1.0 HALAMAN PENGAKUAN

“Saya akui karya ini hasil kerja saya sendiri kecuali nukilan, ringkasan dan maklumat-maklumat yang tiap-tiap satunya telah dijelaskan sumbernya”

TANDATANGAN : ....................................................................

NAMA : MUHAMMAD FADHLAN BIN ABD JALIL

TARIKH : 9 OGOS 2013

1

2.0 ISI KANDUNGAN MUKA SURAT

1.0 HALAMAN PENGAKUAN 1

2.0 ISI KANDUNGAN 2

3.0 PENDAHULUAN 3

4.0 ISU KAJIAN – MASALAH KECICIRAN DI SEKOLAH 5

4.1 Definisi Keciciran 5

4.2 Kajian Lepas Berkaitan Keciciran Di Sekolah 6

4.3 Analisis Isu Keciciran 8

4.3.1. Definisi Miskin 8

4.3.2. Punca Keciciran (Kaitan Kemiskinan dengan Keciciran) 10

4.3.3. Kepentingan Isu Keciciran 13

4.3.4. Langkah Mengatasi Masalah Keciciran 16

4.4 Ringkasan 20

4.5 Rumusan Isu Keciciran 22

5.0 PENGHARGAAN 23

6.0 REFLEKSI 24

7.0 BIBLIOGRAFI 26

8.0 LAMPIRAN 27

2

3.0 PENDAHULUAN

Pendidikan di Malaysia adalah satu usaha yang berterusan bagi meningkatkan pencapaian

akademik pelajar berteraskan konsep keseimbangan dari segi jasmani, emosi, rohani, dan

intelek (JERI). Pendidikan merupakan suatu proses yang berterusan bagi mengembangkan

potensi individu ke arah kecemerlangan akademik serta mempunyai kepelbagaian

kemahiran secara menyeluruh dan bersepadu selaras dengan hasrat kerajaan bagi

melahirkan generasi yang berketerampilan dan berdaya saing di peringkat global. Hal ini

selaras dengan matlamat negara bagi melahirkan generasi yang cemerlang, gemilang dan

terbilang di mata dunia (Rasidah Rashid, 2009).

Walaupun begitu, keciciran merupakan salah satu masalah utama yang berlaku di sekolah-

sekolah di Malaysia. Keciciran umumnya dikaitkan dengan pendidikan dan tahap

pencapaian akademik murid-murid di sekolah. Dr. Zakiah Jamaluddin (2011) mengatakan

keciciran dalam pendidikan bermaksud seseorang yang tidak dapat meneruskan

persekolahan. Fenomena keciciran dalam pendidikan sudah dibincangkan secara serius

sejak tahun 1960-an lagi sehingga membawa kepada pembentangan Laporan Murad 1972.

Menurut kajian, 40% pelajar sekolah di Malaysia mengalami keciciran. Manakala 35%

pelajar sekolah yang berada di antara Tingkatan Satu hingga Tingkatan Tiga, tercicir dalam

persekolahan (Murad Mohd Noor, 1973).

Laporan ini menyimpulkan bahawa anak-anak yang berasal daripada keluarga yang

berpendapatan rendah sering tercicir dalam pelajaran kerana ibu bapa tidak mampu untuk

menyekolahkan anak-anak mereka. Taraf kelulusan ibu bapa yang rendah turut

mempengaruhi kesedaran mereka mengenai kepentingan pendidikan dalam kalangan anak-

anak. Berdasarkan Laporan Murad, antara faktor keciciran dalam pendidikan ialah status

sosio ekonomi (taraf pekerjaan ibu bapa dan taraf kelulusan ibu bapa), pendidikan dan

pekerjaan, sikap guru terhadap pelajar, sikap pelajar terhadap subjek di sekolah

terutamanya subjek sains dan jarak dari rumah pelajar ke sekolah.

Masalah keciciran sering dikaitkan dengan perbezaan kualiti dan kemudahan pendidikan

antara bandar dan luar bandar. Sementara kemiskinan pula dikatakan sebagai punca utama

berlakunya keciciran di kalangan para pelajar (Umar Bakhy bin Ghazali, 2009). Kajian-kajian

kemiskinan dan pembangunan desa sering menunjukkan tahap pendidikan keluarga miskin

adalah rendah (Fong Chan Onn dalam INTAN 1991; Unit Penyelidikan Sosioekonomi

Rakyat, 1990). Contohnya, Kajian Sosioekonomi Rakyat Termiskin (Chamhuri, 2001)

mendapati tahap pendidikan keluarga termiskin adalah lebih rendah berbanding bukan

miskin iaitu antara 65-92 peratus.

3

Ketua rumah termiskin cuma tamat sekolah rendah dan hanya 1-16 peratus tamat sekolah

menengah rendah. Ahli isi rumah termiskin juga mempunyai tahap pendidikan yang rendah

iaitu antara 29-77 peratus tamat sekolah rendah.

Berdasarkan hujah-hujah di atas, keciciran kerap berlaku terhadap anak-anak yang datang

daripada keluarga yang berpendapatan rendah. Kemiskinan menjadi punca utama kepada

keciciran kerana kemiskinan merupakan ibu kepada pelbagai lagi masalah lain yang mana

semuanya menyumbang kepada masalah keciciran dalam pembelajaran.

4

4.0 ISU KAJIAN – MASALAH KECICIRAN DI SEKOLAH

4.1 Definisi Keciciran

Menurut Nor Aziah Alias, Haziah Jamaludin dan Salemah Ismail (2001), keciciran dalam

konteks pendidikan ditakrifkan sebagai kesukaran yang dihadapi sehingga berlaku salah

satu atau lebih daripada fenomena berikut, iaitu gagal dalam mata pelajaran, menggugurkan

mata pelajaran, tidak hadir peperiksaan atau berhenti.

Menurut Dato’ Seri Anwar bin Ibrahim dalam Penyata Rasmi Parlimen ketika menjadi

Menteri Pendidikan pada tahun 1988 dahulu, beliau mendefinisikan istilah keciciran sebagai

pelajar-pelajar yang terkeluar daripada sistem formal walaupun diakui sebahagian daripada

pelajar-pelajar itu akan meneruskan pendidikan mereka di sekolah-sekolah atau maktab

swasta.

Ketinggalan dalam proses kemajuan seperti proses pendidikan yang disebabkan oleh

pelbagai aspek. (Laporan Murad, 1973).

Berdasarkan pandangan tokoh-tokoh di atas, dapatlah disimpulkan bahawa keciciran

bermaksud kegagalan murid untuk berada dan bersaing dalam arus perdana disebabkan

pelbagai masalah dan kekangan yang perlu dihadapi.

5

4.2 Kajian Lepas Berkaitan Keciciran Di Sekolah

Menurut Dato’ Seri Anwar Ibrahim dalam Penyata Rasmi Parlimen (1988), beliau

membahagikan kadar keciciran kepada empat bahagian iaitu kadar keciciran bagi peringkat:

Pendidikan Rendah

Rendah sehingga ke peringkat Menengah Rendah

Menengah Rendah ke peringkat Menengah Atas

Universiti.

Dapatan kajian keciciran ini dijalankan antara tahun 1982 hingga 1986. Berikut merupakan

dapatan kajian yang dijalankan dan dibentangkan dalam Penyata Rasmi Parlimen 1988:

Peringkat Pendidikan Rendah

1982.. .. .. .. 4.83%

1983 .. .. .. .. 4.50%

1984 .. .. .. .. 3.89%

1985 .. .. .. .. 3.64%

1986 .. .. .. .. 3.01%

Peringkat Pendidikan Rendah sehingga ke peringkat Menengah Rendah

1982 .. .. .. .. 11.2%

1983 .. .. .. .. .9.8%

1984 .. .. .. .. 9.3%

1985 .. .. .. .. 9.9%

1986 .. .. .. .. 9.9%

6

Peringkat Pendidikan Menengah Rendah sehingga ke peringkat Menengah Atas

1982 .. .. .. .. 37.1%

1983 .. .. .. .. 33.2%

1984 .. .. .. .. 33.4%

1985.. .. .. .. 34.8%

1986 .. .. .. .. 32.4%

Bagi pendidikan di peringkat universiti pula, secara keseluruhannya jumlah pelajar yang

tercicir adalah kecil bilangannya dan ini merupakan suatu fenomena biasa di setiap

universiti. Sebab-sebab berlakunya keciciran adalah satu perkara normal iaitu kerana gagal

di dalam peperiksaan. Kebanyakan keciciran berlaku pada kursus-kursus tertentu sahaja

seperti Kejuruteraan, Perakaunan, Perubatan, Pergigian dan Undang-undang. Secara

keseluruhan, kadar keciciran bagi Fakulti Kejuruteraan, Perakaunan, Perubatan, Pergigian

dan Undang-undang adalah kurang dari 10% daripada jumlah calon yang menduduki

peperiksaan.

Umar Bakhy bin Ghazali dalam kajiannya pada 2009 yang bertajuk ‘Keciciran, Apa

Puncanya’ menyatakan bilangan pelajar sekolah menengah yang gagal menamatkan

pengajian sehingga ke tingkatan lima mencecah 242,195 atau 3.8 peratus daripada

keseluruhan 6.3 juta orang pada tahun 2006.

Berdasarkan maklumat-maklumat di atas, dapatlah disimpulkan bahawa peratusan kadar

keciciran semakin menurun mengikut tahun. Walaupun terdapat juga tahun yang lebih tinggi

atau sama kadar kecicirannya apabila dibandingkan dengan tahun sebelumnya, namun kes

seperti ini agak jarang berlaku.

Kadar keciciran makin menurun mungkin disebabkan usaha-usaha pelbagai pihak yang

membantu memperbaiki sistem pembelajaran dan memudahkan pelajar-pelajar untuk

belajar dengan pelbagai jalan dan kaedah. Usaha-usaha ini boleh dikatakan berjaya dan

patut dihargai kerana mampu mengurangkan kadar peratusan keciciran dalam kalangan

pelajar sekolah di Malaysia.

7

4.3 Analisis Isu Keciciran

Sepertimana yang dibincangkan di atas iaitu di bahagian pendahuluan, punca utama

keciciran berlaku dalam kalangan pelajar ialah kemiskinan dari sudut harta benda. Oleh itu,

kupasan ini akan memfokus kepada kemiskinan keluarga pelajar, iaitu bagaimana

kemiskinan boleh mempengaruhi keciciran pelajar di sekolah berdasarkan pandangan dan

kajian tokoh-tokoh pengkaji yang mengkaji masalah ini.

4.3.1. Definisi Miskin

Sebagai permulaan, istilah kemiskinan haruslah dibincangkan maksudnya terlebih dahulu

agar isu ini dapat dilihat dengan lebih jelas, tersusun dan menjawab tanda tanya yang

bermain di fikiran.

Kemiskinan ialah satu keadaan di mana seseorang itu kekurangan keperluan asas dalam

kehidupan. Dalam masyarakat moden, kemiskinan biasanya disamakan dengan masalah

kekurangan wang (Dr. Zakiah Jamaludin, 2011).

Menurut Ungku Aziz (1964), miskin bermaksud tidak memperolehi pendapatan yang dapat

memenuhi keperluan asas yang utama, atau tidak mendapat makanan yang mempunyai zat

yang diperlukan untuk kesihatan badan serta tidak dapat memenuhi dan mengekalkan

kecekapan fizikal.

Booth (dalam Holman, 1978) menyatakan miskin boleh dihuraikan sebagai seseorang yang

hidup dalam keadaan yang susah untuk memenuhi keperluan-keperluan hidup yang

mencukupi. Rowntree (dalam Holman, 1978) pula menjelaskan bahawa kemiskinan sebagai

ketidakcukupan untuk memenuhi keperluan asas di peringkat secukup hidup untuk

mempertahankan kecekapan fizikal.

Syed Husin Ali (1978) pula menyatakan kemiskinan bererti satu keadaan kekurangan yang

merangkumi kekurangan daripada mendapatkan beberapa keperluan hidup iaitu keperluan

asasi (makanan, tempat tinggal dan pakaian) serta keperluan sosial (seperti pendidikan,

perubatan, bekalan api dan air serta kenderaan). Beliau juga menjelaskan bahawa golongan

miskin ialah mereka yang tidak mampu atau tidak berkebolehan mendapatkan seluruh

keperluan tersebut. Manakala golongan miskin kronik ialah golongan yang tidak mampu

untuk mendapatkan keperluan asasi.

8

Ishak Shari (1996) mendefinisikan kemiskinan sebagai satu keadaan apabila sesebuah isi

rumah tidak memperolehi pendapatan yang cukup bagi menampung sejumlah perbelanjaan

untuk keperluan asas yang minimum seperti makanan, pakaian, tempat tinggal dan

keperluan asas bukan makanan.

Bank Dunia pula menganggap kemiskinan sebagai peminggiran dari kesempurnaan hidup

(World Bank, 2008). Ia merupakan peminggiran material yang berkait rapat dengan

kekurangan pendapatan dan kekurangan penggunaan (low consumption) di mana kedua-

dua faktor ini selari dengan kekurangan zat makanan dan keadaan hidup yang daif. Bank

Dunia berpendapat bahawa definisi kemiskinan yang lebih tepat dan diterima ramai adalah

kemiskinan yang berkait dengan kemiskinan kemanusiaan yang disebabkan oleh tahap

kesihatan dan pendidikan yang rendah (faktor dan akibat).

Bank Dunia (World Bank, 2008) mentakrifkan kemiskinan sebagai penghidupan dengan

perbelanjaan kurang daripada US$2 (RM6) sehari. Manakala bagi mereka yang hidup

dengan perbelanjaan kurang daripada US$ 1.25 (RM3.75) sehari, dianggap menghadapi

kemiskinan yang keterlaluan. Bagi garis kemiskinan $1.25 (RM3.75) sehari, mendapati

bahawa 1.4 juta penduduk dunia berada di garis kemiskinan ini atau di bawah garis

kemiskinan. Jumlah ini lebih banyak berbanding kira-kira 984 juta penduduk dengan ukuran

$1 (RM3) sehari pada tahun 2004.

Kemiskinan di Malaysia seringkali didefinisikan sebagai miskin dari segi pendapatan dan

diukur melalui Pendapatan Garis Kemiskinan (PGK) bagi membezakan antara golongan

miskin dengan yang tidak miskin. PGK merujuk kepada suatu jumlah pendapatan minimum

untuk membolehkan isi rumah secara purata menikmati makanan berzat yang mencukupi

bagi menjalankan aktiviti harian dan membuat perbelanjaan lain untuk mengekalkan suatu

tingkat hidup yang selesa (Rancangan Malaysia Kelapan, 2001; Ragayah Mat Zin, 2007).

Terlalu banyak definisi yang diberi oleh pelbagai pihak sama ada secara tokoh individu

mahupun organisasi seperti Bank Dunia. Berdasarkan pandangan tokoh-tokoh ini, dapatlah

disimpulkan bahawa kemiskinan terbahagi kepada pelbagai dimensi dan sudut dan

bukanlah daripada sudut harta benda / ekonomi sahaja. Walau bagaimanapun, fokus

kemiskinan yang ingin diketengahkan ialah kemiskinan dari sudut harta benda.

Kemiskinan daripada sudut harta benda / ekonomi boleh disimpulkan sebagai kekurangan

atau ketidakcukupan wang bagi membolehkan seseorang itu mendapatkan keperluan asas

daripada segi makanan dan bukan makanan untuk hidup dengan baik dan selesa.

9

Keperluan asas daripada segi makanan merupakan makanan yang mengandungi nutrien

yang lengkap bagi membantu memperbaiki dan mengekalkan kesihatan seseorang individu

manakala daripada segi bukan makanan terbahagi kepada pelbagai bahagian seperti

pendidikan, bekalan air, elektrik dan sebagainya yang asas untuk kelangsungan hidup.

4.3.2. Punca Keciciran (Kaitan Kemiskinan dengan Keciciran)

Kajian yang dijalankan oleh Dr. Zakiyah Jamaludin (2011) mendapati bahawa kesemua klien

/ subjek kajiannya memiliki rumah yang agak kecil dengan ruang yang agak sempit. Hal ini

menyebabkan anak-anak mereka terpaksa belajar di ruang tamu. Namun demikian, ruang

tamu itu juga digunakan untuk menjalankan pelbagai aktiviti harian sepanjang hari. Keadaan

di dalam rumah yang panas, atap rumah yang bocor dan sesetengah papan telahpun reput

dan dimakan anai-anai, menyebabkan anak-anak klien tidak dapat belajar dengan selesa.

Kemiskinan juga menyekat keupayaan mereka untuk membeli, menyimpan dan membaca

buku. Ibu bapa tidak dapat menyediakan buku latihan tambahan untuk anak-anak

mengulangkaji. Mereka hanya bergantung kepada pemberian buku teks oleh pihak sekolah.

Peralatan sekolah seperti alat tulis juga tidak dapat disediakan dengan sempurna.

Kebiasaannya juga anak-anak akan menggunakan kemudahan yang terdapat di sekolah

seperti perpustakaan dan makmal komputer. Hal ini berkait rapat dengan faktor bahawa

kanak-kanak dalam kalangan isi rumah yang miskin umumnya mempunyai tahap

pencapaian yang rendah.

Antara cabaran yang menghalang kanak-kanak daripada isi rumah ini untuk menyertai

sistem pendidikan dengan berkesan termasuklah tahap pendapatan keluarga yang rendah,

persekitaran di rumah yang tidak kondusif untuk pembelajaran dan kekurangan sumber

kewangan untuk membeli peralatan sekolah. Selain itu, kesukaran dalam menyediakan

perkhidmatan pendidikan yang berkualiti di kawasan pendalaman yang mana terdapat

bilangan pelajar yang kecil dan cabaran untuk mengekalkan guru telah mengekang kapasiti

kanak-kanak untuk meningkatkan prestasi pendidikan mereka (Rancangan Malaysia

Kesepuluh, 2010).

Masyarakat umum melabelkan ibu bapa dengan status sosioekonomi rendah tidak

mempunyai cita-cita yang tinggi terhadap pencapaian anak-anak mereka di sekolah. Situasi

ini berlaku kerana ibubapa tidak menggalakkan cita-cita mereka dengan tidak menghiraukan

pelajaran mereka.

10

Walaupun kanak-kanak ini mempunyai cita-cita untuk berjaya tetapi gagal mencapai cita-cita

tersebut kerana tidak mendapat dorongan dan sokongan sewajarnya daripada ibu bapa

sendiri. Alasan yang sering diberi oleh ibu bapa ialah dengan menyatakan bahawa mereka

tidak memiliki kelayakan akademik dan tidak mempunyai masa yang secukupnya untuk

membantu anak-anak di dalam pelajaran (Mohamad Johdi Salleh, Che Noraini Hashim,

Ismael Hassanaen dan Amir Hasan Dawi, 2009).

Sepertimana yang dijelaskan di atas, kemiskinan merupakan ibu kepada masalah keciciran

yang berlaku dalam kalangan pelajar. Contohnya hubungan kemiskinan dengan pencapaian

dikaitkan juga dengan kesan negatif terhadap perkembangan minda.

Kesan ini termasuk food deprivation yang mempengaruhi konsentrasi dan pembelajaran

harian, kekurangan nutrien yang mempengaruhi tumbesaran, kekurangan pengawasan oleh

orang dewasa dan penjagaan anak yang akan menghadkan pembelajaran, kekurangan

stimulasi (rangsangan) yang mengakibatkan kekurangan motivasi untuk belajar dan

melambatkan perkembangan kognitif, tingkah laku yang bermasalah, sikap kendiri yang

rendah, buta huruf dan pencapaian rendah, gangguan kepada kehadiran ke sekolah dan

tercicir dari sekolah dan kekurangan kemasukan ke universiti (Mohamad Johdi Salleh, Che

Noraini Hashim, Ismael Hassanaen dan Amir Hasan Dawi, 2009).

Amy J. Orr (2003) mengatakan kekayaan boleh mempengaruhi pencapaian akademik

secara positif. Perbezaan pencapaian pelajaran bukan sahaja antara etnik kerana

perbezaan kekayaan tetapi juga dalam sesama etnik sendiri juga begitu. Ibu bapa yang

mempunyai pendapatan kukuh kurang mendapat masalah dalam melancarkan anak-anak

mencapai pelajaran ke peringkat yang lebih tinggi. Murid daripada status sosioekonomi

tinggi mendapat pencapaian akademik yang lebih baik berbanding dengan murid daripada

status sosioekonomi rendah dan sederhana. Keluarga yang berada mempunyai peluang-

peluang yang lebih untuk membeli bahan pendidikan atau mengadakan kelas bimbingan

tambahan. Persekitaran pembelajaran yang lebih baik boleh diadakan apabila pendapatan

keluarga tinggi.

Sejak dilahirkan pembentukan sahsiah, sikap serta persepsi seseorang individu terhadap

kehidupan akan datang banyak dipengaruhi oleh keluarganya. Rasulullah s.a.w. bersabda

yang bermaksud, “Setiap anak itu dilahirkan dalam keadaan yang suci (fitrah), ibu

bapanyalah yang akan menjadikannya Yahudi, Nasrani atau Majusi.” (Hadis riwayat Bukhari

dan Muslim). Latar belakang keluarga seperti status ekonomi, pegangan agama, budaya

keluarga, sikap ibu bapa terhadap nilai pendidikan akan menjadi asas pembentukan identiti

individu pelajar. Pendidikan pada peringkat awal yang diperolehi di rumah serta sokongan

11

dan dorongan keluarga akan menjadi asas kepada kejayaan pelajar pada peringkat

persekolahan seterusnya.

Sehingga kini, masih terdapat jurang yang nyata dalam pencapaian akademik antara pelajar

Bumiputera dan bukan Bumiputera (BPPDP, 2001). Pelajar Bumiputera masih belum

setanding dengan pelajar bukan Bumiputera, khususnya kaum Cina, sama ada dari segi

kuantiti mahupun kualiti. Salah satu faktor utama yang dikenal pasti adalah perkaitan antara

kemiskinan dengan pendidikan. Ketidakseimbangan sosioekonomi dan wujudnya golongan

miskin mempengaruhi perbezaan pencapaian akademik di kalangan pelajar mengikut kaum

dan lokasi.

Faktor kemiskinan, keluarga, pelajar, sekolah, dan persekitaran banyak mempengaruhi

kelemahan pelajar Bumiputera khususnya pelajar Melayu dalam akademik terutamanya

dalam aspek bahasa, angka, pembelajaran, dan perkembangan minda (Dr. Faridah bt Abu

Hassan, Dr. Naimah bt Ishak, Dr. Hamidah bt Yusof dan Dr. Habibah bt Abdul Rahim, 2005).

Kemiskinan dan persekitaran menyebabkan pencapaian pendidikan yang rendah dan

seterusnya mencambahkan kemiskinan. Kajian-kajian kemiskinan dan pembangunan desa

sering menunjukkan tahap pendidikan keluarga miskin adalah rendah (Fong Chan Onn

dalam INTAN 1991). Rata-rata, pencapaian akademik pelajar Melayu di desa dan bandar

lebih rendah berbanding pelajar bukan Melayu pada setiap peringkat pendidikan dan kadar

keciciran adalah tinggi di kawasan desa. Masalah kemiskinan, kesempitan hidup, dan

kewangan menyebabkan ibu bapa tidak mampu untuk menampung perbelanjaan sekolah

anak-anak. Pelajar yang miskin didapati bekerja untuk membantu menyara keluarga,

membantu ibu bapa bekerja di sawah, ladang, kebun, laut atau mengusahakan perniagaan

keluarga dan membantu kerja rumah serta menjaga adik-adik ketika ibu bapa bekerja.

Wahid Hashim (2006) mengatakan kemiskinan bukanlah satu-satunya punca yang

menyebabkan pelajar tercicir. Mengikut Bahagian Sekolah, KPM punca lain ialah tidak

menguasai kemahiran menulis, membaca dan mengira sejak di bangku sekolah rendah,

faktor pengangkutan atau perhubungan, faktor keluarga dan pengaruh rakan sebaya.

Pengurusan yang lemah di peringkat sekolah juga mungkin menjadi faktor kepada kadar

keciciran yang tinggi. Pentadbir di sekolah kurang ilmu pentadbiran atau kurang minat

dengan tempat mereka mengajar menyebabkan mereka tidak begitu mempedulikan nasib

anak bangsa.

12

Daripada kajian-kajian yang dijalankan, jelaslah kemiskinan merupakan punca utama

kepada masalah keciciran pelajar sekolah dalam bidang akademik. Daripada masalah

kemiskinan ini, timbullah pelbagai lagi masalah lain yang menghalang pelajar-pelajar untuk

belajar dengan baik dan berkesan. Adakah isu ini menjadi satu masalah besar yang mampu

menimbulkan kegelisahan dan rasa tidak senang terhadap masyarakat dan negara? Marilah

kita bersama-sama mengupas dan membincangkan persoalan ini.

4.3.3. Kepentingan Isu Keciciran

Kajian Sosioekonomi Rakyat Termiskin (Chamhuri, 2001) mendapati tahap pendidikan

keluarga termiskin adalah lebih rendah berbanding bukan miskin iaitu antara 65-92 peratus.

Ketua rumah dalam kategori termiskin tamat sekolah rendah dan hanya 1-16 peratus tamat

sekolah menengah rendah. Ahli isi rumah termiskin juga mempunyai tahap pendidikan yang

rendah iaitu antara 29-77 peratus tamat sekolah pada peringkat sekolah rendah.

Dalam kajian yang dijalankan oleh Dr. Zakiyah Jamaludin (2011), beliau mendapati masalah

ini akan berlarutan sekiranya tidak dibendung dan dicegah. Ikuti kajian-kajian yang beliau

jalankan terhadap beberapa keluarga miskin yang mengalami masalah keciciran dalam

pelajaran di sekolah.

Subjek kajian pertama iaitu Encik Ahmad, berusia 45 tahun, tinggal di sebuah kampung di

Changlun. Bekerja sebagai penoreh getah dengan pendapatan sekitar RM400 sebulan.

Namun demikian, pendapatan ini dibahagi dua dengan tuan tanah. Bagi menampung

keluarganya yang terdiri dari seorang isteri dengan tiga orang anak, beliau bekerja

sampingan memotong rumput dan diberi upah di antara RM10-RM15 untuk sekali

perkhidmatan. Di samping itu beliau juga membantu jirannya memelihara kambing. Encik

Ahmad pernah mendapat bantuan Jabatan Kebajikan Masyarakat (JKM) antara tahun 2002

sehingga awal 2003 sebanyak RM50 sebulan. Encik Ahmad dan isteri mempunyai taraf

pendidikan sehingga darjah enam sahaja.

Anak perempuan sulung Encik Ahmad berusia 27 tahun, hanya bersekolah setakat

Tingkatan Tiga sahaja, telah berkahwin dan menjadi suri rumah sepenuh masa. Anak

perempuan kedua pula berkelulusan SPM dan bekerja sebagai juruwang di sebuah pusat

membeli belah di Changlun. Manakala anak ketiga, 12 tahun, adalah termasuk dalam

kalangan orang kelainan upaya (OKU) yang mengalami sindrom down. Anak bongsunya

mendapat bantuan JKM sebanyak RM150 sebulan. Beliau mula bersekolah pada usia

sembilan tahun.

13

Hasil pendidikan yang diterima di PDK, anak bongsunya mula sudah semakin berdikari dan

pandai bergaul. Keadaan kemiskinan juga menyukarkan mereka untuk meneruskan

pelajaran sehingga ke peringkat yang lebih tinggi. Anak keduanya pernah memasuki

Tingkatan Enam, namun akibat tidak mendapat biasiswa, beliau berhenti sekolah enam

bulan setelah memasuki Tingkatan Enam.

Subjek kajian kedua ialah Encik Razie, 42 tahun, tinggal di Kodiang dan dikurniakan lima

orang anak. Beliau bekerja sebagai buruh kasar di sebuah kilang papan dengan pendapatan

sebanyak RM400 sebulan. Encik Razie dan isteri berkelulusan SRP. Sebelum ini, Encik

Razie telah mendapat bantuan rumah Program Pembangunan Rakyat Termiskin (PPRT)

dan menetap di situ selama 17 tahun. Namun setelah ibu Encik Razie meninggal dunia,

mereka menetap di rumah pusaka arwah ibunya dan memberikan rumah PPRT tersebut

kepada sepupunya. Mereka juga pernah mendapat bantuan daripada JKM sebanyak RM200

sebulan yang diterima sejak tahun 2009 hingga 2010.

Anak kedua Encik Razie berhenti sekolah semasa di Tingkatan Empat. Anak pertama dan

kedua Encik Razie mengambil inisiatif membantu bapa mereka mencari wang tambahan

bagi menampung perbelanjaan seharian dan persekolahan adik-adik mereka. Anak

sulungnya bekerja sebagai pelayan di sebuah gerai berdekatan dengan rumah. Manakala

anak kedua membantu jiran menjual kuih apam balik di pasar malam. Anak ketiga (15

tahun), yang merupakan anak perempuan juga tidak berminat ke sekolah akibat malu

dengan perbuatannya yang suka mengambil barangan orang. Walaupun Encik Razie dan

isteri memarahi dan menasihati anak-anak mereka agar meneruskan persekolahan, namun

mereka enggan menyambung pelajaran. Apa yang membimbangkan Encik Razie dan isteri

ialah anak keempatnya (11 tahun) juga menunjukkan ciri-ciri tidak berminat ke sekolah.

Sementara klien seterusnya iaitu Puan Manis ialah seorang ibu tunggal yang mempunyai

tiga orang anak dan menetap di Changlun. Berpendidikan setakat darjah dua, beliau tidak

bekerja dan hanya bergantung kepada bantuan daripada JKM sebanyak RM200 sebulan.

Beliau sebelum ini pernah bekerja di kantin sekolah dan kadangkala mengambil upah

menyapu sampah, namun ketiadaan pengangkutan menyebabkan beliau memilih untuk

berhenti kerja. Pn Manis sekeluarga mendiami rumah PPRT sejak tahun 2003.

Anak-anak Puan Manis turut bekerja bagi menampung keperluan harian. Anak sulungnya

(29 tahun) telah berhenti sekolah pada umur 13 tahun. Masalah kewangan dan

pengangkutan merupakan antara faktor mengapa anak Puan Manis berhenti sekolah.

Setelah berhenti sekolah, beliau bekerja di salah sebuah kafe di kolej kediaman pelajar di

salah sebuah IPTA selama 15 tahun. Selepas itu beliau bekerja di sebuah kedai mencuci

kereta di Changlun dan kini bekerja sebagai pembantu kedai di Pulau Pinang.

14

Anak keduanya juga berhenti sekolah semasa di Tingkatan Dua dan berkahwin selepas

berhenti sekolah. Beliau kini sudahpun bercerai dengan suaminya dan mempunyai seorang

anak. Mereka tinggal bersama dengan Puan Manis dan anak bongsunya. Anak bongsunya

masih bersekolah di Tingkatan Dua. Beliau sepatutnya berada di Tingkatan Tiga, namun

kerana tidak mendaftar pada awal sesi persekolahan, maka dia terpaksa memasuki

Tingkatan Dua pada usia 15 tahun. Anak bongsunya ini mengambil upah mengasuh anak

jiran selepas waktu sekolah bagi menampung perbelanjaan persekolahannya.

Berdasarkan contoh-contoh yang diberikan, jelas bahawa hal ini merupakan satu isu yang

serius dan perlu diambil perhatian. Kesemua subjek kajian terdiri daripada keluarga miskin

yang tidak mempunyai tahap ilmu dan kelulusan yang tinggi. Akibatnya, mereka sentiasa

hidup dalam keadaan susah dan serba kekurangan. Sebagai seorang manusia yang prihatin

dan mempunyai sifat belas kasihan dan ihsan, khabar ini sudah pasti menyebabkan kita

berasa sedih dan terganggu sekiranya tidak mampu berbuat apa-apa atau memberi

sebarang sumbangan dan bantuan kepada mereka yang memerlukan ini.

Rasulullah S.A.W. bersabda:

�ِح�ُّب� ُي َم�ا �ِخ�يِه� َأِل� �ِح�ُّب� ُي �ى َّت َح� �ْم� �َح�ُد�ُك َأ �ْؤ�َم�ُن� ُي اَل� َق�اَل� �ْم� َّل َو�َس� �ِه� �ي َع�َّل �ِه� الَّل َص�َّل�ى �ِّي# �ِب الَّن َع�ُن� �ِه� َع�َّن �ِه� الَّل ِض�ِّي� َر� �ٍس( �َن َأ َع�ُن�

( َوَمسَّلْم. ( الِبخاَري ِه� �ْف�س� �َّن ل

Dari Anas R.A., dari Nabi S.A.W., sabdanya: "Tidak sempurna iman seseorang dari kamu

sehingga ia suka saudaranya mendapat (kebaikan seperti) apa yang ia sendiri suka

mendapatnya.” (Bukhari dan Muslim).

Berdasarkan apa yang dibincangkan di atas, jelas kemiskinan menjadi punca utama

keciciran. Daripada kemiskinan, lahirlah pelbagai masalah lain. Antara masalah lain yang

timbul ialah ibu bapa tidak melihat pendidikan sebagai sesuatu yang penting, ibu bapa tidak

menggalakkan anak-anak untuk belajar, anak-anak dipaksa atau secara suka rela berhenti

sekolah dan bekerja demi membantu keluarga, anak-anak tidak dapat belajar dengan baik,

anank-anak tidak berminat untuk belajar dan sebagainya.

Setelah mengetahui dan mengenal pasti punca masalah, perbincangan dan kupasan

seterusnya akan berfokus kepada cara untuk mengatasi masalah keciciran ini. Hal ini

kerana, sekiranya masalah ini tidak diatasi, masalah ini akan berterusan tanpa ada

penyelesaiannya. Semua pihak haruslah memainkan peranan dan melibatkan diri bagi

membantu mengatasi masalah ini.

15

4.3.4. Langkah Mengatasi Masalah Keciciran

Pekerja sosial mempunyai peranan dan fungsinya yang tersendiri. Antara peranan yang

boleh dimainkan oleh pekerja sosial apabila bekerja dengan klien dalam konteks komuniti

ialah berperanan sebagai pendidik (educator), penghubung (broker) dan pemudahcara

(facilitator). Ia dapat menghubungkan klien dengan sumber-sumber yang dapat

meningkatkan kefungsian sosial mereka serta memberi pendedahan dalam mendapatkan

maklumat (Zastrow & Kirst-Ashman, 2010).

Pada dasarnya, semua bentuk pertukaran maklumat merupakan bentuk pendidikan. Pekerja

sosial dapat berperanan sebagai pendidik (educator) apabila terlibat dalam sesuatu proses

aktiviti dan hasil kepada sesuatu aktiviti. Pendidikan adalah bentuk kerjasama antara

pekerja sosial dengan klien. Dalam konteks memberi pendidikan, klien mempunyai potensi

dan sumber yang dapat digunakan dalam proses pembelajaran. Secara tidak langsung akan

berlaku saling pergantungan di antara pekerja sosial dengan klien semasa proses

pembelajaran berlaku (Dr. Zakiyah Jamaludin, 2011).

Pekerja sosial berperanan sebagai penghubung (broker) dengan membantu

menghubungkan klien dengan sesebuah organisasi atau perkhidmatan. Selain itu,

seseorang penghubung juga membantu meletakkan kepelbagaian segmen dalam sesuatu

perhubungan di antara individu dengan komuniti yang lain bagi meningkatkan pertukaran

pendapat, keperluan atau minat masing-masing. Contohnya, seorang penghubung boleh

membantu klien mendapatkan makanan atau perlindungan semasa kecemasan, atau

membantu warga emas mendapatkan perlindungan atau rumah untuk warga tua.

Sebagai pemudahcara (facilitator) pula, pekerja sosial misalnya dapat menentukan motivasi

dan persiapan klien untuk berubah. Pemudahcara dan klien sama-sama harus mengetahui

dengan jelas tentang harapan, perspektif dan perhubungan secara timbal balas. Seterusnya

menstabilkan perubahan-perubahan yang telah dicapai melalui sokongan, dorongan,

kekuatan dan ketetapan.

Berdasarkan kajian yang dijalankan oleh Dr. Faridah bt Abu Hassan, Dr. Naimah bt Ishak,

Dr. Hamidah bt Yusof dan Dr. Habibah bt Abdul Rahim (2005), mereka mendapati pelajar

Melayu merupakan golongan terbesar yang keciciran dalam pelajaran. Sebenarnya hal ini

merupakan satu kenyataan kerana sepertimana contoh yang diberi, kebanyakannya adalah

terdiri daripada kaum Melayu dan Bumiputera. Faktor yang mempengaruhi kelemahan

16

pelajar Melayu, khususnya pelajar miskin dan di luar bandar, berkait rapat dengan budaya

belajar pelajar.

Dr. Faridah bt Abu Hassan, Dr. Naimah bt Ishak, Dr. Hamidah bt Yusof dan Dr. Habibah bt

Abdul Rahim telah menjalankan kajian berkaitan isu ini pada tahun 2005. Mereka telah

mengatur dan mencadangkan strategi bagi meningkatkan pencapaian pelajar Melayu yang

keciciran terutama yang miskin. Para pengkaji ini telah memperkenalkan konsep ‘4 Celik’ ke

dalam persekitaran budaya belajar pelajar. Strategi 4 Celik merujuk kepada Celik Bahasa,

Celik Angka, Celik Pembelajaran dan Celik Minda.

Penguasaan 4 Celik ini dijangka dapat menyelesaikan atau mengurangkan akar umbi

masalah (the root of the problem) iaitu daripada buta huruf kepada celik huruf, daripada buta

angka kepada celik angka, daripada buta belajar kepada celik belajar, dan daripada buta

hati kepada celik minda. Strategi penguasaan 4 Celik ini menjurus kepada menangani punca

yang menjadi sebab penyebab kelemahan atau kurangnya budaya belajar pelajar. Strategi

ini penting dan dilihat mampu menangani masalah keciciran kerana pelajar yang keciciran

sememangnya buta dalam keempat-empat aspek ini.

Berikut merupakan cadangan langkah mengatasi isu keciciran yang dikemukakan oleh Dr.

Faridah bt Abu Hassan, Dr. Naimah bt Ishak, Dr. Hamidah bt Yusof dan Dr. Habibah bt

Abdul Rahim dalam kajiannya:

Pihak pertama yang perlu memainkan peranan bagi mangatasi masalah ini ialah ibu bapa

pelajar yang keciciran itu sendiri. Persekitaran keluarga termiskin tidak menyediakan

peluang yang mencukupi dan suasana yang kondusif bagi perkembangan maksimum aspek

motor, kognitif, dan sosioemosi anak-anak sejak dari kecil. Ibu bapa perlu berusaha

menyediakan peluang dan suasana pembelajaran yang mencakupi aspek-aspek berikut iaitu

perkembangan kognitif (melalui permainan dan kemahiran bahasa, pemilihan program

televisyen, aktiviti membaca kepada anak-anak dan komunikasi dengan anak serta latihan

kemahiran hidup), kebersihan dan perkembangan fizikal, perkembangan sosioemosi

(perkembangan hubungan, tingkah laku sosial, dan kawalan kendiri), amalan nilai budaya

dan agama serta pendidikan literasi keluarga.

Ibu bapa miskin amnya tidak mempunyai kemahiran keibubapaan. Parent outreach perlu

dijadikan satu program utama komuniti dan melibatkan semua agensi berkaitan. Program ini

perlu mengelola topik kemahiran keibubapaan seperti disiplin, proses mendidik dan

membesarkan anak-anak, aktiviti menyediakan bahan permainan, pembelajaran dan

kemudahan untuk belajar, hinggalah kepada kaedah penyelesaian masalah kendiri dan

17

menyemai rasa empati dalam diri anak-anak. Ibu bapa perlulah menyertai program dan

aktiviti yang dikelolakan untuk mendapatkan kemahiran dan ilmu ini.

Umumnya, ibu bapa miskin tidak mempunyai tahap pendidikan yang tinggi. Program literasi

perlu disediakan dan mencakup aspek-aspek berikut, iaitu bentuk pengajaran untuk ibu

bapa itu sendiri, bentuk pengajaran yang dirancang untuk anak jenis sokongan yang

disediakan untuk ibu bapa, dan menyediakan program yang membolehkan ibu bapa

berinteraksi dengan anak secara langsung.

Ibu bapa dan sekolah tidak menjalin hubungan yang erat untuk membentuk sahsiah pelajar.

Peranan ibu bapa dan sekolah (homeschool liaison) perlu dijalin ke arah membentuk

sahsiah seseorang pelajar. Antara program yang boleh dijalankan ialah pusat sumber ibu

bapa, school-van house call, dan ibu bapa melibatkan diri di sekolah.

Faktor guru dan sekolah sebagai indikator penting keberkesanan sekolah dan pencapaian

pelajar. Bagi memastikan peranan guru yang berkesan, latihan perguruan perlu

memperkukuhkan kualiti guru dari segi kualiti verbal, ilmu, metodologi pengajaran,

kemahiran pemilihan bahan pengajaran, pembelajaran profesional kendiri, minat belajar dan

kemahiran menyoal. Sekolah dan guru dapat membantu membina daya ketahanan pelajar

seperti wawasan, sifat berdikari, perhubungan, inisiatif, kreatif, humor, dan bermoral.

Komuniti perlu meluangkan masa untuk hadir ke sekolah dan membaca serta melibatkan diri

dalam aktiviti-aktiviti sekolah. Sebagai contoh, dalam program Everybody Wins! di Amerika

Syarikat, pada masa makan tengah hari, ahli profesional daripada Kongres, ahli perniagaan,

dan kumpulan tidak berkeuntungan akan bertindak sebagai mentor dan membaca kepada

pelajar kurang beruntung dan kurang mahir membaca. Program ini bertujuan untuk

melahirkan rasa cintakan buku dan belajar dan menanam sikap positif kepada membaca.

“Mengutamakan anak-anak” perlu menjadi pegangan hidup masyarakat kita. Seseorang

anak bersifat timbal balik dalam hubungan dengan ibu bapa. Sungguhpun kanak-kanak

berada dalam lingkungan keluarga mereka yang bertanggungjawab kepada pembesaran

mereka daripada kanak-kanak sehingga dewasa, namun institusi keluarga terletak dalam

lingkungan yang lebih besar meliputi jiran, sekolah, masjid, tempat kerja, komuniti, budaya,

ekonomi, masyarakat, negara, dan dunia yang mempengaruhi kanak-kanak secara

langsung atau melalui kesejahteraan keluarga mereka.

Kerajaan serta jentera pertubuhan / kesatuan / badan bukan kerajaan perlu bekerjasama

melaksanakan strategi bukan sahaja membasmi kemiskinan tetapi juga memperkasakan

18

masyarakat. Kemiskinan melemahkan badan kerana kekurangan zat makanan. Kemiskinan

adalah satu malapetaka yang memerlukan perang yang hebat untuk membasminya.

Pelajar harus dibantu bukan sahaja dengan memberi biasiswa kepada yang layak, tetapi

juga memastikan mereka mempunyai kesihatan yang baik daripada pemakanan yang

berkhasiat dan mencukupi. Bantuan makanan tambahan, pemberian vitamin, program susu,

program kesihatan gigi dan sebagainya adalah antara pelan tindakan yang baik dan perlu

dilaksanakan secara berterusan.

Usaha kerajaan yang menyediakan pinjaman buku teks, perkhidmatan kesihatan secara

percuma kepada pelajar di klinik-klinik kerajaan dan perintah mewajibkan setiap anak-anak

untuk bersekolah sehingga tamat Tingkatan 5 merupakan satu usaha yang amat baik dan

terpuji.

Walau bagaimanapun, setiap usaha ini akan gagal sekiranya pelajar sendiri tidak menyedari

akan kewajipan dan tugasnya sebagai pelajar. Oleh itu, pelajar sendiri perlu berubah ke

arah kecemerlangan kendiri bagi memastikan kejayaan mereka. Hal ini boleh dilakukan

sekiranya pelajar menyedari peranan utama sendiri dalam penguasaan ilmu. Untuk itu,

pelajar perlu mengulang kaji sebelum dan selepas pelajaran, memberi tumpuan dan

konsentrasi penuh semasa belajar, menghampiri dan membina hubungan positif dengan ibu

bapa dan guru mereka dan cuba menarik perhatian ibu bapa mereka terhadap pelajaran

mereka di sekolah. Pelajar juga perlu mempunyai sifat malu untuk melakukan perkara

negatif seperti malas, ponteng kelas / sekolah, tidak pentingkan masa, melakukan aktiviti

yang tidak berfaedah, tidak menghormati guru dan lain-lain perbuatan yang tidak bermoral.

19

4.4 Ringkasan

Senarai nama penyelidik / tokoh, kajian / tajuk dan tahun

Penyelidik / Tokoh Kajian / Tajuk Tahun

Rasidah Rashid Jurnal Pendidikan 2009

Nor Aziah Alias, Haziah

Jamaludin dan Salemah Ismail

Kajian Keciciran di Kalangan Pelajar

Sarjana Muda yang Mengikuti Program

Pendidikan Secara Jarak Jauh (PJJ) Dan

Pendidikan Fleksibel (FLP)

2001

Dr. Zakiah Jamaluddin Jurnal Kebajikan Masyarakat 2011

Murad Mohd Noor Laporan Murad dalam Jurnal Kebajikan

Masyarakat

1973

Umar Bakhy bin Ghazali Keciciran, Apa Puncanya 2009

Dr. Faridah bt Abu Hassan, Dr.

Naimah bt Ishak, Dr. Hamidah bt

Yusof dan Dr. Habibah bt Abdul

Rahim

Jurnal Penyelidikan Pendidikan 2005

Mohamad Johdi Salleh,

Che Noraini Hashim,

Ismael Hassanaen dan Amir

Hasan Dawi

Status Sosio Ekonomi Dan Komitmen Ibu

Bapa Terhadap Pencapaian Pelajar Dalam

Penilaian Menengah Rendah

Malaysia

2009

Fong Chan Onn Tahap Pendidikan Keluarga Miskin dalam

INTAN

1991

Chamhuri Kajian Sosioekonomi Rakyat Termiskin 2001

Dato’ Seri Anwar bin Ibrahim Penyata Rasmi Parlimen 1988 1988

Ungku Aziz Definisi Kemiskinan dalam Jurnal Kebajikan

Masyarakat

1964

Booth Definisi Kemiskinan dalam Holman 1978

Rowntree Definisi Kemiskinan dalam Holman 1978

Syed Husin Ali Definisi Kemiskinan dalam Jurnal Kebajikan 1978

20

Masyarakat

Ishak Shari Definisi Kemiskinan dalam Jurnal Kebajikan

Masyarakat

1996

Bank Dunia Definisi Kemiskinan dalam Jurnal Kebajikan

Masyarakat

2008

Rancangan Malaysia Kelapan Definisi Kemiskinan dalam Jurnal Kebajikan

Masyarakat

2001

Ragayah Mat Zin Definisi Kemiskinan dalam Jurnal Kebajikan

Masyarakat

2007

Amy J. Orr Pengaruh Kekayaan dalam Pembelajaran 2003

Wahid Hashim Dalam ‘Keciciran, Apa Puncanya” 2006

Zastrow & Kirst-Ashman Peranan Pekerja Sosial bagi Mengatasi

Masalah Keciciran dalam Kalangan Pelajar

dalam Jurnal Kebajikan Masyarakat

2010

21

4.5 Rumusan Isu Keciciran

Isu keciciran bukanlah satu isu baru sebaliknya telah wujud sejak dahulu lagi. Sejak

pendidikan dan sekolah mula diperkenalkan secara rasmi sebelum merdeka sehinggalah

sekarang, masalah ini terus berlaku dan masih belum selesai.

Keciciran dalam pelajaran berlaku disebabkan banyak faktor. Secara ringkasnya, punca

utama keciciran adalah kemiskinan yang melanda pelajar dan keluarga mereka. Daripada

kemiskinan, lahirlah pelbagai lagi halangan dan sekatan kepada pelajar untuk belajar

dengan baik. Antara halangan lain yang timbul kesan daripada kemiskinan ialah

ketidakmampuan keluarga menyediakan kelengkapan untuk belajar seperti buku teks, buku

rujukan, buku latihan, alat tulis yang mencukupi, ruang dan kawasan yang selesa dan

kondusif untuk belajar, kemudahan tuisyen dan sebagainya. Malah, lebih teruk lagi apabila

pelajar-pelajar terpaksa bekerja untuk membantu keadaan ekonomi keluarga atau menjaga

adik-adik mereka yang pastinya menyebabkan mereka tidak dapat mengulangkaji dan

menyelesaikan tugasan dan kerja-kerja sekolah. Keluarga yang miskin juga tidak

memandang pendidikan sebagai sesuatu yang penting dan tidak menggalakkan anak-anak

untuk belajar sehingga ke peringkat yang tinggi.

Isu keciciran dalam pendidikan ini bukanlah isu remeh yang boleh dipandang dengan

sebelah mata sahaja. Hal ini kerana, pelajar yang ketinggalan biasanya datang daripada

keluarga miskin yang ibu bapanya juga merupakan golongan yang tidak berpendidikan atau

keciciran dalam pelajaran. Mereka terus-terusan hidup dalam keadaan susah dan serba

kekurangan, ketinggalan dalam banyak perkara, dipandang hina oleh masyarakat dan

terpaksa menerima pelbagai cemuhan, kritikan dan layanan negatif masyarakat terhadap

mereka. Mereka juga mudah ditipu kerana tidak berilmu dan mudah untuk terjebak dalam

jenayah kerana cuba membebaskan diri daripada kemelut kemiskinan dan kesusahan hidup.

Isu ini perlu diatasi kerana mereka juga berhak untuk menikmati hidup dengan baik dan

mendapat peluang pendidikan bagi mengubah nasib mereka dan berdikari sendiri. Bagi

mengatasi masalah ini, semua pihak perlu mengambil bahagian dan memainkan peranan.

Pihak kerajaan boleh mengubal dasar-dasar baru untuk membantu mereka dan

menyediakan pelbagai kemudahan dengan kerjasama pertubuhan-pertubuhan dan badan-

badan bukan kerajaan. Masyarakat, sekolah dan ibu bapa perlu bergabung tenaga bagi

mengawal dan menjadi panduan kepada pelajar-pelajar agar mereka tidak terpengaruh

22

dengan unsur-unsur negatif. Pelajar-pelajar juga perlu menyedari akan kepentingan

pendidikan dan berusaha sedaya-upaya untuk mendalami ilmu serta memperbaiki diri dan

sahsiah mereka.

5.0 PENGHARGAAN

Alhamdulillah, syukur ke hadrat Ilahi dengan limpah dan kurnia-Nya dapat juga saya siapkan

tugasan Kerja Projek bagi Kursus Isu-Isu Moral dan Cabaran Penghayatan Nilai-Nilai Murni

(ELM 3104) dalam masa yang ditetapkan.

Terima kasih yang tidak terhingga saya tujukan kepada pensyarah pembimbing iaitu Ustaz

Ahmad Shidki bin Mat Yusoff dan Ustaz Mohamad Kamil bin Jaafar di atas bimbingan dan

tunjuk ajar mereka dalam proses menyiapkan tugasan ini.

Tidak lupa juga kepada ahli keluarga yang banyak memberi dorongan dan sokongan

sepanjang tempoh menyiapkan tugasan ini. Terima kasih juga kepada rakan-rakan yang

banyak membantu dalam mencari dan mengumpulkan maklumat berkaitan dengan tugasan

ini serta perbincangan yang dilakukan bagi mencambahkan idea menyempurnakan tugasan

ini.

Akhir kata, saya mengucapkan berbanyak-banyak terima kasih kepada semua pihak sama

ada yang terlibat secara langsung atau tidak langsung dalam usaha saya menyiapkan

tugasan ini dengan jayanya.

Sekian Terima Kasih

23

6.0 REFLEKSI

Alhamdulillah, syukur ke hadrat Ilahi kerana dengan rahmat dan izin-Nya, dapat juga saya

siapkan tugasan ini dalam masa yang ditetapkan. Sesungguhnya, tanpa kudrat yang

dipinjamkan oleh-Nya, tiadalah saya mampu melakukan apa-apa sama ada untuk kebaikan

mahupun kemudaratan walaupun kepada diri sendiri.

"Tidak ada daya upaya dan kekuatan (untuk melakukan sesuatu) kecuali dengan izin dan

pertolongan Allah."

Apabila mendapat tugasan ini, saya berasa kurang bersemangat untuk menyiapkannya

disebabkan tempoh praktikum fasa dua yang akan bermula tidak lama selepas tugasan ini

diberi iaitu dalam masa dua minggu. Di tambah lagi dengan bulan Ramadhan yang akan

menjelang tiba beberapa hari sebelum praktikum bermula. Semangat saya berkurang dan

hal ini menyebabkan kebimbangan kepada saya kerana terpaksa menjalani praktikum

sewaktu berpuasa. Selain itu, saya juga perlu menyiapkan pelbagai tugasan lain seperti

pembentangan untuk kursus PJM 3114 iaitu Pendidikan Jasmani Suaian, tugasan program

Bina Insan Guru, tugasan berkaitan praktikum dan sebagainya.

Walau bagaimanapun, berkat bulan yang paling mulia iaitu Bulan Ramadhan, semangat

saya untuk membuat tugasan ini kembali membara. Selain itu, apabila saya mengkaji

semula soalan tugasan ini, tugasan ini pada saya mempunyai dua unsur penting iaitu

mencabar dan menarik kerana banyak melibatkan kajian dan ilmiah. Keberkatan bulan

Ramadhan menjadikan saya lebih sabar, tabah dan tidak cepat merungut. Walaupun saya

terpaksa mengorbankan masa untuk melakukan ibadah khusus demi menyiapkan tugasan

ini, saya rela melakukannya dan berniat menyiapkan tugasan ini sebagai ibadah. Saya

berharap niat dan usaha saya akan diterima oleh Allah SWT. Bagi menampung kekurangan

masa untuk beribadah dan menyiapkan tugasan, saya mencuri-curi masa untuk melakukan

ibadah dan membuat tugasan dengan mengorbankan masa tidur, rehat, masa bermain,

bersosial dan menggunakan sepenuhnya masa yang ada untuk keperluan saya. Saya juga

24

berazam untuk menggantikan masa ini dengan menumpukan sepenuh tenaga dan

keupayaan pada sembilan hari terakhir Ramadhan nanti.

Saya amat bersyukur kerana mendapat dua orang pensyarah yang mempunyai ilmu

pengetahuan yang luas dan mendalam berkaitan kursus dan tugasan saya ini. Kedua-dua

pensyarah juga tidak kedekut ilmu untuk berkongsi dan memberi panduan kepada saya.

Setelah diberi tajuk, saya segera bertanyakan pensyarah bagaimana untuk membuat

tugasan dan apa yang perlu dilakukan. Dengan mudahnya, beliau menerangkan kepada

saya berkenaan tugasan dengan baik dan jelas. Penjelasan yang diberikan menjawab

pertanyaan saya. Ustaz Ahmad Shidki juga memberi panduan dan susunan tugasan kepada

saya dan semua rakan agar kerja kami tersusun dan kemas. Beliau juga memberi

kemudahan kepada kami untuk berkolaborasi melalui alam maya iaitu melalui blog peribadi

beliau.

Dalam proses menyiapkan tugasan ini, satu kejadian sedih menimpa Ustaz Ahmad Shidki

iaitu kepulangan ayah baginda ke Rahmatullah. Hal ini turut memberi kesan kepada saya

kerana saya juga pernah merasai kehilangan ayah tersayang. Walaupun saya ingin pergi

berjumpa beliau, namun saya tahankan niat saya kerana saya tidak mahu memberi tekanan

dan menyusahkan beliau. Sewaktu arwah ayah saya meninggal pada bulan Syawal tahun

lepas, saya tidak mahu berjumpa sesiapa dan tidak mahu membincangkan berkenaan

tugasan. Saya berpendapat Ustaz turut mengalami keadaan yang sama seperti saya.

Tugasan ini menyedarkan saya akan realiti yang berlaku dunia pendidikan. Pelajar-pelajar

yang miskin dan lemah dari segi pelajaran sering tercicir dan disisihkan. Malah, realitinya,

terdapat juga guru yang bersifat pilih kasih dan hanya mengutamakan pelajar yang pandai

sahaja kerana mampu menaikkan nama sekolah dan mudah diajar bagi membolehkan

sukatan pelajaran dihabiskan dengan cepat dan lancar. Tugasan ini pada bulan mulia ini

memberi kesedaran kepada saya supaya lebih bertimbang rasa, prihatin dan berbelas

kasihan kepada insan-insan yang memerlukan kerana setiap pelajar adalah permata negara

yag bernilai. Mereka juga tidak mahu dan tidak meminta untuk jadi pelajar yang bermasalah

dan lemah dalam pelajaran. Mereka pastinya mahu mengubah nasib dan hidup mereka.

Mereka hanya memerlukan ruang, peluang, sokongan, dorongan dan panduan untuk maju.

Melalui tugasan projek ini, saya mendapat gambaran bagaimana untuk berhadapan dengan

murid yang keciciran dalam pelajaran. Tugasan ini memberi ruang, peluang dan

25

kesempatan kepada saya untuk berfikir secara kreatif dan kritis dalam pengajaran saya

nanti bagi memastikan pengajaran saya menarik, sesuai dan mampu diikuti oleh semua

murid-murid saya nanti agar masalah keciciran dapat diatasi.

7.0 BIBLIOGRAFI

Dr. Faridah bt Abu Hassan, Dr. Naimah bt Ishak, Dr. Hamidah bt Yusof dan Dr. Habibah bt

Abdul Rahim. (2005). Jurnal Penyelidikan Pendidikan. Bahagian Perancangan dan

Penyelidikan Dasar Pendidikan Kementerian Pelajaran Malaysia.

http://myais.fsktm.um.edu.my/2595/1/J_Peny_Pen.pdf. Akses pada 6 Julai 2013.

Dr. Zakiah Jamaluddin. (2011). Jurnal Kebajikan Masyarakat. Jabatan Kebajikan

Masyarakat. http://jkm.pahang.gov.my/index.php/berita-2/arkib/keratan-akhbar/210-

penerbitan/413-jurnal-kebajikan-masyarakat-vol-37-jun-2011. Akses pada 5 Julai 2013.

Mohamad Johdi Salleh, Che Noraini Hashim, Ismael Hassanaen dan Amir Hasan Dawi.

(2009). Status Sosio Ekonomi Dan Komitmen Ibu Bapa Terhadap Pencapaian Pelajar

Dalam Penilaian Menengah Rendah Malaysia. 14th International Conference on Education.

Theme: Bridging Words: Making Connections in Education. 21th – 24th May 2009. By Sultan

Hassanal Bolkiah Institute of Education Universiti Brunei Darussalam.

http://irep.iium.edu.my/13004/1/Procedng_-_SES_Ibubapa_%26_Pencapaian_PMR_-

_14th_ICE_Brunei_2009.pdf. Akses pada 7 Julai 2013.

Nor Aziah Alias, Haziah Jamaludin dan Salemah Ismail. (2001). Kajian Keciciran di

Kalangan Pelajar Sarjana Muda yang Mengikuti Program Pendidikan Secara Jarak Jauh

(PJJ) Dan Pendidikan Fleksibel (FLP). Universiti Teknologi Mara.

http://eprints.uitm.edu.my/3770/1/LP_NOR_AZIAH_ALIAS_01_24.pdf. Akses pada 9 Julai

2013.

Rasidah Rashid. (2009). Jurnal Pendidikan.

http://eprints.utm.my/6527/4/RasidahRashidMFPCHAP1.pdf. Akses pada 19 Julai 2013.

Tidak diterbitkan.

Umar Bakhy bin Ghazali. (2009). Keciciran, Apa Puncanya.

http://www.kedah.edu.my/sahc/esei_karya/Microsoft%20Word%20-%20keciciran.pdf. Akses

pada 18 Julai 2013. Tidak diterbitkan.

26

27

L

A

M

P

I

R

A

N

28