1

NILAI DAN ETIKA DALAM PERKHIDMATAN

OLEH : HAMMAD FARHI MOHD SAUDITIMBALAN PENDAFTARBAHAGIAN SUMBER MANUSIA

NILAI DAN ETIKA DALAM PERKHIDMATAN AWAM

PENDAHULUAN

Menurut Kamus Dewan:

Nilai = 1. Harga sesuatu barang2. Taksiran harga3. Kadar, Nisbah 4. Darjat, Kualiti, Mutu, Taraf

Etika = 1) Etik ilmu berkenaan dasar-dasar akhlak, moral2) Prinsip moral/akhlak nilai-nilai akhlak atau

tingkahlaku yang menjadi pegangan individu/kumpulan

Etika Kerja = Etik yang dijadikan pegangan semasa menjalankan tugas.

= Tingkahlaku terhadap kerja yang dipandang dengan sikap positif, iaitu suatu kepercayaan bahawa kerja itu adalah penting.

* Etika kerja merangkumi kepercayaan:

Manusia mempunyai sesuatu kewajipan agama/moral untuk memenuhi kehidupan dan tugas yang beratPara pekerja diharapkan menggunakan masa kerja bukan untuk kepentingan peribadinyaPekerja harus mempunyai rekod kedatangan yang baikPara pekerja harus berasa bangga dengan kerjanya dan melaksanakannya dengan baikPara pekerja harus mempunyai perasaan penglibatan dan setia kepada kerjanya, tempat kerja serta ahli-ahli yang lainPara pekerja haruslah sentiasa memikirkan pencapaian yang tinggiManusia boleh mendapatkan kemewahan melalui kerja yang jujur

ETIKA PERKHIDMATAN AWAM

Etika Perkhidmatan Awam dilancarkan pada 1979.Untuk menimbulkan kesedaran di kalangan semua kakitangan kerajaan mengenai tanggungjawab mereka kepada rakyat.Hasrat kerajaan untuk memberikan perkhidmatan awam yang sebaik-baiknya kepada rakyat.

TERAS PERKHIDMATAN AWAM

Sebagai yang terkandung dalam buku Panduan Perkhidmatan Cemerlang (1979), Teras Perkhidmatan Awam adalah seperti berikut :

i) Berazam meninggikan mutu perkhidmatan;ii) Bekerja dengan penuh tanggungjawab;iii) Berusaha mengikis sikap mementingkan diri;iv) Berkhidmat dengan penuh muhibah dan kemesraan;v) Bekerja ke arah memajukan pemikiran rakyat dan

pembangunan negara;vi) Bekerjasama dalam membenteras kelemahan dan musuh

negara;vii)Berpegang teguh kepada ajaran agama.

BERKHIDMAT UNTUK NEGARA

CADANGAN PERLAKSANAAN ETIKA PERKHIDMATAN AWAM

Surat Pekeliling Am 5/79 yang dikeluarkan oleh Ketua Setiausaha Negara mengemukakan cadangan-cadangan berikut:

i. Pemberian penghargaan.ii. Mengadakan dialog/perbincangan cara perlaksanaan EPA.iii. Penubuhan Jawatankuasa Kelab Sukan/Kebajikan/Sosial untuk

mengadakan aktiviti dan penglibatan ahli.iv. Mengeluarkan buletin Jabatan sebagai alat komunikasi antara

kakitangan.v. Mengadakan majlis jamuan untuk memberi kesempatan

berinteraksi antara pegawai dan kakitangan bagi menanam semangat kekitaan.

vi. Menganjurkan majlis syarahan/ceramah agama bagi kakitangan beragama Islam.

vii. Memberi kursus/latihan yang sesuai kepada pegawai dan kakitanganbagi mempertingkatkan kecekapan bekerja.

2

viii. Mengadakan pertandingan kebersihan/projek lanskap bagi mewujudkan rasa kebanggaan dan kepunyaan

ix. Memasukkan EPA sebagai salah satu mata pelajaran dalam kursus-kursus.

x. Lawatan mengejut oleh Ketua Jabatan/Pegawai Kanan untuk menaksir/memantau perjalanan kerja.

xi. Menyediakan Manual Kerja/Manual Prosedur Kerja bagi mengelak keraguan atau salah faham tentang tanggungjawab masing-masing.

xii. Mengadakan kelas-kelas untuk wanita selepas waktu pejabat.xiii. Menyediakan buku panduan yang mengandungi maklumat

Jabatan Kerajaan untuk kegunaan pelanggan.xiv. Menggalakkan kakitangan melibatkan diri dalam kerja-kerja

kebajikan Badan Kebajikan Kakitanganxv. Mewujudkan perpustakaan Jabatan untuk rujukan kakitangan.xvi. Memasukkan perkara Perhubungan Awam dalam kursus-kursus

yang dianjurkan.

ETIKA KERJA DALAM ISLAM

Bekerja dengan azam mengabdikan diri kepada AllahBekerja dengan ikhlas dan amanahBekerja dengan tekun dan cekapBekerja dengan semangat gotong-royongBekerja dengan matlamat kebahagiaan manusia sejagat

Shaukat Ali (1975) telah menyenaraikan kualiti etika perlakuan pentadbiran di dalam semua bidang aktiviti manusia seperti berikut:

1. Kejujuran (honesty)2. Keadilan (justice)3. Kebenaran (veracity)4. Keberanian (courage)5. Kesopanan (politeness)6. Kemaafan (forgiveness)7. Kesabaran (patience)8. Ketenteraman (peacefulness)9. Senang didekati (accessibility)10. Belas Kasihan/Simpati (sympathy)

NILAI-NILAI MURNI DALAM PERKHIDMATAN

Penerapan nilai-nilai murni yang berlandaskan nilai-nilai Islam ke arah penghasilan kerja yang cemerlang.Keseimbangan antara pembangunan infrastruktur lahiriah dan batiniah.Tujuan Dasar Penerapan Nilai-nilai Islam:

* Menanam semangat cintakan nilai-nilai suci Islam* Menghormati kebaikan dan membenci keburukan* Membentuk sikap yang berguna kepada negara* Menghapus sikap yang negatif dalam menjalankan tugas yang

bertanggungjawab* Menghasilkan perkhidmatan yang bermutu* Melatih diri dengan disiplin, dan* Menjalankan amanah dengan penuh dedikasi

11 NILAI UTAMA DI BAWAH DASAR PENERAPANNILAI-NILAI MURNI DALAM

PERKHIDMATAN AWAM

AmanahTanggungjawabIkhlasDedikasiSederhanaTekunBersihBerdisiplinBekerjasamaBerbudi muliaBersyukur

PENGHAYATAN NILAI DAN ETIKA MURNI DALAM PERKHIDMATAN AWAM

Langkah-langkah kerajaan mewujudkan perkhidmatan yang bermoral dan beretika dalam Perkhidmatan Awam melalui dasar dan program khusus, antaranya :

i. Teras Perkhidmatan Awamii. Etika Perkhidmatan Awam dan konsep Perkhidmatan Cemerlangiii. Dasar Pandang ke Timuriv. Penerapan Nilai-Nilai Islam dalam Pentadbiranv. Kepimpinan Melalui Teladanvi. Gerakan Budaya Kerja Cemerlangvii. Pengurusan Kualiti Dalam Perkhidmatan Awamviii. Anugerah Kualiti Perdana Menteriix. Pekeliling Kemajuan Pentadbiran Awam

3

NILAI-NILAI UTAMA DALAM PERKHIDMATAN AWAM

1. Taat Setia2. Amanah, Bersih dan Jujur3. Bertanggungjawab4. Berkualiti5. Adil dan Saksama6. Prestasi Cemerlang dan Berkualiti7. Ketepatan Masa8. Berjimat Cermat

NILAI-NILAI YANG DIBERI TUMPUAN DALAM KONTEKS PENGURUSAN ORGANISASI

KUALITIKualiti dapat ditakrifkan sebagai kepuasan hati pelanggandan menurut keperluan yang telah ditetapkan.Nilai kualiti yang patut dimiliki oleh penjawat awam ialah :

1. Integriti (kejujuran dan ketulusan)2. Profesionalisme3. Kejujuran intelektual4. Kepimpinan5. Neutraliti (berkecuali)6. Berkerjasama7. Kreativiti dan berinovasi8. Berorentasikan pelanggan9. Pengurusan diri10. Pemajuan diri11. Akauntabiliti

NILAI-NILAI MURNI DALAM PERKHIDMATAN AWAM

1. Adil dalam perlantikan2. Amanah dalam menjalankan tugas3. Bertanggungjawab dalam Perkhidmatan

Awam4. Ikhlas dalam Perkhidmatan Awam5. Dedikasi dalam Perkhidmatan Awam6. Tekun dalam Perkhidmatan Awam7. Berdisiplin dalam Perkhidmatan Awam

STRATEGI PERLAKSANAAN PROGRAM PENINGKATAN AMALAN NILAI DAN ETIKA MURNI

1. PERINGKAT PENGGALAKAN

2. PERINGKAT DIAGNOSIS -Mengenalpasti masalah

3. PERINGKAT INTERVENSI Mengatasi masalah

4. PERINGKAT PENILAIAN Mengenalpasti kekuatan dan kelemahan

5. PERINGKAT PENGUKUHAN Pemulihan semula serta latihan pemulihan

PERINGKAT PENGGALAKKAN

1. Mengadakan Sudut Q2. Mengadakan slogan seperti bersih, kemas dan

teratur3. Kelab pidato4. Latihan membina sikap5. Kelab Kreatif6. Ceramah dan syarahan7. Kelas-kelas agama8. Memberi pengiktirafan9. Sudut bacaan10. Tabung kewangan untuk hadiah kepada

pekerja-pekerja terbaik

TONGGAK DUA BELAS

TonggakDua Belas

MenghargaiMasa

KeseronokanBekerja

KemuliaanKesederhanaan

KetinggianPeribadi

NikmatMencipta

PeningkatanBakat

KeutamaanKesabaran

KebijaksanaanBerkhidmat

PengaruhTeladan

KewajipanMenjalankan

Tugas

KetekunanMembawaKejayaan

KekuatanSifat

Baik Hati

4

NILAI DAN ETIKA DALAM PERKHIDMATAN AWAM

NILAI & ETIKA DALAMPERKHIDMATAN

AWAM

1. Nilai-nilai Peribadi Asas

AmanahBertanggungjawabIkhlasBerdedikasiBerdisplinBerkerjasamaBersihTekunSederhana

2. Nilai-nilai Yang MengutamakanPelanggan

Berbudi muliaBersabarSopan-santunPeramah

6. Nilai-nilai Keagamaan

BersyukurBerimanBertakwa 5. Nilai-nilai Produktiviti/ Kualiti

ProduktivitiKualiti

4. Nilai-nilaiProfesionalisme

BerilmuKreativiti

InovasiIntegritiNeutralitiKejujuran IntelektualAkauntabilitiBerkecuali

3. Nilai-nilai Kepimpinan

AdilBeraniSyura

4. Nilai-nilai Profesionalisme

BerilmuKreativiti

InovasiIntegritiNeutralitiKejujuran IntelektualAkauntabilitiBerkecuali

3. Nilai-nilai Kepimpinan

AdilBeraniSyura

AMALAN POSITIF Teguh beriman dan bertakwa. Menyempurnakan tugas dan amanah Bersifat ikhlas dalam menjalankan

tanggungjawab Berilmu dan berpengetahuan luas Mengutamakan keadilan Sedia berkorban Berlumba-lumba membuat kebajikan Kemas dalam pakaian, pemikiran dan

tindakan Bertimbang rasa tetapi tegas Bersederhana dalam kelakuan Taat setia dan patuh kepada arahan Bersyukur dan menghargai kebaikan Bersih daripada sifat dengki Bertanggungjawab dan sedia berbakti Tertib dan baik budi bicara Cekap dalam menjalankan tugas Sabar dan cekal menghadapi cabaran Berkerjasama dan saling hormat-

menghormati Berani dan berpendirian teguh

KETINGGIAN PERIBADIAMALAN NEGATIF Selalu berpura-pura dalam tindakan Bersikap sombong dan suka menunjuk-

nunjuk Sukar untuk membuat kebajikan Suka mengumpat dan memfitnah rakan

sejawat Tamak dalam mengejar kedudukan Gopoh dalam bertindak Mengampu untuk mendapat pujian Mungkir janji Suka menghina dan merendahkan usaha

orang lain Pemarah dan tidak sabar Berdendam serta hasad dengki Suka membangkang tanpa cadangan

untuk memperbaikinya Mementingkan diri sendiri Lembab dan malas berusaha Pengotor dan selekeh dalam pembawaan Tidak bertimbangrasa Suka membuat janji palsu Bersikap birokratik dan autokratik dalam

membuat keputusan.

KEKUATAN SIFAT BAIK HATI

AMALAN POSITIF

Bersopan santun setiap masa Pemaaf dan berhemah tinggi Simpati kepada kesusahan dan masalah

orang lain Ikhlas dan bertimbang rasa Pemurah dalam usaha kebaikan Mudah mesra dan bekerjasama Merendah diri Berbudi mulia Boleh menerima teguran Berlaku adil dalam semua tindakan Sedia menerima cadangan

AMALAN NEGATIF

Kasar dan kurang sopan Berdendam bila tidak dapat sesuatu

kemahuan Bersikap tidak peduli terhadap teguran

dan nasihat Tidak bertimbangrasa Mementingkan diri sendiri Sombong, bongkak dan membesar-besar

diri Bermuka-muka Cepat menghukum tanpa siasatan Cepat menuduh tanpa siasatan Suka mencaci Tidak boleh menerima kritikan Cepat membuat kritikan Suka menghina orang

PEJAWAT AWAM BERKUALITI

Keunggulan peribadi:SikapPemikiran Perilaku

Profesional/Competency:

Cekap, mahir, berilmu, intelektual, produktif, result oriented, inovatif, berwawasan, pintar, kreatif.

PERANAN DAN TANGGUNGJAWAB STAF

Berdasarkan buku Kod Etika Kerja Staf staf perlu mempunyai panduan ke arah melahirkan warga kerja yang berwawasan, iaitu:

1.Setiap staf perlu mempunyai iltizam dan semangat kerja yang jitu dan utuh.2.Bertindak secara profesional dan telus dalam menangani sebarang isu yang timbul.3.Sentiasa mempertingkatkan daya usaha, komitmen dan pengorbanan supaya terus maju, dinamik, dan progresif.4.Berusaha mewujudkan kefahaman dengan cara memupuk nilai dan budaya murni5.Melaksanakan tugas dengan dedikasi.

TERAS PERKHIDMATAN

Berdasarkan Kod Etika Kerja Staf setiap staf perlu mengamalkan tujuh (7) Teras PerkhidmatanUniversiti sepertimana berikut:

1.Berpegang teguh kepada ajaran agama 2.Berazam meninggikan mutu perkhidmatan3.Berusaha mengikis sikap pentingkan diri4.Berkhidmat dengan penuh muhibah dan kemesraan5.Berusaha memajukan diri dan organisasi6.Menghindarkan diri daripada sikap dan amalan negetif7.Bekerja dengan penuh tanggungjawab.

5

TERIMA KASIHDAN

SELAMAT MAJU JAYA