SCE 3112 - 08 Isi Pelajaran - TAJUK 01 - Pengendalian Selam.docx

7/24/2019 SCE 3112 - 08 Isi Pelajaran - TAJUK 01 - Pengendalian Selam.docx

1/14

SCE3112 : Pengurusan Makmal Sains dan Sumber

TAJUK 1Pengendalian Selamat Bahan Saintifik dan BahanKimia

1.0 SINOPSIS

Tajuk ini membincangkan pengendalian secara selamat bahan saintifik dan

bahan kimia. spek !ang diberi perhatian termasuk cara pengendalian bahan

kimia" bahan radi#aktif dan bahan bi#l#gi" pen!impanan bahan kimia"

pengendalian peralatan elektrik" dan pen!impanan peralatan sains dengan betul

dan selamat.

1.1 HASIL PEMBELAJAAN

$i akhir tajuk ini anda seharusn!a dapat

1. mengendalikan bahan kimia" bahan radi#aktif" bahan bi#l#gi" dan peralatan

elektrik di makmal sains dengan betul dan selamat.

2. men!impan bahan kimia dan peralatan sains di makmal sains dengan betul

dan selamat.

5


2/14

P e n g e n d a l i a n

S e l a m a t B a h a nS a i n t i f i k d a nB a h a n K i m i a

P e n g e n d a l i a n

S e l a m a t B a h a nS a i n t i f i k d a nB a h a n K i m i a

i

i

i

i


1.! KEAN"KA TAJUK#TAJUK

1.$ PEN"ENALAN

%ahan saintifik dan bahan kimia dalam makmal hendaklah dikendalikan dengan

betul dan selamat supa!a tidak mengakibatkan risik# !ang berikut:

&ebakaran dan letupan disebabkan #leh bahan reaktif.

Melecur disebabkan #leh bahan kimia !ang mengkakis.

lahan kepada bahan sains.

&ecederaan disebabkan #leh tumpahan dan percikan bahan kimia.

Pencemaran kepada alam sekitar.

&eracunan disebabkan terhidu gas beracun.

&emudaratan disebabkan #leh pendedahan kepada sinaran radi#aktif.

'&ementerian Pendidikan Mala!sia" 1((()

6


3/14


1.% PEN"EN&ALIAN BAHAN KIMIA

%ahan kimia selamat digunakan jika dikendalikan dengan betul. %eberapa bahan

kimia mempun!ai cirri*ciri tertentu seperti mudah terbakar dan meletup"

mengkakis" beracun dan merengsa. %eberapa perkara !ang perlu

dipertimbangkan semasa mengendalikan bahan kimia adalah seperti berikut:

+una kukus air untuk memanaskan bahan kimia dan elakkann!a

daripada terdedah secara terus dengan api.

Mengendalikan pelarut mudah terbakar dalam hud ek,#s atau

ka-asan !ang mempun!ai pengudaraan !ang baik.

Pelarut !ang tidak kehendaki haruslah dikembalikan kepada st#r

pelarut atau segera dilupuskan dengan betul.

%ekas !ang mengandungi cecair mudah terbakar tidak perlu diisi lebih

daripada satu setengah kapasitin!a.

pabila membuat ekstrak pelarut atau meng#ncang cecair meruap"

tekanan dalam bekas harus kerap dilepaskandikurangkan.

/angan tuangkan cecair mudah terbakar ke dalam singki.

Elakkan tumpahan dan serta*merta membasuh tangan dengan sabun

dan air jika tersentuh tumpahan tersebut.

Sentiasa menuangkan asid ke dalam air.

/angan sekali*kali menggunakan spatula !ang sama untuk

mengeluarkan bahan kimia daripada dua bekas !ang berbe,a.

7


4/14


%erikut adalah s!mb#l bahan kimia berbaha!a:

M'dah te()aka( Bahan )e(a*'n

Agen +eng,k-ida Bahan m'dah melet'+

XBahan mengkaki- Bahan me()ahaa

8


5/14


Teknik men'ang )ahan kimia

Men'ang )ahan kimia da(i ),t,l (eagen.

9


6/14


%#lehkah anda meninggalkan penutup b#t#l reagen di atas meja

semasa menuang larutan daripadan!a0

Memindahkan *e*ai( kimia mengg'nakan +eniti-

10


7/14


Mengg'nakan ka*a (,d 'nt'k men'ang *e*ai( kimia

Terangkan bagaimana anda b#leh mengelakkan tumpahansemasa memindahkan bahan kimia.

1./ PEN"EN&ALIAN BAHAN A&IOAKTI

Elakkan bahan*bahan radi#aktif daripada men!entuh kulit.

%arangan kaca !ang khas digunakan bersama bahan radi#aktif perlu

disimpan secara berasingan.

Tangan dan bahagian lain badan !ang telah tercemar dengan bahan*

bahan radi#aktif mestilah dibasuh sabun dan air dengan teliti.

11


8/14


Semua bahan radi#aktif hendaklah dilupuskan pada akhir kelas amali.

1. PEN"EN&ALIAN BAHAN BIOLO"I

Elakkan men!entuh mulut dengan tangan ketika mengendalikan

bahan*bahan bi#l#gi.

&ultur bakteria dan kulat hendaklah direndam dalam disinfektan

sebelum pelupusan.

is#r keselamatan harus dipakai apabila menggunakan picagari untuk

men!untik metan#l kerana kemungkinan terpisahn!a jarum daripada

picagari tersebut.

Segala luka mestilah dibalut sebelum melakukan kerja !ang

melibatkan hai-an.

ai-an liar perlu diperkenalkan ke sek#lah dengan berhati*hati dan

mengikut budi bicara kerana ia b#leh memba-a parasit serta risik#

kepada jangkitan

Elak mengendalikan kulit hai-an !ang telah dia-et kerana ia mungkin

telah dipr#ses dengan sebatian arsenical dan merkurik kl#rida.

1.2 PEN3IMPANAN BAHAN KIMIA

a. %ahan kimia tak #rganik

%iasan!a disimpan berasingan daripada bahan kimia #rganik.

%#t#l*b#t#l bahan kimia disusun mengikut abjad dan disimpan dalam

almari !ang bertutup.

%ahan kimia !ang b#leh men!erap -ap air dari udara mesti disimpan

berasingan dengan bahan kimia !ang bersifat per#i 'menghilangkan

air habluran kepada udara).

12


9/14


%eri c#nt#h beberapa bahan kimia !ang b#leh men!erap -ap air

dari udara" dan bahan kimia !ang b#leh menghilangkan habluran

ke udara.

b. %ahan kimia #rganik

&eban!akann!a adalah cecair !ang meruap dan beracun.

$isusun mengikut abjad dan disimpan di tempat !ang berasingan dari

bahan*bahan lain.

%ilik st#rtempat pen!impanan dilarangkan penggunaan api dan

mempun!ai pengaliran udara !ang baik.

%eberapa c#nt#h bahan kimia #rganik !ang amat mudah terbakar ialah

aset#n" ben,ene" karb#n disulfide" etan#l" t#luene" pr#pan#l dan

kl#r#f#rm.

%agaimanakah bahan kimia berikut disimpan0

a. bahan kimia cecair !ang menghakis

b. l#gam alkali

1.4 PEN"EN&ALIAN PEALATAN ELEKTIK

&emalangan mungkin berlaku jika alat elektrik tidak diguna dengan betul atau

tidak disenggarakan dengan baik. angkah*langkah berikut perlu diambil untuk

mencegah kemalangan !ang disebabkan #leh pengendalian alat elektrik !ang

tidak betul:

pastikan suis tidak dipasang dengan tangan !ang basah.

/angan bekerja dengan tangan !ang basah atau berdiri di atas lantai !ang

lembap apabila menggunakan peralatan elektrik.

13


10/14


Tutup suis sumber kuasa dan tanggalkan palam sebelum membuat

sambungan atau sebarang perubahan pada litar atau peralatan.

Semua sambungan -a!ar hendaklah dibuat dengan betul dan baik serta

menggunakan -a!ar !ang bertebat.

/angan melebihi beban kuasa dengan menggunakan lebih daripada satu

peralatan pada setiap satu punca kuasa.

S#ket atau palam !ang retak atau r#sak hendaklah d iganti dengan

segera.

Pastikan -a!ar disambung dengan mengikut k#d -arna !ang betul.

Pastikan -a!ar dan kabel dalam keadaan !ang baik.

Peralatan elektrik han!a b#leh disambung kepada s#ket tiga pin. Sebarang ker#sakan penda-aian elektrik hendaklah dibaiki #leh juru

elektrik !ang bertauliah.

Sebarang peraturan keselamatan penggunaan elektrik hendaklah

dipatuhi.

'&ementerian Pendidikan Mala!sia" 1((()

Mengendalikan 5,ltmete(

&eupa!aan di antara dua titik di dalam satu litar diukur dengan 4#ltmeter.

Terminal 56 digunakan jika julat 4#ltmeter ialah antara 7*6" manakala

terminal 517 diguna untuk julat antara 7*16.

Terminal mesti disambung dengan p#lariti !ang betul

Simb#l*simb#l bersesuaian juga digunakan untuk menunjukkan jenis

4#ltmeter ' atau m) dan jenis arus 'arus terus 8 * 9 atau arus ulang alik 8

9)

14


11/14


Mengendalikan Ammete(

Terminal 51 digunakan jika julat ammeter ialah antara 7*1" manakala

terminal 56 diguna untuk julat antara 7*6.

Terminal mesti disambung dengan p#lariti !ang betul

mmeter mempun!ai dua terminal terminal ber-arna merah adalah

p#sitif dan terminal ber-arna hitam negati4e.

mmeter disambung secara siri dalam litar elektrik. Terminal p#sitif

ammeter disambung kepada terminal p#sitif bateri" manakala terminal

negati4e ammeter disambung kepada terminal negati4e bekalan kuasa.

15


12/14


T't,(ial

1. &umpul maklumat tentang bagaimana bahan*bahan kimia dan peralatan

sains disimpan dalam bilikmakmal sains sek#lah anda. Cadangkan

penambahbaikan !ang b#leh dilakukan untuk men!empurnakan lagi

pen!impanan bahan dan peralatan tersebut.

1.6 PEN3IMPANAN PEALATAN SAINS

Peralatan sains perlu disimpan dengan cara !ang teratur dan selamat supa!a ia

mudah dikesan serta mengelakkan kemalangan. %ahan dan peralatan sains

!ang perlu disimpan dengan cermat termasuk radas kaca" radas #ptik" radas

elektrik" dan bahan kimia.

ada- ka*a

Semua radas kaca perlu dibersihkan sebelum disimpan dalam almari

tertutup.

;ntuk menjamin keselamatan semasa men!impan atau mengeluar radas

dari almari" elak simpan radas kaca tersebut pada tempat !ang terlalu

tinggi.


13/14


Tiub dan r#d kaca panjang hendaklah diletakkan secara mengufuk bagi

mengelakkann!a daripada melentur. Tiub kaca berlubang hendaklah

ditutup di kedua*dua hujung bagi mengelakkan habuk masuk.

%iuret dan pipet hendaklah disimpan dalam keadaan menegak di rak

khas.

ada- ,+tik


14/14


.

Penggunaan bahan beracun mesti direk#dkan.

%ahan kimia !ang tidak b#leh digunakan lagi mestilah dilupuskan dengan

cara !ang betul.

abel pada b#t#l reagen bagi bahan kimia !ang pekat atau mengkakis

mestilah dicetak dengan -arna merah.

Semua b#t#l reagen bahan kimia mestilah dilabel dengan jelas.

pakah butiran !ang sepatutn!a ada dalam label tersebut0

18

SCE 3112 - 08 Isi Pelajaran - TAJUK 01 - Pengendalian Selam.docx

Documents

Transcript of SCE 3112 - 08 Isi Pelajaran - TAJUK 01 - Pengendalian Selam.docx