KAWALAN MOTOR AU (E 5105)E 5105)

2 Bahagian Utama• Stator (pemegun)• Rotor (pemutar)

STATOR

/rotor winding/rotor winding

Short circuits allShort circuits allrotor bars.rotor bars.

ROTOR

Kebaikan motor AU

• mudah untuk mendapatkan kuasa AU

• kos bagi motor AU adalah lebih murah daripada motor arus terus (AT) bagi kuasa yang sama

• lebih ringan iaitu 10% - 20% daripada motor AT

• kurang penyelenggaraan

Kelemahan motor AU

• Kelajuan tidak boleh diubah tanpa mengorbankan kecekapannya.

• Kelajuan menurun bila beban bertambah.

• Dayakilasnpermulaan adalah rendah.

Jenis-jenis motor AU• motor aruhan• motor segerak• motor universal

Di antara ketiga-tiga motor tersebut, motor aruhan

yang paling banyak digunakan dalam industri.

Ini adalah disebabkan oleh • kemudahannya (simplicity), • keboleharapannya (reliability),• kosnya yang rendah.

KELAJUAN SEGERAK

• Def: Kelajuan yg dihasilkan oleh pergerakan fluks yg terhasil dibahagian stator.

• Bergantung kpd 2 faktor:– Frekuensi arus bekalan– Bilangan kutub

PENGIRAAN KELAJUAN SEGERAK

Ns = 120 f

P

Ns = kelajuan medan stator atau kelajuan segerak (p.p.m / pusingan per minit)

f = frekuensi (Hz / Hertz) P = bilangan kutub magnetik yang dihasilkan oleh belitan tiga fasa

KEGELINCIRAN

• Def: Perbezaan antara kelajuan stator dengan kelajuan rotor.

S = Ns – Nr Ns

S = gelinciran Ns = kelajuan segerak (p.p.m) Nr = kelajuan rotor (p.p.m)

Jika rotor berputar pada kelajuan segerak, nilai gelincir bersamaan sifar (s = 0), manakala apabila rotor pegun atau diam atau terkunci maka Nr = 0, nilai gelincir bersamaan 1 (s = 1). Kegelinciran adalah ‘0’ pada keadaan tanpa beban dan bersamaan dengan 1 (atau 100%) apabila rotor berkunci

FREKUENSI KEGELINCIRAN

Fr = S Fs

fr - ialah frekuensi arus rotor S - ialah gelinciran fs- ialah frekuensi stator bekalan (biasanya 50 Hz)

KAEDAH KAWALAN MOTOR AU

• Kelajuan putaran motor dpt dikawal dgn menukarkan frekuensi pd voltan bekalan & bil kutub.

• Operasi motor aruhan boleh dikawal dgn menukarkan voltan bekalan, rintangan rotor @ membekalkan voltan luaran pd litar rotor.

Nm = ( 1 – S ) 120 fs P

Nm = kelajuan motorfs = frekuensi bekalanS = gelincirP = bilangan kutub

Drp persamaan,

4 Teknik Kawalan Motor

• Kawalan frekuensi

• Kawalan rintangan rotor

• Kawalan bilangan kutub

• Kawalan voltan stator

Kaedah Kawalan Frekuensi

• Kelajuan segerak & kelajuan pemutar boleh diubah dgn mengubah frekuensi voltan bekalan yg dikenakan pd pemegun.

• Kaedah ini memerlukan sebuah peranti yg disebut “penukar frekuensi.”

• 3 fasa:

E = 4.44 f N Φ P

Rajah blok sistem kawalan kelajuan kawalan VVVF

• Refer blok diagram

• Voltan pd motor aruhan akan berubah jika voltan masukan pd penyongsang, Vi diubah.

• Nilai Vi boleh diubah dgn menukar sudut picuan tiristor di dlm penerus.

• Kearuhan