Pengakuan PelajarS & ' * +, . / ,* . . + & + , ,+

*+ & * 8 , & & + ,' & !

T * : 99999999999999999999999999999 T +. :

( YOO CHEN CHEN )

Perin&ian Maklum Bala Tuga anPEMERIKSA MODERATOR (JIKA BERKAITAN)Kekua$an' Kekua$an'

A ek !ang *le" +i er aiki' A ek !ang *le" +i er aiki'

Tan+a$angan'Tarik"'

Tan+a$angan'Tarik"'


10/11

Penge a"an Pelajar Ter"a+a Maklum Bala ,ang Di eri Ole" Pen !ara"S & ' * .+ . / ' + ,' & * . 8 & . . &

, ,+ ; . ' !C ( + ):

T * P : T +. :

* +T*T T PE ,*,*' - $ ' P + P " P* -

T - + 1 : PE "*+ E+E* (30%)

+/E+ 3033 * , -' + "EP +

ama: 22 /HE /HE

2.' , PE -E " : 41154607683 9

-' -*"*$ : 5018575390071


11/11

' P " ' ,E *': +5T1TE+" P*+ P *" & 5018

PE + $ H : ,$. $*, H T. /HE H +H*

Hakisan Esei Final

Documents

Transcript of Hakisan Esei Final